تغییر نام و واحد پول ایران
در این بخش سعی شده اخبار مهم و معانی درباره تغییر واحد پول ایران گرداوری ویرایش و دراختیار عموم گذاشته شده . امیدواریم مورد قبول قرار گیرد با تشکر گروه فن و هنر ایران زمین
20 ماه ديگر واحد پول ملی ايران تغيير ميی كند, خداحافظ ريال!
پول ایران یکصد هزار ریال
سرویس اقتصادی – بانك، بيمه، بورس,پربیننده ترین اخبار روز٬اخبار ایران
چهارشنبه ۲۸ تیر ۱۳۹۱ – ۱۰:۵۱
20 ماه ديگر با حذف چهار صفر از پول ملي ايران، واحد پولي جديدي به اقتصاد ايران وارد خواهد شد.
به گزارش خبرنگار بانك و بيمه خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، پس از مطرح شدن پيشنهاد حذف چهار صفر از پول ملي هرچند برخي از كارشناسان و فعالان اقتصادي بي‌اثر بودن آن در كنترل تورم و مقوله‌هاي ديگر را متذكر شدند اما بانك مركزي مصمم به اجراي آن است.
بانك مركزي در اولين گام‌هاي خود حتي سامانه‌اي را راه‌اندازي كرد كه مردم براي واحد جديد پول ايران نامي را انتخاب كنند و اخيرا نيز لايحه اين پيشنهاد به رييس جمهوري داده شده تا وي آن را به مجلس ببرد.
ریال واحد پول ایران زمین
مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی نيمه ارديبهشت ماه امسال با بیان جزییاتی از لایحه حذف صفر که به رییس‌جمهوری برای امضاء و ارسال به مجلس تقدیم شده است، گفت: در این لایحه حذف چهار صفر از پول ملی پیشنهاد شده و برای زمان اجرایی شدن آن هم هرچند سال 1393 پیشنهاد شده اما نیاز به یک مهلت حداقل 18 ماهه پس از تایید و قبل از اجرا لازم است.
در واقع به نظر مي‌رسد اگر تا دو ماه ديگر اين طرح به مجلس برود و سپس تصويب شود بانك مركزي مي‌تواند مقدمات اجراي اين طرح را آماده كند.
با اين حال رييس كل بانك مركزی صراحتا می گويد: اجراي اين طرح از تاريخ اول فروردين ماه سال 93 خواهد بود؛ به شرط اينكه در نيمه اول سال 91 اين طرح به تصويب مجلس برسد.
محمود بهمني در اين مورد توضيح مي‌دهد: ما طرح پيشنهادي حذف صفر را به دولت داده‌ايم كه به مجلس بدهند و مجلس اين طرح را بررسي كند. چرا كه ما بايد تمهيدات اجراي آن را فراهم كنيم. ما براساس نظرخواهي كه انجام داديم و همچنين نظر مجلس، تصميم گيري مي‌كنيم.
جزييات بيشتر اين طرح را مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی اين گونه شرح مي‌دهد: هر زمان که مسائل قانونی اين طرح اجرا شود و این موضوع در فاز اجرایی برود ما کار را به اجرا می‌رسانیم. در این لایحه حذف چهار صفر پیشنهاد شده است و با توجه به ذکر نام ریال در قانون پولی و بانکی به جریان انداختن یک پول جدید مستلزم تصویب قانونی است. در این لایحه نام پول جدید پیشنهاد نشده است. چرا که نامگذاری پول کار ما نیست و در یک سطح ملی باید این کار انجام شود. ما داخل بانک مرکزی کلیه کارهای خود را کماکان ادامه می‌دهیم اما به‌طور کلی آغاز مراحل اجرایی در سطح جامعه منوط به این است که مجلس شورای اسلامی این طرح را تایید کند و هر وقت تایید کردند، ما کار را در یک زمان‌بندی مناسب انجام می‌دهیم.
حذف صفر را چرا بي‌اثر مي‌دانند؟
حذف صفر از پول ملي ايران، در حالي در پروسه قانوني شدن خود قرار گرفته است كه تاكنون از سوي كارشناسان و فعالان اقتصادي اثرات مثبت چنداني پيش‌بيني نشده است. محمد نهاونديان، رییس اتاق ایران اعتقاد دارد: در مسائل اقتصادي بايد يك تميزي بين عوامل واقعي در اقتصاد با مسائل شكلي وجود داشته باشد. تعداد صفرها در اقتصاد مساله واقعي و اصلي نيست و اگر كسي گمان كند كه با حذف صفرها مبارزه با تورم كرده‌ايم طبعا دليل قوي نخواهد داشت، اما ما اگر حركت ضد تورمي را دنبال كنيم و به يك مرحله ثبات در نظام اقتصادي برسيم آن وقت حذف صفرها يك اقدام صرفه‌جويانه خواهد بود.
پدرام سلطانی، نايب رييس اتاق ایران نیز معتقد است که تنها پس از چاره‌جویی برای بيماري هلندي اقتصاد کشور و كاهش وابستگي به درآمدهاي نفتي و كاهنده شدن نرخ تورم مي‌توان اين طرح را اجرا كرد.
مسعود دانشمند، عضو اتاق ايران هم با اشاره به بي‌اثري حذف صفر از پول ملي عنوان كرده است: ارزش پول هر كشوري يك قرارداد است و فكر نمي‌كنم تغييري رخ دهد. تفاوت آن اين است كه اسكناس‌هاي بزرگ چاپ نمي‌كنيم، اما آثار رواني دارد كه حتما تورم‌زاست.
محمد مهدي راسخ، دبير كل اتاق بازرگاني تهران نیز گفته است: اگرچه حذف چند صفر از واحد پول ملي منافعي مانند کاهش هزينه‌هاي چاپ، ضرب و نشر اسکناس و سکه، نقل و انتقال کمتر و سهل‌تر مقدار پول و تسهيل انجام مبادلات کالا و پول دارد، اما اجراي آن در شرايط رشد اقتصاد پایین نه‌تنها نمي‌تواند اثري ضد تورمي داشته باشد، بلکه با توجه به جنبه‌هاي رواني کاهش ارزش پول، ايجاد تسهيل در جابه‌جايي آن و گرد کردن عمومي قيمت‌ها، ضمن ايجاد نارضايتي‌هايي در جامعه، عاملي تورم‌زا نيز خواهد بود. از نگاه جمشيد پژويان، رييس شوراي رقابت نيز در شرايطي كه درشت‌ترين اسكناس كشور پنج عدد صفر بيشتر ندارد، حذف صفرها از اسكناس هيچ گونه مزيتي ندارد. منبع ایسنا
انتخاب نام جديد برای واحد پول ملی
اسکناس ۵۰۰ریالی (معادل ۵ پهلوی) متعلق به فروردین سال ۱۳۱۷ خورشیدی با تمثال رضاشاه و نشان شیر و خورشید
يكي از نام‌هاي مطرح دارك است. دارك ظاهرا نام واحد پول دوره هخامنشي و نامي كاملا ايراني است كه از ريشه دارايي مي‌آيد.
جام جم: با قطعي شدن تغيير و تحولات در پول ملي ، بانك مركزي 3 سناريوي قطعي را در اين باره در نظر گرفته و در دست پيگيري دارد.
برخلاف آنچه طي روزهاي اخير در محافل خبري و رسانه‌ها مطرح شده است، سناريوي موجود براي ايجاد اصلاح در پول ملي حذف 3 صفر و يا انتشار اسكناس درشت نيست بلكه حذف 3 صفر يك قسمت از سناريوست نه همه آن و انتشار اسكناس جديد ظاهرا جايي در اين برنامه ندارد.
براساس اين گزارش، بانك مركزي 3 سناريو براي ايجاد اصلاح در پول ملي را در دست بررسي دارد؛ يك سناريو حذف 3 صفر از جلوي ريال، سناريوي دوم حذف 4 صفر از جلوي ريال و سناريوي سوم بازگشت به قانون پولي موجود درباره برابري ارزش ريال با يك‌صدم گرم طلاست.
بانك مركزي هم‌اكنون مطالعات خود را براي ارزيابي معايب و محاسن هر كدام از اين سناريوها آغاز كرده و بعيد است نتيجه اين مطالعات تا يك سال آينده مشخص شود.
سناريوي اول
نخستين سناريوي بانك مركزي براي اصلاح پول ملي حذف 3 صفر از جلوي ريال است. براين اساس، اسكنانس‌هاي جديد يا حذف 3 صفر از جلوي آن منتشر مي‌شود؛ مثلا يكهزار ريالي به يك ريالي يا 10 هزار ريالي به 10 ريالي تبديل خواهد شد. بانك مركزي سهولت در انجام حسابداري ملي و بويژه بانك‌ها و همچنين آسان بودن فهم اين تغييرات براي مردم را از جمله محاسن اين تيم برشمرده است.
با اين حال ايجاد اين تغييرات به قانون نياز دارد و بايد دولت لايحه قانوني را تهيه و به مجلس بدهد كه روشن است اين قيد زمان زيادي را خواهد برد. همچنين هزينه هنگفتي كه تعويض اسكناس‌ها به بيت‌المال تحميل خواهد كرد و چاپ پول‌هاي جديد ديگر امتياز منفي آن است.
اگر اين سيستم اجرايي شود، هر 10 واحد پول مساوي يك دلار آمريكا خواهد شد. همچنين اين اقدام، سكه را كه هم‌اكنون در مبادلات پولي ايران تقريبا فراموش شده است، احيا خواهد كرد، به طوري كه پول خرد تا يك دهم واحد پول اصلي كفايت مي‌كند.
سناريوي دوم
خبرنگار ما مي‌نويسد: سناريوي دوم بانك مركزي حذف 4 صفر از جلوي پول ملي است كه مثلا 10 هزار ريال به يك ريال تبديل خواهد شد.
در صورت اجراي اين سيستم، هر يك ريال ايران با يك دلار آمريكا از نظر ارزش برابري كرده و واحد پول ايران شبيه به لير تركيه خواهد شد كه هر لير برابر با يك دلار است.
اين اقدام ارزش پول را بسيار افزايش خواهد داد و تغييرات در آن معني‌دارتر خواهد بود. با اين حال اجراي اين سيستم يك اشكال بزرگ دارد و آن لزوم اضافه كردن يك زيربخش يك صدم به واحد پول ملي است.
به اين معني كه هم‌اكنون در زيربخش ريال فقط قران براي يك دهم ارزش وجود دارد و زيربخش قران كه يك صدم است، سال‌هاست كه از چرخه پولي حذف شده است لذا بايد جايگزيني براي آن يافت. با اين حال بانك مركزي معتقد است اجراي اين سيستم نيز نياز به مصوبه مجلس دارد، به خاطر اضافه كردن يك صدم پول در سيستم حسابداري ملي و بانك‌ها اشكال ايجاد مي‌كند و مشكلات فرهنگي و تدريجي بويژه هنگام انتخاب و جاافتادن نام جديد براي واحد زيربخش پول به وجود مي‌آورد كه در مجموع معايب اين سيستم را تشكيل مي‌دهند.
گزينه سوم
اما سومين گزينه بانك مركزي براي اصلاح واحدپولي، بازگشت به قانون فعلي پولي براي تعيين ارزش ريال است. براساس اين قانون هر ريال بايد معادل 01/0(يك صدم) گرم طلا ارزش داشته باشد كه با محاسبات امروزي، هر ريال معادل 250 تومان خواهد بود. درواقع ارزش ريال جديد كسري از پول‌هاي موجود خواهد بود.
با اين حال بررسي‌هاي اوليه نشان داده است كه اين شيوه در محاسبات ارزش پول از مردم گرفته تا بانك‌ها و نظام حسابداري كشور مشكل ايجاد مي‌كند؛ چراكه تبديل مثلا 80 تومان پول جديد به پول قديم بسيار مشكل است و نياز به محاسبات ريز دارد.
بعلاوه نياز به تشكيل واحدهاي كوچك‌تر پول در حد يك‌صدم نيز وجود دارد كه فرهنگ‌سازي و جا انداختن آن بسيار مشكل و هزينه‌بر است. با اين حال بانك مركزي براي استفاده از اين گزينه، محاسني چون اتصال مستقيم ارزش پول ملي به طلا و نداشتن نياز به قانون مجلس و لذا تسريع در انجام كار را ذكر كرده است.
نام‌هاي جديد
اطلاعات دريافتي خبرنگار ما نشان مي‌دهد، بانك مركزي همزمان با انجام مطالعات مربوط به سناريوهاي اصلاح پول ملي هم براي انتخاب نام جديد واحد پول ملي يا جابه‌جايي در ارزش و رتبه نام‌هاي جديد در حال بررسي است.
به عنوان مثال، يكي از نام‌هاي مطرح دارك است. دارك ظاهرا نام واحد پول دوره هخامنشي و نامي كاملا ايراني است كه از ريشه دارايي مي‌آيد.
از سوي ديگر يك مطالعه آن است كه اصطلاح تومان جايگزين ريال شود، چرا كه در واقع هم اكنون اين اتفاق افتاده است. در اين ميان ظاهرا قرار است فراخواني از كارشناسان صورت گيرد.
فعلا چه كنيم
حال پرسش مردم و كارشناسان اين است كه تا زمان تعيين تكليف سناريوهاي سه‌گانه بانك مركزي براي اصلاح پول ملي، برنامه كوتاه مدت براي رفع نيازهاي پولي و كنترل نقدينگي و تورم چيست؟ قبلا 2 راه براي اين اقدام اعلام شده بود، نخست انتشار اسكناس‌هاي درشت و دوم، برداشتن 3 صفر از جلوي پول ملي.
بيژن بيدآباد، كارشناس ارشد پولي و مالي درباره مزيت اين دو راهكار به خبرنگار ما مي‌گويد: اگر لازم باشد تغييراتي در واحد پول ملي صورت گيرد، اين تغييرات بايد يكباره و متمركز صورت گيد تا دوران گذار براي مردم آسان‌تر باشد و ضمنا از هرج و مرج مالي نيز جلوگيري شود، چرا كه پول بيش از آنچه فكر مي‌شود، از زندگي اجتماعي مردم تنيده است.
وي افزود: براين اساس، بانك مركزي بايد يكباره براي هميشه در پول ملي اصلاح بنيادين ايجاد كند و تا آن موقع به اقدامات احتياطي دست بزند كه در اين چارچوب انتشار ايران‌چك‌هاي فعلي بهترين تدبير است. چرا كه نيازي به خروج اسكناس‌هاي فعلي از گردش نيست و ضمنا فرهنگ‌سازي هم نياز ندارد.
وي اظهار كرد: هرگونه تغيير و تحول در واحد پول بايد براساس يك برنامه بلندمدت و حساب شده باشد. قطعا ارزش پول ايران نياز به تغيير دارد و اگر بخواهيم يك تغيير بلندمدت را در نظر بگيريم بايد به حذف صفرها فكر كرد. انتشار اسكناس درشت‌تر راه‌حل موقتي است كه فقط كم‌دردسر است، اما اساسي و راهگشا نيست.
محمدهادي مهدويان، مديركل سابق اقتصادي بانك مركزي نيز به خبرنگار ما مي‌گويد: ايده انتشار چك‌پول‌هاي واحد بانك مركزي براي رفع احتياجات كوتاه‌مدت پولي مفيد است اما اثري در كنترل تورم و نقدينگي ندارد، چرا كه باعث اصلاح نظام ارزش پول و آشفتگي‌هاي موجود نمي‌شود.
وي افزود: تعاملات در نظام پولي ايران بعكس شده است. واحد رسمي پول به حاشيه رفته و استفاده نمي‌شود، اما واحد غيررسمي رايج است. هيچ معياري براي سنجش ارزش پول نيز وجود ندارد. اينها مشكلاتي است كه پول ملي دارد و براي تحقق انضباط بايد آنها را از بين برد.
وي اظهار كرد: از راه‌‌حل‌هايي كه براي ماه‌هاي باقيمانده امسال براي تامين احتياجات پولي مطرح مي‌شود، انتشار چك‌پول‌هاي واحد به چند دليل بهترين است. علت اول آن است كه شبه اسكناس است؛ لذا به حجم اسكناس در گردش اضافه نمي‌كند و در اين زمينه براحتي قابل فراخواني و جمع‌آوري است.
علت دوم آن است كه درشت‌تر از هر اسكناسي است اما در عين حال تلقي اسكناس از آن نمي‌شود و لذا ارزش رواني پول ملي در اذهان كاهش نمي‌يابد و سوم اينكه قابليت‌هاي چك مسافرتي را با خود دارد.
وي افزود: اما حذف صفرها بايد در چارچوب اقدامات بلندمدت و اساسي براي اصلاح پول ملي صورت گيرد و به اين زودي‌ها نه به مصلحت و صرفه است و نه قابل اجرا و صرف هزينه هنگفت چاپ اسكناسي كه بايد سال‌ها در گردش بماند، براي اين مدت كوتاه درست نيست.
براساس اطلاعاتي كه خبرنگار ما دريافت كرده است بانك مركزي تا پايان امسال و اوايل سال آينده از هرگونه تغيير بنيادين و اصلاح اساسي در واحد پول ملي خودداري كرده و منتظر دريافت نتايج مطالعات خواهد ماند.
در اين مدت نيز نيازهاي پولي كشور صرفا از طريق انتشار چك‌پول‌هاي 50، 100 و 200 هزارتوماني بانك مركزي برطرف مي‌شود.
نظرات :
تاجیکستان اسم پولش را گذاشته “سامانی” پیشنهاد میکنم ما ایرانیان هم اسم واحد پول جدید را بذاریم “ساسانی” . هم راحت و زیباست ، هم ریشه دار و با هویت است.
به نظر من بايد نام پول به نام اصلي – ايراني و واقعي آن يعني داريك بازگردد.
من “داریک” یا بکی از انشقاقات آن (دریک، دارک، زریک، زارک) را پیشنهاد می کنم. داریک واحد پول ایران در زمان هخامنشیان بود که در تمام کشورهای جهان باستان به کار برده می شد. در واقع داریک وضعیت دلار در زمان حال را در گذشته ایفا می کرد و اکثر مبادلات تجاری حتی در اروپا با داریک انجام می شد.
برای پول خرد هم می توان از “پشیز” استفاده کرد، به این شکل که هر داریک برابر با یکصد پشیز باشد. (پشیز از زمانهای قدیم به عنوان پول ناچیز و پول خرد به کار می رفت).
به نظر من نام واحد پول ملی باید دریک باشد که یادآور پول رایج ایران در دوره هخامنشی است. با با انتخاب این نام می توانیم گذشته و هویت تاریخی خود را حفظ کنیم. برای واحد پول فرعی یا همان پول خرد می توان از نامهایی چون پارسی یا پارسیک استفاده نمود. اما چون ایران کشور اقوام گوناگون ایرانی است که همگی ریشه اریایی دارند میتوان از نامی چون آریانا استفاده کرد. همچنین نام دراخما که واحد پول ایران دوره اشکانی است هم می تواند نام مناسبی باشد.
تومان از هشتصد سال پیش واحد پولیایران بوده و جزئی از فرهنگ و تمدن ماست و در سال ۱۳۰۸ بنا به دلایل نامعلوم واحد پولی ریال که ریشه اسپانیایی دارد و هیچ سابقه تاریخی در ایران ندارد را به جای تومان گذاشتند. اما ریال بین مردم مقبولیت پیدا نکرده و هنوز هم مردم از تومان استفاده میککند.
نام پیشنهادی واحد اصلی::” پارسه”
پول خرد “صدک” : هر پارسه معادل صد صدک
پول خرد “دهک”: هر پارسه معادل ده دهک
با این کار قدرت تغییر نرخ در اقتصاد و تعیین قیمت ها بالا رفته و بصورت سهل تری می توان قیمت های اجناس خرد نیز تایین کرد.
مثلا نان سنگک 5 دهک می شود.
منبع : فردا نیوز
