درخت بارانک , چوب بارانک

بارانک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آز
بارانک

A mature tree in spring
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو:
گیاه
(طبقه‌بندی‌نشده):
گیاهان گلدار
(طبقه بندی نشده):
دولپه ای‌ های نو
(طبقه بندی نشده):
رزیدها
راسته:
گل سرخ سانان
تیره:
گلسرخیان
سرده:
بارانک (سرده)
زیر سرده:
Torminaria
گونه:
S. torminalis
نام علمی
Sorbus torminalis
(کارل لینه) Crantz

Distribution map
مترادف‌ها
Torminalis clusii (Roemer) K.R.Robertson & J.B.Phipps
Sorbus orientalis Schönb.-Tem.
Crataegus torminalis L.
Pyrus torminalis (L.) Ehrh
بارانَک (نام علمی: Sorbus torminalis) درختی است از تیره گل سرخ که بومی رشته‌کوه البرز، بخش‌هایی از اروپا و قفقاز و آسیای کوچک و جنوب تا شمال باختری آفریقا است.

در ایران، بارانک از جنگل‌های ارسباران در آذربایجان شرقی تا جنگل‌های گرگان پراکنده‌است و از گونه‌های کمیاب جنگل‌های شمال ایران به‌شمار می‌آید. چوب بارانک در اروپا قیمت بالایی دارد و به همین دلیل به آن «خاویار جنگل» لقب داده‌اند.

در تالش به آن «میانز»، در رامسر و شهسوار «گارن» و در کلاردشت به آن «الم‌دلی» می‌گویند. این‌گونه به صورت پراکنده و اغلب با پلت، شیردار،راش و ممرز، تیپ آمیخته تشکیل می‌دهد. بارانک از میان‌بند تا بالابند دیده می‌شود و شباهت زیادی به درخت اَلَندَری دارد و تشخیص آن‌ها مشکل است. از نظر علمی، بارانک و اَلَندَری دو گونه جدا هستند ولی جنگل‌نشینان، آن‌ها را یکی می‌دانند. الندری بیشتر در مناطق مرطوب از جمله در راشستان‌ها دیده می‌شود.

بارانک درختی تک‌زی است و در داخل جوامع گیاهی دیگر دیده می‌شود و چوبش به دلیل داشتن درون چوب قرمز، در خراطی استفاده می‌شود.

از ویژگی‌های این درخت آن است که ارتفاع آن از گونه‌های دارویی دیگر زیادتر است. ارتفاع آن به ۳۵ متر و قطرش به نیم متر می‌رسد.

برگ‌های آن دارای پهنکی با بریدگی‌های عمیق و دندانه دار و مرکب از ۵ تا ۹ لوب نوک تیز می‌باشد. پوست تنه درخت ناصاف بارانک، رنگ خاکستری تیره ولی شاخه‌های آن رنگ قهوه‌ای دارد. گل‌های آن سفید رنگ، مجتمع به صورت دیهیم و میوه‌اش خوراکی و شیرین به شکل گلابی کوچک یا بیضوی است و پس از رسیدن به رنگ قهوه‌ای در می‌آید که مطلوب حشرات است و چوب آن نیز مرغوب و خوش‌نقش است. بارانک، بذر سنگینی دارد ولی با این حال، کمتر تیپ خالص آن دیده می‌شود.

بارانک در خاک‌های نیمه غنی می‌روید و مقطع عرضی تنه‌اش اغلب سینوسی شکل است و تا ارتفاع ۲۷۰۰ متر از سطح دریا دیده می‌شود. این درخت، گونه‌ای نورپسند است و گل‌آذین خوشه‌ای دارد و بیشتر با بذر تکثیر می‌شود و از میوه‌اش، دوشاب تهیه می‌کنند. برگ و چوب زیبایی دارد و در پاییز برگ‌های رنگارنگی پیدا می‌کند.

Tropicos.org, retrieved 30 June 2016
به:۲٫۰ ۲٫۱ USDA GRIN Taxonomy, retrieved 30 June 2016
شقاقی افضلی، وحید، و تقی‌پور، عباس: همایش ملی مدیریت جنگلهای شمال و توسعه پایدار. مصاحبه با خبرگزاری ایرنا. ۱۳۷۹.
Rushforth, K. (۱۹۹۹). Trees of Britain and Europe. Collins ISBN: 0-00-220013-9.

منبع : ویکی پدیا