روکش کاری در صنعت چوب و مبلمان با روکش های چوب ماسیو
ماستیو کردن چوب و تولید الوار و تخته لایی ( سازه های چوبی )
ماستیو٬روکش چوب٬صنعت چوب و مبلمان٬
روکش کاری در صنعت چوب و مبلمان با روکش های چوب ماسیو
روکش کردن
افزایش جذبۀ چوب و زیبایی
روکش باعث حفاظت چوب از خراشیدگی و فرسایش می شود ، همچنین باعث افزایش جذبۀ چوب و زیبا به به نظر رسیدن امواج و در واقع به نمایش گذاردن چیدمان موزون بافت های درخت می گردد.
ویژگی های ماکروسکپیک و ماهیت واقعی چوب
روکش باعث برجسته نمایان کردن رنگ و ویژگی های ماکروسکپیک و ماهیت واقعی چوب می شود.
در اکثر مصنوعات ساخته شده از چوب ماسیو و نیز قطعه کارهای تمام چوب، از خمیر واکس،روغن جلا دهنده و پلی یورتان برای حفاظت و ظاهر زیبای قطعه پرداخت شده استفاده می شوند.این مواد محافظ ضمن افزایش زیبایی باعث افزایش دوام و عمر مفید محصولات نیز می گردد و با ایجاد فاصله فیزیکی میان ماده چوبی و تغییرات جوی مانع از تخریب آن می گردد.
در انتخاب روکش به درخشندگی، دوام، مطابقت روکش با رنگ قطعه کارتمام شده باید دقت شود و نیز به دیگر عوامل از جمله زمان خشک شدن چسب مورد استفاده ، آسانی کاربرد و تمیزی سطح و نیز مسایل بهداشت فردی و ایمنی نیز باید دقت کنید . نمونه ها را با نمونه های ساخته شده در مرکز تولید مطابقت دهید تا بتوانید روکش های ویژه و مناسب را برای قطعه کارهای تمام شده خود انتخاب کنید. از بعضی قطعه کارهایی که یک لایه رنده شده اند ودر دسترس هستند برای تست کردن و این محصولات را روی چوب های غیر قابل استفاده امتحان کنید وسپس روی مبلمان ومحصولات اصلی بکار ببرید.
این بخش موارد زیر را نشان می دهد:
-کاربرد روغن تان جلا دهنده(ص 73)
-کاربرد پلی یورتان (صفحۀ 74-77)
-کاربرد واکس(صفحۀ79-78)
روغن جلای تانگ
این نوع روغن به رنگ چوب طبیعی است.
برای جلا دادن با دست و فرچه دستی بسیار مناسب است.
این نوع روغن جلا بسیار در دسترس است.
مطابقت
هیچ نوع مطابقتی با نوع پلی اورتان ندارد.
موارد استفاده:
سطوح غیر جور مثل ودیگر مبلمان ها قطعه های چوبی
تیغه جات وپوب هایی با دانه های زیاد
مزایا:
کاربرد آسان
انعطاف پذیر که در برابر ایجاد شکاف مقاومت می کند.
ظاهری طبیعی دارد که ظاهر چوب را متفاومت با نوع طبیعی نمی سازد.
نفوذ آسان در چوب دارد.
به آسانی تمیز و بازسازی می شود.
معایب
دوام واستحکام آن به اندازۀ دیگر روکش ها نیست.
پلییورتان با آب
این نوع روکش یک مصرف رو به افزاینده ای دارد.
زیرا که این نوع روکش به آسانی خشک می شود. و نیز قابل پاک کردن آسان است وسمیت آن بسیار پایین است.
مزایا:
زمان خشک شدن سریع است.
به آسانی تمیز می شود.
اشتعال ناپذیر است.
غیر سمی است.
غیر قابل نفوذ به آب والکل است.
موارد مصرف:
کف ها
سطح داخلی چوب ها و مبلمان ها
اسباب بازی های چوبی بچه ها
سطح میز ناهار خوری– سطوح میزها
معایب:
چوب را دندانه دار می کند.
یک ظاهر پلاستیکی غیر طبیعی دارد
مطابقت:
غیر قابل بکارگیری مستقیم بر روی دیگر روکش ها وخمیر های سمباده(بتونه) هاست.
واکس خمیر:
این نوع روکش مخلوطی از واکس های غیر طبیعی است.ونامحلول با بنزین است این نوع روکش را می توان با فرچه دستی بکار برد که ظاهری طبیعی نیز دارد.
مزایای:
به آسانی بازسازی ونو می شود.
ظاهری بسیارطبیعی دارد.
خاصیت جلا دهنده ای ودرخشندگی بالا دارد.
در روی بیشتر روکش ها قابل استفاده است.
مطابقت:
هیچ محدودیتی با دیگر انواع روکش ها ندارد(نامحدود)
معایب:
به طور منظم باید تعمیر وتنظیم شود.
به آسانی خراشیده و فرسوده می شود.
در برابر آب و الکل به آسانی آسیب می بیند.
موارد مصرف:
تیغه جات
مبلمان
کف ها
پلییورتان روغنی:
پلی یورتان همواره به طور سنتی یک فرآوردۀ روغنی بوده است.علی رغم ظهور بسیاری از پلی یورتان های آبی بسیاری از جلا دهندگان این محصول را که تجربۀ بیشتری با آن دارند ترجیح می دهند.
مزایا:
نسبت به نوع ترکیب شده با آسانتر
باعث دوام بیشتر وسختی بیشتر قطعه پرداخت شده می شود.
در برابر آب والکل نفوذناپذبر است.
موارد مصرف:
مبلمان
در سطوح ضخیم وبادوام
معایب:
زمان خشک شدن طولانی است وبه آهستگی است.
به راحتی در دسترس است.
به سختی تمیز می شود.
سمی است.
بوی بدی دارد.
مطابقت:
با هیچکدام از انواع دیگر مطابقت ندارد.
به وسیله یک تکه چوب تمیز محتوای قوطی روکش را هم بزنید اگر محکم وبا نیرو هم بزنید باعث ایجاد شکل گیری حباب های هوا می شودکه در نتیجۀآن حباب های هوا قطعه روکش شده وقتی خشک شوددانه دانه یا جوش دار به نظر می رسد وسطح را ناهموار می کند.
پس مانده وباقیماندۀ روکش را انتقال دهید:مواد باقیمانده روکش را به بطری های کوچک بریزید تا از تماس با هوا به دور باشد چون با هوا واکنش می دهد به خصوص روکش نوع روغنی تانگ پلی یورتان که حساسیت بالایی در ضخیم شدن دارد ووقتی که در معرض تماس با هوا باشد بین لایه های روکش را سمباده کنید:از کاغذ سمبادۀ نوع 60گریت خشک/خیس استفاده کنید تا سطح قطعه هموار ومسطح شود.سطح قطعه کار را بعد از سمباده زدن با یک پارچه تخت تمیز وخشک کنید برای این کار وقت بگیرید تا مطمئن شوید که نتیجه کار خوب شده است ومحل قطعه کار را تمیز کنید واز گرد وخاک دور باشد0صفحۀ33تا30)توجه:به برچسب محصول توجه کنید زیرا نوع مصرف روکش ها با هم متفاوت است.
سمباده زنی خیس بایک صفحۀ سائیده:روی لایه روکش نمایی را برای ایجاد پرداخت نمای نمناک کنید با یک مقدار مادۀ جلادهنده که مورد نیاز است.
استفاده از روغن های جلادهنده تانگ
استفاده از این نوع روکش رواج پیداکرده است هم کاربرد آن اسان است وهم ظاهر چوب را مجذوب تر می کند با چند لایه جلا داده شده که با یک پارچه تمیز جلاداده شده اند سطح براق ایجاد می شود.در نهایت شما با افزایش لایه ها وبراق کاری بیشتر به یک سطح درخشان ومطلوب شیشه ای مانند می رسید این نوع روکش برای استفاده برای استفاده در اغلب مبلمان ها واثاثیه ها از جمله تیغه جات مناسب است.
این روغن به ندرت خالص است اغلب با انواع دیگر روکش ها ترکیب می شود.ومعمولاً تولید کنندگان به ان روغن جلای تانگ می گویند.
از آنجاکه این نوع روکش یک لایه نسبتاًنازکی را ایجاد می کند سطوح پرداخت شده با یک روکش جدید تانگ روغنی را می توان هر سال بازسازی کرد.
همین طور شما می توانید یک لایۀ محافظ از واکس خمیری برای حفاظت سطح استفاده کنید وبه صورت دوره ای این روکش واکسی را نو کنید از روغن لیموئی برای تجدید جلای یک پرداخت با روکش تانگ روغنی می توانیداستفاده کنید که نیازی هم به روکش جدید نیست.
وسایل مورد نیاز:
1- قلم موی مناسب
2-پارچه تمیز
3-دستکش برای پاک کردن ومالیدن روکش
4-محلول الکلی معدنی
5-تانگ روغنی
6-ساینده
چگونه از روغن تانگ استفاده می شود؟
1- سطح قطعه کار را با یک دستمال تمیز وکمی الکل معدنی تمیز کنید سپس از یک روکش تانگ روغنی ضخیم استفاده کنید وبا استفاده از یکپارچه ویا فرچه شروع به مالیدن تانگ روغنی کنید برای جذب ونفوذ کامل به مدت5-10دقیقه صبر کنید سپس مالیدن را تمام کنید وبا حرکاتی که برای براق کنندگی به کار می رود سطح را بالا بکشید.
2- پس از 24ساعت باید این روکش روغنی را جلا دهید سپس بعدی را بکشید تا سطح دلخواه بدست آید3لایه روکش کردن به طور عموم استفاده می شود.در هر بار کشیدن روکش از یک پارچه تمیز جداگانه برای تمیز کردن استفاده کنید.
3- اجازه دهیدتاسطح قطعه کارپرداخت شده کاملاًخشک شودسپس با استفاده از یک پد مخصوص براق کنندگی سطح را براق وجلادهیدبرای جلادهندگی بیشتر بیشتر از یک روکش جلادهنده ومتۀ دستی استفاده کنید.
توجه:از یک فرچه رنگ کاری مناسب در رنگ کاری سطوحی که یک دست نیستند استفاده کنید زیرا لکه های روغنی نیز صاف می شوندقبل از این که خشک شوند ونگران اثر وخطوطی که از فرچه کشیدنبه جا می ماند نباشید.
استفاده از پلی اورتان
پلی اورتان را اغلب پلی اورتان وارنیش یا وارنیش هم می گویند این نوع روکش بسیار بادوام وسخت است.از موادی است که روی کف وپیشخوان ها ودیگر سطوح استفاده می شود هم نوع مخلوط با آب وهم نوع مخلوط با روغن ان در دسترس است.
پلی اورتان یک ترکیب پیچیده ای از رزین،پلاستیکفحلال،خشک کنندۀ آب یا روغن است.
ردیف های گسترده ای از محصولات پرداخت شده شامل این نوع روکش هستند اگر از برچسب هایی مثل اکریلیک،پلیمریز استفاده شودسطح محصول بسیار شبیه قطعه ای است که با پلی اورتان روکش شده باشد.
وسایل مورد نیاز
1-خشک کنندل وکیوم
2-پدنقاشی با دستۀ بلند
3-فرچه یا برس نقاشی
موادمورد نیاز:
1-پلی اورتان
2- الکل های معدنی
3-پد مالشی متوسط و ریز
4-پد پشمی
5-پارچۀ رنگ کردن
جلادهندۀ مناسب را انتخاب کنید:
طبق نوع مورد نیاز این جلادهنده ها را انتخاب کنید در سال های اخیر محصولاتی که ساخته می شوند از انواع جلادهنده های نیمه جلا-تمام جلا-ومات کننده استفاده می کنند زیرا خطوط تولید محصولات با روکش پلی اورتان جایگزین روکش های سنتی چوب شده اند.
ماده سخت کاری:
برای بعضی از اجناس که با پلی اورتان مخلوط با آب در کاربرد روی در های بیرونی ویا قسمت هایی که رفت وآمد زیاد است استفاده می شود.مواد سخت کننده اثر خود را سریعاًاز دست می دهند بنابراین در اغلب محصولات روی یک روکش استفاده می شود.
کاربرد پلی اورتان:در چند لایۀ نازک به کار می روددر کاربرد روی چندین قطعه مختلف همزمان زمان خشک شدن کاهش می یابد وباعث رانینگ وچین دار شدن می شود
با فرچه زدن قسمت های ناجور را هموار ویک دست کنید این کار را قبل از خشک شدن پلی اورتان باید
انجام داداثر وعلامتهای فرچه را در این حالت می بینیدکه در هم ترکیب شده اند در پلی اورتان مخلوط با روغن باید زمان بیشتری را برای فرچه زدن وهموار ویک دست کردن سطح صرف کنید.
مقدمه :چوب و فرآورده های تركیبی آن از دیرباز از اهمیت اقتصادی زیادی در كشورهای توسعه یافته و در حال توسعه برخوردار بوده است . در حال حاضر با توجه به موارداستفاده متعدد از چوب و محدودیت منابع تولید ، استفاده بهینه از آن امری ضروری بنظر می رسد. بطوریكه مصرف فرآورده های تركیبی مهندسی شده چوبی در موارد مختلف مانند مصارف ساختمانی در حال جایگزین شدن بجای چوب ما سیو می با شد . تخته چند لا ، تخته ویفر ، تخته فیبر و تخته خرده چوب از جمله فرآوردههای تر كیبی چوبی هستند كه توانسته اند جایگزین چوب ماسیو گردند .تخته چند لا ( Ply wood ) یك محصول صفحه ای است كه در آن لایه های نازك چوب پس از آغشتگی با چسب و قرار گرفتن بر روی یكدیگر بطوریكه جهت الیاف هر لایه در جهت عمود بر الیاف دیگری واقع باشد ، تحت تاثیر حرارت وفشار به یكدیگر متصل می شوند . تولید این محصول نه تنها از نظر اقتصادی و جلوگیری از اسراف و تبذیر در مصرف چوب ، بویژه هنگامی كه چوبهای كم یاب و خوش نقش و پر ارزش مطرح است ، بسیار حائز اهمیت می باشد ، بلكه از لحاظ رعایت اصول علمی و فنی ، قابل توجه می باشد بطوریكه و یژگیهای مكانیكی و فیزیكی آن از جمله مقاومت خمشی ، كاهش پدیده هم كشیدگی و وا كشیدگی ، میزان رطوبت پذیری در مقایسه با چوب ما سیو بسیار بهبود می یابد ، ضمن آنكه امكان تولید صفحاتی با ا بعاد بسیار بزرگ فراهم می گردد .در اصطلاح صنایع چوب ، روكش Veneer Sheet ) ( به ورقه های نازك چوبی گفته می شود كه آنها را به روش های مختلف از چوبهای خوش رنگ و زیبا تهیه می كنند و به روی كالاهای چوبی كه منظره زیبائی ندارند و یا برخی از انواع اوراق فشرده چوبی می چسبانند .در حال حاضر تولید تخته چند لا و روكش چوبی در اكثر كشورهای جهان رایج است و در برخی از نقاط یكی از اقلام مهم صادراتی است . در این زمینه به خصوص كشور های اروپائی ، امریكای شمالی ، روسیه ، برزیل ، و آسیای شرقی پیشرفت چشمگیری داشته اند كه در فصول بعد از وضعیت تولید آنها سخن به میان خواهد آمد .1 – تاریخچهشواهد تاریخی نشان می دهد كه از چندین هزار سال پیش از میلاد مسیح ، فن لایه لایه كردن چوب در مصر شناخته شده بوده است، گهواره و تابوت هائی كه از اماكن و مقابر فراعنه مومیائی شده بدست آمده روشنگر این شناخت می باشد . همچنین آشوری ها ، یو نانیها ، كلدانی ها ، ایرانیها و روميها نیز از رو كش های چوبی استفاده می كرده اند. بنظر می رسد كه در قدیم فن تهیه روكش و تخته لایه و استفاده از آنها به جهت تخفیف میزان هم كشیدگی و وا كشیدگی و افزایش تحمل چوب در برابر نیروهای وارده بوده است . با این كه تهیه روكش چوبی به عصارو قرون بسیار دور بر می گردد ولی تكامل آن در قرون 17 و18 میلادی به اوج خود رسیده است و از طرفی تا آن زمان هنوز تولید تخته چندلا بصورت امروزی رواج نیافته بود و تنها از اواخر قرن نوزدهم بود كه توسعه و تكمیل این صنعت آغاز گردید .در زمینه ساخت تخته چند لا می توان به ثبت اختراع جان ، ك ، مایو در سال 1865 میلادی در آمریكا و ویتوفسكی در سال 1884 میلادی در چكسلواكی اشاره كرد . در این اختراعات ، به انطباق و التصاق اوراق نازك چوبی بر روی همدیگر اشاره كرده بودند كه از نتیجه كار تخته هائی بدست می آمد كه از چندین ورقه چوبی نازك كه توسط غشاء نازكی از مواد اتصال دهنده و بهم فشرده تشكیل یافته بود . بعدها این اختراع كاربردهای گسترده ای یافت . در چكسلواكی كارخانه های تهیه صندلی از این نوع تخته ، برای كف صند لی به مقدار زیاد استفاده كرد . بعدها استفاده از تخته لایه در تهیه انواع مبل ، در و پنجره ، جعبه سازی ، وسائل حمل ونقل ، وسائل ورزشی كه موضوع خمشپذیری و درعین حال سبكی و استحكام آن وسائل مطرح بود ، بعنوان یك ماده غیر قابل رقابت رواج پیدا كرد . در طی جنگ جهانی اول بعلت آنكه هنوز تهیه فلزات سبك مانند آلومینیم توسعه نیافته بود ، استفاده از تخته لایه در تهیه هواپیماهای اولیه مرسوم بوده است .در مورد صنایع روكش سازی از چوب ، مصریان قدیم از هزاران سال پیش شناخت خوبی در این زمینه داشتند . تصاویری كه از كارگاهها ی روكش سازی آن دوره در موزه های فرانسه و انگلستان وجود دارد نشان می دهد كه اصول كار در این صنعت از چند هزار سال قبل تا كنون فرق زیادی نكرده است وامروزه نیز تقریباً اصول تهیه روكش از چوب همانست كه در زمان قدیم متداول بوده است ولی تكنیك و ابزار كار عوض شده و پیشرفت زیادی در ساخت ماشین های روكش سازی چوب بعمل آمده است .در ایران تولید صنعتی تخته لایه و روكش سابقه طولانی ندارد و اولین كارخانه تولید رو كش و تخته چند لا در سال 1334 ( ه . ش ) در شهر رشت آغاز بكار كرد و در حال حاضر تعداد ی كارخانه بزرگ و كوچك در این زمینه در كشور وجود دارند . معهذا این واحد ها در حال حاضر از یك سو با كمبود مواد اولیه و از سوی دیگر با فرسودگی ماشین آلات و كهنگی تكنولوژی مورد استفاده مواجه می باشند .2- مشخصات واحد های مهم تخته لایه و روكش چوبی2-1- صنایع تخته لایه2-1-1- تعداد واحد های مهم ، سایر زمینه های فعالیت ، زمان بهره برداریتعداد بسیار زیادی واحدتولیدی در زمینه تولید تخته لایه دارای مجوز از وزارت صنایع ومعادن و وزارت جهاد كشاورزی بوده كه تعداد قابل توجهی از آنها در زمره صنایع كوچك می باشند، ضمن آنكه بسیاری از آنها بدلیل مشكلات تامین مواد اولیه ، زیاد بودن درصد ضایعات در فرایندتولید بواسطه نوع ماشین آلات ، و مسائل مالی ، یا غیر فعال می باشند و یابا ظرفیت پائین و به شكل كارگاهی فعالیت می نمایند . در این گزارش واحد های مهم تولیدتخته لایه مورد توجه قرار گرفته است .براساس مطالعات انجام شده در حال حاضر 7 واحد مهم در زمینه تولیدتخته لایه در كشور فعالیت نموده كه بخش عمده این واحدها علاوه بر تولید تخته لایه در زمینه های دیگر تولید محصولات سلولزی فعالیت می نمایند . شایان ذكر است كه برخی از این واحدها مانند شركت صنایع چوب و كاغذ ایران در زمینه تولید تخته چند لائی ضخیم مانند تخته هفت لا ، تخته نه لا و تخته یازده لا فعالیت می نماید و شركت روكش چوبی ایران عمدتاً در زمینه تولید تخته سه لا فعالیت مینماید. همچنين علاوه بر این واحدها دو شركت درب و تخته شهید رجائی و شركت ب – هاش در زمره واحدهای مهم این صنعت تلقی می گردند كه در حال حاضر فعال نمی باشند لذا مشخصات آنها در جدول عنوان نشده است .جدول ذیل زمینه های فعالیت و زمان بهره برداری واحدهای مهم تخته لایه كشور را نشان میدهد . ردیفنام واحدزمینه فعالیتسال بهره برداری1صنايع چوب رشتتخته لایه ، مبلمان، كابینت چوبی، پاركت13342صنایع چوب و كاغذ ایرانتخته لایه ، كاغذ كرافت لاینر ، چوب بری13563نكا چوبتخته لایه ، روكش چوبی ، پاركت ، مصنوعات چوبی ، چوب بری ، آغشتهسازي كاغذ ، روكش زني13564رو كش چوبی ایرانتخته لایه ، روكش چوب13505آمل روكشتخته لایه ، تخته خرده چوب ، روكش چوبی13746صنایع چوب آریاتخته لایه ، روكش چوبی ، درب تمام چوب13747ایران چوبتخته لایه ، روكش چوبی ، تخته خرده چوب ، روكش مصنوعی نئوپان1353 2- 1-2- موقعیت جغرافیا ئی و آدرسپراكندگی جغرافیائی ، آدرس و شماره تلفن واحد های مهم تخته لایه كشور بقرار جدول ذیل میباشد: ردیفنام شركتنام ا ستانآدرسشماره تلفن1صنایع چوب رشتَََََََگیلان رشت- كیلومتر 2 جاده فومن كد پستی 53687 – 414983221936-01313228634- 01315552028- 01312صنایع چوب وكاغذ ایرانگیلانبندر انزلی – كیلومتر 35 جاده تالش7-3000- 01824654-20112413نكا چوبمازندران ساری – جاده نكا – جاده گوهر باران9-2386-01524324روكش چوبی ایرانقزوینقزوین – شهر صنعتی ا لبرز- فلكه اول –– خیابان حكمت پنجم – جنب شركت سیلندر گاز88013532229371-02822229369-02825آمل روكشمازندران آمل – شهرك صنعتی امامزاده عبداله 2203528-01212203239-01216صنایع چوب آریاخراسان رضویمشهد – جاده قدیم قوچان – كیلومتر 6 صندوق پستی 1419-917756652370-05116650334-05116651974- 05117ایران چوبقزوینقزوین – شهر صنعتی ا لبرز-فلكه اول– خیابان حكمت 2 جنب شركت كنتور سازی2- 88435019-2223458-02822225077-0282 2- 1- 3 – ظرفیت تولید اسمی ، مقدار تولید و میزان مصرف چوب وتعداد پرسنلظرفیت اسمی تولید ، مقدار تولید در سال گذشته ، میزان مصرف چوب و تعداد پرسنل در واحد های مهم تولیدكننده تخته چند لاي كشور بقرار ذیل می باشد :واحد : متر مكعبردیفنام شركتظرفیت اسمی تولیدتعداد پرسنلمقدار تولید سال 82میزان مصرف چوب سال 821صنایع چوب رشت1800681635492صنایع چوب وكاغذ ایران664022*47916393نكا چوب1200073*200950064روكش چوبی ایران6000186199550005آمل روكش240040006صنایع چوب آریا10020007ایران چوب157045115741 * در شركت هاي مذكور تعداد پرسنل شاغل در خط توليد تخته چند لا ذكر شده است .2-2- صنایع رو كش چوبی2-2-1- تعداد واحد های مهم ، سایر زمینه های فعالیت و زمان بهره برداریدر زمینه صنایع روكش چوبی نیز تعداد بسیار زیادی واحدتولیدی دارای مجوز از وزارت صنایع و معادن و وزارت جهاد كشاورزی می باشند كه عمدتاً در زمره صنایع كوچك تلقی شده ، ضمن آنكه بسیاری از آنها تعطیل بوده ویابا ظرفیت تولید بسیار پائین فعالیت می نمایند.بر اساس مطالعات بعمل آمده تعداد 10 واحد مهم در زمینه تولید روكش چوبی در كشور فعالیت می نمایند كه برخی از آنها علاوه بر تولید روكش چوبی در زمینه های دیگر تولیدی فعال می باشند.جدول ذیل زمینه فعالیت و زمان بهره برداری واحد های مهم تخته لایه كشور را نشان می دهد : ردیفنام واحدزمینه فعالیتسال بهره برداری1نكا چوبرو كش چوبی ، تخته لایه ، پاركت ، مصنوعات چوبی ، چوب بری ، آغشتهسازي كاغذ ، روكش زني13562تولیدی خوانسار روكشرو كش چوبی13723روكش چوبی فیروزكوهروكش چوبی13704بابل روكشروكش چوبی ، چوب بری13775راش بینه گرگانروكش چوبی ، پاركت ، اشباع چوب13836ایران چوبروكش چوبی ، تخته لایه ، تخته خرده چوب روكش مصنوعی نئوپان1349 و13727روكش چوبی ایرانروكش چوبی ، تخته لایه13508آمل روكشروكش چوبي ،تخته لايه،تخته خرده چوب13749 صنایع چوب آریاروكش چوبی ، تخته لایه ، درب تمام چوب137410 آوند روكشروكش چوبی ، چوب بری1374 2-2-2 – موقعیت جغرافیائی و آدرسپراكندگی جغرافیائی ، آدرس و شماره تلفن واحدهای مهم تولید كننده روكش چوبی در كشور بقرار جدول ذیل می باشد : ردیفنام شركتنام استانآدرسشماره تلفن1نكا چوبمازندرانساری – جاده نكا – جاده گوهر باران9-2386-01524322تولیدی خوانسار روكشاصفهانخوانسار – تیرجان- شهرك قطب صنعتی – كیلومتر 56-6855-03712233روكش چوبی فیروزكوهتهرانفیروزكوه – ناحیه صنعتی فیروزكوه 4- 6223003-0221878584387892664بابل روكشمازندرانبابل – كیلومتر 1 جاده قائمشهر8- 2250006-01115راش بینه گرگانگلستانگرگان – كیلومتر 10 جاده تهران4421610 – 017135203520- 01732676ایران چوبقزوینقزوین – شهر صنعتی البرز-فلكه اول– خیابان حكمت 2 جنب شركت كنتور سازی2- 88435019-2223458-02822225077-02827روكش چوبی ایرانقزوینقزوین – شهر صنعتی البرز- فلكه اول –– خیابان حكمت پنجم – جنب شركت سیلندر گاز88013532229371-02822229369-02828آمل روكشمازندران آمل – شهرك صنعتی امامزاده عبداله2203528 -01212203239-01219صنایع چوب آریاخراسان رضویمشهد- جاده قدیم قوچان – كیلومتر 66650334 -05116652370- 05116651974- 051110آوند روكشهمدانهمدان – شهرك صنعتی بوعلی – خیابان 282783316- 0812 2-2-3- ظرفیت تولید اسمی ، مقدار تولید ، میزان مصرف چوب وتعداد پرسنلظرفیت اسمی تولید ، مقدار تولید در سال گذشته ، میزان مصرف چوب و تعداد پرسنل در واحدهای مهم تولیدكننده روكش چوبی بقرار ذیل است :واحد : متر مربعردیفنام شركتظرفیت اسمی تولیدتعداد پرسنلمقدار تولید سال 1382میزان مصرف چوب در سال 82 برحسب متر مكعب1نكا چوب400000020*002تولیدی خوانسار روكش2000000153000004003روكش چوبی فیروزكوه240000060250000035004بابل روكش15000002580000012005راش بینه گرگان64000015006ایران چوب330000040*007روكش چوبی ایران580000018630718611678آمل روكش324000040009صنایع چوب آریا10000002010766–10آوند روكش1700000139260001650 * در شركت هاي مذكور تعداد پرسنل شاغل در خط توليد روكش چوبي منظور شده است . 3- طرحهای تخته لایه وروكش چوبیاصولاً برای تولید تخته لایه و روكش چوبی نیاز به گرده بینه درجه یك و دو میباشد ، و عموماً كشورهائی كه دارای منابع جنگلی غنی و مرغوب بوده ، بدلیل آنكه دارای مزیت نسبی و رقابتی بیشتر ي در مقایسه با كشورهای دیگر می باشند ، در زمینه تولید این نوع اوراق چوبی داراي فعاليت بيشتري می باشند ، و در عوض كشورهائی كه جنگلها و منابع چوبی آنها از كیفیت كمتری برخوردار است ، گرایش بیشتری به تولید برخی از انواع پانل های چوبی از قبیل تخته خرده چوب و یا تخته فیبر پیدا می نمایند ، كه نیاز به مقطوعات چوبی كم ارزش از قبیل هیزم و كاتین بعنوان مواد اوليه دارد .در سنوات اخیر جنگلهای كشور بعنوان منبع اصلی مواد اولیه صنایع تخته لایه و روكش ، تخریب زیادی پیدا نموده و میزان برداشت چوب در آن بشدت كاهش یافته، بطوریكه میزان برداشت، تقریباً از 4/2 میلیون مترمكعب به 98/0 میلیون مترمكعب تقلیل یافته است . ضمن آنكه بیشترین میزان كاهش در زمینه مقطوعات چوبی مرغوب یعنی گرده بینه های درجه یك ودو بوده است . علاوه بر موارد فوق ممنوعیت واردات گرده بینه با پوست از سوی سازمان حفظ نباتات بعنوان معضل دیگری امكان تامین مواد اولیه را از طریق منابع خارجی نیز بشدت محدود نموده است .در خصوص صنايع روكش چوبي ميبايست به مصرف گسترده انواع روكشهاي مصنوعي از قبيل روكش هاي ملامينه ، فرميكا ، فينيش فويل و پي وي سي در كشور اشاره نمود كه بدليل بهبود ويژگيهاي آن و سهولت مصرف بعنوان رقيبي بزرگ براي صنايع روكش چوبي كشور محسوب ميگردند .با توجه به موارد فوق در حال حاضر عرصه كار و فعالیت براي صنایع تخته لایه و روكش چوبی بسیار تنگ شده و ادامه فعالیت براي این واحدها بسیار مشكل است . لذا در شرایط موجود افق روشنی بمنظور توسعه این صنعت وجود نداشته و طرح صنعتی مهمی در زمينه صنایع روكش چوبي ، تخته چندلا شناسائي نشده است اگرچه در بخش آمار دستگاههای دولتی ذیربط ( وزارت صنایع و معادن و وزارت جهاد كشاورزی ) اطلاعاتی جهت طرحهای فوق الذكر وجود دارد ولیكن این طرحها عمدتاً از درصد پیشرفت فیزیكی ناچیزی برخوردار بوده و داراي ساختار كارگاهی می باشند .4- وضعیت تولید ومصرف تخته لایه و روكش چوبی در كشور4-1 – صنایع تخته لایه4-1-1- میزان تولید در كشور طی پنج سال گذ شتهمیزان تولید تخته لایه در واحد های مهم كشور طی پنج سال گذشته بقرار جدول ذیل می باشد : ردیفنام شركتمیزان تولید برحسب متر مكعب137813791380138113821صنایع چوب رشت0001371632صنایع چوب وكاغذ ایران3360222015294154793نكا چوب351827232797310520094روكش چوبی ایران284028851941174919955آمل روكش000006صنایع چوب آریا0100855507ایران چوب161685580259115جمع كل98798613693257204761 4-1-2- میزان واردات و صادرات تخته لایه در كشور طی پنج سال گذشته با ذكر نام كشورهای مبداءبراساس اطلاعات موجود در سالنامه آماری گمرك ایران میزان واردات انواع تخته لایه كه در كتاب مقررات صادرات و واردات تحت شماره تعرفه 12/44 شناسائی شده است ، بقرار جدول ذیل می باشد ، لازم بذكر است كه دركتاب سالنامه آماری گمرك مقادیر واردات و صادرات بصورت وزنی و برحسب كیلوگرم منظور شده است ، لذا بمنظور تبدیل این مقادیر از وضعيت وزنی به حجمی ، وزن مخصوص 600 كیلو گرم بر متر مكعب برای انواع تخته لایه در نظر گرفته شده است . نام محصولمیزان واردات برحسب متر مكعبكشورهای مبدا13781379138013811382تخته لایه52221457294432882548000امارات متحده عربي، اندونزي ، مالزي ، تركيه همانگونه كه مشاهده می گردد، میزان واردات تخته لایه به كشور بسرعت در حال افزایش بوده ، بطوریكه طی مدت پنج سال از 5222 مترمكعب به 48000 متر مكعب افزایش یافته است . مقدار صادرات تخته لایه از كشور طی پنجساله ا خیر و مهمترین كشورهای هدف ، بر اساس اطلاعات موجود در سالنامه آمار ی گمرك بقرار جدول ذیل می باشد : نام محصولمیزان صادرات برحسب متر مكعبكشورهای مقصد13781379138013811382تخته لایه1718215341402358795عراق ، تركمنستان ، ارمنستان ، ايتاليا 4-1-3- میزان مصرف تخته لایهمیزان مصرف انواع تخته لایه با توجه به مقادیر تولید و واردات و نیز كسر نمودن میزان صادرات قابل محاسبه می باشد ، جدول ذیل میزان مصرف انواع تخته لایه را طی پنج سال گذشته نشان می دهد :واحد : متر مكعبسالتولیدوارداتصادراتمصرفسهم توليد در مصرف13789879522217181338574%137986131457221531803248%13806932944341401223557%138157202882523583218718%1382476148000795519669% 4-2- صنایع روكش چوبی4-2-1- میزان تولید روكش چوبی در كشور طی پنج سال گذشتهميزان توليد روكش چوبي در واحدهاي توليدي مهم كشور طي پنج سال گذشته بقرار جدول ذيل ميباشد :رديفنام شركتميزان توليد روكش چوبي برحسب مترمكعب137813791380138113821نكا چوب6804653331082827253525402توليدي خوانسار روكش8500008000007500004000003000003روكش چوبي فيروزكوه200000021000002100000230000025000004بابل روكش600000700009000007000008000005راش بينه گرگان000006ايران چوب424830549786664007روكش چوبي ايران61344785117914535708513183071868آمل روكش000009صنايع چوب آريا901445700920177986166201076610آوند روكش9956001620000856000895000926400 جمع كل706578765301856526945519819248443524-2-2- ميزان واردات و صادرات روكش چوبي در كشور طي پنج سال گذشته با ذكر نام كشورهاي مبدأروكش چوبي در كتاب مقررات صادرات و واردات تحت شماره تعرفه 08/44 شناسائي شده است ، لازم بذكر است مداد نيز در همين تعرفه قرار گرفته است وليكن هيچگونه تفكيكي در تعرفه فوقالذكر بين اين دو محصول صورت نگرفته و مقادير بصورت مجموع ذكر شده است ، لذا براساس اطلاعات موجود نصف مقادير واردات جهت روكش چوبي در محاسبات در نظر گرفته شده است . جدول ذيل ميزان واردات روكش چوبي به كشور را برحسب مترمكعب نشان ميدهد : نام محصولميزان واردات برحسب مترمربعكشورهاي مبدأ13781379138013811382روكش چوبي48930001618000177600026540005686000اندونزي – مالزي – امارات متحده عربي تركيه – چين مقدار صادرات روكش چوبي از كشور طي پنج سال اخير و مهمترين كشورهاي هدف ، براساس اطلاعات موجود در سالنامه آماري گمرك بقرار جدول ذيل ميباشد : نام محصولميزان صادرات برحسب مترمربعكشورهاي مقصد13781379138013811382روكش چوبي21100045300075000222000133000عراق – تركمنستان ارمنستان – ايتاليا – آذربايجان 4-2-3- ميزان مصرف روكش چوبيميزان مصرف انواع روكش چوبي با توجه به مقادير توليد و واردات و نيز كسرنمودن ميزان صادرات قابل محاسبه ميباشد . جدول ذيل ميزان مصرف انواع تخته لايه را طي پنج سال گذشته نشان ميدهد :واحد : مترمربعسالتوليدوارداتصادراتمصرفسهم توليد در مصرف1378706578748930002110001174778760%137965301851618000453000769518585%13806526945177600075000821794580%138151981922654000222000763019268%1382484435256860001330001039735247% 5- وضعيت استاندارد و گواهيهاي كنترل كيفيت5-1- صنايع تخته لايهتخته لايه داراي استاندارد ملي و اجراي آن بصورت تشويقي ميباشد . شماره استاندارد تخته لايه 3492 و آخرين تجديدنظر در آن در سال 1378 صورت گرفته است . لازم بذكر است كه علاوه بر استاندارد فوقالذكر كه مربوط به ويژگيهاي محصول ميباشد چندين استاندارد مربوط به روشهاي آزمون و طبقهبندي انواع تخته لايه نيز وجود دارد .از مجموع 7 واحد توليدي مورد بررسي در اين مطالعه هيچكدام داراي مهر استاندارد مذكور نميباشند همچنين كليه واحدهاي مذكور فاقد گواهي مديريت كيفيت بينالمللي ميباشند . البته لازم بذكر است كه عدم وجود گواهيهاي مذكور دقيقاً به مفهوم عدم انطباق كيفيت با استاندارد ملي نميباشد زيرا بدلايل مختلف از جمله هزينههاي مربوطه ، مديريت واحدهاي مذكور مبادرت به تهيه گواهيهاي مذكور ننمودهاند .5-2- صنايع روكش چوبيروكش چوبي داراي استاندارد ملي و اجراي آن نيز بصورت تشويقي است . شماره استاندارد روكش چوبي 1274 و آخرين تجديدنظر آن در سال 1373 صورت گرفته است . لازم بذكر است كه علاوه بر استاندارد فوقالذكر كه مربوط به ويژگيهاي محصول ميباشد چندين استاندارد ديگر مربوط به روشهاي آزمون روكش چوبي نيز وجود دارد .از مجموع 10 واحد توليدي مورد بررسي در اين مطالعه هيچكدام داراي مهر استاندارد مذكور نبوده ضمن آنكه هيچكدام گواهي مديريت كيفيت بينالمللي نميباشند . در اين زمينه هم عدم وجود گواهي مذكور دقيقاً به مفهوم عدم انطباق كيفيت با استاندارد ملي نميباشد . 6- وضعيت توليد جهانی تخته لايه و روكش چوبی6-1- توليد تخته لايهبراساس اطلاعات منتشر شده از سوي FAO در سال 2003 چين با توليد 8/21 ميليون مترمكعب تخته لايه مقام اول را در دنيا داشته و بدنبال آن كشور آمريكا با توليد 8/14 ميليون مترمكعب و كشور اندونزي با توليد 5/6 ميليون مترمكعب و مالزي با توليد 3/4 ميليون مترمكعب به ترتيب دوم ، سوم و چهارم بودهاند .توليد جهاني تخته لايه در سال 2003 حدود 68 ميليون مترمكعب بوده كه سهم كشور ما از اين توليد 006/0 درصد بوده است .ميزان توليد جهاني تخته لايه در سال 1999 حدود 2/58 ميليون مترمكعب بوده كه ميزان افزايش توليد آن در سال 2002 نسبت به سال 1999 حدود 17% بوده است كه بخش عمدهاي از اين افزايش توليد جهاني مربوط به افزايش چشمگير توليد كشور چين در طي پنج سال اخير بوده است . جدول پيوست مقدار توليد انواع اوراق فشرده چوبي را در دنيا طي پنج سال گذشته نشان ميدهد . همچنين نمودار شماره 1 ميزان توليد تخته لايه را در ده سال گذشته نشان ميدهد .مقدار توليد انواع اوراق فشرده چوبی در جهان طی سالهای 1999 تا 2003واحد : متر مكعبنام محصولسال 1999سال 2000سال 2001سال 2002سال 2003ميزان افزايش سال 2003 نسبت به1999تخته فيبر سخت( Hard board )8289382923711260928776267359678223618%-MDF166915001858649322882990260403903086092085%تخته فيبر عايق( Insulating Board )5495900573099358143106323260646069017%روكش چوب( Veneer Sheets )72442638024472829060089782201130522056%تخته چند لا( Ply wood )541416945820804554580050595122286840166617%تخته خرده چوب( Particle Board )798677008481850383111106848476928978441612% توليد تخته لايه را در كشورهای مهمجدول ذيل وضعيت توليد تخته لايه را در كشورهاي مهم جهان طي سالهاي 1999 تا سال 2003 نشان ميدهد .واحد : مترمكعبرديفنام كشورسال 1999سال 2000سال 2001سال 2002سال 20031برزيل220000024700002300000290000029000002كانادا222848022437342326000247600024830003شيلي1660002140003430004230004690004چين810300010735000985600012163000218340005فنلاند107600011700001140000124000013000006فرانسه4540005580005090004590004190007اندونزي750000082000007300000755000065500008ژاپن326100032180002771000273500030240009كره77400081700080100088600088900010مالزي4123000443400043180004341000434100011روسيه1324000148400015900001821000196000012آمريكا175510001727100015416700153069601486977013ايران98798613693257204761 كل جهان5414169458208045545800505951222868401666 6-2- توليد روكش چوبیبراساس اطلاعات منتشره از سوي FAO در سال 2003 كشور چين با توليد 3 ميليون مترمكعب روكش چوبي مقام اول توليد را در جهان داشته و بدنبال آن كشور كره با توليد 714 هزار مترمكعب و كشور كانادا با توليد 700 هزار مترمكعب و كشور مالزي با توليد 643 هزار مترمكعب به ترتيب دوم ، سوم و چهارم بودهاند .توليد جهاني روكش چوبي در سال 2003 حدود 3/11 ميليون متر مكعب بوده كه سهم كشور ما از اين توليد 054/0 درصد بوده است .ميزان توليد جهاني روكش چوبي در سال 1999 ، 24/7 ميليون مترمكعب بوده كه ميزان افزايش آن در سال 2003 در مقايسه با سال 1999 حدود 56% بوده است كه رشد قابل توجهي محسوب ميگردد و بخش عمده افزايش آن مربوط به افزايش توليد در كشور چين است .جدول ذيل وضعيت توليد روكش چوبي را در كشورهاي مهم جهان طي سالهاي 1999 تا 2003 را نشان ميدهد .واحد : مترمكعبرديفنام كشورسال 1999سال 2000سال 2001سال 2002سال 20031برزيل5600006200006200006200006200002كانادا5010006000006000007000007000003شيلي112000970007200064000610004چين17900037200060100083200030690005فرانسه150220151000139000126000890006گابن1330009100011000054000630007آلمان3920003920003920003920003920008ايتاليا4500004500004800004700004600009ژاپن13000013000080000600006000010كره70000072200065100066400071400011مالزي1008000111700064900066200064200012مكزيك34600039900051800051800051800013نيوزلند36100039900044700055300064200014اسپانيا1850007500070000600005500015آمريكا30000030000040000040000040000016روسيه270004100058000790007300017ايران70484617493045786138 كل جهان724426380244728290600897822011305220 نمودار شماره 2 ميزان توليد روكش را در دنيا طي سالهاي 1993 تا 2003 نشان ميدهد . 7- بررسي فني توليد تخته لايه و روكش چوبي در كشور7-1- صنايع تخته لايه7-1-1- شرح فرآيند توليدتخته لايه از چندلايه چوبي به تعداد فرد تشكيل شده كه پس از آغشتگي با چسب ، بطور متقاطع (الياف هرلايه با ديگري زاويه 90 درجه را تشكيل ميدهد) بر روي همديگر ، تحت تأثير فشار زياد و حرارت چسبيدهاند . معمولاً تخته لايهها داراي ضخامت بين 3 تا 18 ميليمتر بوده و تعداد لايه ها ممكن است 3 ، 5 ، 7 ، 9 ، 11 ، ….. باشد .عموماً جهت اتصال لايهها از چسب اوره فرمالدئيد با غلظت 62% (مواد جامد) استفاده ميشود . در صورتيكه توليد تخته لايه ضدآب مورد نظر باشد در آن صورت از چسب فنل فرمالدئيد نيز استفاده ميشود . مقدار چسب مصرفي در مقايسه با چوب مورد مصرف كم بوده و بين 70 تا 200 گرم در هر مترمربع سطح تخته توليدي در تغيير است كه حدوداً 10% وزن تخته را تشكيل ميدهد .گرده بينه (Log)مورد نياز جهت توليد تخته لايه نبايد داراي وزن مخصوص زياد باشد ، حداكثر مقدار قابل قبول kg/m3600 مي باشد . علاوه بر اين چوب مصرفي بايد راست تار ، استوانهاي شكل ، بدون گره و شكاف بوده و داراي قطر بيش از 40 سانتيمتر باشد كه البته هرچه بيشتر باشد بهتر است .طول گرده بينه بايد حداقل 2 متر باشد كه بهترين طول 6/2 متر است . مهمترين چوبهائي كه در كشور جهت توليد تخته لايه مورد استفاده قرار ميگيرد چوب صنوبر ، راش و ملچ ميباشد .چوب درختان پس از قطع و حمل به كارخانه معمولاً بايد مدتي در يارد كارخانه نگهداري شود . بمنظور جلوگيري از تخريب بيولوژيك و فعاليت قارچ ها ، بهتر است كه آنها را يا در استخر آب غوطهور ساخت و يا در صورتيكه اينكار ميسر نباشد بوسيله فوارههاي گردان بر روي گرده بينهها مرتباً آب پاشي كرد ، در اين صورت رطوبت گرده بينهها همواره بيشتر از نقطه اشباع الياف خواهد شد و از معايب مختلف مصون خواهند ماند . لازم بذكر است كه عموماً در كارخانجات كشور اين اصول رعايت نميگردد و بعضاً از فواره گردان جهت حفاظت چوب در يارد استفاده ميشود .مراحل توليد تخته لايه بقرار ذيل است :حوضچه پختبمنظور نرمكردن چوب لازم است كه مدتي گرده بينهها در حوضچه پخت قرار گيرند . حوضچه پخت محفظهاي است كه عموماً در داخل زمين قرار گرفته و داراي سرپوش فلزي است . در كف حوضچهها لولههائي بصورت رادياتور قرار گرفته كه روي آن تا ارتفاع حدود cm50 از آب پوشيده است . اين لولهها وظيفه تأمين حرارت حوضچه را بعهده دارند .در اين حالت چوبها بر روي شبكهاي قرار ميگيرند كه در كف حوضچه و بالاي آب گرم قرار دارد پس از تكميلنمودن حوضچه از گرده بينهها درب آن بسته ميشود و اين حوضچه تقريباً شبيه ديگ زودپز عمل ميكند بدين ترتيب تنههاي درختان در مجاورت بخار آب قرار ميگيرند .اصولاً درجه حرارت و مدت زمان قرارگرفتن گرده بينه در حوضچه پخت به درجه سختي و وزن مخصوص چوب مورد مصرف بستگي دارد وليكن بطور متوسط درجه حرارت در حوضچههاي پخت كارخانجات كشور بينoc120-80 است . مدت پخت براي چوب راش 48 ساعت ، چوب گردو 74 ساعت ، ملچ 24 ساعت ميباشد . براي چوب صنوبر نياز به قرارگرفتن در حوضچه پخت نميباشد و در صورتيكه اشباع از آب باشد بدون بخاردادن قابل تبديل است .اندازه بري و پوست كني(Trimming & Debarking)قبل از قراردادن گرده بينههاي پخته شده بر روي دستگاه لوله بري (Peeler) بايد آنها را به طول مناسب كه حداكثر از طول تيغه نميتواند زيادتر باشد ، بريد و سپس آنها را پوست كني كرد . عمل پوست كني بوسيله تيغهاي بصورت دستي صورت ميگيرد .لوله بري (Peeling)گرده بينه پس از مركزيابي و تثبيت بر روي دستگاه لوله بري حول محورش كه جهت كاملاً افقي و موازي با تيغههاي دستگاه دارد شروع به گردش ميكند . در اين عمل پيوسته تيغه دستگاه در تماس با پيرامون گرده بينه ميباشد و به همان ضخامت كه از گرده بينه بر ميدارد به طرف آن نزديك ميشود ، در نتيجه همواره لايهاي با ضخامت يكسان از گرده بينه جدا ميگردد . دستگاههاي لوله بر قادرند لايههائي با ضخامت بين يك تا 5 ميليمتر را تهيه نمايند .عمل تثبيت گرده بينه توسط چنگك هائي كه مرغك ناميده ميشود صورت ميگيرد . بنابراين بخشي از گرده بينه كه در تماس با مرغك ميباشد قابل لولهبري نبوده و بعنوان مغزي (core) باقي ميماند . در دستگاههاي لولهبري موجود در كشور قطر مغزي باقيمانده حدود 20-15 سانتيمتر ميباشد . در تكنولوژيهاي روز دنيا ، نگهداري گرده بينه توسط غلطك هائي صورت ميگيرد ، بدين ترتيب قطر مغزي باقيمانده حدود 5-4 سانتيمتر ميباشد . بدين ترتيب ميزان راندمان افزايش مييابد . لازم بذكر است راندمان توليد تخته لايه در ايران حداكثر 50% گزارش شده است . شكل هاي شماره 1 و 2 دستگاه لولهبري را در هنگام كار نشان ميدهد . قيچي كردن (Clipping)لايه چوبي كه بصورت پيوسته از دستگاه لولهبري خارج ميگردد لازم است به ابعاد مورد نظر بريده شوند اينكار توسط قيچي يا گيوتين صورت ميگيرد . همچنين در اين مرحله در صورتيكه معايبي از قبيل پوسيدگي ، گسيختگي و…. در لايهها وجود داشته باشد با عمل قيچي كردن جدا ميگردد .خشك كردن لايهها (drying)خشك كردن لايهها يكي از مراحل مهم تهيه تخته چندلا است كه بايد در تنظيم عوامل مؤثر در آن يعني درجه حرارت ، رطوبت و زمان آن دقت كافي بكار رود .خشككنهائي كه براي خشك كردن لايههاي تخته چندلا بكار ميرود و معمولاً از نوع غلطكي است . بدين ترتيب كه لايههاي چوب در حين عبور از تونل هواي گرم خشك كن از بين غلطك هائي كه در فواصل نزديك هم قرار گرفتهاند عبور ميكند . درجه حرارت خشك كن حدود oc 160-150 بوده و رطوبت لايهها پس از خارج شدن از خشك كن داراي رطوبت حدود 8-6 درصد مي باشند . شكل شماره 3 دو نما از ماشين خشك كن را در حين كار نشان ميدهد .صاف بري(Dry Clipping)قبل از اينكه لايههاي چوب به دستگاه چسب زني فرستاده شوند لازم است كه قطعات باريك در كنار هم قرار داده شده و به يكديگر متصل شوند . در عمل صاف بري چندين لايه چوب بر روي هم قرار گرفته بطوريكه ضخامت آنها از 10 تا 15 ميليمتر تجاوز نكند ، سپس بوسيله قيچيهاي گيوتين كنارههاي لايهها صاف ميگردد تا بتوان آنها را كنار هم قرارداده و بهم متصل نمود .جفت كردن و اتصال لايههاعمل جفت كردن و اتصال لايهها پس از صاف بري صورت ميگيرد . در اين حالت لايههاي چوب بوسيله نوارهاي كاغذي آغشته به چسب متصل ميشوند تا به اندازههاي مورد نظر تبديل گردند . در مواردي از دستگاههائي شبيه چرخ خياطي جهت اتصال لايهها به يكديگر استفاده ميگردد .چسب زني (Gluing)بيش از 75% چسب مورد مصرف در صنايع تخته لايه دنيا از نوع چسب اوره فرمالدئيد ميباشد كه بصورت آماده و محلول با درصد مواد جامد حدود 62% خريداري ميگردد و در كارخانه پس از اضافهنمودن 1 تا 3 درصد كلرور آمونيوم بعنوان هاردنر و حدود 20 تا 25 درصد آرد گندم بعنوان پركننده و مخلوط نمودن آن در همزن با اضافهنمودن مقداري آب مورد استفاده قــــــرار ميگيرد . چسبزني در كارخانجات تخته لايه كشور توسط دستگاه چسب زن غلطك دار صورت ميگيرد . در اين چسبزنها لايه چوبي از بين دو غلطك كه عكس جهت هم ميگردند و در تماس با مخزن چسب هستند عبور ميكند و به چسب آغشته ميشود . براي توليد تختههاي سه لا فقط لايه وسط چسب زني ميشود و در تختههاي پنج لا ، لايههاي 2 و 4 چسب زني ميشود بدين ترتيب در تختههاي ضخيمتر و با تعداد لايههاي بالاتر ، لايهها يك در ميان چسب زني ميشوند .جوركردن و توأم كردن لايهها قبل از پرسپس از چسب زدن ، لايهها بايد براي پرس شدن و تشكيل تخته لايه ، توأم گردند . همانگونه كه گفته شد تعداد لايههاي هر تخته فرد ميباشد و ضخامت نهائي هر تخته و تعداد لايهها ، ضخامت لايههاي رو و زير و مغزي متفاوت است . مثلاً براي توليد تخته سه لائي با ضخامت حدود 8/3 ميليمتر از يك لايه مغزي با ضخامت 2/2 ميليمتر از چوب صنوبر كه ارزان قيمت است استفاده ميگردد و براي لايههاي رو و زير مثلاً از چوب راش كه چوبي با نقوش زيبا و گرانقيمت تر ميباشد با ضخامت 8/0 ميليمتر استفاده ميگردد .پرس كردننظر به اينكه چسب مصرفي جهت اتصال لايههاي تخته لايه از گروه چسب هاي ترموست ميباشد ، لذا از پرس گرم براي پليمريزاسيون چسب استفاده ميشود . اين پرس ها چند طبقه (معمولاً 10 تا 12 طبقه) ميباشند و عمل تغذيه و تخليه آن بصورت دستي صورت ميگيرد و در هنگام بازشدن دهانه پرس ، لايههاي جور شده در مرحله قبل ، وارد پرس ميگردند .درجه حرارت اين پرسها حدود oc120-100 و فشار آن تقريباً kg/cm2 10-6 براي توليد تختههاي سه لا مي باشد زمان پرس به تعداد لايهها و ضخامت تخته لايه بستگي دارد . لازم بذكر است كه سطح هر طبقه پرس از آلياژ فولادي ساخته شده است كه ضريب هدايت حرارتي آن زياد ميباشد ، داخل صفحات مجوف است كه معمولاً بخار آب جهت گرم شدن پرس در داخل آن گردش ميكند . ضمناً در برخي از كارخانجات عمل پرس در دو مرحله صورت ميگيرد ابتدا پرس سرد و سپس گرم .در شركت چوكا كه عملكرد پرس به روش فوق ميباشد ، ابتدا تختههاي آماده در پرس سرد تحت فشار kg/cm2 15 به مدت 60 دقيقه قرار گرفته و پس از آن در پرس گرم كه داراي بيست طبقه است تحت فشار حدود Psi 3000 و درجه حرارت حدود oc 100-90 قرار ميگيرد .كناره برينظر به اينكه لايههاي چوب در هنگام جوركردن لايهها قبل از پرس كاملاً برهم منطبق نبوده ، لذا كنارههاي آن تا صاف ميباشد و ميبايست توسط دستگاههائي كه داراي دو اره گرد بوده كه بصورت موازي يكديگر قرار گرفتهاند كناره بري شود . كه بدين ترتيب اين عمل در طي دو مرحله صورت ميگيرد .سنباده زنيتخته لايههاي توليد شده پس از اينكه كاملاً سرد شدند توسط دستگاه ، سنباده زني ميشوند . لازم بذكر است كه در مواردي ، بنابه درخواست خريداران تخته لايهها بدون عمل سنباده زني به بازار عرضه ميگردد ضمن آنكه برخي از كارخانجات داخلي نيز فاقد دستگاه سنباده زني ميباشند .درجه بنديدر آخرين مرحله و قبل از اينكه تخته لايهها بر روي پالت شمارش و بستهبندي شوند سطح رويي آن توسط كارگران باتجربه مشاهده و كنترل ميشود و براساس معايبي كه در سطح تختهها وجود دارد آنها را درجهبندي ميكنند . تهيه و تنظيم بخش فوق به کمک این افراد صورت گرفته است : بيژن تقوي نژاد ,علي محمد اسفندياري |