کاربرد ابزارهای مدرن در حکاکی چوب از آثار سنتی ایرانی در آثار هنرمندان

امروزه با توسعه ابزارهای سنتی و استفاده از ابزارهای جدید در حکاکی ، هنرمندان توانسته اند علاوه بر حفظ ارزش های سنتی و بومی نهفته در هنرهای برجسته سازی ، در خلق محصولات خود از دقت و ظرافت برخوردار باشند . هنرهای سنتی و لزوم پایبندی و رعایت سنت های هنرمند گام مهمی در پرورش هنرمندان ، خلق آثار نفیس و بازیابی هویت فرهنگی و ملی جامعه ایران برداشته است . مطالعه حاضر بر اساس نقش ابزارها در توسعه و تکامل هنر منبت کاری چوبی معاصر با حفظ ارزشهای قومی است . این تحقیق بر اساس یک روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است و به دنبال بررسی تأثیر ابزارها در پیشرفت های منبت کاری معاصر است . جامعه آماری بر اساس آثار منبت کاری شده چوبی هنرمندان معاصر انتخاب شد . نقش ابزار در چنین پدیده هایی این است که می تواند به ظرافت در ایجاد ظروف در آثار هنری منبت کاری شده چوبی کمک کند و دسترسی متنوعی به انواع مختلف بافت چوب ، رنگ و کیفیت ، یکنواختی و ظرافت در تهیه چوب با ابعاد مختلف ، تحول در استفاده از اتصالات دقیق ، تغییر در ساختار محصولات ، به ویژه کارهای خوب . علاوه بر این ، استفاده از ابزار دقیق در اجرای آثار منبت کاری متناسب با فرم و ظرافت کار و نقش ابزارها در تغییر پایه کار ، همه از ویژگی های شکوفایی هنر منبت کاری معاصر است . به همین ترتیب ، چنین آثاری به جرات می توان با شاهکارهای تاریخ هنر ایران مقایسه کرد .

کنده کاری چوب

حکاکی و منبت چوب
حکاکی و منبت چوب

کنده کاری چوب : هنر ایجاد طرح های برجسته بر روی سطح چوب از طریق برش و از بین بردن زمینه طراحی توسط ابزار فلزی ، کنده کاری چوب نامیده می شود .

منبت کاری : منبت کاری یکی از ارزشمندترین هنرهای سنتی ایران است به ویژه از زمان تسلط اعراب بر ایران . برخی از طرح های منبت کاری روی چوب نیز در آثار تخت جمشید مشاهده می شود . پنج تا ده طرح کنده کاری چوب بر اساس طرح های هندسی ، شیارهای موازی ، نقاشی های عربی ، ختایی و تالش به سبک ایرانی در دوره میانه اسلامی وجود داشته است . در دوره صفویه ، کنده کاری چوب مانند دیگر هنرهای ایرانی انجام شد که منجر به خلق بسیاری از شاهکارها شد . برخی از مساجد در اصفهان از سلسله صفوی وجود دارد که درهای آنها امن و دست نخورده باقی مانده است .

حکاکی و منبت چوب
حکاکی و منبت چوب
حکاکی و منبت چوب
حکاکی و منبت چوب
حکاکی و منبت چوب
حکاکی و منبت چوب

در این سبک هنری ، صنعتگر طرح را به صورت چرم واقعی از پودر زغال چوب به سطح چوب منتقل می کند و سپس با استفاده از ابزارهایی مانند اسکنه نیمه گرد و اسکنه سر تخت ، خطوط محیطی اطراف طرح را ایجاد می کند و سپس آن را تراش می دهد با حذف پس زمینه عمق کنده کاری به کاربرد شی  ساخته شده بستگی دارد .

 به عنوان مثال ، اگر منظور از حکاکی یک شی تزئینی باشد ، ضخامت آن چند میلی متر است اما اگر یک قالب چوبی برای چاپ کالیکو باشد ، عمق آن می تواند تا پنج سانتی متر باشد . کنده کاری معمولاً روی انواع چوبهایی انجام می شود که محکم هستند و هیچ گره ای از جمله درختان گردو ، گلابی و آبنوس و برخی از درختان جنگل ندارند . از چوب درخت گلابی برای کارهای خوب استفاده می شود ، اما برای کارهای بزرگتر یا مجسمه های چوبی ، از چوب درخت گردو استفاده می شود که در روغن فرو رفته است زیرا روغن توسط چوب جذب می شود و باعث می شود سطح آن برای کنده کاری نرم تر شود . چوبی که کنده کاری روی آن انجام شده توسط گیره محکم ثابت می شود تا اسکنه خیلی راحت روی آن حرکت کند . برای قسمتهای مختلف قطعه کار از اسکنه های مختلفی استفاده می شود ، به طوری که طرح چوبی ممکن است تا حد امکان به طرح اصلی شباهت داشته باشد .

حکاکی و منبت چوب
حکاکی و منبت چوب

پس از تراشکاری پس زمینه و رسیدن به ضخامت مطلوب ، کارهای کوچک تراشکاری روی قسمت های برجسته با استفاده از نوک اسکنه یا چاقوی تیز که برای کارهای ظریف استفاده می شود ، انجام می شود و سپس قطعه کار توسط سنباده پرداخت می شود . این عمل را به طور سنتی کار چند سطحی می نامند . سرانجام ، کل سطح کار توسط روغن یا لایه ای از پلی استر لعاب داده می شود تا چوب در اثر گذشت زمان ترک نخورد و در برابر رطوبت مقاومت کند .

پنجره های ارسی رنگارنگ و معروف به Orosi  در ایران

پنجره ارسی یا پنجره ارسی آویز از یک یا چند صفحه متحرک یا ارسی ساخته شده است که به عنوان یک قاب برای نگهداری صفحات شیشه های رنگی که اغلب توسط میله های لعاب از صفحات دیگر جدا می شود ، تشکیل می شود. نمونه های زیبای آن در خانه های باستانی اصفهان ، شیراز ، کاشان و یزد وجود دارد .

حکاکی و منبت چوب
حکاکی و منبت چوب
حکاکی و منبت چوب
حکاکی و منبت چوب

نوشته شده توسط : ف . پاکزاد

مطالب مرتبط با موضوع منبت کاری چوب :

WhatsApp us