هنر گره چینی
نوشته شده در دوشنبه ۱٠ شهریور ۱۳٩۳
هنر گره چینی
گره چینی به هنری ایجاد شده با قطعات برش خورده چوب در اشکال مختلف و متعدد الاجرا و وحدت‌گرای هندسی که به طور هماهنگ در یک کادر مشخص و تکرار شونده گفته میشود.
فن و هنر
گره‌چینی چوب از هنرهای ظریفی است که از اوایل دوره اسلامی در ایران رایج بوده است. برخی پژوهشگران احتمال داده‌اند استفاده از این هنر از دوران خلفا عباسی آغاز شده و در قرن 6 تا 8 هجری قمری در مصر و سوریه متداول شده و از همان زمان به ایران رسیده است.
بر اساس شواهد و آثار موجود پیشینه هنر گره چینی در معماری ایران به دوره سلجوقی و صفوی باز می‌گردد و خاستگاه آن نیز شهر اصفهان بوده است . از این سبک کار به طور معمول در ساخت درب های اماکن متبرکه، مقابر، منابر و از مشبک در پنجرهای منازل و کاخ‌ها و نرده‌ها استفاده می‌شده است. از دوران صفوی به بعد تعبیه شیشه‌های رنگی در چوب‌های مشبک رایج شده و در اصطلاح به ارسی ( ارسی سازی ، پنجره ارسی و .. ) مشهور شد. هنرهای چوبی پس از صفویه به خصوص در دوران قاجار نه تنها تکامل فنی نداشت بلکه با افت فنی نیز روبرو شد. البته هنر ارسی‌سازی در این دوره به اوج خود رسید.
البته هیچ دوره ای مانند سالهای 1390 به بعد هنر در ایران دچار تغییر نشد و متاسفانه این تغییر رشد منفی داشته اما نباید این موضوع را ندیده گرفت که سمت نگاه مردم به هنر اصیل ایرانی همچنان به عنوان یک هنر اصیل ایرانی است و برای ان ارزش خاصی قائل هستند .
صنایع چوب و هنر ایران زمین
برچسب‌ها: گره چینی, هنر سنتی ایران, هنر اسلامی, فن و هنر ایران زمین
کاشی آبی لاجوردی طلاکاری شده مزین به طرح اژدها ، کشف شده در تخت سلیمان
نوشته شده در یکشنبه ٢٦ امرداد ۱۳٩۳
کاشی آبی لاجوردی طلاکاری شده مزین به طرح اژدها ، کشف شده در تخت سلیمان ، مربوط به سالهای ۶۷۴-۶۷۰ هجری ، گنجینهٔ اسلامی ، موزهٔ ملی ایران (ایران باستان) ، تهران
آبی لاجوردی طلاکاری با طرح اژدها
:: برچسب‌ها: گالری عکس, هنر سنتی ایران, هنر سنتی, هنر سنتی ایران زمین
گالری عکس اثار قدیمی و لوکس ( دکوراسیون چوبی ) فن و هنر ایران زمین
نوشته شده در یکشنبه ۱٩ امرداد ۱۳٩۳
گالری عکس فن و هنر ایران زمین
گالری عکس فن و هنر ایران زمین
درب قدیمی چوبی
گالری عکس فن و هنر ایران زمین
پنجره ارسی و گره چینی هنر سنتی ایران زمین
گالری عکس فن و هنر ایران زمین گره چینی
درب قدیمی چوبی با گل میخ و کوبه
چوب طبیعی طرح سنتی با تکه الوار، شاخه و تنه درخت طبیعی
چلنگری ( اهنگری و اتشکاری )
گالری عکس فن و هنر ایران زمین چلنگری آهنگری زمودگری
طرح سنتی ایران زمین
گالری عکس فن و هنر ایران زمین نقش و طرح
اجر چینی قدیمی
گالری عکس فن و هنر ایران زمین
گالری عکس طرح دکوراسیون و درب های قدیمی
:: برچسب‌ها: گالری عکس, هنر, هنر سنتی ایران, هنر سنتی ایران زمین
قفلسازی، یکی از صنایع بسیار مهم ما در گذشته بوده است . ( کلون دان )
نوشته شده در جمعه ۱٠ امرداد ۱۳٩۳
قفلسازی
قفلسازی صنایع‌دستی قفلسازی، یکی از صنایع
صنایع‌دستی :قفل سازی سنتی ایران زمین
قفلسازی صنایع‌دستی قفلسازی، یکی از صنایع
قفلسازی، یکی از صنایع بسیار مهم ما در گذشته بوده است که به صورت اشکال حیوانی و انسانی ساخته میشد. قفل های ایرانی به لحاظ فنی شامل دو نوع است:
الف) قفل های ثابت در، شامل : کلون دان
صنایع‌دستی :قفل سازی سنتی ایران زمین
قفلسازی، یکی از صنایع بسیار مهم ما در گذشته بوده است که به صورت اشکال حیوانی و انسانی ساخته میشد. قفل های ایرانی به لحاظ فنی شامل دو نوع است:
صنایع‌دستی :قفل سازی سنتی ایران زمین
الف) قفل های ثابت در، شامل :
کلون دان
کلون
قفل پخش شو .
صنایع‌دستی :قفل سازی سنتی ایران زمین
ب) قفل های فلزی، شامل :
قفل فنری با کلید پیچی
قفل فنری با کلید فشاری
قفل لوله با کلید پیچی و قفل رمز ( بی کلید) .
صنایع‌دستی :قفل سازی سنتی ایران زمین
در کتاب ((قفل‌های ایران))،نوشته پرویز تناولی، قفل‌ها به دو دسته تصویری و هندسی تقسیم شده اند. قفل‌ها درگذشته تنها کاربرد ایمنی نداشتند و کاربرد آیینی و دینی هم داشتند.چنانچه زیباترین قفل‌ها آنهایی بودند که برای ضریح ساخته می شده اند.
قفلسازی از دوره ساسانی در ایران رواج داشته است، هر چند قفل‌هایی که ملهم از اشکال حیوانی هستند، مربوط به قرون چهارم تا نهم هجری می باشند.
ما جنبه آیینی قفل‌ها را در دوره ساسانی نمی‌بینیم. این جنبه‌ها بعد از اسلام و خصوصا در دوره صفویه به اوج می‌رسد ظهور قفل‌های فولادی در دوره صفویه تحولی عظیم را در صنعت قفلسازی به‌وجود آورد. این هنر در دوران صفویه و توسط استاد ” صنیع الصنایع ” به جهانیان معرفی شد و به شهرهای مختلف گسترش یافت.
برای قفلسازی از انواع ابزار و وسایل فلز کاری استفاده می شود. مواد اولیه مورد استفاده در ساخت قفل ها فولاد ، آهن و آلیاژهای آن می باشد. برای ساخت قفل ابتدا ورق و مفتول آهنی یا فولادی را در ضخامت های مختلف آماده می کنند. سپس متناسب با طرح محفظه و اجزای داخلی قفل مواد اولیه را برش می زنند و قوطی یا محفظه قفل را پس از خم کاری ورقه برش خورده، لحیم و درز گیری کرده و قطعات داخلی قفل را سوهان کاری می کنند و متناسب با نوع قفل بدنه اصلی را سوراخکاری و قطعات مختلف شامل شامل دسته فنر و تیغه را به هم پرچ می کنند.
و آن را اسید کاری کرده و پرداخت نهایی روی آن انجام می شود.
قفلسازی، یکی از صنایع بسیار مهم ما در گذشته بوده است . ( کلون دان )
سارا مردانی
/isfhandicraft.blogfa.com
گرداوری گروه فن و هنر ایران زمین
قفلسازی، یکی از صنایع بسیار مهم ما در گذشته بوده است . ( کلون دان ) قفلسازی، یکی از صنایع بسیار مهم ما در گذشته بوده است . ( کلون دان )
:: برچسب‌ها: هنر سنتی ایران, صنعت, فن و هنر, هنر سنتی ایران زمین
هنر آینه کاری و گره سازی در معماری اسلامی
نوشته شده در پنجشنبه ٢٦ تیر ۱۳٩۳
عکس های هنر آینه کاری و گره سازی در معماری اسلامی
عکس های هنر آینه کاری و گره سازی در معماری اسلامی
کار گره در معماری اسلامی
به ترسیم و نقاشی طرح گره بر روی کاغذ و نقشه گره کشی گفته می شود.
گره را با آجر، چوب، آینه، گچ، کاشی و … میتوان ساخت.
سه شکل متساوی الاضلاع، مربع و شش ضلعی، سه فرم مسطحی هستند که هر کدام از آنها در صورت تکرار میتواند صفحه ای را بپوشاند بی آنکه بین آن فاصله ای ایجاد شود.
عکس های هنر آینه کاری و گره سازی در معماری اسلامی
این پدیده اساسا کار گره در معماری اسلامی است.
اگر آلات گره به وسیله یک عامل خارجی غیر همگن اتصال یابند، به آن “گره چینی” می گویند. مانند قطعات کاشی معرق، که با استفاده از دوغاب در کنار هم قرار میگیرند و به هم متصل می گردند. گره ها بیشتر در معماری سنتی ایران به کار می روند. اما در سایر هنرهای سنتی مانند آینه کاری و هنرهای چوب نیز بسیار کاربرد دارند. خط کش و پرگار مهم ترین ابزار کار هنرمندان هنرهای سنتی برای طراحی انواع گره ها و نقشمایه های مربوط به آن است.
کار گره در معماری اسلامی
نقش مایه های گوناگون در تشکیل گره ها به کار می روند که نام گره ها نیز بر اساس همین نقش مایه ها خوانده می شود و به نام تعدادی از آن ها اشاره میکنیم.
دانه بلوط ، مورد یا سکرون، برگ چناری، فندق، پابزی، ابابیل، بازوبندی، موریانه، بازوبند صلیب یا چلیپا، دانه بلوط، خرچنگی، فرفره، جفت ترقه، ترقه، بازوبند، گرز، چوب خط ته بریده، گرز، پیلی، جفت سکه رو، سکه رویا سکرون، کلید، عروسک، شمسه پاباریک، شمسه چهار لنگه، شمسه چوب خطی، شمسه بازوبندی، ستاره، شمسه کشیده، شمسه ته بریده، شش شیرازی، شش طولانی، شش دواتی، شش طبل یا شش شل، زهره، دوسلی، شمسه ایرانی، سلی، شش چشم گاوی، پنج باز، پنج تند، پنج کند، راستالوز، هشت، شش گل اناری، شش مدادی، سلی، ترنجی کند، ترنجی، پاباریک، لوز یا تخمک، سه سلی، سورمه دان، بند رومی یا موج یا مدخل، سورمه دان مربع، دوک، کیسه سورمه دان، ماکو، چوب خط، بادبادک، میخ پرچ و …. غیره.
گره سازی به تزئیناتی گفته میشود که به صورت هندسی و با قواعد مشخص رسم میشود و در بسیاری از مکان ها می توان از آن استفاده کرد. در سردرها، کتیبه ها، در و پنجره ها، طاق ها و غیره.گره را با آجر، کاشی، گچ، آیینه و غیره می توان ساخت. معماری ایرانی، یک معماری کاملاً هندسی است و هندسه در شکل گیری این معماری، نقشی به سزا دارد.
در اندیشه و فرهنگ کهن ایرانیان نقش ها و شکل های هندسی هر یک نمادی از هستی و جهان آفرینش بوده اند.
چنان که در آیین میترایی، کهن ترین آیین ایرانیان، چلیپا نماد زمین و چهار جهت آن و چهار عنصر مقدس بوده و چلیپای شکسته که در فرهنگ ایرانی، پیک خورشید یا گردونه خورشید نام داشته، نمادی از خورشید است.
چلیپا در معماری ایرانی چهارباهو و گردونه خورشید، چهارپیلی نام می گیرند و ردپای آنها را میتوان در تمام نقشه های چلیپایی شکل، همچون آتشکده ها، مساجد و مدارس و کاروانسراهای چهارایوانی دید و یا آنها را در نقوش تزئیناتی هندسی مشاهده کرد. در همین فرهنگ و اندیشه، مربع ، فرم پایه چلیپاست و چلیپا از درون همین مربع شکل می گیرد.چرا که خود مربع 4 پهلو دارد و 4 جهت را می نمایاند. بیهوده نیست که در چهارتاقی های ایرانی و آتشکده ها ، مربع به عنوان نمادی از زمین تهرنگ آتشکده ها را تشکیل داده و دایره به عنوان نمادی از آسمان خود را در گنبدی نشان می دهد که بر بالای سر همان مربع نهاده شده است. معماری ایرانی در واقع بیانگر راز و رمز هستی است که به زبان رمز هندسه بیان می گردد. بی سبب نیست که پیش از ورود اعراب به ایران، معماری را مهرازی یعنی پرداختن به والاترین راز می خوانده اند و به استاد معمار، مهراز می گفته اند.
گره سازی در واقع ترکیب و ساخت نقوش هندسی است که ویژگی مهمی دارند و آن هم تکرار دوباره این نقوش در صورت ترکیب شدن با هم است. در واقع شما می توانید بی نهایت شکل یکسان را با ترکیب دوباره آنها به دست آورید و این ویژگی یگانه گره سازی است و ما را به یاد هندسه فراکتال می اندازد.یعنی شکل کلی یک مجموعه شبیه یا مانند شکل یکی از اجزاء آن مجموعه است. گره بسیار پردامنه است و به شطرنج معماران معروف گشته.
آئینه به خاطر نمایش واقعی آنچه روبرویش قرار دارد، یکی از راستگو ترین وسیله های زندگی بشر بوده است، حضور آن در سفره هفت سین دلیل بر اهمیت آن در ایران است. در سرزمین آفتابی ایران از آئینه به عنوان اطلاع رسانی از برجی به برج دیگر استفاده می شد، که نمونه آنرا در اینجا نوشته ام. آینه کار با شیوه های تزئینی معماری و بیشتر همراه با هنرهای گچ بری، مقرنس کاری، آجر کاری، صنایع دستی بکار رفته است. آینه های شیشه ای از سده 10 هجری خورشیدی در دوره حکومت های وقت از اروپا و بویژه ونیز توسط کاروان های تجاری به ایران آورده می شد.
هنر آینه کاری شناخته شده ایران مربوط به دوره حکومت صفویه است، کاخ آینه خانه در کنار زاینده رود از آثار زمان شاه عباس صفوی است، سقف و تالار و ایوان و دیوار های این بنا با آینه های یک پارچه، یک و نیم تا چهار متر آراسته شده بود، بازتاب تصویر زاینده رود و بیشتر سواحل شمالی در آن منظره جالب و دلپذیر پدید می آورد. در چهل ستون از آینه برای تزئین استفاده گسترده شده است، آینه های قدی و کوچک، شیشه های رنگارنگ در تمام ساختمان هنرمندانه کار شده بود.
آثاری از آینه کاری در کاخ میرزا طاهر فرمانروای آذربایجان در تبریز، و کاخ وکیل شیراز یا همان کلاه فرنگی نام برده شده است. در سده سیزده هجری آینه کاری به تدریج رونق بیشتر گرفت و در دهه های پایانی این سده زیبایی و ظرافت آینه کاری کم نظیری پدید آمد. در اوایل قرن 14 هجری هنرمندان آینه کار دو اثر کم نظیر در آستان قدس رضوی مشهد و صحن حضرت معصومه قم پدید آوردند.
در دوره شاهنشاهی پهلوی کاخ شهوند یا کاخ سبز در سعد آباد و کاخ مرمر از آثار هنری جالب می باشند.
در کاوش های باستان شناسی نمونه های گوناگون از آینه های فلزی که همراه با کالبد زنان به خاک سپرده شده، بدست آمده. بر سنگ نگاره های مصری بانوان که آینه فلزی در دست دارند، مشاهده می شود.
در سیلک کاشان از اینه آگاهی داشتند، این آینه ها گرد و از مس و تقریباً به شکل محدب بود. آینه های مسی دسته داری در دشت لوت بدست آمده، که متعلق به هزاره سوم قبل از میلاد است.
در کاوش های شوش، تپه حصار، خورین قزوین، املش گیلان، در میان برنز لرستان این گونه آینه ها با دسته یا پایه با نقوش پیکره زنان وجود داشته است. بکار گیری برنز در ساخت آینه باعث پیدایش آینه های یک رویه با قالب گیری شد، که پشت آنرا با نقوش مختلف می آراستند، نمونه این آینه ها که متعلق به سوم ق.م می باشد در کرمانشاه بدست آمده است. بهره گیری از نقره و آهن و ترکیب آنها پیشرفت هایی در آینه سازی پدید آورد، افزودن روکشی از نقره پرداخته شده بر آینه های فلزی تا سده های دو و سه میلادی رواج داشت، نمونه هایی از این قبیل که متعلق به دوره شاهنشاهی ساسانی است در کاوش های املش بدست آمده است. آینه شیشه ای سده اول میلادی نخستین بار در شهر صیدون یا صیدای لبنان که در شیشه گری شهرت داشت، اختراع و ساخته شد. و در قرن دوم و سوم میلادی جای آینه فلزی را گرفت. در کاوش های هفتوان تپه سلماس آذربایجان غربی آینه های شیشه ای کوچک با پوششی از قیر بدست آمده، که همانند آینه های امروزی است، و به آغاز قرن 4 میلادی تعلق دارد. از دوره ساسانی قاب آینه سیمین یا نقره ای در دست است، که بخش شیشه ای آن از میان رفته، و نقش پشت آن نگاره یک مرغابی است، که گرداگرد آن را طرح اسلیمی پوشانده است. تا پیش از پایان سده میانه ساختن آینه های شیشه ای با پوششی از لایه های فلزی چون سیم، زر، قلع، سرب، یا آمیزه ای از سرب، آنتیمون Antimoineیا گاهی ریختن قلع مذاب و آب نقره بر یک صفحه نازک قلع، و نهادن شیشه ای بر آن بود. در دوره سلسله های بعد از اسلام تقریباً همان روش سابق انجام می شد، فقط در بعضی با خط کوفی در حاشیه آینه، طلب عزت و نیکی و فراوانی و تندرستی برای دارنده دارد. از ابتدای دوران اسلامی تا شش قرن، آینه های گرد دسته دار و بی دسته خوب پرداخته شده، و آراسته به نقش و نگار های برجسته چون پیکر های، آدم و جانور، گل و گیاه، همراه خطوط تزئینی به ویژه خط کوفی بودند. بخش میانی پشت آینه بی دسته همواره برجستگی کوچکی داشت، با حلقه ای در آن که برای آویختن به دیوار بود، در دسته آینه نیز نقش و نگار پیکره قرار داشت.آینه معمولاً در شهر هایی که مرکز فلز کاری بود ساخته می شد، شهر همدان در سده های نخستین اسلامی از مهم ترین این مراکز بود، و آینه های ساخت این شهر شهرت داشت. چیره دستی مردم فارس در فلز کاری تا قرن 10 میلادی عالی بود، غیر از همدان و فارس شهر های بزرگ خراسان و سیستان در ساختن ابزارهای برنزی، دماوند و قومس که همان دامغان باشد، در ساختن ابزار های آهنی، و ری در ساختن هر دو شهرت داشتند، که همه نوعی آینه هم می ساختند. از ابتدای تاریخ ساخت آینه، و بویژه از قرن 11 میلادی، تولید آینه های سیمین و برنزی آراسته به نقش برجسته آدمی و حیوان و خط تزئینی کوفی به طور چشمگیر گسترش یافت. این قبیل آینه ها به دور ترین نقاط قاره کهن ارسال می شد، آثاری از آنها در موزه های شهر های معروف این قاره وجود دارد. از 13 میلادی با پیدا شدن نو بورژوازی در ونیز کم کم ساخت تولیدات ایرانی جای خود را به کالا های اروپایی داد. این زمان ساختار تاریخی اجتماعی قاره کهن و ایران در سازمان قبیله ای دینی بود، و توانایی مبارزه با نو بورژوازی اروپایی نداشت. در مورد تولید آینه از اروپا شکست خورد، اما این شکست در تولید دلیل بر شکست در هنر نبود، و هنرمندان ایرانی همچنان با پرداختن هنر به اشکال مختلف در آینه و آینه کاری برتری داشتند
منبع » وبلاگ سوناسلامتی
:: برچسب‌ها: آینه کاری, گره سازی, معماری اسلامی, هنر سنتی ایران
زمود گری
نوشته شده در چهارشنبه ٢٥ تیر ۱۳٩۳
زمود گری
بخشی از تولیدات آهنگران که یراق آلات درها و پنجره های سنتی و قدیمی را در گذشته تشکیل می دهد.
زمود گری پیشه ایست که در آن هر نوع الصاقات فلزی که برای در و پنجره های سنتی و قدیمی به کار می رفته، ساخته می شده است.
زمود گری ، چلنگری ، طراحی و تولید یراق قدیمی به روش سنتی
زمود گری ، چلنگری ، طراحی و تولید یراق قدیمی به روش سنتی
زمود گری ، چلنگری ، طراحی و تولید یراق قدیمی به روش سنتی
زمود گری
به بخشی از تولیدات آهنگران که یراق آلات درها و پنجره ها را تشکیل می دهد “زمودگری” می گویند. به عبارتی دیگر زمود گری پیشه ایست که در آن هر نوع الصاقات فلزی که برای در و پنجره های سنتی و قدیمی به کار می رفته، ساخته می شده است.به احتمال زیاد زمودگران مهارت زیادی در طراحی و نقاشی داشته اند، چرا که زمود در لغت به معنی نقش و نگار کردن، تزیین کردن و همچنین اجزای الحاقی و تزیینی بنا آمده است. رایج ترین ماده برای زمود گری آهن است.
زمود گری ، چلنگری ، طراحی و تولید یراق قدیمی به روش سنتی
در ابتدای کشف آهن ازآن برای ساخت زیور آلات استفاده می کردند ولی هنگامی که انسان دریافت آهن جسمی سخت ، با دوام وبا استحکام بالاست ، علاوه بر استفاده در ساخت ابزار و وسایل آهنی مربوط به کشاورزی ، جنگ افزار ها و وسایل خوراک پزی ، از آن به صورت پوششی به منظور افزایش استحکام مواد آسیب پذیر نیز سود جستند که به جز پوشش بدن به هنگام نبرد ،پوشاندن دروازه های چوبی را نیز شامل می شد.
کلون بزرگ و کوچک :
در زمان گذشته دو نوع درکوب بر روی درب ها نصب میشد ، یکی کوچک و یکی بزرگ ، حتی اگر اندازه هم نصب میشد اما صدای یکی بم و یک صدای زیر داشت و طبق آداب و رسومی که وجود داشت ، خانم ها با کلون کوچک تر در میزدند و وقتی صدای آن را میشنیدند اهل خانه متوجه میشدند که خانمی پشت درب است .
زمود گری ، چلنگری ، طراحی و تولید یراق قدیمی به روش سنتی
در اثاری که از حفاری های گورستان لیخ شیران اردبیل مربوط به هزاره اول قبل از میلاد به دست آمده قطعات چوبی را با ورقه وگلمیخ های فلزی پوشش داده بودند. روکش یا آهن کوب کردن درهای بزرگ چوبی قلعه ها از دوره ماد مرسوم بود و تا دورههای بعد نیز دروازه ها بدین گونه پوشش داده می شد.از دوره هخامنشی و ساسانی ،بقایای در و پنجره ای در دست نیست تا بتوان چگونگی آنها را دریافت ولی در دروازه تخت جمشید جای پاشنه و پاشنه گرد درها ،که در سنگ فرو رفته ،نشان از آن دارد که بر این دروازه ها ،درهای سنگین دو لته با روکش آهن کوب ،زر کوب ویا سیم کوب وجود داشته است. می دانیم که در دوره هخامنشی علاوه برچوب سرو وکاج ،چوب های سخت دیگری را از راه های دور برای تکمیل کاخ ها وساختن در وپنجره به مراکز حکومتیمی آوردند .
زمود گری ، چلنگری ، طراحی و تولید یراق قدیمی به روش سنتی
درباره چگونگی ساختمان های کاخ داریوش در کتیبه های شوش چنین آمده است :
زمود گری ، چلنگری ، طراحی و تولید یراق قدیمی به روش سنتی
“…..پرده ها از پارچه های گران بها کف تالار از سنگ های سیاه و سفید ،تیر های سقف از چوب سدر وصنوبر هندی یا ارز و آبنوس پوشیده با روکش طلا بود که با عاج و جواهراتی چون یاقوت و زمرد ترصیع شده بود . اشکال زیبای حیوانات برروی درهای برنزی و آهنی نصب شده شده بود وحتی روی بعضی از دیوار ها را با ورقه های طلا پوشانده بودند “. برخی از الوارهای ستون و سقف با ورقه های ضخیم فلزات گرانبها روکش شده بود تا با تابیدن نور ، باز تاب و درخشش زیبایی داشته باشد و بر روحانیت فضا بیفزاید. گلهای چند پر یا روزت (انگور) نقش مایه ای است که در ساخت برخی از یراق آلات تزیینی پوشاک انسان ، دهنه ومال بند اسب ، ودروازه ها استفاده می شده است.
زمود گری ، چلنگری ، طراحی و تولید یراق قدیمی به روش سنتی
چاقو سازی:
ابزار و ادوات برنده از جمله ابتدایی ترین تولیدات بشر برای شکار می باشد و جوامع مختلف از این صنعت به طرق متفاوت بهره مند گشته اند. در شهرستان مهریز استان یزد صنعت چاقو سازی با گذشته ای چند صد ساله و درخشان از صنایع پر طرف دار بوده است.که متاسفانه در حال حاضر چراغش سوسو می زند. استفاده از تیغه های فولادی آبکاری شده با دسته های فلزی مهمترین ویژگی چاقو های مهریز می باشد.
مسگری:
هنر صنعتی که در گذشته به منظور تولید ظروف مسی کاربرد داشته و بر اثر ضربات چکش به طور مستقیم بر روی مس خلق می شده است. این هنر از دیر باز جهت تولید سینی،کماجدان،لگن،ملاقه،کف گیر و …. در استان یزد تولید می شده است. بازار مسگر ها در یزد از جمله بازار های معروف می باشد.
زیور آلات سنتی:
ساخت انواع زیور الات با دست و ابزار دست ساز با گذشته ای درخشان در اقصی نقاط کشور و همچنین استان یزد رواج داشته است.
زیور آلات یزد به لحاظ داشتن عیار بالا، تنوع طرح،ظرافت در اجرا و …. زبانزد می باشد. از جمله تولیدات سنتی این استان را می توان به النگو،گوشواره،زنجیر جینابی،زنجیر هل و گل،تاج ،شانه و …. اشاره نمود. جوم کاری از جمله هنر هایی در این هنر صنعت است که به صورت انحصاری در کنار تولید قاب قرآن ،قلم زنی روی طلا،قینات کاری،برشکاری و … در استان یزد انجام می گیرد.
چلنگری:
چیلان به معنی آلات و ادواتی است که از آهن می سازند مانند زنجیر،حلقه های کوچک،یرق و …. و از جمله شاخه های مرتبط با چلنگری زمود گری می باشد که پیشه ای استکه در آن از الصاقات فلزی درب و پنجره های سنتی و قدیمی ساخته می شود. این هنر با سابقه ای طولانی در استان یزد از جمله هنر هایی می باشد که همچنان در اکثر شهرستان های استان علاقه مندانی دارد که مهمترین آنها شهرستان های یزد،اردکان و مهریز هستند.تولید انواع فرفوژه از جمله محصولات فعلی این هنرمندان می باشد.
قفل سازی:
دهخدا از قفل به کلیدانه یا آنچه در را با آن بندند یاد کرده است. این محصول از فعالیت روی آهن و فولاد خشک پدیده می آید .
قفل نمودی از تاریخ ایرانی و بیان حدیث رمزهاست. قاجاریه دوره اوج قفل سازی در ابرکوه یزد بوده است. قفل های ماسوله ای،کتابی،قلبی،بقجه ای،نافی و طرح حیوانات از جمله تولیدات هنرمندان ابرکوه می باشد که هم اکنون تعداد آنها انگشت شمار گشته است.
منبع : سایت
مقاله ای دیگر
آشنایی با رشته های مختلف صنایع دستی ایران
صنایع دستی را در یک تعریف ساده و در عین حال گویا می توان چنین توضیح داد: صنایع دستی هم حالت کارگاهی و هم خانگی و قابلیت استقرار در شهر و روستا را دارد و بدون نیاز به تکنولوژی پیشرفته بیشتر متکی به تخصص های بومی و سنتی است و قسمت اعظم مواد اولیه مورد مصرف آن از داخل کشور قابل تهیه و تأمین است، صنایع دستی دارای ویژگی های هنری و مصرفی به طور توأمان بوده و علاوه بر داشتن جنبه های مصرفی قوی، برخوردار از بینش، ذوق، اندیشه و فرهنگ تولید کننده نیز هست و در مجموع می توان آن را یک هنر – صنعت نامید.
هنرهای سنتی و صنایع دستی از دیرباز و پیش از صنعتی شدن زندگی بشر، به بسیاری از نیازهای زندگی انسان پاسخ می گفتند و زیستن را برای او تسهیل می کردند. در گذشته های نه چندان دور سفالگری و ظروف سفالی پاسخگوی نیاز بسیاری از مردم کشور ما به ظروف خانگی را پاسخ می گفت و یا تا اواسط دوره صفوی و پیش از آنکه دفاتر بازگانی انگلیسی و هلندی در ایران فعالیت خود را آغاز کنند و واردات انواع پارچه را متداول سازند، پوشاک مردم ما از پارچه های محصول کارگاه های کاشان و یزد، تهیه و دوخته می شد، ولی رفته رفته با صنعتی شدن زندگی، پارچه هایی نظیر ترمه و ابریشم و مخمل، به فراموشی سپرده شد و پته کرمان و مخمل کاشان را دیگر تنها در صندوق های مادربزرگ ها می شد یافت.
صنایع دستی چنان که گفته شد بخشی از صنایع اولیه است و چون دیگر صنایع می تواند دارای اثرات بسیار مثبت اقتصادی واجتماعی باشد از جمله:
نقش صنایع دستی در بالا بردن سطح اشتغال –
-نقش صنایع دستی در ازدیاد درآمد سرانه
-نقش صنایع دستی در تولید ملی
-نقش صنایع دستی در توسعه گردشگری و مبادلات فرهنگی
-نقش صنایع دستی در توسعه صادرات.
هم اکنون بر اساس گزارش سازمان صنایع دستی 253 شاخه هنرهای سنتی وصنایع دستی در کشور به ثبت رسیده است که از نظر میزان فعالیت به شاخه های زیر تقسیم می شود:
الف- رشته های در حال تولید و فعال صنایع دستی(شامل217 رشته)
ب- رشته های کم رونق صنایع دستی(شامل 11 رشته)
ج- رشته های منسوخ شده صنایع دستی(شامل 26 رشته)
………………………………………………………………………………………………………………………..
الف: رشته های در حال تولید و فعال شامل :
- تراش شیشه- شیشه گری فوتی قالبی- معرق شیشه- نقاشی روی شیشه- هم جوشی شیشه (فیوزگلاسی)- ابریشم بافی احرامی بافی- انواع پارچه های سنتی- بافتنی های سنتی- پلاس- پن بافی (نوار بافی)- جاجیم بافی (ماشته، موج بافی) جیم بافی- چادر شب بافی- چپری- چفیه بافی- چنته- حمام سری- زری سری- ساچیم بافی- سجاده بافی- سرانداز بافی- سیاه چادر بافی- شعر بافی- شک بافی- شمه بافی- فرت بافی- قراقی- قلاب بافی- گزی بافی- گلیمچه (متکازین)- متقال- مداخله بافی- وریس بافی- جل اسب- خورجین بافی- زیلو- قالی گل برجسته- قالیبافی – گبه بافی- گلیم دورو- گلیم گل برجسته- گلیم یک رو – گلیم مسند- مفرش- البسه محلی- باشلق- برقع- پوشین دوزی- چوغا- عروسک محلی- گیوه بافی- گیوه دوزی- چاپ قلمکار- چاپ کلاقه ای (باتیک) – قلمکار نقاشی- نقاشی روی ابریشم- تسمه دوزی- تفرشی دوزی- توربافی با سوزن- تور دوزی- چشمه دوزی- چهل تکه دوزی (خاتمی دوزی)- حاشیه دوزی- خامه دوزی- خامه دوزی سیستان- خوس دوزی- درویش دوزی- دکمه دوزی- دور دوزی- ده یک دوزی- زرک دوزی- زغره دوزی- زمینه دوزی- زنار دوزی- ژور دوزی- ستاره دوزی- سجاف دوزی- سرافی دوزی- سرمه دوزی- سکه دوزی- سنگ دوزی- سوزن دوزی- سوزن دوزی بلوچ- سیاه دوزی ترکمن- شرابه دوزی- شمسه دوزی- صدف دوزی- ظریف دوزی- فتیله دوزی- قلاب دوزی رشت- قیطان دوزی- کتیبه دوزی- کردی دوزی- کم دوزی- گبر دوزی (زرتشتی دوزی) -گلابتون دوزی(بندرعباسی) – گلدوزی اصفهان- گندمی دوزی- سمانه زنبور دوزی- سمایه دوزی- لچک دوزی- لمه دوزی- مخمل دوزی- مرصع دوزی- مروارید دوزی- مشبک دوزی- مضاعف دوزی- مغزی دوزی- ملیله دوزی- ممقان دوزی- منجوق بافی با سوزن- منجوق دوزی- منگوله دوزی- نقره دوزی- نقش دوزی- یراق دوزی- قلاب دوزی اصفهان- نوار دوزی- آجیده دوزی- آویز دوزی- آینه دوزی- ابریشم خام دوزی- ابریشم دوزی نقش زری- اشرفی دوزی- اشک دوزی- ایلگه دوزی (برودری دوزی)- بادبزن بمپور- بادله دوزی- بخارا دوزی- برجسته دوزی- بلیش دوزی (قزاق دوزی)- بندری دوزی- پنه دوزی (سلسله دوزی)- پریوار دوزی- پولک دوزی- پیله دوزی- تخمک دوزی- خرمهر سازی- سفال با نقاشی رو لعابی- سفال با نقاشی زیر لعابی- سفال لعاب دار (سرامیک)- سفالگری- کاشی معرق- کاشی معقلی- کاشی هفت رنگ- چارق – چموش- سراجی- نقاشی روی چرم- افزار فلزی- جُنده کاری- چاقو سازی- چلنگری- حکاکی روی فلز- دواتگری- ریخته گری- زرگری (طلا سازی)- زیور آلات محلی- ضریح سازی- علامت سازی- قلمزنی- کوفته گری- گرگور بافی- مسگری- مشبک کاری روی فلز- ملیله سازی-مینای پنجره ای (مشبک)- مینای خانه بندی- مینای مرصع- مینای نقاشی- آجر کاری- آینه کاری- کاربندی- کاشی کاری (سنتی)- گچبری- نقاشیسنتی دیواری- بامبو بافی- چیق بافی- حجم بافی چوبی- حصیر بافی (بوریا بافی)- خاتم- خراطی- سازهای سنتی- سوخت روی چوب- کپوربافی- کنده کاری روی چوب- گره چینی-معرق – مروار بافی (ارغوان بافی)- مشبک چوب- معرق چوب- معرق منبت- منبت – نازک کاری- نقاشی روی چوب-صنایع دستی دریایی- نقاشی روی صدف- تراش سنگهای قیمتی و نیم قیمتی- حجری (سنگ تراشی)- حکاکی روی سنگ- خراطی سنگ- فیروزه کوبی- مجسمه سازی با سنگ- مرصع سنگ- مشبک سنگ- معرق سنگ- موزائیک کاری سنگ- تذهیب – تشعیر- جلد سازی- خوشنویسی – طراحی سنتی- کاغذ سازی دستی-نگارگری (مینیاتور) – تن پوش نمدی (کپنک)- زیرانداز نمدی- کلاه نمدی
ب- رشته های کم رونق صنایع دستی
- دارایی بافی(ایکات)- عبابافی،- کاشی مینایی،- حکاکی روی چرم،- نقشاندازی ضربی،- ورشو سازی،- قواره بری،- پاپیه ماشه،- نقاشی گل و مرغ،- نقاشی لاکی،- زری بافی.
ج- رشته های منسوخ شده صنایع دستی
- ارمک بافی- اهرامی- برک بافی- پتوبافی- پرده بافی- ترمه بافی- حوله بافی- شال بافی- عریض بافی- قناویز- کرباس بافی
-( مخمل بافی (مخمل گل برجسته)- نمکدان بافی-گره خورد (دندانی- کاشی زرین فام- سوخت روی چرم- معرق چرم- اسلحه سازی- قفل سازی- آهک بری- ارسی سازی- زمود گری- چاپ سنگی روی کاغذ- صحافی سنتی- قطاعی (کاغذبری)- نقاشی قهوه خانه ای
اطلاعات دریافت شده از بخش تحقیق و توسعه راهبردی سازمان صنایع دستی
:: برچسب‌ها: یراق, پنجره, درب و پنجره, هنر سنتی ایران
کتاب «تأثیر هنرهای سنتی بر نقاشی معاصر ایران» منتشر شد
کتاب « تأثیر هنرهای سنتی بر نقاشی معاصر ایران » منتشر شد
تأثیر هنرهای سنتی بر نقاشی معاصر ایران
بنابر اعلام انتشارات پژوهشگاه، کتاب «تأثیر هنرهای سنتی بر نقاشی معاصر ایران» اثر دکتر سیده راضیه یاسینی منتشر شد.
تأثیر هنرهای سنتی بر نقاشی معاصر ایران
اثر حاضر، نتیجة پژوهشی است در موضوع « تأثیر هنرهای سنتی بر نقاشی معاصرایران » که به کوشش دکتر سیده راضیه یاسینی و با نظارت دکتر سید عبدالمجید شریف‌زاده در پژوهشگاه انجام شده است.
این کتاب بر آن است تا با تدقیق در چگونگی تأثیرپذیری هنرهای تجسمی معاصرایران ( به‌ویژه هنر نقاشی) از هنرهای سنتی به‌خصوص هنر نگارگری، تحلیلی از این موضوع ارائه کند. از این‌رو، به تتبع دربارۀ مکتب خیالی‌نگاری و جنبش سقاخانه می‌پردازد و سرانجام به کنکاش در فعالیت‌های هنرمندان معاصری می‌پردازد که هر یک به شیوۀ خویش بیشترین تأثیر را از هنر نگارگری گرفته‌اند.
در این کتاب، دو جریان مهم هنری خیالی‌نگاری و سقاخانه بررسی شده و به میزان و چگونگی تأثیرپذیری آنها از هنرهای سنتی پرداخته میشود .
همچنین با مطالعه در نحوة این تأثیرپذیری، درصدد دریافتن این نکته است که آیا این دو جریان را میتوان در زمرۀ مکتب‌های هنری ایران در عرصة هنرهای تجسمی برشمرد یا خیر.
در روند بررسی موضوع ، پرسش‌هایی مطرح و به آنها پاسخ داده میشود؛ از جمله اینکه :
سیر تطور نقاشی ایرانی تا دورة معاصر چگونه بوده است؟
ویژگی‌ها و تفاوت‌های مکتب خیالی‌نگاری و جنبش سقاخانه کدام است و این هنرها چه تأثیرهایی از نگارگری قدیم ایران گرفته است؟
تعامل میان هنرهای سنتی و هنرهای معاصر چگونه است؟ و نیز چگونه میتوان از هنرهای سنتی برای روشن شدن ارتباط نقاشی معاصر با هویت ایرانی بهره برد؟
آثاری که در این کتاب تحلیل شده‌اند، آثاری از نقاشی‌های مکتب خیالی‌نگاری اعم از نقاشی روی پرده، بوم و پشت شیشه است. همچنین آثار شیوة نقاشی سقاخانه‌ای نیز اعم از نقاشی، حجم‌سازی و ترکیب مواد از جمله مصادیق بررسی و تحلیل آثار هستند. این آثار از میان آثار هنری برگزیده شده‌اند که بازۀ زمانی آن، از اواخر دورة قاجار تا عصر حاضر را دربر می‌گیرد؛ گرچه تأکید نگارنده، بر آثار دورههای اوج مکتب خیالی‌نگاری (اواخر قاجار تا اواسط پهلوی) و جنبش سقاخانه‌ای بین سالهای 1330 تا حدود 1350 است.
این کتاب در جمع‌بندی نهایی از این عوامل درصدد است تا نظریه‌ای در جهت امکان ترسیم دورنمایی از نقاشی معاصر ایران با شاخصة برخورداری از هویت ایرانی و اسلامی تدوین کند. بنابراین، با نگاهی جامع به جریان‌های هنری معاصر ایرانی که متأثر از هنرهای سنتی هستند، سعی شد تا با ارائة مبادی و اصول بنیادین هنرهای سنتی، راهکارهایی برای احیای هنر نقاشی معاصر ایران با هویتی ایرانی نیز ارائه شود زیرا به‌زعم نگارنده، فرض بر آن است که هنرهای سنتی اسلامی ایران، قابلیت هماهنگی و بازآفرینی در عرصة هنرهای تجسمی معاصر را دارد.
کتاب «تأثیر هنرهای سنتی بر نقاشی معاصر ایران» در 221 صفحه و مصور و با قیمت 6500 تومان ویژه مخاطبان خاص از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده است.
منبع وبسایت : s,kh sghljd
مطالب مرتبط با موضوع هنر سنتی :
- صنایع دستی ایران؛ رنگین کمان تنوع ریشه در تاریخ قدیمی دارد
کاشی های چوبی Girih ( گره ) در نتیجه اتصال قطعات چوبی رنگی به یکدیگر است که دارای زاویه های هندسی خاص برای ایجاد اشکال و حجم های مختلف هستند - گره چینی
گره چینی مجموعه ای از پنج پنجره است که در ایجاد الگو های هندسی اسلامی با استفاده از بند (girih) برای تزئین بنا ها در معماری اسلامی استفاده شده است - نجاری ( ساخت در های چوبی تزئین شده ) گره چینی
در ها و پنجره های جذاب ساختمان های قدیمی که به طرز ماهرانه ای تولید می شوند ، نتیجه نجار های توانمند یزد است . سازنده گره چینی تهران ، ایده - پنجره گره چینی شیشه رنگی
پنجره های سنتی ایرانی با نام گره چینی , اسلیمی و مشبک در گذشته توسط استادان هنر چوب اجرا و آثار بسیاری را میتوان در کاخ ها و عمارت های ایرانی مشاهده کنیم . - قاب گره چینی و مشبک
ایده و مدل های جالب از انواع مشبک و گره چینی، طراحی و ساخت انواع گره چینی به صورت سفارشی با اتصال فاق و زبانه - دیوارکوب گره چینی طرح های هندسی جالب
مدل و ایده های جالب برای دیوارکوب و پارتیشن یا درب چوبی با استفاده از نقوش سنتی , گره چینی , نقوش هندسی ساخته شده از چوب مناسب انواع دکوراسیون - ساخت دکوراسیون و درب گره چینی سنتی سبک معماری اسلامی , نقوش هندسی
ایده نمای چوبی هندسی , گره چینی هنر اصیل با نقوش هندسی و الگو های زیبای اسلیمی, ساخت دکوراسیون و درب گره چینی سنتی سبک معماری اسلامی , نقوش هندسی و اسلیمی
