اصطلاحات واژه هاي چوب شناسي

اصطلاحات واژه های چوب شناسی

گیتار چوبی چوب ماهگونی در دکوراسیون چوبی منزل
دکوراسیون چوبی
جالب و دیدنی روکش چوب درخت موز در دکوراسیون داخلی
جعبه چوبی منبت کاری شده ، یک اثر هنری
جدیدترین مدل دراور
میز کار نجاری

ـ تعاريف و اصطلاحات فصل اول چوب

چوی بلوط — یک بلوک از چوب بلوط نشان می دهد که سطح مماس (T) و سطح شعاعی (R). خطوط موازی در سطح شعاعی و حلقه های سالیانه در یخش مماسی (T) هستند.

2- 1- استوانه مركزچوب

قسمتي از ساقه گياهان چوبي است كه پوست آنرا احاطه كرده است ( از بافت را يا تا مغز ساقه ) ـ در ساقه‏ هاي يكساله ـ اين قسمت شامل بافت‏هاي آوندي ـ آبكشي ـ بافت‏هاي پارانشيمي ـ و مغز مي‏باشد .

استوانه مركزی چوب — سطح عرضی (x.s.) این بلوک چوب بلوط 9 سال رشد را نشان می دهد (9 حلقه سالی). سیلندر مرکزی رشد (شماره قرمز 1) به عنوان اولین سال رشد به حساب می آید. بر خلاف ساقه جوان بالا، این نخل نیست. شمع به نقطه مرکزی مرکزی در تصویر کاهش می یابد؛ بنابراین سیلندر مرکزی بافت چوب (شماره قرمز 1) به عنوان اولین حلقه سالانه محسوب می شود. سالهای بعد رشد (حلقه های سالانه) با شماره های قرمز 2-9 نشان داده می شود.

2 ـ 2 ـ بررسي میکروسکوپی چوب :

میکروسکوپ (از یونانی μικρόσκοπεῖν) یا ریزبین دستگاهی است که برای دیدن اجسامی که با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند بکار می‌رود.

عبارتست از بررسي چوب از نظر ديد ظاهري يا به وسيله يك ذره‏بين كه بزرگ‏نمايي آن از 10 برابر بزرگتر نباشد .

2 ـ 3 ـ بررسي میکروسکوپی چوب :

هرگاه از چوب‏ها به وسايل مختلف برش‏هاي نازك و قابل عبور نور, موقتي يا دائمي تهيه كرده و آن را به وسيله ميكروسكپ مورد مطالعه قرار دهند , اين عمل را بررسي ميكروسكپي چوب مي‏نامند .

2 ـ 4 ـ برش شعاعي :

عبارتست از برشي كه در امتداد قطر يا شعاع برش عرضي ساقه درخت باشد . برش شعاعي معمولا در ساقه‏هايي كه رويش آنها عادي باشد ـ از مغز ساقه مي‏گذرد .

2 ـ 5 ـ برش شعاعي نادرست :

عبارتست از برش شعاعي كه كاملا در امتداد موازي با پره‏چوبي نباشد .

2 ـ 6 ـ برش عرضي چوب :

عبارت است از برشي عمود بر محور ساقه درخت .

2 ـ 7 ـ برش مايل :

عبارتست از برشي كه امتداد معيني نداشته باشد .

2 ـ 8 ـ برش مماسي :

عبارت است از برشي كه عمود بر شعاع برش عرض درخت باشد . اين برش در نزديكي پوست ـ مماس واقعي است و هرچه به طرف مغز ساقه نزديكتر مي‏شويم رفته رفته به برش شعاعي نزديك مي‏شود .

2 ـ 9 ـ برش‏هاي دائمي چوب :

به برش‏هايي گفته مي‏شود كه با وسائل دقيق و با روش‏هاي علمي صحيح طوري تهيه مي‏شود كه بتوان تا مدت‏هاي مديدي از آنها در بررسي‏ميكروسكپي استفاده نمود .

2 ـ 10 ـ برش‏هاي موقتي :

به برش‏هايي گفته مي‏شود كه با وسائل ساده جهت بررسي‏هاي فوري و موقتي تهيه مي‏شود .

2 ـ 11 ـ برون چوب ( چوب برون :)

به قسمتي از لايه ‏هاي تازه ساخته شده چوب درخت كه بلافاصله زير پوست قرار گرفته است , گفته مي‏شود . فعاليت فيزيولوژيكي درخت در آن قسمت هنوز ادامه دارد .

در عده‏اي از چوب‏ها رنگ آن روشن‏تر از رنگ قسمت مركزي ساقه درخت مي‏باشد . مانند چوب گردو و توت .

2 ـ 12 ـ برون مركزي :

در بعضي از چوب‏ها به علل مختلف , حلقه‏هاي رويش ساليانه كاملا متحدالمركز نبوده و به‏طور نامنظم مي‏باشد . بدين ترتيب مغز ساقه در وسط قرار نگرفته به يك طرف متمايل مي‏شود اين حالت را برون مركزي مي‏نامند .

2 ـ 13 ـ بلندي عناصر تشكيل دهنده ( سازه‏ها ) چوب :

بلندي عناصر معمولا يا در روي برش‏هاي مماسي و شعاعي و يا پس از تجزيه عناصر چوب به وسيله مواد شيميايي در روي هريك از تك تك عناصر بر حسب ميكرون اندازه‏گيري مي‏شوند . عناصر تشكيل دهنده چوب بر حسب بلندي به سه گروه كوتاه ( كوتاه‏تر از 350 ميكرون ) ـ ميانه ( بين 350 تا 800 ميكرون ) و بلندتر از 800 ميكرون تقسيم مي‏شوند .

2 ـ 14 ـ بوي چوب :

عده‏اي از چوب‏ها به علت دارا بودن مواد شيميايي مخصوص در تركيب خود , داراي بوي مخصوص هستند كه به شناسائي آنها كمك مي‏كند .

2 ـ 15 ـ پاره مغز :

عبارت از چوبي است كه فقط اثري از مغز درخت در برش طولي آن نمايان باشد .

2 ـ 16 ـ پريسيكل :

در برش عرضي ساقه و ريشه گياهان چوبي , در سال اول رويش , بين درون پوست ( آندودرم ) و بافت‏هاي آوندي ( چوبي و آبكشي ,) در اولين لايه‏هاي استوانه مركزي چند لايه از ياخته‏هاي پارانشيمي هم‏شكل و نسبتأ منظم وجود دارد كه بافت‏هاي , آوندي را مانند حلقه‏اي احاطه نموده است . اين لايه‏ها را پريسيكل مي‏نامند .

2 ـ 17 ـ پيلدا مغز :

عبارت از قطعه چوبي است كه در تمام يا قسمتي از برش طول آن مغز درخت نمايان باشد .

2 ـ 18 ـ تشخيص چوب :

تعيين و نام‏گذاري عادي گونه چوب و برحسب مشخصات ساختماني آن .

2 ـ 19 ـ تغييرات كيفي چوب :

با وجود اين‏كه گياهان چوبي را از نظر شباهتي كه نسبت به هم دارند در علم سيستماتيك گياهي به دسته ـ شعبه ـ تيره ـ جنس ـ گونه و واريته‏هاي مختلف طبقه‏بندي مي‏كنند ولي هرگز چوب 2 فرد از يك گونه گياه چوبي از نظر كيفي كاملا مساوي نيستند و حتي كيفيت چوب قسمت‏هاي مختلف يك فرد گياه چوبي نيز از ريشه , ساقه تا شاخه‏ها و از مغز تا پوست با هم اختلاف دارند .

اين اختلافات را كه ناشي از تأثير عوامل مختلف ژنتيكي و محيط رويش در روي چوب‏ها مي‏باشد تغييرات كيفي چوب مي‏نامند .

2 ـ 20 ـ جوانه :

معمولا به برجستگي كوچكي از انتهاي ساقه يا شاخه‏ها ناميده مي‏شود كه از رويش آن ساقه ـ شاخه ـ برگ ـ يا گل و ميوه ظاهر مي‏گردد ( جوانه‏ها را در گياه‏شناسي از چند نظر طبقه‏بندي مي‏كنند ـ از جمله از نظر شكل ظاهري پوشش ـ طرز قرار گرفتن برگ در داخل جوانه ـ از نظر توليد ساقه يا گل و ميوه و بالاخره جوانه‏هاي مخصوص مانند دارد ـ لومبارد و گورمان و غيره ـ ( رجوع شود به دانش گياه شناسي .)

2 ـ 21 ـ جوش :

قسمتي از تنه است كه به طور نامنظم و برجسته روئيده باشد , الياف اين چوب به طور نامنظم در اطراف محور درخت قرار گرفته‏اند و در برش جوانه‏ها و شاخه‏هاي كوچك كيسه‏هاي گرد كوچكي به رنگ تيره‏تر ديده مي‏شود .

2 ـ 22 ـ چوب :

ماده‏ايست كه در ساقه , ريشه و شاخه گياهان چوبي تشكيل مي‏شود و در علم چوب‏شناسي قسمتي از ساقه درخت را كه از بافت زايا تا مغز ساقه قرار گرفته است , چوب مي‏نامند .

2 ـ 23 ـ چوب آماده براي بررسي ميكروسكپي :

چوب معمولا سخت است و با وسايل معمولي نمي‏توان از آن برش‏هاي نازك ميكروسكپي تهيه نمود براي اين كار چوب را مدتي در آب يا محلول‏هاي مناسب سرد يا گرم نگهداري كرده يا مي‏پزند كه نرم شده و قابل برش برداري با ميكروتوم بشود در اين صورت مي‏گويند چوب آماده براي بررسي ميكروسكپي است .

2 ـ 24 ـ چوب جوان :

در بسياري از گونه‏هاي چوبي بافت چوبي تشكيل شده كه در چند سال اول زندگي گياه از نظر ساختمان به اندازه ابعاد ياخته‏هاي تشكيل دهنده نسبت به چوب تشكيل شده در دوره‏هاي بعد اختلاف دارد و آن را چوب جوان مي‏نامند .

2 ـ 25 ـ چوب سبز :

اصطلاحي است كه به چوب تازه بريده شده ناميده مي‏شود .

2 ـ 26 ـ چوب‏شناسي :

علمي است كه درباره ساختمان , عناصر تشكيل دهنده , شيوه رويش , خواص فيزيكي , مكانيكي , تكنولژيكي ,شيميايي ، معايب چوب , و موارد استعمال آنها گفتگو مي‏كند .

2 ـ 27 ـ چوب مماسي :

عبارتست از برش مماسي چوب‏ها .

2 ـ 28 ـ چشمك چوب :

در اصطلاح نجاري به برش‏هاي چوبي در روي برش مماسي چوب گفته مي‏شود كه معمولا به شكل دوك‏هاي كشيده است . مانند چشمك در چوب راش ـ و بلند ـ مازو .

2 ـ 29 ـ خواص ويژه :

خواصي است كه مربوط به گونه درخت مي‏شود .

2 ـ 30 ـ دوام طبيعي چوب :

عبارت از ميزان مقاومتي است كه چوب‏ها در برابر قارچ‏ها و حشرات چوب خوار از خود نشان مي‏دهد . ميزان اين مقاومت با روش‏هاي مخصوص آزمايشگاهي و كشت قارچ‏ها روي چوب انجام مي‏شود .

2 ـ 31 ـ رگه‏دار :

در برش طولي چوب‏هايي كه داراي بخش روزنه‏اي هستند , به علت اختلاف درشتي بافت چوب بهاره و تابستانه نوارهاي كم و بيش پهني به نظر مي‏رسد اين چوب‏ها را اصطلاحأ چوب‏هاي رگه‏دار نامند .

2 ـ 32 ـ رنگ چوب :

هر يك از چوب‏ها داراي رنگ طبيعي مخصوص به خود مي‏باشد كه معمولا آن را نظرا و يا از روي شماره اطلس رنگ‏ها كه در آزمايشگاه‏هاي چوب‏شناسي وجود دارد تعيين مي‏كنند .

2 ـ 33 ـ روش برش برداري يخ زده :

گاهي براي ثابت كردن بافت‏هاي ناهمگن در بعضي چوب‏هاي شل بافت و يا پوست درختان , قبلا به طريقي باعث يخ بستن بافت‏هاي آن مي‏شوند تا بافت نسبتأ يكنواختي به دست آيد كه برش برداري از آن آسان‏تر باشد اين عمل را روش برش برداري يخ‏زده مي‏نامند .

2 ـ 34 ـ ساختمان چوب :

مجموعه خصوصيات ساختماني چوب .

2 ـ 35 ـ شاخه :

به انشعابات ساقه درختان گفته مي‏شود .

2 ـ 36 ـ شماره چوب :

عبارتست از شماره‏اي كه به محض ورود يك قطعه چوب به آزمايشگاه ـ جهت بررسي روي آن زده مي‏شود . اين شماره در تمام مراحل بررسي چوب نامبرده تا بايگاني آن تكرار مي‏شود

2 ـ 37 ـ عدسي شطرنجي :

عبارتست از يك عدسي چشمي كه داخل آن شيشه مدرج شطرنجي جهت اندازه‏گيري ميزان درصد بعضي از عناصر قرار داد .

2 ـ 38 ـ عدسي چشمي مدرج :

عبارتست از يك عدسي چشمي كه در داخل آن شيشه مدرجي كه داراي درجه‏بندي صفر تا 5 و گاهي صفر تا 10 مي‏باشد قرار دادند .

يادآوري 1: سابقأ اين درجه‏بندي را روي خود عدسي چشمي انجام مي‏دادند .

2 ـ 39 ـ عدسي چشمي يا ميزانتگراسيون :

عبارتست از دستگاهي كه با روش آنتگرال‏گيري ميزان درصد هر يك از ناصر تشكيل دهنده چوب را مي‏توان با آن اندازه گرفت .

2 ـ 40 ـ عناصر تشكيل دهنده چوب :

ياخته‏ها و بافت‏هايي را كه چوب را تشكيل مي‏دهد ـ عناصر تشكيل دهنده چوب مي‏نامند .

2 ـ 41 ـ عناصر ثانويه ( سازه‏هاي دومين :)

بغير از عناصر اصلي تشكيل دهنده چوب مانند آوندها , فيبرها , پارانشيم‏هاي چوبي و پره‏هاي چوبي در پهن‏برگان , تراكئيدها , مجاري تراونده , پره‏هاي چوبي و پارانشيم‏هاي چوبي در سوزني برگان جهت شناسايي چوب‏ها , عناصر ديگري مورد استفاده قرار مي‏گيرد كه آنها را عناصر ثانويه ( سازه‏هاي دومين ) مي‏نامند .

اين عناصر عبارتند از :

1 ـ 2 ـ 41 ـ فسفر اسانس :

پديده‏ايست كه در بعضي از چوب‏ها وجود دارد و در اثر آن رويه صيقلي شده چوب طبيعي درخشندگي مخصوصي نشان مي‏دهد .

2 ـ 42 ـ كهن چوب

قديمي‏ترين قسمت دروني چوب كه مربوط به لايه‏هاي قديمي بوده و داراي ياخته‏هاي زنده نمي‏باشد .

2 ـ 43 ـ گونه :

مجموعه درختاني كه داراي يك طرح چوبي مشابه باشند و معمولا جزئي از يك گونه‏ يا چند گونه نزديك بهم و يا جورهاي يك گونه محسوب مي‏شوند .

2 ـ 44 ـ مقطع :

عبارت است از برش عرضي عمود بر محور قطعه چوب و معمولا با تعيين پهنا و ضخامت قطعه چوب مشخص مي‏گردد .

2 ـ 45 ـ منابع چوب :

عبارتست از كليه جنگل‏ها اعم از طبيعي و كاشته شده و ساير انواع درختكاري‏ها كه هدف از ايجاد آنها بهره‏برداري از چوب آنها مي‏باشد .

2 ـ 46 ـ ميدان ميكروسكپي :

عبارتست از مساحتي كه با هر بزرگ نمايي معين در زير ميكروسكپ ديده مي‏شود .

2 ـ 47 ـ نماي چوب :

ديد ظاهري كه مربوط به ابعاد عناصر تشكيل دهنده چوب و مخصوصأ آوندها مي‏باشد .

2 ـ 48 ـ نام خانوادگي چوب :

در طبقه‏بندي گياهي ـ هر گياهي را در تيره‏اي طبقه‏بندي مي‏كنند . در علم چوب‏شناسي نيز نام تيره هر گياه را نام خانوادگي آن چوب در نظر مي‏گيرند كه طبق قرارداد بين‏المللي به زبان لاتين نوشته مي‏شود .

2 ـ 49 ـ نام علمي چوب :

هر چوب طبق قرارداد بين‏المللي داراي نام لاتيني كه از سه قسمت ( اسم جنس ـ اسم گونه ـ اسم نام‏گذار ) تشكيل مي‏شود .

مانند سفيدار كه نام علمي آن Populus Alba Linn مي‏باشد .

كه Populus اسم جنس , alba اسم گونه و Linn اسم نام‏گذار مي‏باشد .

2 ـ 50 ـ نام فارسي چوب :

هريك از چوب‏هاي ايران در نقاط مختلف داراي نام‏هاي متعدديست كه متداول‏ترين آنها بعنوان نام فارسي چوب انتخاب شده است ( رجوع شود به استاندارد نامهاي درختان جنگلي و دروس چوبشناسي و درخت‏شناسي .) چوبهاي خارجي نيز كه مصرف آنها در كشور ما متداول شده است رايج‏ترين نام تجارتي آنها را بعنوان نام فارسي آنها مي‏پذيرند .

2 ـ 52 ـ نقش چوب :

نقشي است كه در بعضي از چوب‏ها در اثر طرز مخصوص قرار گرفتن عناصر تشكيل دهنده چوب و يا وجود بي‏نظمي و رگه‏هاي رنگين به وجود مي‏آيد همه چوب‏هاي داراي نقش معيني هستند .

3 ـ تعاريف و اصطلاحات فصل دوم ( پوست )

3 ـ 1 ـ بشره : عبارتست از پوست بيروني ساقه يكساله گياهان چوبي .

3 ـ 2 ـ پريدرم :

از آغاز رويش سال دوم , در داخل پوست گياهان چوبي , يك لايه زاينده بنام فلوژن بوجود ميآيد كه از تقسيم ياخته‏هاي آن بطرف بيرون , بافت چوب پنبه‏اي و بطرف داخل بافت پارانشيمي ساخته مي‏شود . مجموعه اين بافت‏ها را پريدرم مي‏نامند .

3 ـ 3 ـ پوست :

قسمتي از ساقه‏است كه استوانه مركزي را احاطه كرده و از بيرون به داخل داراي سه قسمت مي‏باشد : پوست , بشره ـ برون پوست ـ و درون .

در چوب‏شناسي , كليه بافت‏هايي را كه از بافت زايا به طرف خارج قرار گرفته‏اند , جزء پوست به شمار مي‏آورند .

3 ـ 4 ـ پوست زنده ( ميان پوست :)

عبارتست از لايه‏اي كه بين لايه‏هاي برون پوست ( با ياخته‏هاي نسبتأ منظم ) و لايه ياخته‏هاي درون پوست , قرار گرفته و ياخته‏هاي آن معمولا زنده و نسبتأ نامنظم مي‏باشد .

3 ـ 5 ـ پوست مرده :

به قسمتي از پوست ناميده مي‏شود كه ياخته‏هاي آن در اثر قطع ارتباط آنها با ياخته ديگر و نرسيدن مواد غذايي با آنها پروتوپلاسم و هسته خود را از دست داده و احيانأ چوب پنبه‏اي شده‏اند .

3 ـ 6 ـ چوب پنبه :

نوعي از بافت‏هاي گياهي است كه جدار ياخته‏هاي آن به ماده به نام Suberin آغشته شده و كم و بيش ضخيم مي‏باشد .

3 ـ 7 ـ ريتيدوم :

پس از آن‏كه ارتباط قسمت‏هايي از برون پوست به علت بشكل بافت‏هاي چوب‏پنبه‏اي با ياخته‏هاي زنده قطع شد , اين قسمت‏ها به شكل بافت‏هاي مرده درآمده و به صورت تكه‏هايي از درخت جدا مي‏شود . اين تكه‏ها را ريتيدوم مي‏نامند .

3 ـ 8 ـ ميان پوست :

قسمتي از پوست كه در داخل چوب قرار گرفته است .

3 ـ 9 ـ ميان پوستي :

در مواردي كه تنه دو درخت يا شاخه‏هاي نزديك به هم يك درخت فوق‏العاده به هم نزديك شده و به هم مي‏چسبند , قسمتي از بافت زاياي زير پوست چسبيده در اثر فشار , آسيب ديده و از فعاليت باز مي‏ايستد . ولي فعاليت بافت زاياي مجاور در ادامه رويش , روي بافت پوستي را پر كرده و ادامه مي‏يابد . در آن صورت قسمتي از پوست در داخل چوب باقي مي‏ماند كه در برش عرضي چوب ديده مي‏شود . اين پديده را ميان پوستي مي‏نامند . ميان پوستي ممكن است در اثر عوامل ديگري نيز مانند اثر منقار پرندگان يا فرورفتن سنگ در ضوست درخت و غيره به وجود ‏آيد . اين پديده در درختاني كه استعداد پيوند قرابتي دارند زياد ظاهر مي‏شود .

گالری عکس اصطلاحات و نکات فنی در صنایع چوب

اصطلاحات و نکات فنی در صنایع چوب
اصطلاحات و نکات فنی در صنایع چوب
اصطلاحات و نکات فنی در صنایع چوب
اصطلاحات و نکات فنی در صنایع چوب
اصطلاحات و نکات فنی در صنایع چوب
عکس میکروسکوپی از چوب
میکروسکوپ قدیمی
سطح عرضی (x.s.) این بلوک چوب بلوط 9 سال رشد را نشان می دهد (9 حلقه سالی). سیلندر مرکزی رشد (شماره قرمز 1) به عنوان اولین سال رشد به حساب می آید. بر خلاف ساقه جوان بالا، این نخل نیست. شمع به نقطه مرکزی مرکزی در تصویر کاهش می یابد؛ بنابراین سیلندر مرکزی بافت چوب (شماره قرمز 1) به عنوان اولین حلقه سالانه محسوب می شود. سالهای بعد رشد (حلقه های سالانه) با شماره های قرمز 2-9 نشان داده می شود.
یک بلوک از چوب بلوط نشان می دهد که سطح مماس (T) و هواپیما شعاعی (R). خطوط موازی در طرف شعاعی حلقه های سالیانه هستند.

چوبهای وارداتی(سید آرمان حسینی)

به نام خداوند جان وخردچوب های وارداتیگردآورنده:سید آرمان حسینیواردات چوب از کدام کشورها صورت میگیرد و بهتربن چوب از کدام کشور وارد میشودعمده واردات چوب ایران از کشورهای آسیای میانه صورت میگیرد. روسیه، گرجستان و ارمنستان در این بین بیشترین سهم را در صادرات چوب به ایران به خود اختصاص داده اند. با کیفیت ترین چوبهای وارداتی به ایران، مربوطه به کشور روسیه و بنامهای نراد، نوئل و انواع کاجها میباشند. البته با کیفیت ترین چوب راش می باشد که در این بین چوب راش ایران در دنیا از شهرت و مقبولیت بسزائی برخوردار است

چوب روسی :لمبه چوب کاج روسیه ، دیوارکوب و سقف کاذبپنل های چوب کاج روسیچوب کاج ، چوب ترمو و اصلاح شده ، چوب خشک کن روسی C C A
واژه چوب روسی در بازار چوب ایران به هر نوع چوب سفید رنگ وارداتی از روسیه تلقی میشود و کاربرد آن هم چندان تفاوتی نمی کند در حالیکه این چوب سفید خود شامل گونه های کاملا متفاوت چون نراد، نوئل و انواع کاجها می شوند. همچنانکه گفته شد یکی از گونه های چوبی که به چوب روسی معروف استAbiesیا نراد است که نام رایج آن در دنیا Fir و Sapenاست. این چوب فاقد درون چوب مشخص و به رنگ سفید مایل به قرمز، فاقد مجاری صمغی، راست تار، سبک، واکشیدگی و همکشیدگی کم، قابلیت ترک خوردن کم هنگام خشک شدن، بسیار خوش کار، سنباده خوری خوب، میخ خوری و پیچ خوری عالی هستند ولی با وجود تمام مزایا به راحتی در مقابل قارچها دچار مرض لکه آبی یا لکه قرمز میشوند از استحکام آن می کاهد. حشرات نیز علاقه زیادی به لانه گزینی و تخم گذاری در آن دارند و باید توجه داشت که چوبها دارای رگه قرمز به هنگام خشک شدن کاملا تاب بر می دارند. این چوب به علت سبکی و ضریب الاستیته بالا از بهترین چوبها برای اسکلت ساختمان هاست. الیاف بلند و خمیر سفید آن در کاغذسازی مصرف فراوان دارد. در ایران این چوب غالبا در صنایع مبلمان استفاده می شود.
ماهاگونی یا آکاژو :

آکاژوها به دو دسته آکاژوی آمریکایی و آفریقایی تقسیم میشوند که اغلب آکاژوی آفریقایی در بازار ایران یافت میشود. نام علمی این گونه Khayainveeonsis و از خانوادهMiliaceaاست. نام های محلی متفاوتی در کشورهای مختلف آفریقا دارد. درون چوب قرمز رنگ و برون چوب نازک سفید مایل به صورتی رنگ دارد. بافت یکدست و وجود پرمگسهای درخشان و براق که با تغییر جهت نور درخشش متفاوتی دارند از ویژگیهای شاخص این چوب است. در مقطع شعاعی نقوش نواری صدفی و در مقاطع مماسی نقوشی متنوع چون موجی، مجعد، جناغی دارد. یکی از پرمصرف ترین چوب های دنیا برای تهیه روکش های قیمتی است. به دلیل همکشیدگی و واکشیدگی کم در هنگام خشک شدن کمتر دچار عیب می شود. ضربه پذیری خوب، پرداخت عالی، پیچ خوری و میخ خوری بالا از خصوصیات بارز این چوب است ولی رنگ پذیری و واکس خوری باید همراه با بتونه کاری انجام شود. در تهیه روکش و مبلسازی بیشترین مصرف را داراست. به دلیل ضربه پذیری و ضریب الاستیسیته بالا در تهیه قایق های بادبانی و تفریحی مناسب است.لازم به ذکر است که چوبهای دیگری نیز تحت عنوان آکاژو در بازار دیده میشوند که اسامی واقعی آنها سیپو، کیسپو و ساپلی است. (مآخذ: فصلنامه صنایع چوب و کاغذ)

1 ـ چوب‌آلات خام

جمع کل واردات چوب‌آلات خام به کشور در شش ماهه نخست سال جاری مقدار 225´230 تن به ارزش 731´518´81 دلار بوده است که از نظر مقداری حدود 6% نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش داشته واز نظر ارزش 13% کاهش نشان می‌دهد . این مطلب نشانگر آن است که قیمت چوب‌آلات خام وارداتی به کشور کاهش یافته است . از این مقدار واردات 94% به صورت الوار بوده است.

آمار واردات و صادرات انواع چوب‌آلات ، اوراق فشرده چوبی ، مبلمان ، خمیر و کاغذ در ششماهه اول سال 1388
الف ) واردات1 ـ چوب‌آلات خامجمع کل واردات چوب‌آلات خام به کشور در شش ماهه نخست سال جاری مقدار 225´230 تن به ارزش 731´518´81 دلار بوده است که از نظر مقداری حدود 6% نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش داشته واز نظر ارزش 13% کاهش نشان می‌دهد . این مطلب نشانگر آن است که قیمت چوب‌آلات خام وارداتی به کشور کاهش یافته است . از این مقدار واردات 94% به صورت الوار بوده است . ریز واردات انواع چوب‌آلات خام در این دوره به شرح زیر است :نوع چوب وارداتیمقدار ( تن ) ارزش ( دلار ) خرده‌چوب 552 234´52 آرد چوب ، پشم چوب 96 693´34 زغال چوب 464 911´113 هیزم به شکل گرده‌بینه 64 688´6 گرده‌بینه و چهارتراش 735´7 304´140´1 چوب دونیم شده ، ترکه ، بریده 916´3 579´082´1 تراورس 920 178´418 الوار 997´215 426´401´78 چوب با لبه‌های کار شده ( 4409 ) 481 718´268 جمع 225´230 731´518´81 2 ـ روکش‌های چوبیمقدار واردات روکش‌های چوبی در این مدت 746´1 تن به ارزش 098´523´1 دلار بوده است . این مقدار واردات نسبت به مدت مشابه سال گذشته 377% افزایش داشته است . ارزش واحد هر تن روکش چوبی وارداتی در این مدت 872 دلاربوده که نسبت به سال گذشته 43% کاهش نشان می‌دهد .3 ـ روکش‌های مصنوعی:در این دوره جمعا به ارزش 245´339´24 دلار انواع روکش‌های مصنوعی ، به شرح زیر وارد کشور گردیده است :1 ـ 3 ـ روکش PVC ( فینیش فویل ) به مقدار 073´4 تن و به ارزش 456´916´10 دلار. (16% افزایش از نظر مقدار).2 ـ 3 ـ روکش ملامینه به مقدار 523´3 تن و به ارزش 378´381´9 دلار. (104% افزایش از نظر مقدار).3 ـ 3 ـHPL ( فرمیکا ) به مقدار 548´1 تنوبهارزش 411´041´4 دلار. (21% کاهشازنظرمقدار).4 ـ نئوپانمجموع واردات انواع نئوپان در شش ماهه نخست سال جاری 717´21 مترمکعب به ارزش 504´163´5 دلار بوده است . این مقدار نسبت به سال گذشته نزدیک به 155% افزایش داشته است . از مقدار واردات فوق 439´7 مترمکعب به ارزش 524´508´1 دلار به صورت خام و 278´144 مترمکعب به ارزش 981´654´3 دلار روکش شده بوده است . ارزش اظهار شده برای هر مترمکعب نئوپان خام اعم از ضخیم و نازک به طور متوسط 202 دلار و برای نئوپان روکش‌شده 256 دلار بوده است . قیمتهای اظهار شده فوق نسبت به سال گذشته کاهش نشان می‌دهد !5 ـ MDFمقدار واردات MDF در شش ‌ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته 5/48% افزایش نشان می‌دهد . مجموع واردات انواع MDF در شش ‌ماهه اول سال ، مقدار 369´268 مترمکعب به ارزش 263´184´107 دلار بوده است . از این مقدار واردات ، میزان 479´5 مترمکعب به ارزش 088´741´1 دلار MDF خام نازک ، 275´123 مترمکعب به ارزش 638´604´38 دلار MDF ضخیم خام و 615´139 مترمکعب به ارزش 537´838´66 دلار روکش‌شده بوده است . متوسط ارزش اظهار شده برای MDF ضخیم خام 313 دلار برای هر مترمکعب و متوسط ارزش اظهار شده برای واردات هر مترمکعب MDF روکش‌شده 479 دلار و برای هر مترمکعب MDF نازک خام 318 دلار بوده است . متوسط ارزش اظهارشده برای واردات MDF ضخیم خام برابر با سال گذشته بوده و در مورد MDF خام نازک و نیز انواع MDF کارشده و روکش‌شده نسبت به سال گذشته کاهش داشته است6 ـ تخته فیبر سخت:مقداروارداتتختهفیبرسختدرشش‌‌ماههسالجاری،360´37 مترمکعب به ارزش 248´834´17 دلار بوده است که 700% آن به صورت روکش‌شده ( کارشده ) بوده است . این مقدار واردات نسبت به مدت مشابه سال گذشته 255% افزایش داشته است . متوسط ارزش اظهار شده برای هر مترمکعب تخته‌فیبر سخت خام 454 دلار و روکش‌شده ( کارشده ) 488 دلار بوده است . هر دو متوسط قیمت اظهارشده نسبت به سال گذشته کاهش داشته است.7 ـ تخته فیبر سبک ( 5/0 ـ 35/0 ):واردات تخته فیبر سبک در این مدت 306´4 مترمکعب به ارزش 349´141´1 دلار بوده است که حدود 1300% نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش نشان می‌دهد . از این مقدار 988% بصورت روکش شده (کارشده) بوده است. متوسط ارزش اظهار شده برای انواع خام این نوع تخته 232 دلار و برای انواع کارشده آن 266 دلار بوده است.8 ـ تخته‌لایه‌:مجموع واردات انواع تخته‌لایه‌ در شش ‌‌ماهه اول امسال 092´8 مترمکعب به ارزش 905´845´4 دلار بوده است . این مقدار نسبت به مدت مشابه سال گذشته 511% کاهش داشته است . میانگین ارزش اظهارشده هر مترمکعب تخته‌لایه وارداتی 5999 دلار بوده است .9 ـ کل اوراق فشرده چوبی:مجموع واردات اوراق فشرده چوبی در این دوره 844´339 مترمکعب به ارزش 269´169´136 دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 277% افزایش نشان می‌دهد .واردات انواع اوراق فشرده چوبی در سه ماهه دوم سال نیز نسبت به سه ماهه اول سال روند رو به افزایش داشته است .با وجود تغییر کلی در کدینگ تعرفه های گمرکی بین المللی و ملی از ابتدای سال 2007 ( 1386 ) ، در مورد کالاهای مورد بررسی فوق خصوصا نئوپان و تخته فیبرها ( تعرفه های 4410 و 4411 ) کدینگ جدید مطلقا رعایت نشده و همچنان شماره تعرفه های قدیمی توسط گمرک ایران استفاده شده است !10 ـ انواع کاغذ ، خمیر و آخال:در شش ماهه اول سال جاری جمعا به وزن 550´564 تن و به ارزش 638´048´496 دلار انواع کاغذ و خمیر وارد کشور گردیده که جزئیات آن به شرح زیر است : ـ 10 ـ کاغذ روزنامه به وزن 901´84 تن و به ارزش 788´650´56 دلار2 ـ 10 ـ انواع کاغذ چاپ و تحریر، بسته بندی و غیره به وزن 567´442 تن و به ارزش 413´271´408 دلار3 ـ 10 ـ انواع خمیر کاغذ به مقدار 702´36 تن به ارزش 408´992´30 دلار و4 ـ 10 ـ آخال کاغذ به وزن 380 تن و به ارزش 029´134 دلار وارد کشور گردیده است .11 ـ واردات مبلمان چوبی:در شش ماهه اول سال جاری مقدار 597´10 تن انواع مبلمان چوبی به ارزش 867´976´23 دلار وارد کشور گردیده است . این مقدار واردات نسبت به مدت مشابه سال گذشته 29% کاهش داشته است. میانگین ارزش اظهارشده هر کیلو مبلمان 26/2 دلار بوده که نشانگر کم‌اظهاری و وقوع برخی تخلفات می‌باشد که ملازمه با عنایت و رسیدگی مسئولین گمرک ایران دارد .

جدول ذیل میزان واردات اوراق فشرده چوبی به کشور را نشان می دهد:

نام محصول	میزان واردات برحسب هزار متر مکعب	متوسط نرخ رشد
1385	1386	1387	1388	1389سه ماهه اول
روکش های چوبی(هزار تن)	4	7	4	5.6	2.6
روکش های مصنوعی	23	6.5
نئوپان	9	18	54	35	9
MDF	351	497	393	765	173
تخته فیبر سخت	32	50	77	111	34
تخته فیبر سبک / عایق و سایر	0.95	42	158	9	0.3
تخته لایه	23	28	26	16	14
مجموع اوراق فشرده	433	636	708	937	230
متوسط نرخ رشد

جدول ذیل مبلغ واردات اوراق فشرده چوبی به کشور را نشان می دهد

نام محصول	مبلغ واردات برحسب میلیون دلار	متوسط نرخ رشد
1385	1386	1387	1388	1389سه ماهه اول
روکش های چوبی(هزار تن)	4	6	4	4	1.5
روکش های مصنوعی	42	16
نئوپان	2	5	14	9	2
MDF	110	201	159	288	68
تخته فیبر سخت	15	27	39	54	16
تخته فیبر سبک / عایق و سایر	5	8	36	2	0.1
تخته لایه	10	13	12	9	7
مجموع اوراق فشرده	143	255	260	363	93
متوسط نرخ رشد

ارزش واحد هر تن / متر مکعب اوراق فشرده چوبی وارداتی

نام محصول	مبلغ هر متر مکعب به دلار	متوسط نرخ رشد
1385	1386	1387	1388	1389سه ماهه اول
روکش های چوبی(هزار تن)	1000	857	1000	714	577
روکش های مصنوعی	1826	2462
نئوپان	222	278	259	257	222
MDF	313	404	405	376	393
تخته فیبر سخت	469	540	506	486	471
تخته فیبر سبک / عایق و سایر	5263	190	228	222	333
تخته لایه	435	464	462	563	500
مجموع اوراق فشرده	330	401	367	387	404
متوسط نرخ رشد

نمودار زیر روند تغییرات قیمت هر متر مکعب اوراق فشرده در 5 سال اخیر را نشان می دهد.

تحلیل واردات اوراق چوبی فشرده در سال 1388

روکش های چوبی: مقدار واردات روکش های چوبی در این مدت 647´5 تن به ارزش 659´082´4 دلار بوده است. این مقدار واردات نسبت به سال گذشته 48% افزایش داشته است. ارزش واحد هر تن روکش چوبی وارداتی در این مدت 723 دلار بوده که نسبت به سال گذشته 28% کاهش نشان می دهد.روکش های مصنوعی: در این دوره جمعا 762´22 تن به ارزش 801´072´42 دلار انواع روکش های مصنوعی به شرح زیر وارد کشور گردیده است:روکش PVC ( فینیش فویل ) به مقدار 767´11 تن و به ارزش 049´652´31 دلار.( 59% افزایش ).روکش ملامینه به مقدار 667´7 تن و به ارزش 889´725´20 دلار. ( 61% افزایش ).HPL ( فرمیکا ) به مقدار 328´3 تن و به ارزش 844´696´9 دلار. ( 21% کاهش نئوپان: مجموع واردات انواع نئوپان در این سال 278´35 مترمکعب به ارزش 243´111´9 دلار بوده است. این مقدار نسبت به سال گذشته 34% کاهش نشان می دهد. از مقدار واردات فوق 380´12 مترمکعب به ارزش 986´552´2 دلار به صورت خام و 898´22 مترمکعب به ارزش 257´558´6 دلار روکش شده بوده است. ارزش اظهار شده برای هر مترمکعب نئوپان خام 111 دلار و برای نئوپان روکش شده 286 دلار بوده است که به نظر می رسد موضوع کم اظهاری در این بخش، مجددا رایج گردیده و ملازمه با نظارت و رسیدگی دارد. در این زمینه گزارش تفصیلی تهیه و جهت استحضار و پیگیری مدیر کل محترم تعیین ارزش گمرک ایران ارسال خواهد شد.MDF: مقدار واردات MDF در سال 1388 نسبت به مدت مشابه سال گذشته 95% افزایش نشان می دهد. مجموع واردات انواع MDF در این سال، مقدار 428´765 مترمکعب به ارزش 503´838´287 دلار بوده است. از این مقدار واردات، میزان 661´21 مترمکعب به ارزش 719´419´6 دلار MDF خام نازک، 155´394 مترمکعب به ارزش 363´335´120 دلار MDF ضخیم خام و 612´349 مترمکعب به ارزش 421´083´161 دلار روکش شده بوده است. متوسط ارزش اظهار شده برای MDF ضخیم خام 305 دلار برای هر مترمکعب و متوسط ارزش اظهار شده برای واردات هر مترمکعب MDF روکش شده 461 دلار و برای هر مترمکعب MDF نازک خام 296 دلار بوده است. متوسط ارزش اظهار شده برای واردات MDF خام نازک نسبت به سال گذشته کاهش چشمگیری داشته و عدد صحیحی بنظر نمی رسد. با توجه به کارشناسی نشده بودن منبع تهیه گزارش، احتمال اشتباه در ثبت ارزش MDFهای وارده وجود دارد. یکی از علل افزایش حجم واردات MDF، فقدان تعرفه های فرعی برای کالاهای پارکت و پروفیل MDF است و کالاهای مزبور نیز بخشی از واردات گزارش شده در بخش MDF را تشکیل می دهند. این انجمن جهت شفاف سازی آمار و نظارت بیشتر بر واردات، پیشنهاد تعیین تعرفه های فرعی برای پارکت و پروفیل MDF را به مبادی ذیربط تقدیم نموده و موضوع تحت پیگیری است.

تخته فیبر سخت: مقدار واردات تخته فیبر سخت در این سال، 579´111 مترمکعب به ارزش 164´315´54 دلار بوده است که 82% آن به صورت روکش شده ( کارشده ) بوده است. این مقدار واردات نسبت به مدت مشابه سال گذشته 45% افزایش داشته است. متوسط ارزش اظهار شده برای هر مترمکعب تخته فیبر سخت خام 452 دلار و روکش شده یا کار شده 495 دلار بوده است. در این بخش نیز به نظر می رسد که قسمتی از کالاهای واردشده تحت عنوان تخته فیبر سخت، اختصاص به پارکت دارد.

تخته فیبر سبک ( دانسیته 50/0 ـ 35/0 ): واردات تخته فیبر سبک در این مدت 139´9 مترمکعب به ارزش 565´382´2 دلار بوده است که حدود 8% نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش نشان می دهد. از این مقدار 84% بصورت روکش شده یا کار شده بوده است. متوسط ارزش اظهار شده برای انواع خام این نوع تخته 205 دلار و برای انواع کارشده آن 272 دلار بوده است.تخته لایه : مجموع واردات انواع تخته لایه در این سال 115´16 مترمکعب به ارزش 377´884´9 دلار بوده است. این مقدار نسبت به مدت مشابه سال گذشته 37% کاهش داشته است. میانگین ارزش اظهارشده هر مترمکعب تخته لایه وارداتی 613 دلار بوده است.کل اوراق فشرده چوبی: مجموع واردات اوراق فشرده چوبی در این دوره 539´937 مترمکعب به ارزش 852´531´363 دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از 32% افزایش نشان می دهد.

علم چوب شناسی و صنعت کاغذ

– چوب ماده ای متخلخل ، دارای خاصیت جذب و دفع آب ( هیگروسکوپیک) ، از هر سو نایکسان( آنیزوتروپ) و ناهمگن( هتروژن) است.
– تعریف چوب از لحاظ گیاه شناسی : چوب قسمتی از درخت است که وظیفه استحکام ، نگهداری و هدایت شیره خام از ریشه به تاج را بر عهده داشته و دارای بافت ثانویه چوبی ( Xylem ) می باشد و لایه زاینده آنرا می پوشاند.
– تعریف چوب از لحاظ تجارتی و داد و ستد : ماده ای جامد که بین پوست و مغز قرار گرفته و می تواند بصورت خام یا تبدیل شده به مصرف برسد.
– تعریف چوب از لحاظ تکنولوژی و علم فیزیک: ماده جامد سازمان یافته ، فیبری – اسفنجی که حاصل زندگی درخت است ودارای خواص هر سو نایکسانی و ناهمگنی می باشد.
– تعریف چوب از لحاظ شیمیایی : جسمی است آلی ، شامل ترکیبات پلی ساکاریدی و فنلی .
– هیگروسکوپی : قابلیت جذب و دفع آب
– آنیزوتروپی : تغییر ابعاد آن در جهات مختلف ( شعاعی ، مماسی، عرضی، محوری ) یکسان نیست.
– هتروژن: سلولهای تشکیل دهنده آن همگی یک شکل و یکنواخت نیستند.
– سلولز و همی سلولز هر دو نمگیر بوده و خاصیت جذب آب چوب به همین دلیل است.
– سلولز ( پلیمر خطی- گلوکز ) فراوانترین ماده آلی موجود در طبیعت می باشد.
– لیگنین پلیمر سه بعدی از واحدهای فنیل پروپان می باشد که در سه جهت به هم متصلند.
– گیاهان چوبی می بایست دارای ویژگیهای زیر باشند:
1) آوند داشته باشند – دارای سیستم نقل و انتقال ( Vascular Plants )
2) دارای تنه دائمی Bole
3) چند ساله ( Perennial plants )
4) دارای ساختمان ثانویه ( Xylem)
– طبقه بندی گیاهان چوبی از نظر بلندی ساقه :
1) درخت: دارای تنه – حداقل بلندی 7 متر مانند : راش ، بلندمازو، چنار …
2) درخت کوچک : دارای شرایط درخت ولی به بلندی 7 متر نمی رسد. مانند : ال، بیدمشک، سیب ، گلابی ، آلو و …
3) درختچه ( shrub) : بلندی آن از 4 متر بیشتر نیست – ساقه از پایین منشعب است. مانند : زرشک، سیاه تلو، خرزهره و …
4) بوته ( Bush) : بلندی آن از یک متر تجاوز نمی کند . مانند : کوله خاس ، پرند و سالسولا.
5) پیچ ( گیاه خزنده – Liana Climber -) : بدور گیاهان دیگر می پیچد. مانند : داردوست، مو و …
– نوعی دیگر از تقسیم بندی گیاهان از نظر بلندی به طریق زیر است :
– نانوفانرونیت : ارتفاع ساقه به بلندی 2 متر می رسد.
– میکروفانرونیت : بلندی از 2 تا 7 متر
– مزوفانرونیت : حداقل 7 متر ، حداکثر 30 متر
– مگافانرونیت : بلندی بیش از 30 متر
– قسمتهای مختلف درخت از پایین به بالا عبارتند از :
1) ریشه ( Root)
2) طوقه ( Collar ) : حدفاصل بین ریشه و ساقه به موازات سطح زمین.
3) ساقه ( Stem ) : از طوقه تا جوانه انتهایی.
– قسمتهای مختلف ساقه عبارتند از :
1) کنده ( Stump ) : قسمت پایین ساقه ( حداکثر تا یک متر ) به اضافه ریشه
2) تنه ( Clean Bole) : از بالای کنده تا اولین شاخه
3) دار (Pole ) : قسمت بالای کنده تا جایی که مناسب الوار گیری باشد .
4) تیرک : قسمت فوقانی ساقه از بالای دار تا جوانه انتهایی
5) گرزن یا تاج ( Crown ) : مجموع شاخ وبرگ درخت.
– دانه هر گیاه شامل دو بخش است : (1) رویان (جنین) (2) آندوسپرم (خورش)
– رشد دانه به ترتیب زیر اتفاق می افتد: در صورت وجود شرایط مناسب ( دما، رطوبت و نور ) هورمون جیبریلین به میزان 1 ppmترشح می شود، این ماده به سلولهای واجد آلورون که سلولهای آندوسپرم را احاطه کرده اند نفوذ می کند . این عمل باث ساختن دیاستازهای مختلف (آنزیم) می گردد. دیاستازها سببب تجزیه و محلول شدن مواد ذخیره ای دانه می گردند.
– هورمونهایی که جهت تامین رشد گیاه لازمند عبارتند از : اکسین و سیتوکینین.
– خصوصیات یک سلول جوانه انتهایی و یا مریستمی اولیه : غشاء بسیار نازک ، سیتوپلاسم غلیظ، هسته درشت، فاقد واکوئل.
– تئوریهای مربوط به رشد جوانه انتهایی :
1) تئوری هیستوژنی ( بافت سازی ) :
– سلولهای طبقه اول بشره را می سازند .
– سلولهای طبقه دوم پوست را می سازند .
– سلولهای طبقه سوم استوانه مرکزی را می سازند.
2) تئوری تونیکا – کرپوس( Tonica&Corpus ) جوانه انتهایی شامل دو بخش است :
– بخش فوقانی ( Tonica ) : سلولهای آن در جهت موازی با سطح جوانه تقسیم می گردد.
– بخش مرکزی ( Corpus ) : توده ای از سلولهای زایا که در جهات مختلف تقسیم می گردند. ( هر دو نظریه فوق بدلیل عدم دخالت جوانه انتهایی در رشد اصلی رد گردیده اند .)
3) تئوری حلقه زایای ابتدایی (Annual Initial ) یا تئوری پلانتوفل : سلولهای واقع در پایین و اطراف انتهای جوانه زایا و فعالند . این سلولها حلقه زایای ابتدایی را در قسمت کناری و پایین جوانه انتهایی بازدانگان و نهاندانگان را تولید می نماید.
سلولهای واقع در قسمت مرکزی جوانه با تقسیمات خود مغز ساقه را می سازند.
4) تئوری پلانتوفل – بووارت ( تئوری کامل شده و مورد تایید ) : سه نوع سلول در جوانه انتهایی وجود دارد :
– سلولهای مریستم انتهایی : فعالیت چندانی در رشد جوانه انتهایی ندارد – در تشکیل گل بسیار فعال.
– حلقه زاینده جانبی یا زیر انتهایی ( حلقه پلانتوفل ) : بسیار فعال – رویش بافتهای انتهایی و برگها را برعهده دارد.
– مریستم مغزی : در وسط حلقه زاینده و زیر مریستم انتهایی قرار دارد و مغز ساقه را می سازد.
– سلولهای حاصل از حلقه زاینده جانبی یا زیر انتهایی عبارتند از :
– لایه زاینده اولیه پوست ( First Epidermis)
– لایه کامبیوم ابتدایی ( Procambium )؛ بطرف خارج بافت آبکش اولیه و بطرف داخل بافت چوبی اولیه را می سازد.
روش تشکیل کامبیوم : در اثر فعالیت پروکامبیوم به حلقه کامل ( کامبیوم ) تبدیل می شود و باعث تشکیل بافت آبکش و چوبی ثانویه می گردد.

صنعت کاغذ

ریشه لغوی
کلمه کاغذ ، از واژه چینی کاکتز گرفته شده است. (نام فارسی آن را رخنده یا پرزه است.)
دید کلی
انسان اولیه ، به‌تدریج که نیاز به تصویر کردن اشیاء ، یادداشت کردن وقایع و ارسال پیام های کتبی را درک کرد، اهمیت و ضرورت شیئی که بتواند بر روی آن اثر به جا ماندنی را ثبت کند، دریافته بود و همواره در راه دستیابی به آن تلاش می‌کرد.
تاریخچه
در بین النهرین از لوحه‌های گلی ، در مصر (1838 ق.م) از پاپـیروس ، در چین از حکاکی بر روی لوحه‌های چوبی و نمد با قلم مو و پارچه ابریشمی ، این منظور را عملی می‌کردند. با توجه به اینکه صنعت نمد مالی در خاور دور ، سنّت و متداول بود، فردی چینی به نام “تسائی لون” (105 میلادی) از قطعات کهنه و اضافی ابریشم ، خمیر و بعد ، ورقه‌هایی به صورت نمد درست کرد و از آن به کمک قلم مو برای نقاشی و نوشتن استفاده کرد و بعد به جای ابریشم ، چوب خیزران و درخت توت را بکار گرفت. در حقیقت ، باید او را اولین مخترع کاغذ در دنیا دانست.
سیر تحولی رشد
کارگران چینی که در سال 751 به دست ایرانیان اسیر شدند، این فن را با استفاده از کتان و شاهدانه ، به مردم سمرقند آموختند و بعدها توسط مسلمانان در بغداد ، دمشق و حتی مراکش و اسپانیا متداول شد. اولین کارخانه کاغذ سازی ، درسال 1154 در اسپانیا و اولین آسیاب تهیه پودر چوب ، در سال 1190 در فرانسه تأسیس شده بود.

در ایران ، فعالیت کاغذ سازی ، اولین بار با تأسیس کارخانه مقوا سازی و با استفاده از کاغذهای باطله درسال 1313 شمسی در کرج شروع شد و حدود 15 سال است که با تأسیس دو کارخانه کاغذ سازی پارس در هفت تپه خوزستان و کارخانه چوب و کاغذ ایران (چوکا) در گیلان ، به صورت یک تکنولوژی مدرن و پیشرفته درآمده است.
مواد اولیه تهیه کاغذ
مواد اولیه انواع کاغذ ، بطور کلی ، مواد سلولزی است که از منابع مختلف تهیه می‌شوند:
ساقه کتان ، شاهدانه ، پنبه که الیاف بلند (در حدود 1.2 تا 6 میلی متر) دارند.
ساقة گیاهانی مانند گندم ، جو (کاه) ، نی ، کنف و غیره.
درختانی که برگ سوزنی دارند، مانند کاج (با الیاف بلند ) و یا برگ پهن دارند مانند چنار (با الیاف کوتاه در حدود 0.5 تا 1.2 میلی متر)
انواع کاغذ‌های باطله و یا خرده‌ها و قطعات مقوای کهنه
الیاف تفاله نیشکر
مراحل تهیه کاغذ
تبدیل چوب به قطعات ریز
با استفاده از ماشین پوست کنی و دستگاه تولید تراشه و عبور تراشه‌ها از الک مخصوص صورت می‌گیرد و قطعاتی به طول حداقل 4 و عرض 2 سانتی‌متر (در مورد چوب) بدست می‌آید.
پختن چوب و تولید خمیر
این عمل ، ممکن است از طریق مکانیکی یعنی بدون استفاده از مواد شیمیایی و توسط بخار آب جوش ، تحت فشار صورت گیرد که معمولاً برای تهیه کاغذهای ارزان و کاهی ، مانند کاغذ روزنامه متداول است. در روش شیمیایی از هیدروکسید سدیم (در روش قلیایی) ، سولفیت هیدروژن کلسیم ، ، درمحیط اسیدی (PH=2-3 ، روش بی‌سولفیت) و یا سولفیت سدیم (در روش سولفیت) همراه با کمی کربنات سدیم در دمای بالاتر از . 100 درجه سانتی‌گراد و تحت فشار ، استفاده می‌شود. در این مرحله ، خمیر قهوه‌ای رنگی حاصل می‌شود که از آن در تهیه مقوا ، کارتن و یا کاغذ‌های کاهی استفاده می‌شود.
شستشوی خمیر کاغذ
شستشوی قلیایی با استفاده از محلول 3 درصد سود در دمای 45 تا 50 درجه سانتی‌گراد به مدت یک تا دو ساعت صورت می‌گیرد. این عمل برای جدا کردن لیگتین و کاهش رنگ خمیر انجام می‌پذیرد.
اعمال شیمیایی (رنگ زدایی)
در دو مرحله صورت می‌گیرد :
کلر زنی ، که در PH=2 تا دمای 25 تا 45 درجه سانتی‌‌گراد به مدت تقریبی یک ساعت صورت می‌گیرد. در این مرحله ، لیگتین باقیمانده در خمیر ، به صورت محلول در می‌آید که بسته به نوع مواد شیمیایی بکار رفته برای پخت ، بین 3 تا 15 درصد ممکن است تغییرکند.
رنگ زدایی که توسط هیپوکلریت سدیم (به صورت محلول 3 درصد) ، دی‌اکسید کلر ، پراکسید هیدروژن ، اوزون و غیره در PH=9-10 صورت می‌گیرد تا اینکه لیگتین فقط اکسید شود و سلولز تحت تأثیر قرار نگیرد.
خشک کردن خمیر کاغذ
دراین مرحله ، خمیر کاغذ را از دستگاه تمیز کننده و توری‌هایی که دارای سوراخهای 2 تا 3 میلیمتری‌اند، عبور می‌دهند تا قسمت عمده آب خود را از دست بدهد. بعد آن را از پرسهای قوی عبور می‌دهند تا باقیمانده آب آن نیز خارج شود.
پرس کردن ، برش زدن و بسته بندی
با عبور خمیر خشک شده از میان غلتک‌های مخصوص ، آن‌را به صورت صفحات کاغذ در آورده ، توسط دستگاه برش آن را در اندازه‌های مورد سفارش و نیاز بازار مصرف برش می‌دهند و بسته‌بندی می‌کنند.

مصرف سالانه ي کاغذ و مقوا در جهان حدود 250 ميليون تن است که بيش از نيمي از اين مقدار در آمريکاي شمالي و اروپا توليد مي شود. ميزان خمير و کاغذ توليدي در آفريقا تنها 1.2 ميليون تن در سال است. مصرف کاغذ در کشورهاي پيشرفته بسيار زياد است و مصرف سرانه ي کاغذ و مقوا در نقاط مختلف دنيا به طور چشم گيري متغير است. علاوه بر الياف بکر که به طور مستقيم از منابع گياهي به روشهاي شيميايي و مکانيکي توليد مي شود الياف بازيافتي هم مورد استفاده بوده و سهم مهمي در توليد کاغذ و مقوا دارند. در حال حاضر الياف بازيافتي بيش از 30 درصد کل مواد خام مصرفي براي صنايع کاغذ را تشکيل مي دهد و طي چند سال گذشته استفاده از اين الياف به طور پيوسته افزايش يافته است در حالي که توليد خمير بکر تقريبا ثابت مانده است.اگر چه ميزان مصرف الياف بازيافتي در حال افزايش است اما ميزان مصرف اين نوع الياف در توليد محصولات کاغذي داراي محدوديت است و استفاده ي صد در صد از الياف بازيافتي بسيار مشکل است. بخش اعظم الياف بکر از منابع چوبي توليد مي شود اگر چه گياهان يک ساله نيز در اين زمينه نقش مهمي ايفا مي کنند. معمولا صنايع خمير و کاغذ از چوب کاتيني که براي چوب بري و تهيه ي روکش مناسب نيست يا از ضايعات صنايع چوب بري و روکش استفاده مي کند.

ترکيب شيميايي کاغذ : از آنجا که کاغذ از اليافي ساخته مي شود که قبلا تحت تاثير تيمارهاي فيزيکي و شيميايي قرار گرفته اند سلولهاي گياهي حاصل از ترکيب شيميايي ثابتي نسبت به ساختار منابع گياهي اوليه برخوردار نيستند. سلولهاي گياهي عمدتا از پليمرهاي کربوهيدراتي آغشته شده به مقادير مختلف ليگنين ( يک ترکيب پليمري اروماتيک که ميزان ان با افزايش سن گياه افزايش مي يابد و در حين فرايند ليگنيني شدن توليد مي گردد) تشکيل شده اند. بخشي از اين ترکيبات شامل پلي ساکاريدهاي غير ساختماني با وزن مولکولي کم به نام همي سلولزها هستند که نقش بسيار مهمي در خصوصيات خمير و کاغذ دارند. به نظر مي رسيد که با توجه به نام همي سلولزها اين ترکيبات با سلولز ارتباط داشته باشند و به روش مشابهي با سلولز بيوسنتز شده باشند.اما در حال حاضر به خوبي مشخص شده است که اين پلي ساکاريدها به روش متفاوتي بيوسنتز مي شوند. و نقش ويژه اي در ديواره ي سلولي گياهان ايفا مي کنند.

کاغذسازي و محيط زيست: تخليه ي پساب صنايع کاغذ به منابع ابي محيط ممکن است سبب آلودگي آب از نظر تغذيه يا از نظر مسموميت و يا هر دو گردد. ماهيت اين آلودگي ها بستگي زيادي به نوع فرايندهاي ليگنين زدايي و رنگبري اعمال شده دارد. عمليات توليد خمير و رنگ بري پساب بسيار آلوده اي توليد مي کند.مايع پخت سياه حاصل از عمليات ليگنين زدايي در يک سيستم عملياتي مناسب نبايستي به صورت پساب تخليه گردد و بايستي به طور کامل بازيابي و با استفاده از عمليات تغليظ سوزاندن و انحلال مواد شيميايي معدني باقي مانده مجددا مورد استفاده قرار گيرد.

ويژگيهاي چوبهاي مختلف مورد مصرف در مبل سازي

عکس
نام
حالت ظاهري
خواص مكانيكي
خواص فني
مورد مصرف
1
راش
سفيد مايل به صورتي
قابليت تورق كم
قابليت خمش كم
كار با آن آسان
مقاومت در برابر قارچها كم
كنده كاري

و مبل سازي

،روكش

و تخته چند لا
2
ون
سفيد صدفي مايل به صورتي
قابليت تورق متوسط

قابليت ارتجاع خوب
كار با آن آسان
خوب برق ميشود
مبل سازي
اربابه سازي
3
نارون
چوب جوان، سفيد و زرد رنگ
چوب پير قهوه اي مايل به قرمز
قابليت تورق كم
قابليت خمش زياد
كار با آن آسان
چوب پير مقاوم در برابر عوامل مخرب
مبل سازي

و خراطي

نجاري

ساختمان
4
بلوط
قهوه اي
قسمت مركزي منظم
لكه هاي بزرگ
قابليت تورق متوسط
كاربا آن نسبتاً
مقاوم در برابر عوامل مخرب
مبل سازي
پاركت
بشكه سازي
5
شاه بلوط
قهوه اي مايل به زرد
رشته مركزي نامنظم
قابليت تورق زياد
كار با آن آسان
مقاوم در برابر قارچها و حشرات
مبل سازي
پاركت
بشكه سازي
6
نمدار يا زيزفون
زرد كم رنگ يا صورتي
قابليت تورق كم
قابليت خمش و الاستيكي چوب
كار با آن آسان
ميخ كاري آسان
منبت كاري

و مبل سازي
اسباب بازي سازي و خراطي
7
گردو
خاكستري كم رنگ يا قهوه اي
قابليت تورق كم
قابليت ارتجاع كم
مقاومت در برابر ضربه متوسط
كار با آن آسان

حساسيت در مقابل كرم چوب خوار
مبل ساي
خراطي
مدل سازي
8
افرا
سفيد مايل به زرد يا صورتي
قابليت تورق كم
قابليت ارتجا ع كم
كار با آن آسان

حساسيت در مقابل كرم خوردگي
مبل سازي
خراطي
مدل سازي
9
چنار
سرخ مايل به قهوه اي
قابليت تورق كم
مقاوت در برابر ضربه كم
مقاومت در برابر فشار زياد
كار با آسان

حساسيت در مقابل كرم خوردگي
_ارابه سازي
ملزومات چوبي
10
كاج ايراني
سفيد تا زرد يا قرمز و قهوه اي روشن
قابليت تورق زياد
كار با آن خيلي آسان
مقاومت در مقابل عوامل مخرب
كلاف مبل سازي

آشپزخانه
كاغذ سازي
11
توسكا
صورتي سرخ تا قرمز روشن
قابليت تورق خوب

شكننده ولي كمي

حالت الاستيسيته دارد
كار با آن آسان

به آساني شكاف ميخورد

خوب رنگ ميشود
جعبه سازي
خانه هاي چوبي
[ چهارشنبه بیست و چهارم خرداد ۱۳۹۱ ] [ 22:55 ] [ mohsen ashoori ]
آرشیو نظرات
درختان زیبا

آبنوس : اين چوب بدون نقش است . رويشگاه اين چوب سواحل گينه در افريقا از گاتا تا گابون است . چوب درون اين چوب سياه يک دست است .
۲. فوفل : اين چوب به رنگ قهو‌ه‌اى سير اخرايى است و خطوط موج‌دار تيره‌تر از رنگ زمينه دارد . رويشگاه آن مناطق گرم آسيا مثل هندوستان و پاکستان و جزاير سند و جاوه است .
۳. گردو : رنگ اين چوب از کرم مايل به قهوه‌اى تا قهوه‌اى خام بارگه‌هاى تيره و نامنظم موجدار است . محل رويش گردو در ارتفاعات ميان‌بند جنگلى شمال از آستارا تا گلى‌داغى و در غالب مناطق استپى است .
۴. کُنار : رنگ اين چوب قهوهاى با زمينهٔ گل اخرا است و نقش آن پر گره و خطوط موجدار است . محل رويش آن در استانهاى ساحلى جنوب ايران بهخصوص در راه سيرجان به بندرعباس است . ۵. کيکم : رنگ اين چوب زمينه کرم رنگ با خطوط و نقش‌هاى شکلاتى يا قهوه‌اى سوخته است و نقش آن جوش‌دار و موج‌دار است . محل رويش اين چوب جنگل‌هاى باختر و جنوب ايران است .
۶. آکاژو : رنگ اين چوب قرمز مايل به بنفش تيره و نقش آن خطوط نوارى پررنگ‌تر از زمينه است . محل رويش آن نيز غرب آفريقا از ليبريا، کامرون و کنگوتا، اوگاندا مى‌باشد .
۷. ساج : رنگ اين چوب قهوه‌اى با زمينهٔ سبز و نقش آن رگه‌هاى زرد يا قرمز نوارى است . رويشگاه اين چوب، جنوب آسيا از هندوستان تا هند و چين و جاوه است .
۸. سرخدار : رنگ اين چوب از کرم تا قهوه‌اى قرمز (با زمينهٔ رنگ آهن) و نقش آن موج‌دار با خطوط کمى پررنگ‌تر است . اين چوب در جامعهٔ راست‌شان به‌طور پراکنده ديده شده است و گاهى به‌صورت جنگل‌هاى خالص وجود دارد .
۹. بقم : رنگ اين چوب قرمز زنگ آهن و نقش آن خطوط موج‌دار کم‌رنگ‌تر از زمينه و گروه‌هاى متوسطى که در اثر تلاقى خطوط به‌وجود مى‌آيد ، مى‌باشد . محل رويش آن آسياى جنوبى است و از هندوستان به ايران وارد مى‌شود. درخت آن در امريکاى مرکزى و شمال امريکاى جنوبى نيز کاشته شده است.
۱۰. عناب : رنگ اين چوب قهوه‌اى با زمينهٔ گِل اخراى پخته زرد است و چوب کم نقشى است . رويشگاه اين چوب به‌طور پراکنده در خراسان است اما نوع بزرگ‌تر آن در بين راه بيرجند و تربت حيدريه نيز وجود دارد.
۱۱. سنجد : رنگ چوب درون قهوه‌‌اى مايل به قرمز و چوب برون زرد کم ‌رنگ است . اين چوب خطوط موج‌‌دار کم‌رنگ و پررنگ‌تر از زمينه همراه با جوش‌هاى فراوان دارد و در کليهٔ مناطق استپى ايران کاشته مى‌شود .
۱۲. زيتون : رنگ اين چوب کرم با زمينهٔ قهوه‌اى است و رگه‌هاى نامنظم و موج‌دار و فراوان به‌رنگ قهوه‌اى تيره دارد . رويشگاه اين چوب کرانهٔ مديترانه، شمال افريقا و جنوب اروپا است . در منطقهٔ رودبار و منجيل ايران نيز به‌طور فراوان کاشته مى‌شود . گونه‌هاى وحشى آن بين قزوين و گيلان و نواحى جيرفت و جبال بارز وجود دارد . در اطراف گرگان تا مازندران ديده شده است .
۱۳. بادام : رنگ اين چوب در بيرون کرم مايل به زرد، درون کرم مايل به شکلاتى است . و داراى خطوط موازى و باريک تيره‌تر از متن است . در کليهٔ مناطق استپى و کوهپايه‌اي، آذربايجان، خراسان، اطراف اصفهان، شيراز و کردستان کاشته مى‌شود .
۱۴. اقاقيا : رنگ اين چوب کرم با زمينهٔ شکلاتى است و نقش کم و بيش نوارى دارد . از درختان آمريکاى شمالى است و به علت سازش با خشکى کشت آن در مناطق استپى ايران متداول شده است .
۱۵. ملچ : رنگ چوب برون سفيد مايل به خاکسترى و چوب درون ترکيبى از خطوط قهوه‌اي، زرد پررنگ تا قرمز کم‌رنگ است و داراى خطوط نامنظم قهوه‌اى شکلاتى مى‌باشد . اين گونه جزء درختان جنگلى شمال ايران است و مى‌توان در بيشتر مناطق استپى ايران با آبيارى کاشت .
۱۶. خرمالو : رنگ اين چوب در درون خاکسترى کبود و چوب برون کرم روشن اخرايى است . اين گونه جزء درختان جنگلى شمال محسوب مى‌شود و رويشگاه آن کرانه‌هاى درياى خزر از جنگل‌هاى آستارا تا جنگل‌هاى گرگان است .
۱۷. زرشک: رنگ اين چوب زرد پررنگ با انعکاس صدفى است و نقش آن خطوط موج‌دار خودرنگ صدفي . اين گونه در دامنه‌هاى شمالى و جنوبى البرز و در ارتفاعات ۱۷۰۰-۲۳۰۰ متر و در حاشيهٔ رودخانه‌ها است .
۱۸. شمشاد : رنگ اين چوب زرد يا زمينهٔ رنگ آهن است و بدون نقش مى‌باشد . و در جنگل‌هاى جنوب اروپا، شمال افريقا، آسياى غربى مى‌رويد . در ايران منحصراً در ارتفاعات پائين جنگل‌هاى شمال از آستارا تا گرگان ديده شده است.
۱۹. نارنج : رنگ اين چوب زرد ليمويى و بدون نقش است. اين گونه در شمال و جنوب ايران کاشته مى‌شود . سواحل درياى خزر ، استان فارس و بلوچستان محل رويش اين درخت است .
۲۰. توت سفيد : رنگ چوب برون سفيد و درون زرد طلايى است. اين درخت در اصل در چين و آسياى شرقى بوده است . اما در ايران و بسيارى از مناطق معتدلهٔ دنيا کاشته مى‌شود . در ايران در مناطق مرطوب جنگلى شمال و همچنين در مناطق استپى نيز کاشته مى‌شود .
۲۱. افرا (پلث) : رنگ اين چوب سفيد شيرى و بدون نقش است . اين گونه جزء درختان جنگلى شمال ايران محسوب مى‌شود و از طوالش تا جنگل‌هاى گلى داغى و گلستان مى‌توان يافت .
۲۲. گلابي : رنگ اين چوب قرمز روشن (صورتي) با زمينهٔ قهوهاى و بدون نقش و گاهى منقوش است . اين درخت از آستارا تا گرگان مىرويد و در کردستان و لرستان نيز گونههاى مختلف آن وجود دارد .

۲۳. ممرز : رنگ اين چوب سفيد مايل به خاکسترى و نقش آن رگه هاى بنفش کمرنگ است . اين درخت از آستارا و ارسباران تا گلى داغلى در جنگلهاى ايزده و نور و زرينگل مازندران می رويد

۲۴. چنار : رنگ اين چوب خاکسترى مايل به صورتى و طرحهاى شبيه نقطهٔ قرمز رنگ دارد و در بستر رودخانه ها و مناطق استپى می رويد .

[ چهارشنبه بیست و چهارم خرداد ۱۳۹۱ ] [ 22:3 ] [ mohsen ashoori ]
آرشیو نظرات
آبنوس : اين چوب بدون نقش است . رويشگاه اين چوب سواحل گينه در افريقا از گاتا تا گابون است . چوب درون اين چوب سياه يک دست است .
۲. فوفل : اين چوب به رنگ قهو‌ه‌اى سير اخرايى است و خطوط موج‌دار تيره‌تر از رنگ زمينه دارد . رويشگاه آن مناطق گرم آسيا مثل هندوستان و پاکستان و جزاير سند و جاوه است .
۳. گردو : رنگ اين چوب از کرم مايل به قهوه‌اى تا قهوه‌اى خام بارگه‌هاى تيره و نامنظم موجدار است . محل رويش گردو در ارتفاعات ميان‌بند جنگلى شمال از آستارا تا گلى‌داغى و در غالب مناطق استپى است .
۴. کُنار : رنگ اين چوب قهوهاى با زمينهٔ گل اخرا است و نقش آن پر گره و خطوط موجدار است . محل رويش آن در استانهاى ساحلى جنوب ايران بهخصوص در راه سيرجان به بندرعباس است . ۵. کيکم : رنگ اين چوب زمينه کرم رنگ با خطوط و نقش‌هاى شکلاتى يا قهوه‌اى سوخته است و نقش آن جوش‌دار و موج‌دار است . محل رويش اين چوب جنگل‌هاى باختر و جنوب ايران است .
۶. آکاژو : رنگ اين چوب قرمز مايل به بنفش تيره و نقش آن خطوط نوارى پررنگ‌تر از زمينه است . محل رويش آن نيز غرب آفريقا از ليبريا، کامرون و کنگوتا، اوگاندا مى‌باشد .
۷. ساج : رنگ اين چوب قهوه‌اى با زمينهٔ سبز و نقش آن رگه‌هاى زرد يا قرمز نوارى است . رويشگاه اين چوب، جنوب آسيا از هندوستان تا هند و چين و جاوه است .
۸. سرخدار : رنگ اين چوب از کرم تا قهوه‌اى قرمز (با زمينهٔ رنگ آهن) و نقش آن موج‌دار با خطوط کمى پررنگ‌تر است . اين چوب در جامعهٔ راست‌شان به‌طور پراکنده ديده شده است و گاهى به‌صورت جنگل‌هاى خالص وجود دارد .
۹. بقم : رنگ اين چوب قرمز زنگ آهن و نقش آن خطوط موج‌دار کم‌رنگ‌تر از زمينه و گروه‌هاى متوسطى که در اثر تلاقى خطوط به‌وجود مى‌آيد ، مى‌باشد . محل رويش آن آسياى جنوبى است و از هندوستان به ايران وارد مى‌شود. درخت آن در امريکاى مرکزى و شمال امريکاى جنوبى نيز کاشته شده است.
۱۰. عناب : رنگ اين چوب قهوه‌اى با زمينهٔ گِل اخراى پخته زرد است و چوب کم نقشى است . رويشگاه اين چوب به‌طور پراکنده در خراسان است اما نوع بزرگ‌تر آن در بين راه بيرجند و تربت حيدريه نيز وجود دارد.
۱۱. سنجد : رنگ چوب درون قهوه‌‌اى مايل به قرمز و چوب برون زرد کم ‌رنگ است . اين چوب خطوط موج‌‌دار کم‌رنگ و پررنگ‌تر از زمينه همراه با جوش‌هاى فراوان دارد و در کليهٔ مناطق استپى ايران کاشته مى‌شود .
۱۲. زيتون : رنگ اين چوب کرم با زمينهٔ قهوه‌اى است و رگه‌هاى نامنظم و موج‌دار و فراوان به‌رنگ قهوه‌اى تيره دارد . رويشگاه اين چوب کرانهٔ مديترانه، شمال افريقا و جنوب اروپا است . در منطقهٔ رودبار و منجيل ايران نيز به‌طور فراوان کاشته مى‌شود . گونه‌هاى وحشى آن بين قزوين و گيلان و نواحى جيرفت و جبال بارز وجود دارد . در اطراف گرگان تا مازندران ديده شده است .
۱۳. بادام : رنگ اين چوب در بيرون کرم مايل به زرد، درون کرم مايل به شکلاتى است . و داراى خطوط موازى و باريک تيره‌تر از متن است . در کليهٔ مناطق استپى و کوهپايه‌اي، آذربايجان، خراسان، اطراف اصفهان، شيراز و کردستان کاشته مى‌شود .
۱۴. اقاقيا : رنگ اين چوب کرم با زمينهٔ شکلاتى است و نقش کم و بيش نوارى دارد . از درختان آمريکاى شمالى است و به علت سازش با خشکى کشت آن در مناطق استپى ايران متداول شده است .
۱۵. ملچ : رنگ چوب برون سفيد مايل به خاکسترى و چوب درون ترکيبى از خطوط قهوه‌اي، زرد پررنگ تا قرمز کم‌رنگ است و داراى خطوط نامنظم قهوه‌اى شکلاتى مى‌باشد . اين گونه جزء درختان جنگلى شمال ايران است و مى‌توان در بيشتر مناطق استپى ايران با آبيارى کاشت .
۱۶. خرمالو : رنگ اين چوب در درون خاکسترى کبود و چوب برون کرم روشن اخرايى است . اين گونه جزء درختان جنگلى شمال محسوب مى‌شود و رويشگاه آن کرانه‌هاى درياى خزر از جنگل‌هاى آستارا تا جنگل‌هاى گرگان است .
۱۷. زرشک: رنگ اين چوب زرد پررنگ با انعکاس صدفى است و نقش آن خطوط موج‌دار خودرنگ صدفي . اين گونه در دامنه‌هاى شمالى و جنوبى البرز و در ارتفاعات ۱۷۰۰-۲۳۰۰ متر و در حاشيهٔ رودخانه‌ها است .
۱۸. شمشاد : رنگ اين چوب زرد يا زمينهٔ رنگ آهن است و بدون نقش مى‌باشد . و در جنگل‌هاى جنوب اروپا، شمال افريقا، آسياى غربى مى‌رويد . در ايران منحصراً در ارتفاعات پائين جنگل‌هاى شمال از آستارا تا گرگان ديده شده است.
۱۹. نارنج : رنگ اين چوب زرد ليمويى و بدون نقش است. اين گونه در شمال و جنوب ايران کاشته مى‌شود . سواحل درياى خزر ، استان فارس و بلوچستان محل رويش اين درخت است .
۲۰. توت سفيد : رنگ چوب برون سفيد و درون زرد طلايى است. اين درخت در اصل در چين و آسياى شرقى بوده است . اما در ايران و بسيارى از مناطق معتدلهٔ دنيا کاشته مى‌شود . در ايران در مناطق مرطوب جنگلى شمال و همچنين در مناطق استپى نيز کاشته مى‌شود .
۲۱. افرا (پلث) : رنگ اين چوب سفيد شيرى و بدون نقش است . اين گونه جزء درختان جنگلى شمال ايران محسوب مى‌شود و از طوالش تا جنگل‌هاى گلى داغى و گلستان مى‌توان يافت .
۲۲. گلابي : رنگ اين چوب قرمز روشن (صورتي) با زمينهٔ قهوهاى و بدون نقش و گاهى منقوش است . اين درخت از آستارا تا گرگان مىرويد و در کردستان و لرستان نيز گونههاى مختلف آن وجود دارد .