مقاله درباره سونا بخش سوم
سونای خشک : در انتهای مطلب 2 لینک از سری مقالات شماره یک و دو درج شده است .
سیستم گرمایشی سونا
روش گرم کردن سونا با سوزاندن چوب روش معمول و ساده ای در قرن 19 بود. این روش که برای انواع سونا بکار می رفت ساده، سریع و ارزان بود.
البته غیر از سونای دودآلود که از نظرتان گذشت و در آن همانطور که دیدیم پیچیدگی های خاص خود را دارد و گرم نمودن آن دشوارتر و پرهزینه تر بود. جهت گرمایش این نوع از سوناها از افراد با تجربه بالا و متخصص در این زمینه استفاده می شد.
دقت بالا برای این گونه سوناها ضروری بود تا سونا به آتش کشیده نشود و نیز سونای دودی از نظر گرما و فضا، برای استفاده کنندگان ایده آل باشد.
در سوناهای دودی پس از متداول شدن استفاده از فلزات، روی محوطه سونای دودی را با پوششی از فلز می پوشاندند. پایین سقف یک لوله قرار داشت که برای تهویه هوای اتاق عمل می کرد و دود را به بیرون از سونای دودی هدایت می نمود.
لوله تهویه هوا که دود را از محیط خارج می کرد، همانند لوله بخاری بالای آتش قرار می گرفت. انتهای لوله تهویه به خارج ساختمان می رسید.
در انواع قدیمی سونای دودی آتش را روشن می کردند و هیزم ها می سوخت و سپس آتش را خاموش کرده، وقتی آتش کاملا خاموش میشد، استفاده کنندگان از سونای دودی وارد محیط سونا می شدند.
طراحی سوناهای دودی به طریقی بود که امکان استفاده از آب جهت خاموشی آتش در سونای دودی موجود نبود. این وضع ادامه داشت تا آغاز دهه 1940 میلادی، یعنی تا زمانی که اغلب سوناها در فنلاند به این شکل ساخته می شدند.
شایان ذکر است مردم فنلاند علاقه خاصی به سونای دودی داشته و دارند.
در دهه 1930 میلادی، نوع جدیدی از گرم کننده های سونا اختراع شد. در سیستم مذکور بخش گرم کننده از محل تجمع سنگها متمایز بود و گرما تداوم بیشتری داشت. این طراحی متفاوت باعث میشد که بتوانیم روی سنگ ها آب بریزیم.
به عنوان مثال برای شستشو و پاک کردن دوده به جا مانده ویا وقتی برای ورود استفاده کنندگان از سونا وقتی نمانده بود.
نکته مهم اینکه در این مدل زمان لازم جهت گرم نمودن سونای دودی به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یافت. یعنی در حدود یک ساعت زمان برای آماده سازی سونا کافی بود. مدل مذکور گرمایشی تا به امروز روش دلخواه برای حرارت بخشی سونا در فنلاند به خصوص مناطق روستایی می باشد.
در سوناهای سنتی که انرژی مولد گرما، از سوختن چوب حاصل می گردد در مقایسه با انرژی مدرن یعنی الکتریسیته فضای خاص تری به شما میدهد و خاطره انگیزتر می شود.
سونایی که از برق بهره می گیرد، در دهه 1930 در فنلاند اختراع شد. این اختراع در جهانی شدن استفاده از سونا موثر بود. زیرا استفاده از برق همانطور که می دانید مزایای خاص خود را دارد. منفعت هایی همانند پاکیزگی هوا و مطبوع بودن هوای سونا.
خیلی از افراد متناسب با سلیقه خود هوای سونای الکتریکی را می پسندند. بعضی نیز به علت آلرژی ها (حساسیت ها) متقاضی سونای الکتریکی می باشند.
امروزه در هتل ها، استخرها و آپارتمان ها در سراسر جهان سوناهای الکتریکی وجود دارند.
سونای خشک خانگی 
سطل و ملاقه سونا 
سونای خشک خانگی 
سونای خشک خانگی 
سنگ هیتر سونای خشک 
آباژور سونای خشک 
زیر سری سونا , متکا چوبی 
سونای خشک خانگی 
درب سونای خشک , ساخت سونای خشک٬ ساخت سونای خشک چوب ترمووود٬ سونای خشک٬ سونای خشک استاندارد٬ سونای خشک پیش ساخته٬ سونای خشک خانگی٬ طراحی سونای خشک٬ 
درب سونای خشک , ساخت سونای خشک٬ ساخت سونای خشک چوب ترمووود٬ سونای خشک٬ سونای خشک استاندارد٬ سونای خشک پیش ساخته٬ سونای خشک خانگی٬ طراحی سونای خشک٬
کابین سونا
امروزه اغلب سوناهای فنلاندی، مجهز به یک کابین در کنار سونا برای صحبت و مکالمه می باشد. همچنین در کنار این سوناها استخرهای آب سرد وجود دارد.
از نظر سایز سوناها، باید گفت سونا می تواند شامل یک سالن سونا باشد. و یا می تواند بزرگ و مجهزتر با چندین سالن سونا، کابین نشیمن، حمام، رختکن، استراحتگاه، اتاق شومینه و یا اتاق گرم، بخش فروش مواد خوراکی باشند.
حتی سوناهایی موجود هستند که دارای اتاق پذیرایی جهت مهمانان افرادی که به سونا می آیند، می باشند. چنین سوناهایی برای آخر هفته ها و تعطیلات دلپذیر به نظر می رسند.
در برخی انواع سنتی سوناهایی که با سوخت چوبی فعالیت می نمایند، حتی برای گرم نمودن آب نیز از سوخت هیزم بهره می برند.
در گونه های مدرن که با الکتریسیته کار می کنند، می توان دوش آبی در فضای سونا تعبیه کرد تا این امکان برای علاقه مندان فراهم آید که در اتاق سونا دوش بگیرند.
امروزه سوناهای ترکیبی هم که از دو روش سوخت چوبی و جریان برق بهره می گیرند هم وجود دارند.
تشریح و بیوگرافی کابین سونا
صنایع فنلاندی در حدود 70 تا 100 سال قبل توجه خاصی به این مسئله نمودند که روستاییانی که به تدریج به سمت شهرها آمده بودند، فرهنگ استفاده از سونا را با خود به حد کمال، به شهرها آورده بودند. در آن زمان، در بسیاری از مساکن اتاق سونا وجود داشت.
در روزهای تعطیل و آخر هفته استفاده از سوناهای عمومی در فنلاند همه گیر شده است. هنوز هم در آنجا مردم سوناهای چوب سوز را مطالبه می نمایند.
درسوناهای هیزم سوز بخوبی قسمت سونا از قسمتی که آتش می سوزد جدا شده است.
غالب ساختمان های سونا چگونه هستند؟
در ساختمان های مرکز شهر سوناهای زیادی وجود داشت و بعد از ساعات کاری و یا آخر هفته ها مراجعین زیادی داشتند. در ساعات اولیه زنان حضور داشتند و سپس نوبت مردان بود. هر سانس هم 2 ساعت بود.
برخی سوناها هم فقط در آخر هفته کار می کردند. برخی سونا نیز وجود داشتند که در عصرها تا آخر شب فعالیت داشتند. این سوناها اغلب توسط دوستان که تمایل داشتند اوقات خوشی را با هم بگذرانند، استفاده می شد.
این دوستان اغلب به صرف غذا و نوشیدنی نیز می پرداختند. این قضیه شامل زنام و مردان می شد. این فرهنگ برای بهره بردن از سوناها تا به امروز هم باقی مانده است. حتی امروزه ساختمان هایی وجود دارند که این فرهنگ را تداعی می نمایند.
در فنلاند این فرهنگ استفاده از سونا حتی از گردهمایی های دیگر، ورزش، کمپ زدن در طبیعت، کلوپ های ورزشی همانند یوگا همه گیرتر می باشد.
به هر حال این سوناهای شبانه مکانی برای با هم بودن خانواده ها هم بوده است به نحوی که هر خانواده وقت خاصی را رزرو می کرد. به عنوان مثال ساعت 7:30 عصر را یک خانواده و ساعت 8:30 شب را خانواده ای دیگر رزرو می کرد.
چنین سوناهای خانوادگی هنوز هم دائر می باشند. در مقابل سوناهایی هم وجود داشت که مردان در یک زمان و زنان در سانس های دیگر رزرو می کردند. چنین سوناهایی مناسب حرف های مردانه و زنانه برای این دو گروه بوده است.
سوناهای مزبور نیز کماکان به قوت خویش باقی هستند. در چنین سوناهایی فرهنگ قدیم بخش روستایی تبلور یافته است.
سوناهای عمومی
سوناهای عمومی با تعداد استفاده کننده بالا، به صورت یک کار تجاری امروزه کمتر استفاده می شوند. یعنی از دهه 1960 به بعد تعداد چنین سوناهایی کم شد.
تنها در قسمت هایی از مرکزشهر و پایین شهر برای استفاده کارگران و نیروهای خدماتی برای رفع خستگی و بهداشت وجود داشت.
در واقع در دهه های گذشته طبیعتا همگان به سوناهای خصوصی دسترسی نداشتند. کما اینکه امروزه نیز در همه جای دنیا همه خانه ها و ساختمان ها دارای سونای خصوصی نمی باشند.
انواع سوناهای پشت خانه نیز که در گذشته وجود داشتند، به علت هزینه بالای نگهداری گرما و آتش در چنین سوناهایی تقریبا منسوخ گردیدند. به علاوه چنین سوناهایی با ساختمان جدید فاقد تناسب لازم بود، که خود مزید بر علت بود.
از نکات مثبت سوناهای عمومی این است که این سوناها هزینه استفاده کمی دارند و قشری که کم درآمد هستند به راحتی از آن ها بهره برداری می نمایند. بخش خدمات برای پاکیزه نگاه داشتن سوناها وجود داشتند.
قشر متوسط گاها سونای عمومی سونا را برای یک سانس رزرو و اجاره می کردند.
خانواده های با درآمد بالای سوئد و فنلاند اغلب سوناهای سنتی را ترجیح می داند که هزینه بالاتری داشتند. در چنین سوناهایی امکانات بیشتری برای استفاده وجود داشت.
همه سوناهایی که برشمردیم، هنوز نیز در جهان وجود دارند. در همه این سوناها در فنلاند از قدیم نظارت بر رفتار افرادی که وارد سونا می شدند وجود داشته است.
استفاده از سونا، امکان نظافت بهتر پوست را فراهم می آورد و پس از تماس با گرما پوست نیکوتر شسته می شود.
نکته مهم این است که امروزه هرچند بحث قیمت در انتخاب افراد اثرگذار می باشد. مثل قرن 19 شاهد طبقه بندی افراد به کلاس های متفاوت جامعه از جمله جهت استفاده از سونا نیستیم.
امروزه هرچند از تعداد سوناهای عمومی کاسته شده است، هنوز هم فعال هستند. جالب است بدانید در فنلاند از سوناهای عمومی برای جشن های تولد، تحصیلی، تیم های ورزشی و غیره استفاده می گردد.
امروزه سوناهای عمومی و یا تاریخی برای دیدن بخشی از فرهنگ فنلاند برای جهانگردان جذابیت دارد.
در اینجا دو واژه را به شما آموزش میدهیم:
Kotiharjun sauna سونای عمومی در فنلاند که هنوز هم وجود دارد.
Rajaportin sauna یک سونای سنتی واقع در شهر تامپره فنلاند
سوناهای آپارتمانی
فرهنگ بهره گیری از سونا در فنلاند زنده ماند. در خانه ها و آپارتمان ها انواع سونا را در فنلاند می سازند. از دهه 1990 تا کنون میل به داشتن سونای خانگی در فنلاند افزایش یافت.
در انواع خانه ها چه بزرگ و چه کوچک سونا ساخته شد. حتی در خانه های کوچک سوناهای کوچک ساخته شد. سوناهایی برای 2 الی 3 نفر. با پیشرفت های تکنیکی امروزه داشتن سونا در منازل راحت شده است.آب گرم هم که همیشه در دسترس است.
همانطور که گفتیم دسترسی به دمای 80 درجه سلیسیوس برای آب و هوا به راحتی امکان پذیر می باشد. به علاوه دستگاه های تهویه به آسانی هوای سوناهای خانگی را پاک می کنند. امروزه ماشین های تهویه به راحتی در همه جای سونا قابل نصب هستند.
به هر حال، سوناهای چوبی و الکتریکی هر دو در خانه ها قابلیت نصب و بهره برداری دارند. سنت گرایان سوناهای چوبی را می پسندندو برخی سوناهای الکتریکی را. دستگاه های تهویه امروزی قابلیت تام دارند.
متخصصین امر به سرعت ابعاد سونا، محل و نوع ماشین تهویه را تعیین می نمایند. در حال حاضر مردم بیشتر دمای 70 درجه را می پسندند. سوناهای از پیش ساخته نیز کار، زمان و هزینه ها را کم کرده است.
البته برخی افراد ثروتمند سوناهای شکیل تر و انتخابی را ترجیح می دهند.
به هرحال از هر نوع سونا با هر قیمتی که بهره بگیرید از مزایای پزشکی آن بهره مند خواهید شد.
سوناهای آسان حمل
برخی سازمان ها مانند ارتش فنلاند، صلیب سرخ این نوع سونا را ترجیح می دهند. زیرا به آسانی قابل حمل و تغییر مکان هستند. این مهم در وزن آن ها هنگام ساخت لحاظ گشته است.
چوب های پرکاربرد در تهیه سونا
در ایران بیشتر چوب کاج روسی به صورت لمبه با ضخامت16 الی 20 میلیمتر برای ساخت سونا استفاده می شود . اما در ادامه انواع چوب را در کشورهای مختلف مشاهده می کنید .
صنوبر سفید
چوب درخت صنوبر سفید با نام علمی (Picea abies) چوبی کم رنگ را به ما ارائه می دهد.درخت مذکور در نیمکره شمالی به راحتی پرورش می یابد. جالب است بدانید این چوب از قدیم برای ساخت سونا بسیار پراستفاده بوده است.
برای تهیه سونا از مرغوب ترین چوب این درخت استفاده می گردد. این نوع چوب، چوب نرمی می باشد که در هنگام لمس شدن در سونا مناسب است. گره های موجود در سطح چوب هم اندک می باشند. این درخت برای بهره گیری تجاری در جنگل های فنلاند پرورش داده می شود.
طبق طبقه بندی IUCN قرمز که خطرات استفاده از مواد مانند ایجاد آلرژی و غیره را بر می شمرد، چوب این درخت از بهترین چوب ها می باشد.
چوب کاج زرد
چوب کاج زرد با نام علمی (Pinus silvestris) چوبی با نمای کم رنگ و جذاب می باشد. به نظر بسیاری نمای کاج زرد از چوب ماقبل هم جذاب تر است. گره های این نوع چوب هم کم است. در آب و هوای فنلاند، کاج زرد خوب رشد می نماید.
سختی کاج زرد از چوب قبی بیشتر است ولی در سطح چوب نوعی نرمی و جذابیت برای نشستن و راه رفتن با پای برهنه در سونا موجود است. این درخت به خوبی در فنلاند پرورش یافته و مورد استفاده تجاری قرار می گیرد.
انواع کاج چوب پرکاربردی برای ساخت سونا، لوازم چوبی و دیگر سازه ها مانند کلبه چوبی می باشند. ازنظر IUCN قرمز این چوب در سطح خوب و بی خطری می باشد.
توسکای اروپایی سیاه
چوب درخت توسکای اروپایی سیاه با نام علمی ((Alnus glutinosa یک چوب گران و لوکس می باشد. چوب این درخت ظاهری متحدالشکل دارد و نمای رنگ آن به قرمزی می زند. رنگ چوب به طور طبیعی زیبا می باشد. از دهه قبل تا کنون چوب این درخت جهت سونا خیلی مورد توجه بوده است.
هتل ها و مکان های لوکس از این چوب زیاد استفاده می کنند. از نظر استحکام و وحدت شکل و رنگ ظاهر حتی از سدار قرمز بهتر می باشد. توسکای اروپایی سیاه ظاهری دلخواه دارد. این درخت در هوای مرطوب به خوبی رشد می کند.
توسکای اروپایی سیاه، نسبت به گرمای زیاد هوا حساس می باشد. این درخت در ونیز ایتالیا و آمستردام هلند رشد خوبی دارد و به علت دوامش در ساخت خانه چوبی هم کاربرد دارد.
این درخت در بسیاری کشورها به صورت خودرو کمتر به چشم می خورد. چوب درخت مزبور برای تهیه سوناهای سنتی و دارای مدل قدیمی بیشتر استفاده می گردد.
اسپن
چوب این درخت به طور طبیعی سفید است و به همین علت بسیاری آن را می پسندند. چوب نرمی دارد که جهت ساخت سونا مناسب می باشد. همچنین از آن در تهیه مبلمان سفید و دیگر لوازم چوبی هم بهره گرفته می شود.
سفیدی رنگ چوب باعث می شود که زود چرک شود ولی چوبی مرغوب برای سونا می باشد. از نظر پراکندگی هم در نیمکره شمالی به وفور یافت می گردد.
چوب فراوری شده
تکنولوژی های جدید امروزه امکان های جدیدی به ما می دهند. با گرما دادن به چوب اسپن نمای چوب به قهوه ای می گراید. در حالی که خواص کلی چوب بدون تغییر باقی می ماند. از این چوب گرما دیده، برای تهیه نیمکت استفاده می شود.
شایان ذکر است چوب درختان توسکای اروپایی سیاه و کاج هم به صورت گرما دیده وجود دارند ولی نسبت به اسپن کمتر استفاده می شوند.
چوب سدار قرمز غربی
این نوع سدار در آمریکای جنوبی شمالی به خوبی رشد می کند. نام علمی آن (Thuja plicata) می باشد. رنگ این چوب به قرمز گرایش دارد که دلپذیری خاصی دارد. چوبی مستحکم ولی انعطاف پذیر است. برای سونا هم پرکاربرد است. ( چوب سدار )
به کارگیری روغن روی این چوب به دوام آن می افزاید. البته کلا این چوب در برابر رطوبت و آب و پوسیدگی ناشی از آن مقاومت خوبی دارد.
این درخت در آمریکای شمالی فراوان است و کاربرد وسیعی دارد. از نیمکت گرفته تا سونا از این چوب بهره گرفته می شود. به خصوص در Northwest که نزدیک اقیانوس آرام می باشد وفور این درخت بیشتر می باشد.
از نظر مقیاس IUCN قرمز هم بی ضرر شناخته می شود و ضرری برای ما از نظر پزشکی ندارد.
نکات مفید پیرامون استفاده از سونا
استفاده از سونا فرح بخش است. ما 5 مورد را نیز به شما پیشنهاد می کنیم که با استفاده از آن ها سونا مفیدتر هم می شود.
قدم اول:
قبل از ورود به سونا یک دوش سریع بگیرید. این دوش گرفتن حس تازگی به شما میدهد. سونا را هم پاکیزه تر و بهداشتی تر نگه می دارد که برای شما مفیدتر خواهد بود.
قدم دوم:
بسته به طبع خودتان از سونا به مدت 7 تا 15 دقیقه استفاده نمایید.
قدم سوم:
از سونا خارج شده و در حمام، هنگام دوش گرفتن اجازه دهید آب از روی بدن شما عبور کند.
قدم چهارم:
بنشینید و احساس آرامش نمایید. مایعات بنوشید. البته الکل به هیچ وجه توصیه نمی گردد. بدنتان را با نوشیدنی های مفید آب رسانی کنید ولی بیش از حد هم مایعات ننوشید. اگر بدنتان این تمایل را دارد دوباره به سونا برگردید.
قدم پنجم:
بعد از استفاده از سونا، اجازه دهید سونا خشک شده و تهویه گردد. به یاد داشته باشید که سیستم گرمایشی سونا را خاموش کنید. قسمت های چوبی سونا اگر به مدت طولانی مرطوب بمانند خراب می شوند، پس آنها باید خشک شوند.
سونا حداقل باید ماهی یگ بار به طور اساسی تمیز شوند. به این ترتیب که دیوارها، کف، نیمکت ها و همه جا باید نظافت شوند.
توصیه می گردد مدتی روی نیمکت ها، کاغذ شنی گذاشته شود تا نمای چوب ها که در تماس با رطوبت هستند حفظ شود.
توجه داشته باشید که چوب های داخل سونا نباید رنگ شوند زیرا هنگام حرارت سونا گازی سمی از آنها متصاعد می شود.
لینک به شروع مقاله درباره سونا : شماره یک درباره سونا
مقاله درباره سونا شماره دو
