چوبشناسی
چوبشناسی : تعاريف و اصطلاحات چوب
تعاريف و اصطلاحات فصل اول
گالری عکس تعاریف و اصطلاحات چوب
2- 1- استوانه مركزي
قسمتي از ساقه گياهان چوبي است كه پوست آنرا احاطه كرده است ( از بافت را يا تا مغز ساقه ) ـ در ساقه هاي يكساله ـ اين قسمت شامل بافتهاي آوندي ـ آبكشي ـ بافتهاي پارانشيمي ـ و مغز ميباشد .
2 ـ 2 ـ بررسي مایکروسکوپی چوب :
عبارتست از بررسي چوب از نظر دید ظاهری یا به وسیله يك ذره‌بین كه بزرگ‌نما آن از 10 برابر بزرگتر نباشد .
2 ـ 3 ـ بررسی ميكروسكپي چوب :
هرگاه از چوبها به وسايل مختلف برشهای نازك و قابل عبور نور, موقتی يا دائمی تهيه كرده و آن را به وسيله ميكروسكوپ مورد مطالعه قرار دهند , اين عمل را بررسی ميكروسكوپ چوب مينامند .
2 ـ 4 ـ برش شعاعی :
عبارتست از برشی كه در امتداد قطر يا شعاع برش عرضي ساقه درخت باشد . برش شعاعي معمولا در ساقههايي كه رويش آنها عادي باشد ـ از مغز ساقه ميگذرد .
2 ـ 5 ـ برش شعاعی نادرست :
عبارتست از برش شعاعی كه كاملا در امتداد موازي با پرهچوبی نباشد .
2 ـ 6 ـ برش عرضی چوب :
عبارت است از برشي عمود بر محور ساقه درخت .
2 ـ 7 ـ برش مايل :
عبارتست از برشي كه امتداد معيني نداشته باشد .
2 ـ 8 ـ برش مماسي :
عبارت است از برشي كه عمود بر شعاع برش عرض درخت باشد . اين برش در نزديكي پوست ـ مماس واقعي است و هرچه به طرف مغز ساقه نزديكتر ميشويم رفته رفته به برش شعاعي نزديك ميشود .
2 ـ 9 ـ برشهاي دائمي چوب :
به برشهايي گفته ميشود كه با وسائل دقيق و با روشهاي علمي صحيح طوري تهيه ميشود كه بتوان تا مدتهاي مديدي از آنها در بررسيميكروسكپي استفاده نمود .
2 ـ 10 ـ برشهاي موقتي :
به برشهايي گفته ميشود كه با وسائل ساده جهت بررسيهاي فوري و موقتي تهيه ميشود .
2 ـ 11 ـ برون چوب ( چوب برون :)
به قسمتي از لايههاي تازه ساخته شده چوب درخت كه بلافاصله زير پوست قرار گرفته است , گفته ميشود . فعاليت فيزيولوژيكي درخت در آن قسمت هنوز ادامه دارد .
در عدهاي از چوبها رنگ آن روشنتر از رنگ قسمت مركزي ساقه درخت ميباشد . مانند چوب گردو و توت .
2 ـ 12 ـ برون مركزي :
در بعضي از چوبها به علل مختلف , حلقههاي رويش ساليانه كاملا متحدالمركز نبوده و بهطور نامنظم ميباشد . بدين ترتيب مغز ساقه در وسط قرار نگرفته به يك طرف متمايل ميشود اين حالت را برون مركزي مينامند .
2 ـ 13 ـ بلندي عناصر تشكيل دهنده ( سازهها ) چوب :
بلندي عناصر معمولا يا در روي برشهاي مماسي و شعاعي و يا پس از تجزيه عناصر چوب به وسيله مواد شيميايي در روي هريك از تك تك عناصر بر حسب ميكرون اندازهگيري ميشوند . عناصر تشكيل دهنده چوب بر حسب بلندي به سه گروه كوتاه ( كوتاهتر از 350 ميكرون ) ـ ميانه ( بين 350 تا 800 ميكرون ) و بلندتر از 800 ميكرون تقسيم ميشوند .
2 ـ 14 ـ بوي چوب :
عدهاي از چوبها به علت دارا بودن مواد شيميايي مخصوص در تركيب خود , داراي بوي مخصوص هستند كه به شناسائي آنها كمك ميكند .
2 ـ 15 ـ پاره مغز :
عبارت از چوبي است كه فقط اثري از مغز درخت در برش طولي آن نمايان باشد .
2 ـ 16 ـ پريسيكل :
در برش عرضي ساقه و ريشه گياهان چوبي , در سال اول رويش , بين درون پوست ( آندودرم ) و بافتهاي آوندي ( چوبي و آبكشي ,) در اولين لايههاي استوانه مركزي چند لايه از ياختههاي پارانشيمي همشكل و نسبتأ منظم وجود دارد كه بافتهاي , آوندي را مانند حلقهاي احاطه نموده است . اين لايهها را پريسيكل مينامند .
2 ـ 17 ـ پيلدا مغز :
عبارت از قطعه چوبي است كه در تمام يا قسمتي از برش طول آن مغز درخت نمايان باشد .
2 ـ 18 ـ تشخيص چوب :
تعيين و نامگذاري عادي گونه چوب و برحسب مشخصات ساختماني آن .
2 ـ 19 ـ تغييرات كيفي چوب :
با وجود اينكه گياهان چوبي را از نظر شباهتي كه نسبت به هم دارند در علم سيستماتيك گياهي به دسته ـ شعبه ـ تيره ـ جنس ـ گونه و واريتههاي مختلف طبقهبندي ميكنند ولي هرگز چوب 2 فرد از يك گونه گياه چوبي از نظر كيفي كاملا مساوي نيستند و حتي كيفيت چوب قسمتهاي مختلف يك فرد گياه چوبي نيز از ريشه , ساقه تا شاخهها و از مغز تا پوست با هم اختلاف دارند .
اين اختلافات را كه ناشي از تأثير عوامل مختلف ژنتيكي و محيط رويش در روي چوبها ميباشد تغييرات كيفي چوب مينامند .
2 ـ 20 ـ جوانه :
معمولا به برجستگي كوچكي از انتهاي ساقه يا شاخهها ناميده ميشود كه از رويش آن ساقه ـ شاخه ـ برگ ـ يا گل و ميوه ظاهر ميگردد ( جوانهها را در گياهشناسي از چند نظر طبقهبندي ميكنند ـ از جمله از نظر شكل ظاهري پوشش ـ طرز قرار گرفتن برگ در داخل جوانه ـ از نظر توليد ساقه يا گل و ميوه و بالاخره جوانههاي مخصوص مانند دارد ـ لومبارد و گورمان و غيره ـ ( رجوع شود به دانش گياه شناسي .)
2 ـ 21 ـ جوش :
قسمتي از تنه است كه به طور نامنظم و برجسته روئيده باشد , الياف اين چوب به طور نامنظم در اطراف محور درخت قرار گرفتهاند و در برش جوانهها و شاخههاي كوچك كيسههاي گرد كوچكي به رنگ تيرهتر ديده ميشود .
2 ـ 22 ـ چوب :
مادهايست كه در ساقه , ريشه و شاخه گياهان چوبي تشكيل ميشود و در علم چوبشناسي قسمتي از ساقه درخت را كه از بافت زايا تا مغز ساقه قرار گرفته است , چوب مينامند .
2 ـ 23 ـ چوب آماده براي بررسي ميكروسكپي :
چوب معمولا سخت است و با وسايل معمولي نميتوان از آن برشهاي نازك ميكروسكپي تهيه نمود براي اين كار چوب را مدتي در آب يا محلولهاي مناسب سرد يا گرم نگهداري كرده يا ميپزند كه نرم شده و قابل برش برداري با ميكروتوم بشود در اين صورت ميگويند چوب آماده براي بررسي ميكروسكپي است .
2 ـ 24 ـ چوب جوان :
در بسياري از گونههاي چوبي بافت چوبي تشكيل شده كه در چند سال اول زندگي گياه از نظر ساختمان به اندازه ابعاد ياختههاي تشكيل دهنده نسبت به چوب تشكيل شده در دورههاي بعد اختلاف دارد و آن را چوب جوان مينامند .
2 ـ 25 ـ چوب سبز :
اصطلاحي است كه به چوب تازه بريده شده ناميده ميشود .
2 ـ 26 ـ چوبشناسي :
علمي است كه درباره ساختمان , عناصر تشكيل دهنده , شيوه رويش , خواص فيزيكي , مكانيكي , تكنولژيكي ,شيميايي ، معايب چوب , و موارد استعمال آنها گفتگو ميكند .
2 ـ 27 ـ چوب مماسي :
عبارتست از برش مماسي چوبها .
2 ـ 28 ـ چشمك چوب :
در اصطلاح نجاري به برشهاي چوبي در روي برش مماسي چوب گفته ميشود كه معمولا به شكل دوكهاي كشيده است . مانند چشمك در چوب راش ـ و بلند ـ مازو .
2 ـ 29 ـ خواص ويژه :
خواصي است كه مربوط به گونه درخت ميشود .
2 ـ 30 ـ دوام طبيعي چوب :
عبارت از ميزان مقاومتي است كه چوبها در برابر قارچها و حشرات چوب خوار از خود نشان ميدهد . ميزان اين مقاومت با روشهاي مخصوص آزمايشگاهي و كشت قارچها روي چوب انجام ميشود .
2 ـ 31 ـ رگهدار :
در برش طولي چوبهايي كه داراي بخش روزنهاي هستند , به علت اختلاف درشتي بافت چوب بهاره و تابستانه نوارهاي كم و بيش پهني به نظر ميرسد اين چوبها را اصطلاحأ چوبهاي رگهدار نامند .
2 ـ 32 ـ رنگ چوب :
هر يك از چوبها داراي رنگ طبيعي مخصوص به خود ميباشد كه معمولا آن را نظرا و يا از روي شماره اطلس رنگها كه در آزمايشگاههاي چوبشناسي وجود دارد تعيين ميكنند .
2 ـ 33 ـ روش برش برداري يخ زده :
گاهي براي ثابت كردن بافتهاي ناهمگن در بعضي چوبهاي شل بافت و يا پوست درختان , قبلا به طريقي باعث يخ بستن بافتهاي آن ميشوند تا بافت نسبتأ يكنواختي به دست آيد كه برش برداري از آن آسانتر باشد اين عمل را روش برش برداري يخزده مينامند .
2 ـ 34 ـ ساختمان چوب :
مجموعه خصوصيات ساختماني چوب .
2 ـ 35 ـ شاخه :
به انشعابات ساقه درختان گفته ميشود .
2 ـ 36 ـ شماره چوب :
عبارتست از شمارهاي كه به محض ورود يك قطعه چوب به آزمايشگاه ـ جهت بررسي روي آن زده ميشود . اين شماره در تمام مراحل بررسي چوب نامبرده تا بايگاني آن تكرار ميشود
2 ـ 37 ـ عدسي شطرنجي :
عبارتست از يك عدسي چشمي كه داخل آن شيشه مدرج شطرنجي جهت اندازهگيري ميزان درصد بعضي از عناصر قرار داد .
2 ـ 38 ـ عدسي چشمي مدرج :
عبارتست از يك عدسي چشمي كه در داخل آن شيشه مدرجي كه داراي درجهبندي صفر تا 5 و گاهي صفر تا 10 ميباشد قرار دادند .
يادآوري 1: سابقأ اين درجهبندي را روي خود عدسي چشمي انجام ميدادند .
2 ـ 39 ـ عدسي چشمي يا ميزانتگراسيون :
عبارتست از دستگاهي كه با روش آنتگرالگيري ميزان درصد هر يك از ناصر تشكيل دهنده چوب را ميتوان با آن اندازه گرفت .
2 ـ 40 ـ عناصر تشكيل دهنده چوب :
ياختهها و بافتهايي را كه چوب را تشكيل ميدهد ـ عناصر تشكيل دهنده چوب مينامند .
2 ـ 41 ـ عناصر ثانويه ( سازههاي دومين :)
بغير از عناصر اصلي تشكيل دهنده چوب مانند آوندها , فيبرها , پارانشيمهاي چوبي و پرههاي چوبي در پهنبرگان , تراكئيدها , مجاري تراونده , پرههاي چوبي و پارانشيمهاي چوبي در سوزني برگان جهت شناسايي چوبها , عناصر ديگري مورد استفاده قرار ميگيرد كه آنها را عناصر ثانويه ( سازههاي دومين ) مينامند .
اين عناصر عبارتند از :
1 ـ 2 ـ 41 ـ فسفر اسانس :
پديدهايست كه در بعضي از چوبها وجود دارد و در اثر آن رويه صيقلي شده چوب طبيعي درخشندگي مخصوصي نشان ميدهد .
2 ـ 42 ـ كهن چوب
قديميترين قسمت دروني چوب كه مربوط به لايههاي قديمي بوده و داراي ياختههاي زنده نميباشد .
2 ـ 43 ـ گونه :
مجموعه درختاني كه داراي يك طرح چوبي مشابه باشند و معمولا جزئي از يك گونه يا چند گونه نزديك بهم و يا جورهاي يك گونه محسوب ميشوند .
2 ـ 44 ـ مقطع :
عبارت است از برش عرضي عمود بر محور قطعه چوب و معمولا با تعيين پهنا و ضخامت قطعه چوب مشخص ميگردد .
2 ـ 45 ـ منابع چوب :
عبارتست از كليه جنگلها اعم از طبيعي و كاشته شده و ساير انواع درختكاريها كه هدف از ايجاد آنها بهرهبرداري از چوب آنها ميباشد .
2 ـ 46 ـ ميدان ميكروسكپي :
عبارتست از مساحتي كه با هر بزرگ نمايي معين در زير ميكروسكپ ديده ميشود .
2 ـ 47 ـ نماي چوب :
ديد ظاهري كه مربوط به ابعاد عناصر تشكيل دهنده چوب و مخصوصأ آوندها ميباشد .
2 ـ 48 ـ نام خانوادگي چوب :
در طبقهبندي گياهي ـ هر گياهي را در تيرهاي طبقهبندي ميكنند . در علم چوبشناسي نيز نام تيره هر گياه را نام خانوادگي آن چوب در نظر ميگيرند كه طبق قرارداد بينالمللي به زبان لاتين نوشته ميشود .
2 ـ 49 ـ نام علمي چوب :
هر چوب طبق قرارداد بينالمللي داراي نام لاتيني كه از سه قسمت ( اسم جنس ـ اسم گونه ـ اسم نامگذار ) تشكيل ميشود .
مانند سفيدار كه نام علمي آن Populus Alba Linn ميباشد .
كه Populus اسم جنس , alba اسم گونه و Linn اسم نامگذار ميباشد .
2 ـ 50 ـ نام فارسي چوب :
هريك از چوبهاي ايران در نقاط مختلف داراي نامهاي متعدديست كه متداولترين آنها بعنوان نام فارسي چوب انتخاب شده است ( رجوع شود به استاندارد نامهاي درختان جنگلي و دروس چوبشناسي و درختشناسي .) چوبهاي خارجي نيز كه مصرف آنها در كشور ما متداول شده است رايجترين نام تجارتي آنها را بعنوان نام فارسي آنها ميپذيرند .
2 ـ 52 ـ نقش چوب :
نقشي است كه در بعضي از چوبها در اثر طرز مخصوص قرار گرفتن عناصر تشكيل دهنده چوب و يا وجود بينظمي و رگههاي رنگين به وجود ميآيد همه چوبهاي داراي نقش معيني هستند .
3 ـ تعاريف و اصطلاحات فصل دوم ( پوست )
3 ـ 1 ـ بشره : عبارتست از پوست بيروني ساقه يكساله گياهان چوبي .
3 ـ 2 ـ پريدرم :
از آغاز رويش سال دوم , در داخل پوست گياهان چوبي , يك لايه زاينده بنام فلوژن بوجود ميآيد كه از تقسيم ياختههاي آن بطرف بيرون , بافت چوب پنبهاي و بطرف داخل بافت پارانشيمي ساخته ميشود . مجموعه اين بافتها را پريدرم مينامند .
3 ـ 3 ـ پوست :
قسمتي از ساقهاست كه استوانه مركزي را احاطه كرده و از بيرون به داخل داراي سه قسمت ميباشد : پوست , بشره ـ برون پوست ـ و درون .
در چوبشناسي , كليه بافتهايي را كه از بافت زايا به طرف خارج قرار گرفتهاند , جزء پوست به شمار ميآورند .
3 ـ 4 ـ پوست زنده ( ميان پوست :)
عبارتست از لايهاي كه بين لايههاي برون پوست ( با ياختههاي نسبتأ منظم ) و لايه ياختههاي درون پوست , قرار گرفته و ياختههاي آن معمولا زنده و نسبتأ نامنظم ميباشد .
3 ـ 5 ـ پوست مرده :
به قسمتي از پوست ناميده ميشود كه ياختههاي آن در اثر قطع ارتباط آنها با ياخته ديگر و نرسيدن مواد غذايي با آنها پروتوپلاسم و هسته خود را از دست داده و احيانأ چوب پنبهاي شده‌اند .
3 ـ 6 ـ چوب پنبه :
نوعي از بافتهاي گياهي است كه جدار ياختههاي آن به ماده به نام Suberin آغشته شده و كم و بيش ضخيم ميباشد .
3 ـ 7 ـ ريتيدوم :
پس از آنكه ارتباط قسمتهايي از برون پوست به علت بشكل بافتهاي چوبپنبهاي با ياختههاي زنده قطع شد , اين قسمتها به شكل بافتهاي مرده درآمده و به صورت تكههايي از درخت جدا ميشود . اين تكهها را ريتيدوم مينامند .
3 ـ 8 ـ ميان پوست :
قسمتي از پوست كه در داخل چوب قرار گرفته است .
3 ـ 9 ـ ميان پوستي :
در مواردی که تنه دو درخت يا شاخه های نزدیک به هم یک درخت فوق‌العاده به هم نزدیک شده و به هم می‌چسبند , قسمتی از بافت زاياي زير پوست چسبيده در اثر فشار , آسيب ديده و از فعاليت باز ميايستد . ولي فعاليت بافت زاياي مجاور در ادامه رويش , روي بافت پوستي را پر كرده و ادامه مييابد . در آن صورت قسمتي از پوست در داخل چوب باقي ميماند كه در برش عرضي چوب ديده ميشود . اين پديده را ميان پوستي مينامند . ميان پوستي ممكن است در اثر عوامل ديگري نيز مانند اثر منقار پرندگان يا فرورفتن سنگ در پوست درخت و غيره به وجود آيد . اين پديده در درختاني كه استعداد پيوند قرابتي دارند زياد ظاهر ميشود .
گرداوری گروه فن و هنر ایران زمین
مطالب مرتبط با معرفی انواع چوب :
- انواع مختلف برش روی چوب و تنه گرده بینه : راهنمای جامع
استفاده از کنده های چوب به شکل طبیعی خود دشوار است . بنابراین ، آنها باید به قطعات قابل کنترل تری تقسیم شوند . - انواع چوب
هرچه بیشتر در مورد ویژگی های منحصر به فرد چوب و منبع آن بدانید ، بهتر می توانید درجه گرما و زیبایی را که به دکوراسیون روزمره تان می آورد را درک کنید . دکوراسیون ساخته شده از چوب - 11 نوع از بهترین چوب ها برای تعویض جلو پنجره
معرفی انواع چوب ، چوب در کنار بتن و کامپوزیت ، یک ماده تزئینی بیرونی محبوب است . به عنوان مثال ، چوب قرمز و سرو از مواد تزئینی رایج بیرونی در بین صاحبان خانه هایی هستند که به دنبال زیباتر کردن فضای بیرونی خود هستند . - چوب اسلب چیست ؟
اسلب چوب چیست ؟ممکن است در مورد معنای چوب اسلب گیج شده باشید . بسیاری از مواقع که مشتریان از یک کارخانه چوب ، چوب اسلب می خواهند ، به نظر می رسد سردرگمی زیادی دارند . بنابراین در این مقاله برای راحتی شما توضیح می دهیم که چوب اسلب چیست . - تعریف انواع الوار و چوب
اصولاً الوار یا چوب یا هیزم درختان در حال رشد است . هر چوبی که قادر به تولید حداقل ابعاد باشد را می توان به عنوان الوار یا چوب نامید و در مرحله ای از فرآیند تولید چوب قرار دارد .
