جسو چیست؟
جسو- جسو چیست؟
جسو که اصطلاحاً چسب خرگوش هم نامیده می شود، واژه ای ایتالیایی به معنی سنگ گچ است. جسو خمیری است نرم که از چسب سریشمی، آب و پودر مل یا گچ یا سیلیس درست می شود. بسیار شبیه رنگ آکرلیک سفید است، ولی لایه نازکتری را ایجاد می کند. این ماده بعد از اعمال روی سطوح خشک می شود و با ایجاد بافت، باعث ایجاد زیرسازی شده و از جذب روغن رنگ ها توسط پارچه، سطوح چوبی و غیره جلوگیری می کند.
جسو برای چه سطوحی مناسب است؟
جسو- استفاده از جسو برای برجسته کاری
از جسو می توان بر روی سطوح پارچه، بوم نقاشی، سطوح چوبی، MDF، تخته سه لا، ماسونیت و غیره استفاده کرد. همچنین می توان برای کارهای برجسته کاری نیز از جسو استفاده کرد.
آیا استفاده از جسو برای زیرساز نقاشی ضروری است؟
جسو- اعمال جسو روی سطح چوبی
استفاده از جسو برای زیرسازی رنگ روی بوم نقاشی، پارچه، چوب و غیره یک امر واجب و ضروری نیست، اما توصیه می شود که این کار انجام گیرد. دلیل این امر آن است که با اعمال جسو روی سطوح مورد نظر، سطوح به خوبی آب بندی می شوند و یک سطح مطلوب برای پذیرش رنگ درست می شود. با این حال، اگر رنگ مورد استفاده ما آکرلیک است، نیاز کمتری به وجود زیرساز جسو داریم؛ اما اگر رنگ روغنی است، استفاده از زیرساز جسو به شدت توصیه می شود.
مزایای استفاده از جسو چیست؟
جسو با آب بندی کردن سطوح، باعث می شود که هنگام رنگ کردن، روغن رنگ به داخل بافت پارچه یا چوب نفوذ نکند. این عدم جذب روغن، با راحت تر کردن حرکت قلم مو، باعث راحت تر شدن کار نقاشی می شود و سرعت نقاشی و کیفیت کار را بالاتر می برد. رنگ هایی که روی سطح جسوکاری شده اعمال می شوند، در مقایسه با وقتی که روی سطح معمولی اعمال می شوند، زنده تر و شفاف تر هستند. همین طور اگر از جسو استفاده نشود، سطح دیرتر خشک می شود.
حلال رنگ جسو چیست؟
حلال این ماده آب است و اگر غلظت بالاتر از حد خواسته ما بود، می توان آن را با آب رقیق و بعد استفاده کرد. همچنین بعد از اتمام کار می توان ابزار استفاده شده را به راحتی با آب شست و تمیز کرد.
نحوه اعمال جسو روی سطوح چگونه است؟
برای اعمال جسو روی سطوح، از قلم مو یا کاردک استفاده می شود. حداقل باید دو تا سه لایه جسو روی چوب زده شود و هر لایه از جسو را که روی سطح می زنیم، باید بین 10 تا 20 دقیقه صبر کنیم تا خشک شود و بعد لایه بعدی را بزنیم. بعد از خشک شدن هر لایه، با یک سمباده نرم تمام خلل و فرج های سطح را از بین می‌بریم تا سطح کاملاً صاف شود و دوباره لایه بعدی جسو را با قلم مو یا کاردک بر روی سطح می زنیم.
چه نوع قلم مویی برای زدن جسو نیاز است؟
از قلم موی صاف و پهن استفاده کنید. هرچه سطح شما بزرگتر باشد، از قلم موی پهن تر استفاده کنید تا سطح جسو یکدست تر شود و احتمال ترک خوردگی پایین تر بیاید.
چه مدت طول می کشد که جسو خشک شود؟
بسته به رطوبت و جریان هوای محیطی که در آن جسو را روی سطوح می زنیم، این مدت زمان متفاوت است. اما نکته مهم و قابل توجه این است که همانطور که در بالا اشاره شد، هر لایه از جسو باید خشک شود و بعد لایه بعدی را بزنیم و بعد از اتمام کل کار حداقل باید 24 ساعت صبر کنیم تا کل کار خشک شود و بعد اقدام به رنگ کاری کنیم.
چه موادی می تواند جایگزین جسو شود؟
سطح مورد نظر را می توان به جای جسو، با موادی نظیر چسب پوست خرگوش، مواد آکریلیک یا جسوی روشن زیرسازی کرد. اگر می خواهید از آکریلیک استفاده کنید، می توانید آن را بدون زیرسازی روی سطح خام هم استفاده کنید. برای سطوح چوبی می توان از پرایمرهای مبتنی بر روغن یا از لاتکس هم استفاده کرد، ولی برای چوب هایی نظیر سدار یا چوب قرمز، بهتر است که از پرایمرهای مبتنی بر روغن استفاده شود تا در درون چوب نفوذ کرده و از ایجاد لکه های تانین یا جوهر مازو جلوگیری شود.
تفاوت جسو و پرایمر چیست؟
جسو به مواد مبتنی بر پایه آب گفته می شود، در حالی که پرایمر موادی مبتنی بر پایه روغن برای نقاشی رنگ روغن هستند.
چگونه خودمان جسو بسازیم؟
جسو- ساختن جسو در خانه
ساختن جسو در خانه کار آسانی است. دو نوع جسو را می توانیم در خانه تهیه کنیم:
- جسوی اکریلیک
- جسوی روغنی سنتی
مواد لازم برای تهیه جسوی اکریلیک
- · 1 قسمت پلیمر اکریلیک براق
- · 1 قسمت رنگ آکریلیک سفید تیتانیوم
- · 1 قسمت گچ سفید یا کربنات کلسیم حل شده در آب
مرحله اول:
گچ سفید یا کربنات کلسیم را در یک ظرف بریزید و به آرامی چند قطره آب به آن اضافه کنید و هم بزنید؛ بعد کم کم آب را اضافه کرده و آنقدر هم بزنید که گچ حل شده و یک خمیر نرم حاصل شود. اگر مقدار جسوی مورد نیاز شما کم است، حدود 1 قاشق غذاخوری (8 گرم) گچ استفاده کنید.
مرحله دوم:
به اندازه مساوی با اندازه گچ، پلیمر اکریلیک براق اضافه کنید و به همان مقدار هم رنگ آکریلیک سفید تیتانیوم. زیاد سخت نگیرید که حتماً این نسبت ها مساوی باشد؛ مثلا اگر سفید بودن جسو زیاد مهم نیست، می توانید رنگ اکریلیک سفید تیتانیوم را حذف کنید یا بر عکس اگر سفید بودن آن خیلی مهم است، می توانید مقدار آن را تا دو یا سه برابر پلیمر اکریلیک براق در نظر بگیرید.
مرحله سوم:
مواد را آنقدر هم بزنید تا یکدست شوند. اگر مواد را درون ظرف ریخته اید، آن ها را با قاشق یا همزن به هم بزنید، ولی اگر روی پالت این کار را انجام می دهید، با کاردک هم بزنید. هم زدن را تا وقتی ادامه دهید که توده های رنگی و یا براق را نبینید.
مواد لازم برای تهیه جسوی روغنی سنتی
- نصف فنجان (70 گرم) چسب حیوانات خشک شده
- 4 فنجان (950 میلی لیتر) آب
- 1 قسمت گچ سفید یا کلسیم کربنات کلسیم
- رنگدانه سفید تیتانیوم، اختیاری
مرحله اول:
نصف فنجان چسب حیوانات خشک شده را درون ظرف مقاوم در برابر حرارت ریخته و حداقل به مدت سه ساعت، در چهار فنجان آب خیس کنید و در دمای اتاق بگذارید تا خیس خورده و متورم شود. برای بهتر شدن نتیجه لازم است این کار را از شب قبل انجام دهید.
مرحله دوم:
این محلول را به روش دوبل روی حرارت قرار دهید تا به دمای 140 درجه فارنهایت (60 درجه سانتی گراد) برسد. روش دوبل به این معنی است که ظرف حاوی مواد را مستقیماً روی شعله نگذارید، بلکه درون ظرف دیگری حدود یک اینچ آب بریزید و این ظرف را درون آن آب قرار دهید تا به طور غیرمستقیم گرم شود. گاهی اوقات مواد را هم بزنید تا چسبناک و غلیظ شود. توجه داشته باشید که مواد نباید بیشتر از 60 درجه سانتی گراد حرارت ببینند یا به نقطه جوش برسند. بهتر است از دماسنج استفاده کنید.
مرحله سوم:
وقتی شعله را خاموش کردید، مواد را درون یک ظرف مقاوم در برابر حرارت دیگر ریخته و مواد را در دمای اتاق بگذارید تا سرد شود؛ سپس مواد را وزن کنید.
مرحله چهارم:
مقدار مساوی از گچ سفید یا کلسیم کربنات کلسیم را وزن کنید. اگر می خواهید جسوی سفیدتری داشته باشید، نصف گچی که وزن کرده اید را حذف کنید و به جای آن به همان مقدار رنگدانه سفید تیتانیوم جایگزین کنید.
مرحله پنجم:
مواد وزن شده را به داخل مواد قبلی اضافه کنید و با قاشق چوبی هم بزنید؛ به صورتی که حباب هوا ایجاد نشود. مواد باید سریعاً مخلوط شوند تا زمانی که هیچ توده ای مشاهده نشود.
مرحله ششم:
جسو را از درون جوراب ساق بلند زنانه تمیز عبور دهید و به ظرف دیگری بریزید. این کار ناخالصی های موجود در مواد را جدا می کند. حال برای نگه داری مواد، روی آنها را با درپوش بپوشانید و در دمای اتاق نگه دارید.
چرا سطح جسو ترک می خورد؟
سطحی که جسو زده شده است، بعد از خشک شدن دارای ترک های ریز و درشت تارعنکبوت مانندی می شود. گاهی اوقات این ترک ها عادی است و برای رفع آن ها نیاز است که لایه دیگری جسو روی کار زده شود؛ ولی برای کاهش احتمال ایجاد این ترک ها، بهتر است مواد مخلوط شده جسو را قبل از زدن روی سطح مورد نظر به خوبی هم بزنیم تا یکدست شود.
نویسنده: رحیم نعمتی لیمائی
مطالب مرتبط با رنگ :
- رنگ سبز مریم گلی در دکوراسیون دقیقا چیست ؟
- راهنمای اساسی برای درک رنگ ها
- چرا رنگ پلی اورتان از پلی استر بهتر است، تفاوت و مزایا
- نحوه استفاده از پرایمرهای مبتنی بر روغن
- چگونه چوب را تیره تر کنیم ، رنگ تیره چوب
- نکات مهم در هنگام پتینه کاری
- خدمات پتینه کاری و رنگ کاری ساختمان و دکوراسیون داخلی
- تعریف رنگ های گرم و سرد
- آموزش رنگ کاری چوب ، چگونه یک میز و درب را حرفه ای رنگ کنیم
- نمونه کار کارگاه رنگ کاری چوب خاوران، خدمات رنگکاری چوب فن وهنر تهران
