خاتم سازی
چند کلمه درباره فن خاتم سازی
روش ساخت خاتم به این صورته که ابتدا انواع گوناگون مصالح مورد نیاز این فن را از طلا و نقره و برنج گرفته تا استخوان و صدف و عاج و چوبهای مختلف به صورت میله های باریک در میارن و بعد با گذاشتن این مفتولها در پیش هم و چسبانیدن اونا با هم به طوریکه طرح های مورد نظر را به شما بده به وجود میارن.
استخوانها را در ابتدا به مدت سه تا شش ماه در آب آهک می خوابونن تا کاملا سفید بشه و در ضمن برای به دست آوردن رنگ سبز که دربرخی از قسمتهای گلها استفاده میشه استخوانها را در محلولی از سرکه و نشادر به همراه قدری براده مس تا حدود شش ماه نگهداری می کنن تا رنگ سبز حاصل از ترکیب شیمیایی محلول به قشر استخوان وارد بشه و این همون قسمتهای مثلثی شکل که برخی وقتها طرح های دیگری هم از اون به دست میاد می باشه که بر روی خاتم ها دیده میشه.
نباید فکرکرد که انجام مراحل گوناگون تهیه یک اثر خاتم کاری خیلی مشکله و اجرای هر مرحله از اون نیازمند مهارت و استادی و پشتکار و حوصله زیادیه . استادان این هنر نه فقط به تجربیات چندین ساله متکی هستن ، بلکه اسراری نگفتنی از این فن ظریف در سینه دارن که اونو به سادگی به همه افراد یاد نمیدن و سالها حوصله و دقت و شاگردی لازمه تا بشه برخی از این رمزها را از این استادان یاد گرفت.
انواع مختلف خاتم ها نام های خاصی از قبیل متن ، شش گلی ، ابری و پره وار دارن که نوع اخیر مرغوبترین اونا بحساب میاد .
بیشتر افراد مشهور در این فن در دورانهای اخیر از شهر شیراز بوده اند . همانطوریکه بهترین نقاشان همین ادوار اصفهانی بوده و یا اقلا اصفهانی زاده اند.
جلوه خاتم و تحلیل کوتاه هنری
اگر یک قطعه خاتم کاری اصیل را با کمی دقت به اون توجه کنیم و کمی صبر کنیم تا درخشندگی و عمق اون در وجود ما تاثیر بزاره. بعد از گذشت مقداری از زمان دیدگان با عبور از لابلای طرحهای هندسی و اشکال عمومی و ورود در جزئیات ظریف و عجیب ریزه کاری ها مقداری لحظات جذبه عرفانی ایجاد می کنه که در اون حالت گذشت زمانو حس نمیکنیم و وارد ابعاد تازه ای میشیم.
بایستی یک استاد خاتم ساز را در زمان بریدن مفتولها پشت “میخ کار” و یا در دقت بستن مفتولها به هم و نیز در سایر مراحل کامل نمودن کار دید تا پی برد تا چه حدی حالات این هنرمندان و چهار زانو نشستن اونا و کمک گرفتن از انگشتان پاها برای دقت بیشتر در عمل با تعدادی جمع نشستن های صوفیان و مرتاضان شبیهه.
همین پشتکار و سالیان طولانی در این مدل حالات سر کردن به هنرمند خبره نوعی آرامش روحی و بزرگ منشی میده که مانند اونو فقط در عارفان واصل می بینیم