سبک مراکشی ( دکوراسیون و معماری )
معماری اسلامی كشور مراكش
معماری اسلامی كشور مراكش، تركيبی از عناصر يا مولفه های ساختمان و مواد سنتی آفريقا است كه پس از ظهور اسلام در آفريقای شمالی، يعني در اواخر قرن هفتم بعد از ميلاد شايع شد.
سبك غالب معماری
مراكشی، اسپانيايی – مغربي، تقريباً به قرن هفتم پس از ميلاد، زماني كه مردم بومي بِربر، بويژه بعد از
كشورگشايي اعراب و به قدرت رسيدنشان، اسلام آورده بودند، بر مي گردد.
خاندان بربر، طي چهار قرن متمادي بر مراكش و قسمت هاي وسيعي ازاسپانيا سلطه داشتند. سبك معماري مراكشي – اسپانيايي، برگرفته از سبك اسپانيايي است (Andalusia ).
سبک کلاسیک ( ادغام دو سبک روستیک و کلاسیک )
اين سبك توجه بسياري از كارشناسان معماري را به سوی خود معطوف ساخته است .
از جمله ساختارهاي زيباي آن تاق ها، گنبدهاي رفيع به موازات ديوارهاي بلند و سفيد و سقف هاي گچ بري شده سبز رنگ است كه به مشخصه های عمده سبك مراكش – اسپانيايي تبديل شده . از قرن ۱۱ تا ۱۵، مهارت و سبك معماری مراكش وارد عصر طلایی شد و تحت سلطه خاندان بربر ، رشد و توسعه يافت.
ساختمان ها، در وهله نخست ، ساده و متمايل به سبك ورزشی بودند. قسمت هاي روكار و تزئينات داخلي با طرحهاي هندسي و نقش هاي گلدار زيبايي بناها را دوچندان می ساخت.
در قرن پانزدهم، سبك مذكور، به صورت بخش هاي روكار تزيين شده و پر زرق و برق، بويژه بر روی مساجد، صومعه ها( دانشكده هاي ديني) و ساير ساختمان هاي يا بناهاي عمومي، نمايان شد. اين نقش هاي پييچده، اهميت سبك معماري به كار رفته در نواحي فوق را آشكار مي سازد. در اين سبك ها از تصاوير حكاكي شده انسان ها، جانوران و …. نيز استفاده مي شد.
به طور مثال تصاوير سمبليك،به موادي همچون فرش مزين بودند. مساجد باشكوه مراكش با گلدسته هاي زيباي شان، ذهن هر عبادت كننده را به حيرت وا مي داشت. خيابان هاي قديمي شهر مدينه، كاخ هاي تزئيني و بناهاي تودرتو Kasbahs ، از ديد مسافران، هنوز مسحور كننده است با اين همه، طرح و سبك خانه هاي قديمي مراكش، برگرفته از نقش ها و سمبل هاي قرن بيست و يكم است.
۱- مقبره سيدي عبدالعزيز، مراكش
آرامگاه مجلل عبدالعزيز، مقبره كوچكي در قسمت هاي شمالي مدينه است كه در سال ۱۸۰۸، در حين
تدوين وي بنا شد.
وي يكي از ” ۷ فرد مقدس ” مراكش است.
سبک مراکشی
سبک مراکشی را میتوان کاملا وابسته و الهام گرفته از سبک های عربی، مدیترانه ای و آفریقایی دانست.
معماری مراکشی به شکوه ،رمانتیک و فانتزی بودن شهرت دارد. در واقع در بیشتر منابع این دو سبک با هم یکی در نظر گرفته شده و ما نیز در سایت ایوان این دو سبک را در یک فهرست قرار دادیم. بسیاری از مشخصه های طراحی داخلی مراکشی از معماری موری (Moorish architecture) سرچشمه گرفته. عنوان لاتین آن Moroccan یا Moroccon می باشد.
خانه ای مراکشی سازه ای چند وجهی با نمای گچی سفید است که معمولا دیواره ها ی داخلی را به رنگ های بژ ، صورتی و سفید تزئین می کنند.
از نشانه های بارز این سبک می توان به سقف بلند ، حکاکی های پیچیده ، ورودی های طاقدار و استفاده از پارچه های رنگارنگ، پنجر های باریک مجاور یکدیگر،پله های بدون نرده، حمام و سرویس بهداشتی با سقف گنبدی، دیوارهای منحنی، کاشی کاری های بزرگ، طرحهای متنوع، حیاطهای کاشی شده، تزئینات با چوب های مشبک و طرح های هندسی اشاره کرد. دیوارهای شطرنجی نیز در مراکش متداول هستند. سایه بان بالای تخت، حیاط اندرونی (ریاض)riad، چراغ های خفا، کاشی زلیج، از دیگر شاخصه های این سبک هستند.طاق های نعل اسبی در طراحی مراکشی بسیار رایج اند و از مشخصه های آن طاق بزرگ بر روی درگاه صاف و نسبتا باریک تر است.
طرح، بافت، نقش:
کاشی های حمام و سرویس بهداشتی می تواند تا بالای سقف بلند آن امتداد یابد.
حمام سبک مراکشی
از پنجره های چوبی و فلزی می توان به صورت ترکیبی استفاده کرد.
کابینت ها را منبت کاری نموده و از کاشی های سبک مراکشی، رنگ های جسورانه، فانوس های فلزی، پارچه های متفاوت و قالی های زیبا برای تزئین منزل استفاده کرده است.کاشی های طرحدار با رنگ های مونوکروم برای ایجاد جزئیات تزئینی روی ستون های اتاق نشیمن استفاده کرده است.همچنین کاشی های زیگزاگ و شطرنجی در این سبک مورد استفاده قرار می گیرند.
رنگ های سبک مراکشی:
این سبک سرشار از انرژی، بافت و رنگ های شاد و زیباست. تجین و رنگ های مورد مصرف (آبی فیروزه ای و کبود) سفید و سبز و رنگ های شاد مانند آبی و زعفرانی و صورتی در طراحی دکوراسیون به وفور یافت می شود و این نشان از مناعت طبع و پویا بودن سبک مراکشی است.
رنگ آبی لاجوردی جزو رنگ های اصلی پالت رنگی این خانه است. این رنگ در خانه های مراکشی و در کل باغ ماژورل معروف مراکش هم دیده می شود.رنگ و نقش قالی های دستبافت و کاشی های طرحدار برای پوشاندن دیوارها، کف و فواره ها و …اما اگر در انتخاب رنگ خیلی پرجرات نیستید، رنگهای کرم و سفید به شرطی که از پارچههای رنگی و کوسنهای متعدد استفاده شود، همان تاثیر را خواهند داشت.
نشیمن به سبک مراکشی:
برای ایجاد این نوع دکوراسیون، چیدمان مبلهای اتاق پذیرایی را طوری انتخاب کنید که یک نیمکت و دو صندلی روبهروی هم و یک میز بزرگ جهت سرو غذا و نوشیدنی در وسط باشد.
تلویزیون را داخل دکورهای در دار قرار دهید و فقط برای برنامههای مورد علاقه از آن استفاده کنید. به این ترتیب وقت بیشتری را با خانواده و عزیزان میگذرانید.
راحتیهای کوتاه و گرد چرمی (عثمانی) با رنگهای شاد را در اتاق پخش کنید.
استفاده از میزهای چوبی و رنگی شاد، فرشهای دستباف، میزهای پلیشخورده، سینیهای برنجی، صندلیها و میزهای کناری کندهکاری شده، کوسنهای نرم، پردههای زیبای ابریشمی، چرم و صنایع دستی را فراموش نکنید.
گلیم یا فرش طرحدار مراکشی، دکوراسیون شما را تکمیل میکند.
از میهمانها، با چای نعناع که داخل لیوانهای شیشهای مراکشی با حاشیه طلایی ریختهاید، از آنها پذیرایی کنید.
دو نمونه نشیمن سبک عربی
سرویس بهداشتی به سبک مراکشی:
سطوح مشکی براق یا لاکی رنگی، آینههای زیبا، ستونهای تزیین شده با سرامیک، پنجرههای تزیینی که انعکاسی زیبا از نور را ایجاد کرده است.طرح زیبا روی کشوها، خود نوع دیگری از دکوراسیون است. با استفاده از این کشوها میتوانید بسیاری از وسایل شخصی خود را داخل آنها قرار دهید و از معرض دید دور کنید.در حمام، وان و چیزهای اطراف آن به شکل همان ستاره هشت پر هستند و دیوار آینه کاری هم که وجود دارد براساس یک طرح سنتی اسلامی طراحی شده است.
دو نمونه سرویس بهداشتی سبک عربی
نویسنده: فاطمه ثبوت