رضا کیانیان تولدت مبارک!
سمت (در بخش های): بازیگران،صحنه و لباس،عنوان بندی،فیلمنامه،کارگردانی،
تاریخ تولد: ۱۳۳۰
محل تولد: تهران
ملیت: ایران
مدرک تحصیلی: فارغ التحصیل تاتر
29 خردادماه تولد رضا کیانیان بود. رضا کیانیان بازیگر است اما خودش میگوید که فقط بازیگری راضیاش نمیکند. شاید این ویژگی به خاطرماه تولدش یعنی برج دو پیکر باشد که او در یک رشته بند نمیشود چون متولدین این ماه یا در دو رشته تحصیل میکنند یا دو شغل دارند، خلاصه از یک چیز دو تا دارند بنابراین رضا کیانیان هم مانند برخی دیگر از هم ستارهایهایش در چند رشته فعالیت میکند.
او همانطور که بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون است، بازیگردانی میکند، درباره بازیگری کتاب مینویسد و در کنار اینها، مجسمههای چوبی درست میکند، عکاسی میکند، نقاشی میکند، پوستر و بروشور طراحی میکند و…
بازیگر مورد نظر ما به جز همه اینها سابقه قلم زدن در مطبوعات هم دارد. قبلترها برای مجله «فیلم» مطالبی درباره بازیگری نوشته و در فصلنامه تخصصی «صحنه» که در دوره مدیرت حجتالاسلام زم در حوزه هنری منتشر میشده است، در کنار چهرههایی چون امید روحانی منتقد سینما و تئاتر و حمید امجد نمایشنامهنویس، پژوهشگر و کارگردان تئاتر قلم زده است.
رضا کیانیان که متولد 29 خرداد سال 1330 در تهران است، در یک سالگی به همراه خانودهاش راهی مشهد شد. دومین فرزند خانواده و دارای ۴ برادر و دو خواهر است. در بچگی تپلی و خجالتی بوده و از همان دورهی نوجوانی فعالیت در گروه تئاتر «پارت» را در مشهد آغاز کرده است. حضور برادرش داوود که 9 سال از او بزرگتر است، در گرایش رضا کیانیان به فعالیتهای هنری تاثیرگذار بوده اما این به معنای آن نیست که او خیلی راحت وارد حیطهی بازیگری شده باشد بلکه آنطور که خودش میگوید هر چیزی را در زندگی به سختی به دست آورده است.
دوره نوجوانیاش در مشهد سپری شد. دراین شهر علاوه بر گذراندن دوران تحصیلات ابتدایی و دبیرستان، در حوزه علمیه به تحصیل دروس فقهی و اسلامی نیز پرداخت اما با نظر حجتالسلام شریعتی پدر دکتر علی شریعتی بر تردیدهایش چیره شد و در نهایت کار هنری را انتخاب کرد. اولین استاد بازیگری او برادرش داوود بود که در سال ۱۳۴۵ وی را در نمایشنامه «از پانیفتادهها» به قلم غلامحسین ساعدی کارگردانی کرد. رضا به مدت سه سال در گروه تئاتر برادرش داوود فعالیت داشت و با آغاز دورهی جوانی، برای تحصیل در رشتهی تئاتر به تهران آمد تا در دانشکدهی هنرهای زیبا درس تئاتر بخواند و دانشجوی استادانی همچون حمید سمندریان و علی رفیعی بشود و سال ۱۳۵۵ از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته تئاترفارغالتحصیل شد.
او هم مانند تعداد زیادی از جوانهای آن دوره درگیر فعالیتهای سیاسی شد و هنوز هم تاثیر آن دوره بر او باقی است.
رضا کیانیان از سال ۱۳۴۵ بازیگری تئاتر را آغاز کرد و در نمایشهای «آنتیگونه»، «خرده بورژواها»، «چهرههای سیمون ماشا»، «ازدواج آقای می سی سی پی»، «یادگار سالهای شن» و «یک روز خاطرهانگیز از زندگی دانشمند بزرگ وو»، «بازی استریندبرگ»، «حرفهایها یک کمدی غمگین» و … بازی کرده است. در فروردین ۸۹ با بازی در نمایش «پروفسور بوبوس» به کارگردانی آتیلا پسیانی بعد از ۶ سال دوری از تئاتر دوباره به صحنهی نمایش بازگشت اما بعد از این نمایش باز هم از صحنه دور است.
در 32 سالگی با هایده قراچهداغی خواهرزاده سهراب سپهری ازدواج کرد و هفت سال بعد صاحب پسری به نام «علی» شدند که تنها فرزند این زوج است.
آغاز فعالیتش در سینما از سال ۱۳۶۸ با حضور در فیلم «تمام وسوسههای زمین» ساخته زندهیاد حمید سمندریان بود و پس از آن در آثار بهترین کارگردانهای سینما به ایفای نقش پرداخت. فیلمهایی چون «آژانس شیشهای»، «روبان قرمز» و «گزارش یک جشن» هر سه از ابراهیم حاتمیکیا، «یه حبه قند» ساخته رضا میرکریمی، «یک تکه نان» و «فرش باد»، «گاهی به آسمان نگاه کن» آثاری از کمال تبریزی، «بوی کافور عطر یاس»، «خانهای روی آب»، «یک بوس کوچولو»، «خاک آشنا» آثار بهمن فرمانآرا، «سگ کشی» کار بهرام بیضایی،«سه زن» از منیژه حکمت،«درد مشترک» کار یاسمین ملک نصر، «قدمگاه» اثری از محمد مهدی عسگرپور و …از جمله فیلمهایی است که او در کارنامه هنریاش دارد.
رضا کیانیان همیشه به مخاطبان تلویزیونی هم فکر کرده است. او در رسانه ملی در مجموعهای مانند«شلیک نهایی» نقش جمشید را بازی کرد و بعد از آن با ایفای نقش روحانی شهر در سریالهای «کیف انگلیسی» و «کلاه پهلوی» خود را در حافظه تماشاگران تلویزیونی ماندگار کرد.
پس از آن نیز در مجموعه «مختار نامه» نقش به یادماندنی حاکم مکه را بازی کرد. همچنانکه سالها قبل، بازی درخشانی در مجموعه «دوران سرکشی» ارایه کرده بود.
در تمام سالهای حضورش در رسانههای تصویری، درگیر هنرهای تجسمی هم بوده است.شاهد این ادعا طراحی چندین پوستر و بروشور است. چشم او همیشه دنبال تصویر است. با همین نگاه تصویری است که توانسته دست ساختههای چوبیاش را در نمایشگاهی با نام «دوباره نگاه کن» به نمایش بگذارد یا دو نمایشگاه عکس با نامهای «عکسهای تنهایی» و «قار سوم» برپا کند.البته در چند نمایشگاه گروهی هم عکسهایی داشته است.
کیانیان کتاب هم نوشته است؛ اولین کتابهایش درباره بازیگری است مانند «بازیگری»،«تحلیل بازیگری»، « شعبده بازیگری» ، «بازیگری در قاب» ، «ناصر و فردین» اما بعد از این کتابهای تخصصی که درباره تجربه بازیگری او در ژانرهای مختلف است، کتاب «این مردم نازنین» را نوشت و در آن خاطراتش را از برخوردهای مختلف با مردم بازگو کرد. برخی از ماجراهای این کتاب به شدت خندهدار اما بعضی دیگر تلخ هستند.
اینها بخشی کوچک از فعالیتهای هنرمندی است که فکر میکند 99 سالگی هم بمیرد، جوانمرگ شده اما حوصله 120 سال زندگی را هم ندارد. دوست دارد تا زمانیکه سرپا و سلامت است، زنده باشد که برای کارهایش نیازمند کسی نباشد. او حالا 62 ساله شده است و ما برایش آرزوهای سالها سلامتی و پرکاری داریم. برای او که دلش میخواهد سالی یک تئاتر بازی کند و سال گذشته غمگین بود که بسیاری از کارگردانهای مطرح سینما کار نمیکنند و آرزو میکنیم به آرزوهایش برسد و در نقشهایی مانند «مکبث»و« سر تامس مور» نمایشنامه «مردی برای تمام فصول» بازی کند.
افتخارات هنری رضا کیانیان:
برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد؛ خانهای روی آب
برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد؛ آژانس شیشهای
برنده تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد؛ خانهای روی آب
برنده لوح زرین بهترین بازیگر مرد؛ خانهای روی آب
برنده لوح زرین بهترین بازیگر مرد؛ فرش باد
برنده تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد یک بوسه کوچولو
تئاتر
کیانیان از سال ۱۳۴۵ بازیگری تئاتر را آغاز کرد و در نمایشهای آنتیگونه، خرده بورژوا، چهرههای سیمون ماشا، ازدواج آقای می سی سی پی، یادگار سالهای شن و… بازی کرد. او در فروردین ۸۹ با بازی در نمایش پروفسور بوبوس به کارگردانی آتیلا پسیانی بعد از ۶ سال دوری از تئاتر دوباره به صحنه ی نمایش بازگشت.
سینما
آغاز فعاليت رضا کیانیان در سينما از سال ۱۳۶۸ با حضور در فیلم تمام وسوسههای زمین ساخته حميد سمندريان بود.
در شانزدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم آژانس شیشه ای جایزه بهترین بازیگر نقش دوم را گرفت و در سیزدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم کیمیا کاندیدای دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد نقش دوم بود. در ضمن او در فیلمهای سینما سینماست و روبان قرمز بازیهای فوق العادهای ارائه داده است.
او برای بازی ماندگارش در فیلم خانهای روی آب سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را از بیستمین جشنواره بینالمللی فیلم فجر بدست آورد.
تلویزیون
معروف ترین نقش تلویزیونی رضا کیانیان نقش جمشید در سریال شلیک نهایی به کارگردانی محسن شاه محمدی می باشد. شهرت و محبوبیت کیانیان در نقش جمشید چنان بود که مدل مو و لباس های جمشید در میان جوانان و به نام مدل جمشیدی رایج شد. بطور یقین بحث برانگیزترین و جنجالی ترین نقش تلویزیونی وی در سریالهای کیف انگلیسی در نقش یک روحانی مسن و در دوران سرکشی در نقش یک قاضی میباشد. برجسته ترین کار کیانیان در تلویزیون بازی وی در سریال مختارنامه در نقش عبدالله بن زبیر، خلیفه بزرگ زبیری در مکه است که علاوه بر آن که متفاوت ترین نقش هنری وی محسوب می شود، اولین کار تاریخی کیانیان در نقش یکشخصیت خاکستری (به گفته خودش) است.
فیلمشناسی
سینما
گزارش یک جشن (ابراهیم حاتمیکیا، ۱۳۸۹)
یک حبه قند (رضا میرکریمی، ۱۳۸۹)
نیش و زنبور (حمیدرضا صلاحمند، ۱۳۸۸)
راه آبی ابریشم (محمد بزرگنیا، ۱۳۸۷)
صداها (فرزاد موتمن، ۱۳۸۷)
قطعه ۸۸ (رحمان حقیقی، ۱۳۸۷)
هفت و پنج دقیقه (محمدمهدی عسگرپور، ۱۳۸۷)
خاک آشنا (بهمن فرمانآرا، ۱۳۸۶)
صد سال به این سالها (سامان مقدم، ۱۳۸۶)
همیشه پای یک زن در میان است (کمال تبریزی، ۱۳۸۶)
سه زن (منیژه حکمت، ۱۳۸۵)
اسب (بابک محمدی، ۱۳۸۴)
باغ فردوس، پنج بعدازظهر (سیامک شایقی، ۱۳۸۴)
زاگرس (محمدعلی نجفی، ۱۳۸۴)
کارگران مشغول کارند (مانی حقیقی، ۱۳۸۴)
یک بوس کوچولو (بهمن فرمانآرا، ۱۳۸۳)
ماهیها عاشق میشوند (علی رفیعی، ۱۳۸۳)
یک تکه نان (کمال تبریزی، ۱۳۸۳)
قدمگاه (محمدمهدی عسگرپور، ۱۳۸۲)
رأی باز (مهدی نوربخش، ۱۳۸۱)
فرش باد (کمال تبریزی، ۱۳۸۱)
گاهی به آسمان نگاه کن (کمال تبریزی، ۱۳۸۱)
خانهای روی آب (بهمن فرمانآرا، ۱۳۸۰)
عروس رومشکان (ناصر غلامرضایی، ۱۳۸۰)
عیسی میآید (علی ژکان، ۱۳۸۰)
چتری برای دو نفر (احمد امینی، ۱۳۷۹)
سگ کشی (بهرام بیضایی، ۱۳۷۹)
بوی کافور، عطر یاس (بهمن فرمانآرا، ۱۳۷۸)
روبان قرمز (ابراهیم حاتمیکیا، ۱۳۷۷)
آژانس شیشهای (ابراهیم حاتمیکیا، ۱۳۷۶)
سینما سینماست (سیدضیاءالدین دری،۱۳۷۵)
سلطان (مسعود کیمیایی، ۱۳۷۵)
مادرم گیسو (سیامک شایقی، ۱۳۷۴)
درد مشترک (یاسمن ملکنصر، ۱۳۷۳)
کیمیا (احمدرضا درویش، ۱۳۷۳)
مرد ناتمام (محرم زینالزاده، ۱۳۷۱)
ایلیا، نقاش جوان، (ابوالحسن داوودی، ۱۳۷۰)
پاتال و آروزهای کوچک (مسعود کرامتی، ۱۳۶۸)
تمام وسوسههای زمین (حمید سمندریان، ۱۳۶۸)
تلویزیون
کلاه پهلوی (ضیاالدین دری)
راه طولانی(رضا کریمی) (۱۳۹۱)
مختارنامه (داود میرباقری ۸۷-۱۳۸۳)
روزگار قریب (کیانوش عیاری ۸۶-۱۳۸۱)
یک مشت پر عقاب(اصغر هاشمی)
دوران سرکشی (کمال تبریزی)
کیف انگلیسی (ضیاالدین دری)
شلیک نهایی (محسن شاه محمدی)
شبکه سینمای خانگی
قلب یخی (سامان مقدم) (۱۳۹۱)
کتاب
سومین سرنوشت داوود
بازیگری
تحلیل بازیگری
شعبده بازیگری
بازیگری در قاب
ناصر و فردین
عکسهای تنهایی
این مردم نازنین
قار سوم
جوایز
برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم مرد، شانزدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم آژانس شیشهای.
برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد، بیستمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم خانهای روی آب.
برنده تندیس جشن خانه سینما برای بهترین بازیگر نقش اول مرد در فیلم خانهای روی آب.
برنده تندیس جشن خانه سینما برای بهترین بازیگر نقش اول مرد در فیلم یه بوس کوچولو.
برنده تندیس حافظ برای بهترین بازیگر نقش اول مرد در فیلم یه بوس کوچولو.
برنده تندیس حافظ برای یک عمر بازی.
منتخب نویسندگان و منتقدین ماهنامه سینمایی فیلم به عنوان یکی از پنج بازیگر برتر تاریخ سینمای ایران, ۱۳۸۲
سایر
او علاوه بر بازیگری در زمینه طراحی صحنه و فیلمنامه نویسی هم کار کرده و در سال ۱۳۷۷ برای طراحی صحنه نمایش « نیلوفر آبی » برنده جایزه شد. کیانیان نویسنده, فیلمنامه نویس و عکاس نیز میباشد. کارهای عکاسی وی در دو نمایشگاه انفرادی در سالهای ۸۷ و ۸۹ و در بیش از پنج نمایشگاه گروهی به نمایش گذاشته شده است. در سال ۱۳۸۶ نمایشگاه انفرادی مجسمه های خود را افتتاح کرد. در سال ۱۳۹۱ اکشنر حراج تهران بود. این حراج اولین حراج به سبک کریستیز در ایران بوده و با موفقیت چشمگیری روبه رو شد.
منابع
IMDb
همشهری آنلاین
بانک اطلاعات اینترنتی سینمایی سوره
پایگاه مجلات تخصصی نور
کتاب سینما
وبگاه ایران اکتور