طراحی و مقاوم سازي سازه هاي مدرن چوبي

طراحی و مقاوم سازی سازه های مدرن چوبی

ساختمان های چوبی

طراحی و مقاوم سازی سازه های مدرن چوبی چكيده ساختمانهای چوبی در گذشته اي نه چندان دور با روشهای سنتی و ابتـدا يی همـانطور كـه در روسـتاها ی شـمال كشـور مشاهده مي شود ساخته می شد اما به مرور زمان با انتقال و اعمـال تكنولوژ يهـا ی جدیدتر و اسـتفاده از روشـها ی پـيش ساخته، طراحی و ساخت دچار تغیير شد.

در اين ساختمانها هدف، توليد ارزان، اتصالات و قابهای شكل پذير، تقويت سازه در برابر نيروها و گشتاورهاي مخرب و . . . مي باشد.

هدف از اين مقاله بررسي ضريب طراحي، دستورالعمل اتصالات، طراحي و نصب شاه تيرها و تيرچه ها،جزئيات كفسـاز ي، كلاف بندي، تقويت و مقاوم سازي قاب در سازه های مدرن چوبی می باشد.

 

همچنين در انتها نمونه هاي متنوعي كـه در كشورهاي مختلف اجرا گرديده بصورت مصور و مشروح بررسي خواهد شد. كليد واژه ها : سازه هاي پيش ساخته چوبي- مقاوم سازي قاب ها- اتصالات- كلاف بندي مقدمه درختان ، گنجينه اي پر ارزش مي باشند كه طبيعت در اختيار انسان قـرار داده و از گذشـته ، چـوب بـه عنوان قسمتي از زندگي انسان هميشه وجود داشته و در اكثر مناطق دنيا يكي از منابع مهم جهت ايجـاد سر پناه و مسكن به شمار رفته است و حتي امروزه با گذشت قرن ها از شـناخت آن جـايگزين بهتـر و اقتصادي تري براي آن در زندگي بشر تعريف شده است .

امروزه در ساخت خانه هاي چـوبي بـا تكيـه به علوم و تكنولوژي جديد و با توجه به استانداردهاي دقيق ، انسان به كيفيت و اهداف ويژه اي رسيده اســت كــه در گذشــته نتوانســته بــود از تمــامي مزايــا و كيفيــت چــوب بهــره بــرداري نمايــد .

چوب در محيط زندگي انســــان احساس راحتــــي و همزيستي ايجاد مي نمايد كه مصالح ديگر چنين خاصيتي را كمتر دارا مي باشند . چوب نسبت به مصالح ديگر تأثير پذيري كمتـري نسـبت بـه تغييـرات دما دارد و اين خود عامل افزايش راحتي زندگي در محيط چوبي مي باشد . در منـاطق سردسـير كـه د اراي زمستانهاي طولاني است و اغلب دماي هوا زير صفر مي باشد ( حتـي تـا 20 -درجـه سـانتيگراد ) چوب و ساختمانهاي چوبي به عنوان بهترين گزينه معرفي مي شـوند .

در منـاطقي كـه اخـتلاف درجـه حرارت و رطوبت زيادي بين داخل و خارج خانـه وجـود دارد ، خطـر ايجـاد ميعـان در درون ديـوار و سقف خارجي مي تواند وجود داشته باشــــد . خانه هاي چوبي با قابليت زياد هوابندي و جلوگيري از اتلاف حرارت و همچنين عمر دراز به عنوان خانه هاي ايده آل مطرح مي باشند . البتـه بـه مـوارد فـوق سبك سازي ساختمان ،مقابله در برابر نيروهاي جانبي نظير باد ، زلزلـه و كـاهش صـدمات و خسـارات زيست محيطي را نيز ميتوان اضافه نمود .البته در خانه هاي چوبي مسائلي نيـز بايـد مـورد توجـه قـرار گيرد كه از جمله مقابله با خطر آتش سوزي ، پوسـيدگي و قارچهـا را مـي تـوان نـام بـرد .

امـروزه بـا تكنولوژي جديد چوب و خانه هاي اسكلت چوبي به راحتي اين نقاط ضعف قابل برطرف كـردن مـي باشند . مطالعاتي كه در مورد خانه هاي چوبي در اروپا شده است نشان مي دهد كه اين خانه ها محـيط مناسبت تر و امن تري را براي زندگي سالمندان كه قشر وسيعي از مردم را تشكيل مي دهند ايجـاد مـي نمايد .همچنين اين مطالعات نشان مي دهد كه استفاده از خانه هاي چوبي هزينه گرم كردن خانه هـا را به يك چهارم تقليل داده است كه اين نشان دهنده كاهش شديد مصرف انرژي مي باشـد .

امـروزه در اكثر مناطق دنيا شاهد ساخت ساختمانهاي چوبي در دماها و رطوبت هاي مختلف هستيم . 1-1 (بررسي قابليت هاي مختلف چوب از نظر ساختماني از نظر استانداردهاي مختلف مي توان چوبها را بر اساس مقاومت آنها درجه بندي نمود ولـي در عمـل معمولاً طبقه بندي چوب از ظاهر آن و به طور چشمي انجام مي گيـرد و بيشـتر فشـردگي اليـاف ، وزن مخصوص ريا، تراكم گرده ها و يكنواختي آن در طبقه بندي مؤثر مـي باشـند .

از مـلاك هـاي اصـلي تعيين مقاومت چوب سن درخت مي باشـد معمـولاً در سـاخ تمانهاي چـوبي از چـوب درختـان بـا عمـر طولاني كه زمستانهاي سرد را طي كرده اند و حلقـه هـاي سـالانه درخـت كـه فشـردگي مناسـبي دارد استفاده مي شود .از نظر مقاومت نسبت به وزن آن ميتـوان چـوب را بـا فـولاد و بـتن مقايسـه نمـود . در مقايسه مقاومت و وزن مصالح چوبي نسبت به فولاد و بتن مي توان چوب را يك مصالح آرماني بدانيم ضمن آنكه چوب به عنوان يك مصالح سبك تر در مقابله بـا نيروهـاي زلزلـه ، نسـبت بـه فـولاد و بـتن عملكرد مناسب تري دارد. شكل (1 : (نمايي از ماشين آلات و تجهيزات ساخت سازه هاي چوبي پيش ساخته اگر در مقابل آتش ، سازه هاي چوبي را ضعيف تر از فولاد و بتن بدانيد يـك اشـتباه بـزرگ مرتكـب شده ايد .

با مراجعه به آزمايشهاي انجام شده ديده مي شود كه مقاومت چوب پس از افزايش حـرارت نسبت به فولاد و بتن با سرعت كمتري كاهش مي يابد ، به عبارتي ديگر ، پايداري يك سازه چوبی در آتش سوزي نسبت به سازه هاي فولادي و بتني از مدت زمان بالاتري برخوردار است .

بـا وجـود آنكـه چوب يك ماده قابل اشتعال است فولاد در حرارت زياد آتش سوزي مقاومت خود را از دسـت داده و مذاب مي گردد و بتن به شدت ترك خورده و خرد مي شود در حالي كه چوب به آرامي سوخته و تـا مدت زيادي مقاومت خود را حفظ مي نمايد زيرا كه زغال ايجاد شده در سطح چوب مانع نفوذ سـريع آتش و حرارت به داخل آن مي شود . و مشخصات فني چوب هاي ساختماني مقايسه درجه سختي الوارهاي آمريكاي شمالي استاندارد ( JAS ( الوارهاي شمال اروپا ( استاندارد T ) درجه سختي استانداردها فشاري مقاومت 30.0 N/mm² 17.4 N/mm² برابر 3/1 حدودا كششي مقاومت 25.0 N/mm² 11.4 N/mm² برابر 4/1 حدودا خمشي مقاومت 27.08 N/mm² 21.6 N/mm² برابر 1/1 حدودا برشي مقاومت 1.8 N/mm² 1.8 N/mm² برابر 1 حدودا 1-2 (مطالعات لرزه اي بر روي ساختمانهای چوبی در جهت رسيدن به يك خانه ايده آل كه پس از تكان هاي شديد زلزله سالم باقي بمانـد و بتـوان از آن بهره برداري نمود ، خانه هاي چوبي به پيشرفت بالايي رسيده است .

بدينگونه به جرأت مـي تـوان آن را يكي از بهترين سيستم هاي خانه سازي مقاوم در برابر زلزله دانست . مركز مطالعات و تحقيقات زلزله ژاپن بر روي ساختمان هاي چوبي در سال 2003 اقدام به يـك سـري مطالعـــات مفصـــل نمـــوده اســـت كـــه شـــرايط آزمـــايش بـــه شـــرح ذيـــل مـــي باشـــد :

1 – در آزمايش ، از خانه های چوبی دو طبقه استفاده شده اسـت لـذا جهـت كـاهش سـختي سـاختمان بازشوها ( درب ها و پنجره ها ) قدري بزرگتر از حد معمول انتخاب شده است و برخي از ديوارهـا نيـز در مدل فوق حذف گرديده اند.

2 – براي اعمال زلزله از آزمايش ميز مرتعش استفاده مي شود و آزمايش براي شتاب زلزله برابـر 200 % زلزلــــه كوبــــه ژاپــــن مــــدل شــــده و آزمــــايش 25 مرتبــــه تكــــرار گرديــــده اســــت .

3 – باتوجه به شتاب زلزله اعمال شده عكس العمل سازه و تغيير شكل ساختمان در كف اول ، كف دوم و قسمت شيرواني اندازه گيري شده است و اندازه گيري نشان مي دهد كه در تمامي نقاط تغييـر شـكل هـــا بســـيار كـــوچكتر از مقـــداري اســـت كـــه باعـــث تخريـــب و گســـيختگي اعضـــا گـــردد .

4 – نتايج آزمايش نشان مي دهد كه ســــاختمانهاي فوق در برابر زلزله هايي كه احتمال آن يك بار در صد سال مي باشد مقاومت كافي خواهد داشت .

5 – بررسي قابليت استحكام ساختمانهاي چوبي پيش ساخته مقاوم در مقابل زلزله منظور از قابليت استحكام خانه هاي چوبي ميزان قدرتي است كه سـازه مـي توانـد در مقابـل نيروهـاي جانبي و زلزله داشته باشد ، به صورتي كه يكپارچگي و پايداري ساختمان و فونداسيون آن حفظ گردد ساختمان هاي چوبي پيش ساخته داراي ساختار جعبه اي هستند كه اين ساختار نسبت به ساختار قابها ( كـه اعضـا متصـل شـده سـتونها و تيرهـا مـي باشـد ) مقاومـت بـالاتري در برابـر تغييـر شـكل دارد .

علت اصلي اين تفاوت در اين است كه در سيستم قابي تمركز نيروها در گره هاي اتصال به وجـود مـي آيد در صورتي كه در سيستم جعبه اي نيروها پخش شده و تمـامي سـطوح توزيـع يكنـواختي خواهنـد داشت نكته دوم كه در استحكام ساختمانهاي چوبي بايد مورد توجه قرار گيرد قطعات اتصال مي باشند ، كه باعث عملكرد يكپارچه ساختمان در برابر نيروها مي شود .

شكل (2 : (ساختار جعبه اي و ساختار قابي 1-4 (نحوه اجراي اتصالات اجزاي پيش ساخته قاب مقاوم در برابر زلزله براي اتصال اجزاي پيش ساخته چوبي در ساختمان بر حسب ضخامت اجـزاي اتصـال، از ادوات اتصـال دهنده فلزي مختلف و چسب استفاده ميشود.

قديميترين وسيله اتصال قطعات چوب مـيخ اسـت و در اندازه و شكلهاي مختلف سر، بدنه ونوك توليد ميشود..

بـا توسـعه كـاربرد وسـايل ماشـيني بيشـتر در خطوط توليد انبوه فرآوردههاي چوبي، مانند چكش بادي، ساخت و مصرف ميخهاي دو سـر و عرضـه ميخهاي خشاب شده به بازار رايج شد.

[3 [و[6 [ كاربرد ميخ روي اجزاي چوبي ساختمان محدود به اتصالاتي است كه در آنهـا ضـخامت عضـو فرعـي اتصال كم باشد :

مانند لمبه كوبی و اتصال مهاربند به ستون هاي كلاف ديـوار از ميخ دو سر در سـاخت پانلهاي پيش ساخته ديوار استفاده ميشود و وسيله كوبيدن آنها چكش بادي است. برای اتصال بزرگتر در اجزاي قاب چوبی كه در آن نيروهای وارد براتصـال زيـاد اسـت و طـول مـيخ براي طي كردن ضخامت عضو فرعی اتصال كافي نيست، از وسيلههاي فلزي يا براق استفاده مـي كننـد .

در اتصالات نقاط ديگر اسكلت ساختمان نيز از اتصال دهندههاي فلزي اسـتفاده مـي شـود؛ ماننداتصـال پاشنه خرپا به دو نعل روي ديوار و تيرچه هاي كف وسقف به تير باربر و يا دو نعل طرفين و راه پله ها.. در بسياري از اتصالات قاب چوبي از اتصال دهنده تخته چندلا و چسب هم استفاده ميشـود .

ايـن نـوع اتصال در پاشنه خرپا ، در اتصال سربه سر اجزاي خرپا و محل اتصال اجزاي جـان قطـاع پـائين و بـالاي خرپا متداول است. براي اتصال ديوارها در گوشه هاي قاب به يكديگر نوارهاي فلزي اتصال دهنده كارآيي بهتري دارند. شكل (3 : (انواع قطعات اتصال 1-5 (نحوه ساخت و نصب خرپاي ساختمان چوبي مقاوم در برابر زلزله در روش ساخت سنتي خرپاي چوبي، چوب را در پاي كار فراهم ميآورند و بـا بـرش هـاي ضـروري، اجزاي خرپا را درآورده با ميخ به يكديگر وصل ميكنند.

اين كار را هرچند كه درودگران مـاهر نسـبتا خوب انجام ميدهند، اما به لحاظ اصول فني استحكام اتصالات خرپا قابل برآورد نبوده تغيير مكان آن- ها پيش بيني شده نيست؛ در نتيجه پوشش اين نوع خرپاها مدتي پس از احـداث سـاختمان در اثـر تغييـر مكان ناهمگن پيشبيني نشده ايجاد مشكل خواهد كرد.

چنانچه پوشش خرپا ايرانيت باشد، پيچهاي اتصال آنها در بعضي نقاط شل و در بعضي جاها زيـادتر از حدسفت ميشوند به طوري كه ايرنيت ممكن است در آن نقاط سوراخ شود. ورق هاي گالوانيزه آهن ناهماهنگي تغيير مكان خرپاي ساخته شده در پـاي كـار را بـه شـدت ايرانيـت نشان نميدهند، چون انعطافپذيري بيشتري دارند؛ اما در دراز مـدت اسـتحكام اتصـال ورق گـالوانيزه سست خواهد شد.

از مصالح ديگري كه براي پوشش بام به كار ميرود، لـت چـوبي و لـت اسـفالتي هسـتند .

ايـن دو نـوع پوشش به ابعاد كم جابهجايي خرپاي بام را تحمل نميكننـد . افـزون بـر ايـن، دورريـز چـوب در روش ساخت خرپا در پاي كار زياد است. در كارخانه طبق توصيه كيفي طراح ابتدا چوبآلات خرپا جدا و سپس اندازهبـري مـي شـوند . علامـت كيفيت چوبآلات بايد روي آنها حفظ شـود تـا كنتـرل كيفيـت پوشـش بـام در سـاختمان در دسـت احداث به سهولت انجام شود. پس از اندازهبري، چوبآلات به قسمت مونتاژ انتقال مييابـ د و در آنجـا روي خرك مونتاژ در كنار هم به شكل خرپاي مورد نظر قرار ميگيرد. هر طرف نقـاط اتصـال اجـزاي خرپا يك وصله دندانهدار فلزي كوبيده ميشود.

امروزه كاربرد اين وصلههاي دندانهدار كـه جـايگزين تخته چندلا با چسب و ميخ شده است، دامنه وسيعي دارد. براي كوبيدن وصله هاي دندانـه دار از بـرس كوچكي استفاده ميشود كه مانند جرثقيل سقــفي در كارگاه مونتاژ بـه سـهولت جـا بـه جـا مـي شـود و سرعت كار آن نيز مطلوب است.

[2 [ 1-6 (پوش دهانه هاي چهارچوب ساختمانهاي چوبي مقاوم در برابر زلزله 1-1-6 (پوشش خارجي دهانههاي كلاف ديوار دهانههاي كلاف چوبي ديوار به دو پوشش متفاوت نياز دارد پوشش سمت بيـر ون كـلاف بايـد از نـوع مقاوم به رطوبت و تاثير نور خورشيد باشد. روكوب بيرون كلاف ديوار را با گونههايي از چوب كه دوام طبيعي خوبي دارند، انجام ميدهند. براي گونههاي ديگر رنگ كردن روكوب، روش افزايش دوام چوب محسوب ميشود. روكوبهاي چوبي بيرون قاب ديوار را به دو گونه ميزنند: ساده و گونيايي.

امروزه بـه علـت قيمـت بـالاي چـوب ماسـيو، روكوب پوشش بيروني قاب ديوار را از تخته چند لاي مقاوم و يا از آلومينيـوم تهيـه مـي كننـد . جهـت پيشگيري از كمانه كردن ستونهاي كلاف ديوار و تهيه اتكا براي محكم كردن روكـوب، بـين سـتون – هاي كلاف بلوك عرضي ميكوبند.

1-2-6 (پوشش داخلي كلاف ديوار پوشش داخلي كلاف ديوار پس از عايق گذاري كه براي منطق سرد ضروري است، با روكوب چـوبي يا پانلهاي پيش ساخته كج تكميل ميشود.

روي پانلهاي كج عمليات پرداخت و نقاشـي انجـام مـي – شود. در بعضي از كشورها پانلهاي نازكي از گچ را با روكس پليوتيل ميسـازند . ايـن روكـش پلـي – وتيل طرحهاي سطوح شعاعي و مماسي گونههاي مختلف چوب را دارا است. طرحهاي اين روكش به قدري طبيعي جلوه ميكند كه بيننده آن را با روكوب چوب ماسيو اشتباه ميكند. 1-7 (نحوه اجراي پوشش سقف و كف ساختمانهاي چوبي مقاوم در برابر زلزله پوشش سقف و كف با لمبه يا ورق نازك پوششدار گچ صورت ميگيرد. چنانچه تيرها و تيرچههـاي سقف از چوب مرغوب انتخاب شده باشند، لمبه را روي تير و تيرچهها ميكوبنـ د در غيـر ايـن صـورت لمبه را از زير ميكوبند و روي آن را براي جلوگيري از اتلاف گرما عايقگذاري ميكنند. لمبه كـوبي سقف و كف با طرح طول سراسري يا تصادفي اجرا ميشود. [5 [ در سالهاي اخير فكر استفاده از فضايي به نام طبقه همكف يا زيرزمين در ساختمانهاي مسكونياي كه با قابهاي سبك چوبي احداث ميشوند، قوت گرفت.

براي اين منظور بيشتر طراحان ساختماني، پي را چنان پيشبيني ميكنند كه نيمه ارتفاع زيرزمين يا همكف در زمين قرار بگيرد و نيمه بالايي روي زمين بنا شود. در اين حالت بايد تيرريزي سقف زيرزمين كه كف قسمت مسكوني است، پيشبينـي ارتعـاش راه رفتن ساكنين را دربرداشته باشد. از طرفي نوسان رطوبت نسبي هواي محيط بر حسـ ب فصـول سـال ميتواند در ايجاد صدا هنگام راه رفتن، موثر باشد. براي رفع اين نقايص، ارتفاع تير باربر و تيرچـه هـاي كف را زياد ميكنند.

اين مساله تابيدن تيرها را در موقـع نصـب و پـس از آن بـه دنبـال دارد؛ بـه همـين جهت بايد تيرچههاي كف را به مهاربندهاي ضربدري يا بلوك ساده مجهز كرد در تثبيـت زيرسـري و تكيهگاه تير و تيرچههاي كف، شكل اتصال به ترتيبي است كـه در كـار گذاشـتن دو نعـل پـايين قـاب ديوار گفته شد. اتصال آستانه يا پايه با پي بتني به وسيله پيچي است كه در بتن كار گذاشته ميشود. در صورت زياد بودن طول دهانه تيرريزي، تركيب تيـر بـاربر و تيرچـه راه حـل مناسـبي اسـت .

در ايـن حالت، تير باربر را به دو طريق ميتوان تدارك ديد؛ تير آهن فلزي يا چسباندن قطعات نازك با ارتفـاع مناسب به يكديگر و توليد اجزاي لايهاي با خط چسب عمودي. تيرچهها به تير باربر وصل ميشوند. براي تكيه گاه دوسر تير باربر مي توان وصله فلزي يا چوبي در بتن جاسازي كـرد . اتصـال تيرچـه هـا يـا روي تير باربر و با هم و يا در جان تير باربر و با آن و يا به وسيله قطعات اتصال دهنـده فلـزي و چــوبي صـورت ميگيرد.پس از تكميل تيرريزي كف و استحكام اتصالات آنها، بايد زيرسـازي كـف انجـام شود. زيرساز ي روي تيرهاي كف با لمبه كوبی از چوب ماسـيو اسـت كـه در ايـن صـورت، ضـخامت قطعات لمبه را بيشتر ميگيرند و پوشش نهايي روي لمبه اجرا ميشـود . چنـد دهـه پـيش در بسـياري از ساختمانهاي چوبي لمبه روي تيرهاي كف با چوب ماسيو بلوط يا گونه هاي ديگر پهن برگ عمل شـده كفپوشی نيز رو ي آن به كار برد.

از پانلهاي تخته چندلا، تخته ويفـر و تختـه تراشـه (بـا تراشـه هـاي توجيه يافته) براي پوشش دهانههاي تير كف زياد استفاده ميكنند . شكل (4 : (اجراي سقف 1-8 (نحوه اجراي فونداسيون ساختمانهاي چوبي مقاوم در برابر زلزله ساختمان هاي قاب سبك با زيرزمين، معمولا توسط ديوارهاي بتني پيش ساخته در محل يـا ديوارهـاي بلوك بتني پشتيباني مي شوند. روش ديگر براي ايجاد فونداسيون، استفاده از بلوك هاي بتني است كـه ساختمان را از زمين كمي بلندتر مي كنند.

برخي سـاختمان هـا اصـلا داراي فونداسـيون نيسـتند، چـون ديوارها توسط تكيه گاه هاي بتني نگهداري مي شوند پس نياز به پايه ندارند. در ديواره هاي فونداسيون از چوب پرداخت شده نيز استفاده مي شود. اساسا چنين فونداسيون هايي از بخش هاي ديواره اي چوبي به همراه صفحات پوليوود تشكيل شده اند كه توسط صفحات پرداخت شده چوب حمايت مي شوند و تمام آنها تا سطح معينـي از دوام پرداخـت شده اند.

ديوارها بايد طوري طراحي شوند كه در مقابل بارهاي جانبي مقاومت كنند و با همان تكنيـك هايي كه ديوارهاي سنتي ساخته مي شوند به وجود مي آيند.

سطح خارجي ديواره فونداسيون كـه زيـر سطح است، به مواد ضد رطوبت آغشته مي شوند كه امكان خشك شدن راحت براي فونداسيون ايجاد شود و سطوح پايين نيز از همين منوال تبعيت كنند.

به علت اينكه ديواره فونداسيون دائمي است، پرداخت اوليه پليوود ( ply wood ) و قاب بندي آن و ايجادبست بسـيار مهم است. پرداخت ويژه فونداسيون (FDN (با توجه به عمق و ميزان تداخلات مـواد شـيميايي انجـام مي گيرد. بست هاي ضد زنگ (مانند Steel Stainless (براي چوب هاي پرداخـت شـده، پيشـنهاد مي شود.

با توجه بـه اينكـه خانـه هـاي چـوبي بـر روي بسـترهاي متفـاوت قابـل اجـرا مـي باشـند ، لـذا فونداسيون بايد به گونه اي انتخاب شود كه براي خاك هاي سست و ضعيف نيز جوابگو باشـد و تغييـر شكل هاي بستر را به سازه انتقال ندهد .

عرض فونداسيون در محل اتصال به ساختمان معمولاً 150 ميلي متر و مقاومت فشاري بتن حداقل 27 نيوتن بر ميليمترمربـع مـي باشـد و عمومـاً فـولاد حـداقل در بـتن جوابگوي طرح سازه اي خواهد بـود .مقاومـت مجـاز برشـي خـاك ، نشـان داده اسـتحكام لازم بـراي فونداسيون نيز مي باشد و در زماني كه مقاومت مجازبرشي خاك پايين باشد ، مي توان به جاي استفاده از پي هاي نواري از پي گسترده جهت افزايش سطح توزيع نيرو استفاده نمود . عمـق فونداسـيون را بـا توجه به شرايط محلي به صورتي انتخاب مي كنندكه يخبندان بر روي فونداسيون تـأثيري نداشـته باشـد جهت جلوگيري از اثر شيميايي خاك و محافظت از فولاد موجود در بتن توصيه شده است كه حـداقل پوشش بتن 60 ميلي متر در فونداسيون رعايت شود . هر چند كه در ساخت فونداسـيون ضـوابط حـاكم به آئين نامه هاي كشور اولويت خواهند داشت .

( آئين نامه بتن ايران آبـا و مبحـث نهـم مقـررات ملـي ساختمان ) در ساختمانهاي چوبي قبل از آغاز كار ساختمان ، تحقيقـات در مـورد محـل نصـب از نظـر زمين شناسي و مكانيك خاك انجام مي گيرد و ساختار زمين كاملاً مشخص مي گـردد و بـا توجـه بـه قوانين و ضوابط حاكم شهرسازي جزئيات تأسيسات و محل عبور لوله هـاي تأسيسـاتي بررسـي شـده و سپس عمق مناسب جهت احداث پي تعيين مي گردد.

در برخي مـوارد لازم اسـت قبـل از احـداث پـي اقدام به بهسازي زمين بنماييم . شكل (5 : (اجراي فونداسيون 1-9 (خلاصه و نتيجه گيري در استانداردهاي خانه هاي چوبي پيش ساخته يك ساختمان مستحكم به خانـه اي گفتـه مـي شـود كـه پس از وقوع زلزله مطمئن و سالم بماند و قابل بهره برداري و زنـدگي باشـد .

در صـورتي كـه در خانـه هاي فولادي و بتني منظور از خانه هاي مستحكم خانه اي است كه در هنگام وقوع زلزله صدمات جاني آن به حداقل برسد ولي صدمات مالي و بهره برداري آن ، پس از زلزلـه قابـل تعيـين نمـي باشـد ، مگـر آنكه ساختمان مطابق ضوابط خاصي به عنوان ساختمان ويژه نظير بيمارستان ها ، پـل هـا ، سـاختمانهاي اســـــتراتژيك نظـــــامي ، انتظـــــامي ، فرودگاههـــــا و نيروگاههـــــا طراحـــــي شـــــده باشـــــد . در جهت رسيدن به يك خانه ايده آل كه پس از تكان هاي شديد زلزله سالم باقي بمانـد و بتـوان از آن بهره برداري نمود ، خانه هاي چوبي پيش ساخته به پيشرفت بالايي رسيده است .

بدينگونه به جرأت مي توان آن را يكي از بهترين سيستم هاي خانه سازي مقاوم در برابر زلزله دانست باتوجه به شرايط ساخت خانه ها در ايران مي توان گفت كه مقاومت ساختمان در برابر زلزله به عنوان شرط درجـه يـك مطـرح مي شود . براي رسيدن به اين منظور دو نقطه نظـر را مـي تـوان در سـاختمانهاي چـوبي اعمـال نمـود .

الف – ساختار ساختمان در مقابل زلزله مقاوم باشد در اين حالت ساختمان داراي عناصر مقاوم و پيوسته مي باشد كه چسبندگي آن در لرزش سـاختمان از بين نمي رود . در اين حالت ساختمان مي تواند جابجايي هاي مجاز را داشته باشـد كـه در ايـن شـرايط امكـــــان آســـــيب ديـــــدن مصـــــالح و افتـــــادن وســـــايل در داخـــــل خانـــــه وجـــــود دارد .

ب – ساختار ساختمان در مقابل تكان خوردن مقاوم باشد. در اين حالت لرزه به ساختمان منتقل نمي شود و خسـارت زلزلـه بـه حـداقل خـود مـي رسـد . جهـت ساخت اين سازه ها بايستي از تجهيزات لرزه گير در حد فاصل فونداسيون و ساختمان استفاده كرد البته نكته اصلي در استفاده از اين ابزارها حفظ پايداري استاتيكي سـاختماني مـي باشـد . بـا اسـتفاده از ايـن روش از مصالح و وسايل ساختمان محافظت كامل به عمل خواهد آمد .

بايد به اين نكته اشاره نمود كه در مناطق با خطر زلزله بسيار شديد امكان ساخت خانه هاي كاملاً مقاوم ممكـن نيسـت و حتـي ممكـن است نسبت به نوع ساختار زمين امكان سـاخت كـاملاً از بـين بـرود . آزمايشـهاي مفصـلي نيـز بـر روي ساختمانها و بر روي لرزه گيرها انجام گرفته است كه توسط ميز مرتعش مدل واقعي زلزله و پاسخ زلزله توسط ساختمان ثبت گرديده است و نشان دهنده كاهش شديد اثر زلزله مي باشد . نمودار و شكل نشان داده شده كه طيف زلزله كوبه ژاپن را بر روي ساختمان اعمال كرده است نشان دهنده آن است كه اثـر زلزله بر روي ساختمان به حدود يك دهم كاهش يافته است .

مراجع 1 -رحمانيان، جمشيد – طراحي سازه هاي چوبي بر اساس جديدترين روشها – نشر تهران (1386 ( 2 -اندرسون، وينسـلاو،تيلور – سـاخت خانـه بـا سـازه چـوبي – ترجمـه : سـيفيان،كاظم – انتشـارات دانشگاه تهران (1378 ( 3 -تيموري، محمد – اتصالات چوبي – نشر تهران (1386 ( 4 -پرنا، مهدي – طرح و نماي دربهاي چوبي – نشر تهران (1383 ( 5 -ناطقي، فريبرز،طاووسي،شهريار – طراحـ ي و سـاخت سـاختمانهاي چـوبي – انتشـارات ديبـاگران تهران (1378 ( 6 -طوبي، حميد – اتصالات چوبي – نشر تهران (1381 ( 7 -شكيب، حمزه ، ماجدي ، محمـد حسـين – روشـهاي سـاخت سـاختمانهاي چـوبي – بنيـاد مسـكن انقلاب اسلامي 8 -طراحي و اجراي ساختمانهاي چوبي – نشريه شماره 160 مركز تحقيقات ساختمان و مسكن

 

wooden (1)

منبع وبسایت باشگاه مهندسان