معماری اسلامی ایرانی جایگزین معماری غربی

معماری اسلامی ایرانی جایگزین معماری غربی

چکیده:
ایران در سده های گذشته دارای معماری اسلامی و غنی از تفکر بوده است و از گذشته تا بحال معماری آن  زبان زد خاص و عام است به طوری که بسیاری از گردشگران جهان برای چندمین بار به ایران سفر می کنند تا از آثار معماری اسلامی و گذشته ما دیدن کنند با این وجود متاسفانه در دههای اخیر معماری اسلامی و ایرانی دچار بی مهری قرار گرفته و چندین سال در این زمینه شاهد هیچ گونه ایده و نو آوری چه در طراحی خارجی و چه در طراحی داخلی  نبوده ایم و معماری ما به سمت ایده های غربی گرایش پیدا کرده است و در واقعه کشورهای غربی معماری خود را به ما دیکته کرده اند و بین ما و معماری گذشته ما فاصله عمیقی انداخته اند  با توجه به این مسئله و دغدعه های مسئولین ومعماران کشورباید فکری شود و قدمی جدی برداشته شود و طرح و ایده های ارائه شود که هم ریشه در گذشته ما و هم عام پسند و به روز باشد.واژه های کلیدی:
معماری اسلامی/معماری ایرانی/معماری غربی/مقرنس/قرآن

مقدمه:
کشوری که ریشه  اسلامی دارد و معماری اسلامی آن زبان زد خاص و عام  می باشد متاسقانه معماری غربی جایگزین معماری اسلامی شده است به طوری که ما از معماری  گذشته خود دور شده ایم و دل خوشیم به معماری و آثار گذشته پیشینیانمان و تلاش چندانی برای احیای معماری گذشته نکرده ایم و متاسفانه کشورهای غربی از این غفلت ما استفاده کرده اند و با ایده های غربی تفکر را از ما گرفته اند و به مهندس ایرانی چنان القا کرده اند که معماری اسلامی ایرانی  دیگر جایگاهی در معماری مدرن ندارد و ما باید پشت سر آنها حرکت کنیم , اما اگر در معماری  گذشته  خودمان با تفکر و موشکافانه نگاه کنیم خواهیم دید از گذشته گنجینه گرانبهایی برای نسل های آینده به یادگار مانده است که گویی معماران آن دوره با معماری وهنر چند قرن آینده آشنا بودند و در این بنا ها  روح تازگی و تفکر کردن نهادند تا معماران نسل آینده با تفکر کردن و به کمک  تکنولوژی معماری اسلامی ایرانی را با روشی نو به  دنیا نشان دهند  که این همت مهندسان و مطالعه موشکافانه آثار باستانی را می طلبد.

پیشینه تحقیقات
از دوره صفویه به بعد ایران دچار یک نوع ضعف و انحطاط  در معماری اسلامی ایرانی می شود و هر چقدر از دوره صفویه دورتر می شویم از آن ایده های نو و جدید اسلامی  ایرانی خبری نیست و متاسفانه در دوره قاجار با ورود بیگانگان در کشور و رونق گرفتن سفرهای خارجه تفکرات غربی جایگزین تفکرات اسلامی ایرانی شد و مهندسان ایرانی در دورانی قرار گرفتند که از سویی مردم گرایش به معماری سنتی داشتند و از سویی تفکرات غربی مانع از آن می شد که مهندسان و معماران آن دوره بتوانند ایده های نو در معماری اسلامی ایرانی ارائه کنند به طوری که در بعضی از بنا های ایرانی می توان ریشه های معماری اسلامی ایرانی را دید اما فرهنگ و تفکر غربی اثر خود را گذاشته است  و این موضوع  به حدی پیش رفت که دیگر قدرت تفکر کردن را از مهندسان و معماران ایرانی گرفتند و هر چه تلاش کردند نتوانستند به دوران درخشان معماری گذشته خود بازگردند این هدیه غرب به کشور ما باعث شده است که ما از گذشته و فرهنگ خودمان دور بیفتیم آنها ایده های نو و بی هویتی را به ما  ارائه و برای ما سازمان دهی می کنند به گونه ای که ابتدا طراحی غربی را برای ما زیبا نشان می دهند و بعد از صادر کردن تفکراتشان به کشور ما و رواج دادن آن در کشور فروش محصولات خود را به کشور آغاز می کنند و این طور می توانند تفکرات خود را به کشور ما القا کنند و ما را در مسیر و تفکر غربی قرار دهند تغییر تفکر در معماری اسلامی کم کم باعث کم ارزش شدن معماری گذشتگان ما می شود و مورد حجمه حملات تبلیغاتی قرار می گیرد و باعث کاهش توریست می شود.

علت اینکه شهری تورستی می شود به خاطر زیبایی و جدید و جذاب  بودن معماری آن کشور یا شهر می باشد اگر معماری غربی در کشور ما همچنان جایگزین معماری اسلامی باشد و ما نتوانیم معماری اسلامی را با ایده های نو ارائه کنیم توریست چندانی به کشور ما نخواهد آمد چرا که تمام ساختمانهای ما به سبک غربی خواهد بود و مطمئنا کسانی که در کشورهای غربی مغز متفکر طراحی هستند و بجای ما طراحی می کنند در کشور خود بهترینها را طراحی خواهند کرد و ما فقط الگو بردار خواهیم ماند و توریست انگیزه ای برای ورود به کشور را ندارد  کشوری که می خواهد حرفی برای گفتن در معماری داشته باشد باید با الگو گرفتن از معماری گذشته خود و ترکیب کردن با معماری نوین و با ایده های جدید سبکی نوین در طراحی خارجی و داخلی بوجود آورد و این همت مسئولین و شهرداریها را می طلبد که با تخفیف های و تمهیداتی ویژه به کارفرمایانی که معماری اسلامی را به سبک جدید احیا می کنند ارائه کند تا انگیزه ای شود برای کارفرمایان تا هرچه بیشتر در این مسیر گام برداریم.

راهکار 
برای این منظور مطالعاتی در مورد معماری ایرانی اسلامی  انجام شد و با تحقیقات انجام شده در مورد معماری گذشته و ایده گرفتن از المانهای معماری  ایرانی و ترکیب آن با معماری اسلامی ایرانی سعی شده فقط از المانهای معماری اسلامی ایرانی استفاده شود و هیچ گونه نشانی از معماری غربی در این طراحی به کار نرود و معماران ایرانی را به مطالعه بیشتر به معماری ایرانی اسلامی دعوت کند و معماران و مهندسین را تشویق و  ترغیب کند به معماری اسلامی ایرانی . در طرح ارائه شده در این طرح سعی شده از عناصر و نشانه های اسلامی استفاده شود مانند مقرنس و گره چینی و نقوش اسلیمی و خطوط مارپیچ که در مساجد گذشته ما به وفور  به کار می رفته است و تزئینات سقفی که از آیات قرآن کریم الهام گرفته شده است و همچنین ازنماد پرندگان بهشتی هم چون طاوس استفاده شده است.

عبارت اسلیمی منسوب به اِسْلیم، شکل دیگری از واژهٔ اسلام است و به این جهت گاهی آن را اسلامی نیز خوانده‌اند. اسلیمی یکی از هفت نقش اصلی در نگارگری سنتی ایران است.اسلیمی نمودار تجریدی «درخت زندگی» و یا صورت عام درخت به ویژه درخت تاک است که با گردش‌ها و پیچش‌های پی در پی و هماهنگ شاخه‌های آراسته به برگها و نیم برگ‌ها و گره‌های آن از پایه‌ای که بند اسلیمی خوانده می‌شود، می‌روید و با نظمی خاص و شکلی چشم‌نواز که میان اجزاء آن وجود دارد، طرحی ویژه از درخت را ارائه می‌دهد. تمام منحنی‌های اسلیمی جهتی به درون و جهتی به بیرون دارند که جزء ذات اسلیمی است که این گرایش به بی‌نهایت دارد و نشانی از جاودانگی در اسلیمی به شمار می‌رود.

اسلیمی طرحی است متشکل از قوس‌های دورانی زیبا که با چنگ‌ها، ماهیچه‌ها، سرچنگ‌ها، گره‌ها و انشعاب‌های مناسب کامل می‌شود و زیبایی و شکوه خاصی را دربر می‌گیرد.

معماری اسلامی ایرانی

برای طراحی کف نیز سعی شده از نمای رودخانه زاینده رود که آب جاری  در آن روان است که نشان از پاکی و حیات می باشد استفاده کرد آب در قرآن اهمیتی ویژه ای  دارد. خداوند در آیات متعدد انسان را به تفكر در آب و شكرگزاری این نعمت بزرگ یادآور شده است.آب به عنوان بركت خداوندی است كه حیات می‌بخشد، حیات را حفظ می‌كند و بشر و زمین را پاكیزه می‌گرداند.