مصالح و روشهای سنتی ساختمان
نگاهی گذرا به نمونه های ساختمانهای روستائی در نواحی گوناگون کشور نشان دهنده بهره برداری هوشمندانه اهالی از مواد و مصالح در دسترس و تلاش برای بهره گیری هرچه بیشتر اونا برای تامین نیازهای ساختمانی شونه. اساس فکر این روستائیان کاهش هزینه های مربوط به ساختمان و پرهیز از حمل و نقل بی جا و استفاده از مصالح غیربومی و افزایش قابلیتها و دوام مصالح بومی برای ساختمان سازی و ایجاد سرپناه برای خانواده و فضاهای مناسب برای محصولات و عوامل تولیدیه.
ابنیه روستائی را بر اساس نوع و کیفیت مصالح به دو گروه ابنیه روستائی سبک و ابنیه روستائی سنگین تقسیم بندی می کنیم.
الف- ابنیه روستایی سبک
انواع سیاه چادر های عشایر طوایف مختلف و نیز انواع آلاچیقها و انواع کپرهای بر پا شده از شاخه های درختان در این دسته قرار می گیرن.
این نوع مساکن ویژگیهای عمده زیر را دارن:
بنا از اجزا سبک وزن تهیه شده.
بنا از مجموعه ای از اجزا جداگانه تشکیل شده که قابل پیاده و سوارکردن مجددن.
به علت سبکی وزن و ویژگی قطعات امکان حمل و نقل اونا وجود داره.
پیاده و سوار کردن قطعات بنا نیازی به تخصص خاصی نداره و اکثرا ساکنان هر واحد به خوبی می تونن از عهده نصب و یا پائین اوردن و جمع اوری اون بربیان.
بناهای سبک را میشه کلا در سه گروه قرار داد:
ا- سیاه چادرها
سیاه چادر از چند جز ساده مثل چادر، طناب ، تیرک چوبی و میخ چوبی تشکیل میشه که مواد اولیه اون از موی بز دام کوچ نشینان و شاخه درختان موجود در مسیر ایل راه تامین میشه.
یکی دیگه از علت های چادر نشینی اوضاع جغرافیائی سرزمینهائیه که مناسب با نوع زندگی کوچ نشینیه. مثلا واضحه که در مناطق پر باران شمال کشور، چادر نشینی ممکن نیس و این نوع زندگی معمولا خاص مناطق بیابانی و کوهستانی خشک و نیمه خشکه.
سیاه چادر
2- آلاچیقها
آلاچیق یک نوع بنای سبک و قابل انتقاله که بیشتر در بین مردمان کوچ نشین و دامدار رایجه.
آلاچیق چوبی
3- کپرها و بناهای حصیری
ماده اصلی کپرها یا بناهای حصیری ، نی مردابها و نیزارها و شاخ و برگ نخلها است . قلمرو جغرافیائی این گیاهان نواحی گرم و مرطوبه.
این بناها به آسانی و در مدت زمان تقریبا کمی ساخته میشن. در نتیجه در جائی که مردم به اسکان دائم در یک نقطه اطمینان ندارن و احتمال حرکت و جابجائی را در زندگی خود پیش بینی می کنن ، ترجیح میدن که از بناهای حصیری استفاده کنن.
دلیل دیگر ساخت این بناها سازگاری بیشتر بناهای حصیری با محیطه.
کلا کپرها در مقایسه با خانه های گلی و مانند اون ، انعطاف پذیری بیشتری را دارن و با کم و زیاد نمودن و جابجا کردن پته ای حصیری روی اونا میشه حالات مناسب کپر را در شرایط مختلف به وجود اورد. مثلا در تابستانها و به وقت وزش بادهای مناسب ، پته های حصیری را کنار می زنن تا در درون اون هوا جریان یابه. در زمستونا هم با انداختن نایلون و یا برزنت و … از نفوذ اب باران به درون اون ممانعت می کنن و به این شکل کپر در هر شرایطی به شکل مناسب در میاد.
مطلب پیشنهادی: آلاچیق
