نشیمن در معماری و دکوراسیون

نشیمن

اتاق نشیمن و پذیرایی

 

نشیمن فضای خصوصی و خودمانی خانه است، یعنی جایی که اعضای خانواده در آنجا دور هم جمع می‌شوند و به گفتگو، تماشای تلویزیون و استفاده از وسایل صوتی و تصویری و سرگرم کننده مطالعه‌ی روزنامه یا کتاب، بازی و … می پردازند. در این فضا معمولا یک سری مبل راحت و میز، لوازم صوتی و تصویری و وسایل مربوط به آن، قفسه کتاب،روزنامه،عکس و یادگاری‌های خانوادگی و … وجود دارد.

چنانچه فعالیت‌های دیگری نظیر خیاطی،اتو کشی، پذیرایی از میهمانان غیر رسمی، کار با رایانه و مانند آن نیز در این فضا صورت پذیرد، فضایی برای وسایل لازم برای این فعالیت ها نیز در آنجا در نظر گرفته می شود. یکی از مواردی که باید در طرح نشیمن خانه مد نظر قرار گیرد، فراهم ساختن شرایطی برای دور هم نشستن اعضای خانواده و تشکیل هرچه بهتر جمع خانوادگی است در نتیجه شاید بهتر باشد که در انتخاب فرم این فضا، به اشکالی که امکان نشستن حلقه مانند را به خانواده میدهد فکر کرد و از اشکالی که خیلی کشیده و بی تناسب است، پرهیز کرد. فرم هایی نظیر دایره، مربع، چند ضلعی ها، که مرکز یا کانون متمرکزی دارند، این امکان را بیشتر فراهم می‌کنند. علاوه بر انتخاب فرم مناسب برای نشیمن بهتر است که چیدمان وسایل آن نیز به شکلی باشد که آنها در مسیر رفت و آمد قرار نداشته باشند و در بخش های دنج و گوشه‌ای قرار گیرد. در این حالت امکان دور هم نشستن یا تمرکز بیشتر فراهم می‌شود. در نظر گرفتن محور توجه جمع افراد نشسته به سوی تلویزیون، شومینه، منظره‌ای زیبا و چشم انداز و نظایر آن نیز از دیگر مسائلی است که باید در چیدمان وسایل نشیمن مد نظر قرار گیرد.

تلویزیون در نشیمن نباید به گونه‌ای باشد تا نوری که از پنجره به فضای داخلی نشیمن می‌تابد مانع از دید واضح و راحت آن برای تماشاگران باشد.

اگر در نشیمن، از مبل یا صندلی برای نشستن استفاده نشده و افراد روی زمین می نشینند، کف نشیمن به کفپوشی نرم و کلفت همچون فرش یا موکت ضخیم و پرزدار نیاز دارد. ضمنا در طرح تناسبات این نشیمن باید به ابعاد و اندازه‌های رایج و استاندارد فرش (6متری،9 متری، 12 متری) توجه کرد.

وجود دیوار هایی با ارتفاع مناسب برای تکیه دادن افراد نشسته روی زمین و همچنین توجه به فرم و جانمایی مناسب پنجره‌ها از دیگر مواردی است که باید در طراحی این نشیمن به آن دقت کافی داشت.

در خانه‌های سنتی برای جوابگویی به این دو نیاز، اولا از پنجره‌هایی که تا کف اتاق ادامه داشت و دیدی مناسب برای افراد نشسته روی زمین را به حیاط فراهم می ساخت و ثانیا از ساخت طاقچه های در ارتفاعی بالاتر از سر فرد نشسته روی زمین کمک می گرفتند.

ابعاد، اندازه و وسعت نشیمن با توجه به نوع فعالیت ها و مبلمان و وسایلی که در آن قرار دارد، تعیین می شود. علاوه بر مساحت لازم،نور کافی و داشتن دید زیبا به محوطه‌ی بیرون از دیگر شرایط یک نشیمن مناسب است.

دسترسی آشپزخانه و نشیمن باید راحت باشد تا پذیرایی از میهمانان به آسانی صورت گیرد.

در صورتی که میز کار یا مطالعه در نشیمن قرار گیر باید در زاویه مناسب با پنجره باشد تا نور کافی را دریافت کند.

مبلمان نشیمن نباید در مسیر رفت و آمد، جلوی درب اتاق ها یا درب ورودی قرار گیرد.

بهتر است که دسترسی اتاق خواب به نشیمن راحت باشد.

مبلمان یا فضای نشستن اعضای خانواده باید به محوطه ی بیرون، یا فضایی زیبا دید داشته باشد تا نشستن را برای افراد لذت بخش تر کند.

اگر نشیمن خانه در ادغام با پذیرایی نباشد، نباید از در ورودی دید داشته باشد.

اگر حد واسط این دو فضا فضایی نیمه باز، همچون ایوان و بالکن، نیز طرح شود، ارتباط بین نشیمن و حیاط بیشتر و با مشکلات کمتری روبرو می‌شود.

نشیمن خانه باید فضایی مناسب برای دور هم جمع شدن صمیمی، گرم، خودمانی و راحت باشد و محرمیت لازم را داشته باشد. این فضا با توجه به الگوی زندگی خانواده ی ساکن در آن می تواند به صورت فضایی کاملا بسته و خصوصی طرح شود، یا اینکه با درجه ی محرمیت کمتری به صورت باز و در ادغام و رابطه ی قوی با پذیرایی و غذا خوری و آشپزخانه طرح شود.

در معماری سنتی ایرانی، اتاق‌هایی بودند که نسبت به تالار اهمیت کمتری داشتند و از اتاق‌های ساده مهمتر بودند. نشیمن، محل تجمع افراد خانواده و مهمان‌های بسیار نزدیک به حساب می‌آمد این عناصر از نظر تزئینات بسیار ساده بودند.

منابع

ویکی پدیا 
طرح معماری،طراحی خانه ی مسکونی-ناهید صادقی پی-انتشارات فاطمی
«آشنایی با خانه‌های قدیمی و تاریخی ایران» ‎(فارسی)‎. همشهری آنلاین. بازبینی‌شده در ۱۲ شهریور ۱۳۹۰.

درباره اتاق نشیمن