نگران نباشید، آگاه باشید
اطلاعات و اطلاعات عمومی
ویروس زیکا؛ نگران نباشید، آگاه باشید
حتما در روزهای اخیر نام ویروس زیکا را بارها شنیده اید. ویروسی که از ماه می سال 2015 کشور برزیل را به شدت درگیر کرده و سازمان بهداشت جهانی نیز در خصوص آن هشدارهایی داده است. مقامات بهداشتی کشورهای متعدد، خانم های باردار و خانم هایی که قصد بارداری دارند را از سفر به مناطق آلوده منع کرده اند، چون بیشترین تهدید زیکا برای این افراد است. البته مقامات بهداشتی کشورمان بر این عقیده هستند که ایران در محدوده ی امن قرار دارد و تا کنون مواردی از ابتلا به این بیماری در کشور دیده نشده است. با این حال بهتر است اطلاعاتتان را در خصوص ظهور و بروز چنین ویروسی بالا ببرید.
زیکا نام ویروسی است که از طریق گزش پشه ای از انواع پشه های آئدس به انسان منتقل می شود. اخیرا مواردی از انتقال بیماری زیکا، از طریق روابط جنسی و انتقال خونی نیز گزارش شده است. اما اصلی ترین راه انتقال آن همان گزش پشه ی آلوده به این ویروس است.
در واقع زمانی که پشه آئدس که عامل انتقال ویروس های دیگری مانند ویروس دانگ و چیگونگونیا نیز است، فرد آلوده به ویروس زیکا را نیش بزند آلوده شده و چند روز بعد تبدیل به ناقل ویروس می شود و در صورت نیش زدن فرد سالم، ویروس را به وی منتقل می کند.
زمانی که ویروس در خون فرد باشد، یعنی 3 تا 10 روز بعد از نیش زدن پشه، این فرد «عامل آلوده کننده ی پشه ها» محسوب می شود.
تا سال 2015 این ویروس بی خطر تلقی می شد، اما بررسی های اخیر نشان داده است که این ویروس با بروز یک بیماری عصبی موسوم به میکروسفالی در نوزادان ارتباط دارد. نوزادانی که از مادران مبتلا به ویروس زیکا به دنیا می آیند سرهای کوچک تری از حالت طبیعی دارند که به آن میکروسفالی می گویند.
علائم ابتلا به زیکا چیست؟
به عقیده ی دانشمندان، از هر پنج انسانی که توسط پشه ی آلوده به ویروس زیکا گزیده می شود، یک نفر به این ویروس مبتلا می شود. در بیشتر موارد، ویروس علائم جزئی بروز می دهد که در عرض چند روز تا چند هفته از بین می رود و حتی فرد متوجه این علائم نمی شود.
اگر باردار هستید و یا قصد بارداری دارید، به مناطق آلوده سفر نکنید
در حالت کلی ویروس به مدت چند روز تا چند هفته در خون فرد آلوده شده باقی می ماند و علائمی مشابه با آنفلوانزا مانند درد مفاصل، تب، قرمزی چشم ها یا ملتحمه ی چشم و بثورات پوستی (راش پوستی) بروز می دهد. این ویروس به ندرت باعث بستری شدن افراد می شود.
مناطق آلوده به زیکا
هم اکنون بیشترین آلودگی به ویروس زیکا در کشورهای برزیل، ونزوئلا، جمهوری دومینیکن، کلمبیا، بولیوی، گواتلاما، اکوادور، هائیتی، سالوادور، پورتوریکو، سنت مارتین، هندوراس، مکزیک، پاناما، مارتینیک، پارگوئه و چند کشور آمریکای جنوبی و مرکزی دیگر وجود دارد.
زیکا خطری برای خانم های باردار و کودکان در حال تولد
برای نخستین بار در ماه می سال 2015 بود که سازمان بهداشت آمریکا (PAHO) اعلام کرد ویروس زیکا، خانم های باردار و نوزادان را تهدید می کند.
دانشمندان متوجه شدند نوزادان متولد شده از خانم های بارداری که به ویروس زیکا مبتلا بودند، با سرهایی کوچک تر از حد طبیعی به دنیا می آیند. تصاویر انتشار یافته از این نوزادان با جمجمه هایی کوچک تر، توجه جامعه ی جهانی را بیش از پیش به این ویروس جلب کرد، تا جایی که مقامات کشورهای مختلف نسبت به مسافرت خانم ها به این کشورها هشدار دادند.
خطر دیگری که ویروس زیکا ایجاد می کند، ابتلا به «سندرم گیلن باره» است که شامل اختلال نادر دستگاه عصبی می شود و خود را با ضعف و نارسایی عصبی عضلانی سریع و حاد در نوزادان نشان می دهد. از آنجایی که این ویروس می تواند از طریق مادر به جنین و همچنین در حین زایمان منتقل شود
محققان احتمال می دهند که از طریق شیردهی نیز به نوزاد قابل انتقال باشد. بنابراین خانم های باردار و خانم هایی که قصد بارداری دارند، باید بیش از دیگران مراقب ابتلا به این ویروس باشند.
روش های درمانی زیکا
تا کنون واکسن و یا داروی خوراکی برای مقابله و نابودی زیکا ارائه نشده است. اما اگر فردی با علائم این بیماری مواجه شود، حتما باید پزشک را از سفر احتمالی به کشورهای آلوده آگاه کند. انجام آزمایش خون برای تشخیص و بررسی وجود ویروس، لازم و ضروری است.
درمان فعلی زیکا شامل درمان و بهبود علائم آن است. در واقع برای افرادی که با علائم این بیماری به پزشک مراجعه می کنند و توسط آزمایش خون وجود ویروس در آنها ثابت می شود، داروهایی مانند استامینوفن تجویز می شود تا درد مفاصل و تب ناشی از آن تسکین پیدا کند. توجه داشته باشید که مصرف آسپیرین توصیه نمی شود.
استراحت کافی و مصرف زیاد مایعات برای تامین آب بدن و مقابله با ویروس لازم است. معمولا افرادی که به این بیماری دچار می شوند نیاز به بستری شدن ندارند و همانطور که گفته شد بیشترین خطر متوجه خانم های باردار و نوزادان است.
توصیه هایی برای پیشگیری از زیکا
اگر به هر دلیلی قصد سفر به مناطق آلوده را دارید، بهتر است اطلاعاتتان را در خصوص روش انتقال بیماری و راه های پیشگیری از آن کسب کنید.
اگر باردار هستید و یا قصد بارداری دارید، به این مناطق سفر نکنید. حتی مقامات بهداشتی کشورهای آلوده به خانم ها توصیه کرده اند که برنامه ی بارداری خود را به تعویق بیندازند.
به افرادی که مجبور به مسافرت به این مناطق هستند، توصیه می شود خود را از تماس با پشه ها دور نگه دارند. این افراد باید از لباس های آستین بلند و شلوار استفاده کنند.
استفاده از مواد دورکننده پشه ها در طول روز و شب لازم است. توصیه می شود که افراد شب ها حتما در پشه بند بخوابند و از تماس با آب های راکد که محل تجمع پشه ها و تخم های آنهاست، خودداری کنند.
فاطمه مهدی پور – بخش سلامت تبیان
