نگهداری چوب در فضای بیرون و داخل منزل
چوب ماده طبیعی است که در ساخت انواع سازه های چوبی مورد استفاده قرار می گیرد. این سازه ها در مقابله با فضای باز دچار هوازدگی و تخریب سطحی می شوند.
با توجه به علاقه ی افراد به دکوراسیون چوبی و استفاده از چوب به عنوان مبلمان در فضای باز، لمبه کوبی های خانه های چوبی، کفپوش ها و پارکت ها خواصی همچون میزان سختی، سایش و مقاومت به خراش مورد اهمیت قرار می گیرد.
به طور کلی چوب از جمله مصالحی است که از آن در ابتدای ساخت یک ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد و جز مصالح اصلی در ساخت و ساز می باشد.
از چوب یا از تنه ی درختان بریده شده فرآورده های بسیاری تولید می شود، چوب را در اندازه های مختلفی برش می دهند و هر کدام در یک بخش قابل استفاده است.
به طور مثال از چوب درختان جوان که تراکم به نسبت بیشتری برخوردارند و نمی‌توان از آنها برای کارهای دکوراتیو استفاده کرد برای تولید تخته بنایی و تخته های قالب بندی استفاده می شود.
ولی از چوب درختان مسن و بزرگ استفاده هایی بسیار می شود به عنوان نمونه از مغز چوب که کیفیت بیشتری دارد برای چوب نمای ساختمان ها و ترموود استفاده می شود و از کناره های آن برای چوب های چهار تراش، بايو درب، چوب مورد استفاده می شود و همچنین برای چهارچوب درب و سایر کارها…
عوامل موثر بر چوب در فضای باز:
نگهداری و محافظت از چوب در برابر قطره های باران، اشعه یو وی، رطوبت هوا، مواد آلاینده و دیگر عوامل همیشه از دغدغه های نجار ها و تولید کنندگان لوازم چوبی بوده است؛ یقیناٌ به علت عدم بهره از دانش کافی برای استفاده از بهترین روش برای پوشش چوب در فضای باز، تا به حال خسارت های زیادی به سازه های چوبی در فضای باز شهر ها و خانه ها وارد شده است.
همچنین چوب ماده ایست که در فرایند رشد خود همواره با رطوبت همراه است. رطوبت موجود در چوب می تواند موجب ایجاد لکه هایی در آن می شود که هر لحظه بر روی آن گسترش می یابد این امر علاوه بر اینکه موجب از دست دادن نما و زیبایی سازه های چوبی به خصوص در دکوراسیون های چوبی می شود تاثیر مخربی در خود سازه داشته و می تواند باعث پوسیدگی آن گردد.
صیقل دادن:
برای محافظت در برابر این رطوبت ها می توان صیقل دادن چوب را پیشنهاد داد که یک روش کاربردی و تست شده است. نفوذ این ماده ی جامد در عمق چوب موجب جلوگیری از گسترش رطوبت در سطح چوب می گردد.
این یک امر ضروری و قابل توجه در درودگری است که باید جهت محافظت از سازه های چوبی رعایت گردد.
باید توجه داشت که پروفیل های یک سازه ی چوبی می تواند از یک شاخه و یا چند صفحه تشکیل شده باشد. برای تضمین عمر و کارایی بهتر چوب در نجاری حفظ نظم سطح تخته ها ضروری است؛ که این موضوع به طور خاص به بافت خود چوب بستگی دارد.
چوبی که برای نجاری و درودگری استفاده می شود هر چه سنگین تر و متراکم تر باشد در برابر انواع اشعه، قارچ ها و حشرات مقاوم تر خواهد بود.
| همه چیز درباره نگهداری و مقاوم سازی چوب | |
|---|---|
| مقاوم سازی چوب در برابر رطوبت | |
| روش جلوگیری از پوسیدگی چوب | نگهداری چوب در فضای بیرون – صیقل دادن چوب همانند پولیش کردن رنگ ماشین |
بهره گیری از روکش برای چوب:
اصولا چوب هایی که با لایه هایی از روکش پوشانده و محافظت می شوند نسبت به سایر موارد از استحکام و مقاومت بیشتری برخوردار بوده واین امر موجب اطمینان خاطر جهت استفاده در ساخت اثاثیه و سازه های چوبی خواهند شد و همچنین تعمیر سازه های چوبی باید به گونه ای باشد که به سازه آسیبی وارد نشود.
همانطور که می دانیم ایران کشوری است که دارای چهار فصل است و از شمال تا جنوب و شرق و غرب آب و هوای متفاوتی را شامل می شود. در صورتی که یک سازه در منطقه ی کویری قرار داشته باشد باید آن را از گرمای شدید و نور آفتاب به دور نگهداریم و همچنین اگر یک سازه در منطقه ی شرجی و مرطوب قرار داشته باشد باید به دنبال راه هایی برای آب گریز نمودن سازه باشیم.
بنابراین نگهداری از سازه در این فضا ها باید بر اساس شرایط جغرافیایی باشد و به همین منظور نمی توان برای یک سازه در دو جغرافیای متفاوت، یک نسخه پیچید!
همچنین باید توجه داشت که آن دسته از سازه هایی که برای استفاده در فضای باز تولید می شود دارای اتصالات و ساختارهای محکم تری هستند، حتی اگر از بهترین چوب ها و پوشش ها هم استفاده شود باز هم نمی توانند مقاومت خوبی دربرابر تغییرات دمایی و رطوبت داشته باشند.
انواع اتصالات چوبی:
۱. اتصال لبه ای
2. اتصال فارسی بر
۳. اتصال لب به لب
۴. اتصال دم چلچله ای (کبوتری)
۵. اتصال کنشکاف
| – | نگهداری چوب در فضای بیرون – روکش چوب |
انواع چوب برای شرایط مختلف آب و هوایی:
به عنوان نمونه در شهر های شمال کشور اساتید پل ساز قدیمی برای نصب پایه های پل در رودخانه(محلی که دایم در تماس با آب بود) از چوب درخت توت استفاده می کردند زیرا چوب توت در مقابله با رطوبت بسیار مقاوم است.
همچنین امروزه با توجه به گران بودن چوب های جنگلی همچون ساج تولید کنندگان در تلاش اند که از چوب هایی مانند کاج( نژاد یولکا، ساسنا روسی) برای سازه های بیرونی استفاده کنند.
البته گزینه ی پیشنهادی دیگری که پیش روی ماست چوب ترمو یا همان ترمووود می باشد که به تنهایی کفایت نکرده و باید از پوشش مناسب استفاده شود. همچنین افزایش مقاومت به سایش چوب بلوط نسبت به گونه های دیگر می تواند به دلیل وزن مخصوص بالاتر آن باشد.
باید توجه داشت که در کشور های پیشرفته جنگل ها سریع تر احیا شده و چند برابر آن در فصل کاشت کاشته می شود و این فرآیند هر ۱۵ تا ۳۰ سال تکرار می‌شود مانند کشورهایی چون روسیه، کانادا، فنلاند بخش بسیار عظیمی را روی این صنعت سرمایه گذاری کرده اند و درآمدی بیش از درآمد نفت برای آنان در این مسیر حاصل می شود.
چگونگی استفاده از چسب چوب:
مورد دیگری که باید توجه داشت چسب چوب است، چسب چوب مورد استفاده در داخل ساختمان با بیرون از ساختمان متفاوت است. ساختار چسب چوب در فضای بیرون به گونه ای است که در برابر تغییرات دمایی و رطوبت و انواع اشعه ها مقاوم است در صورتی که چسب چوب های معمولی در فضای باز بعد از مدتی شکننده شده و خاصیت خود را از دست می دهند؛ حتی گاهی این چسب ها پودر می شوند و دیگر هیچ خاصیتی ندارند. خوشبختانه در ایران چسب چوب مخصوص فضای باز وجود دارد و کاملا در دسترس است.
بتونه کاری:
مورد بعدی ای که باید به آن توجه داشت استفاده از بتونه کاری مناسب است. بتونه کاری بخشی از مراحل رنگ کاری سازه های چوبی است؛ معمولا اساتید رنگ کار از بتونه برای پوشش درز ها، ترک ها و سوراخ ها استفاده بهره می گیرند.
همچنین باید توجه داشت که اگر از بتونه های مل و سیریش برای بتونه کاری سازه های فضای باز استفاده کنید پشیمان خواهید شد. اصولا برای این نوع سازه ها و بتونه کاری های حرفه ای استفاده از بتونه های حرارتی پیشنهاد می شود و همچنین می توان این سازه ها را به گونه ای ساخت که نیازی به بتونه کاری نداشته باشد.
| نگهداری چوب در فضای بیرون – بتونه کاری |
نکاتی برای رنگ کاری:
موردی که بهتر است به آن توجه شود پوشش کامل چوب است و باید برای رنگ کاری لوازم چوبی در فضای باز زمان بیشتری بگذارید و درست رنگ چوب را انجام دهید.
به هیچ عنوان بخشی از چوب را خالی از رنگ باقی نگذارید. با حوصله ی تمام حتی زیر کار را رنگ نمایید.
برای نمونه اگر زیر پایه ی میز و صندلی فاقد رنگ باشد به راحتی آب از همین طریق و از همین بخش رنگ نشده جذب چوب خواهد شد و مابقی رنگ اجرا شده را نیز از بین می برد. این از نکات مهمی است که متاسفانه در محافظت از چوب جدی گرفته نمی شود.
همچنین نباید به یکبار رنگ کردن اکتفا کنیم زیرا رنگ چوب در گذر زمان تنش های زیادی را تحمل می کند و نمی توان انتظار داشت که بعد از چند ماه همان کیفیت و قابلیت های قبل خود را داشته باشد. به همین منظور باید رنگ چوب را از نو اجرا کنید.
همچنین باید توجه داشت که به هیچ عنوان نباید از رنگ های فوری استفاده کرد و نباید از سیلر و کیلر و نیم پلی استر بعنوان رنگ این گونه سازه های چوبی استفاده کرد هرچند که این رنگ ها برای استفاده در لوازم چوبی داخل خانه نیز مناسب نیستند.
حتی اگر رنگ پلی اورتان هم استفاده شود باز هم این رنگ ها به علت وجود فیلم در ساختار آن و ایجاد لایه بر روی چوب، پس از مدتی پوسته خواهند شد و دیگر هیچ لایه ی حفاظتی ای بر روی چوب باقی نمی ماند.
ولی باید توجه داشت که سیلر، کیلر، نیم پلی استر، روغن جلا، رنگ پلی اورتان، تمام پلی استر و… به هیچ عنوان مناسب پوشش سازه های چوبی موجود در فضای باز نیست.
| – | |
| نگهداری چوب در فضای بیرون – رنگ کاری چوب |
ضد آب کردن چوب:
پیشگیری از نوسان رطوبت چوب و افزایش ثبات ابعاد و ضد آب کردن آن به ویژه در مصارف بیرونی موضوع مهمی است. نتایج نشان داده است که استفاده از پارافین تاثیر معناداری بر جذب آب و خاصیت آب گریزی دارد؛ به طوری که با افزایش پارافین این خواص بهبود یافته اند.
به طور کلی نمونه های تیمار شده با پارافین، آب گریزی بیشتری نسبت به سایر نمونه ها داشته اند.
همچنین نتایج نشان داد که نمونه های پوشش داده شده با نانو ذرات زایکوسل بیشترین مقاومت را به جذب آب از خود نشان دادند. بیشترین زاویه ی تماس در نمونه پوشش داده با نانو زایکوسل مشاهده شد.
استفاده از روغن های گیاهی:
روغن چوب اصالت و طبیعت و شخصیت چوب را حفظ می کند. تا قرن نوزدهم میلادی نجار ها از واکس های دست ساز و روغن های طبیعی خام برای پوشش سازه های چوبی استفاده می کردند.
شرکت های زیادی وجود دارند که که در زمینه ی تولید این گونه روغن های گیاهی مخصوص چوب فعالیت دارند که در ایران نیز این شرکت ها به صورت فعال به واردات این روغن ها به بازار ایران اقدام نمودند.
نکته ی جالب به توجه این است که محدودیت زیادی برای تهیه ی این گونه روغن های گیاهی مخصوص چوب(از نوع صنعتی) نخواهیم داشت و برترین شرکت ها در جهان محصولاتشان را از طریق نمایندگان خود به بازار ایران عرضه کرده اند.
روغن چوب یک ماده ی طبیعی است که پس از اجرا شدن بر روی چوب در خلل و فرج آن نفوذ کرده و در واقع جذب چوب خواهد شد ولی رنگ های صنعتی( وارنیش ها ) عموما بر روی چوب یک لایه ی محافظ تشکیل می دهند و عملکرد آنان مانند عملکرد روغن گیاهی چوب نخواهد بود.
همان طور که می دانید یکی از اولین موادی که برای پوشش چوب در سال های گذشته مورد استفاده بود همین روغن های گیاهی مانند روغن برزک (بزرگ)، روغن کنجد، روغن کتان و… بوده اند نکته اینجاست که استفاده از این روغن های گیاهی به صورت خام و فرآوری نشده، مشکلاتی برای سازه ی چوبی ایجاد می کند.
| نگهداری چوب در فضای بیرون – ضد آب کردن چوب |
به همین خاطر شرکت های تولید کننده رنگ چوب، اقدام به تولید نسل جدید پوشش چوب کردند که در ایران با نام روغن های گیاهی شناخته می شوند خصوصیت اصلی آن روغن ها همین گیاهی بودنشان است و تفاوت اصلی اینست که تولیدکنندگان با ایجاد تغییراتی در آن ها ایرادات رایج در روغن های قدیمی مورد استفاده بر چوب را برطرف کرده اند.
همچنین استفاده از پوشش روغن بزرگ از یک سو منجر به کاهش میزان جذب آب و از سوی دیگر باعث کاهش اصطکاک و روان تر شدن سطح چوب می شود.همچنین افزایش کاهش وزن پس از هوازدگی، در اثر جذب بیشتر رطوبت نمونه های پوشش داده نشده نسبت به نمونه های پوشش داده شده است که باعث تخریب سریعتر و آسان تر بافت چوب شده است.
باید توجه داشت که این روغن ها برخلاف رنگ های شیمیایی طرح نقش چوب را تغییر نمی دهند و زیابیی چوب همچنان حفظ خواهد شد.
جایگاه لوازم نیز دارای اهمیت است:
اگر چوب را با بهترین رنگ موجود در دنیا هم پوشش دهیم، دلیلی بر ماندگاری همیشگی آن نخواهد بود و می توان در کنار استفاده از رنگ مناسب فضای باز برای محافظت از سازه ها از ترفند های دیگری نیز استفاده کرد. به عنوان مثال در صورت عدم استفاده از میز و صندلی آن را به داخل انبار و یا زیر سایبان انتقال دهیم با این کار عمر سازه ها را چندین سال افزایش می دهیم.
بهترین پوشش برای محافظت از چوب در فضای باز چیست؟
| نگهداری چوب در فضای بیرون – روغن های گیاهی |
تا به امروز روغن های گیاهی مخصوص چوب بهترین گزینه برای پوشش چوب در فضای باز هستند.
حال این روغن های گیاهی کجا کاربرد دارند؟
این روغن ها از نظر ساختار بسیار مشابه اما در جزئیات و ساختار فنی با یکدیگر متفاوت هستند. روغن گیاهی چوب همانگونه که از نامش مشخص است برای عمل فینیشینگ یا پوشش نهایی و انتهای کار کاربرد دارد و برای آن مهم نیست که با اصول رنگ کاری چوب آشنا باشیم همین که حداقل آشنایی با رنگ و اجزای آن را داشته باشیم کفایت می کند و مهمترین خصوصیت آن اجرای آسان آن است و به راحتی می توان ار آن بر روی سازه های متفاوت استفاده کرد.
همچنین این نوع رنگ های گیاهی هم مانند بسیاری دیگر از رنگ های شیمیایی رنگ بندی داشته و حتی شما می‌توانید از رنگ های مختلف یک برند استفاده کنید و آن را با هم ترکیب کنید و به رنگ های جدید دست پیدا کنید.
نگهداری از وسایل چوبی داخل منزل:
آموزش رفع لکه از روی چوب
۱. با استفاده از لکه گیری: یکی از راه های از بین بردن لکه های سیاه روی چوب سفید استفاده از شیر می باشد که برای این کار کافی است یک دستمال را به شیر آغشته کرده و روی آن لکه قرار دهیم و پس از چند لحظه همان پنبه یا دستمال را چند مرتبه روی لکه بکشیم.
از دیگر راه های موثر در این زمینه میتوان به دستمال آغشته به لیمو ترش، خمیر دندان و یا اسپری حالت دهنده مو اشاره کرد که تاثیر به سزایی خواهند داشت.
روغن ساج و روغن بزرک
و همچنین برای از بین بردن لکه های آب می توان به روغن ساج اشاره کرد که این روش برای برخی از لکه های آب موثر نیست و در این شرایط پیشنهاد می شود از روغن برزک و تربانتین استفاده کرد در واقع باید این دو را باهم ترکیب کرده و چند ساعت روی لکه قرار دهید.
۲.محافظت در برابر حشرات چوب خوار: این مساله از مهمترین کارهایی است که باید آن را مد نظر داشته باشیم.
| نگهداری چوب در فضای بیرون – چوب در دکور منزل |
وجود کرم چوب مبل به خصوص برای مبلمانی با چوب گردو از رایج ترین مشکلات است. نوع این حشره ها در شرایط مختلف آب و هوایی کشور متفاوت بوده و بیشترین کرم چوب خوار در شهر های شمالی ایران قرار دارند.
جهت محافظت از وسایل در برابر این نوع حشرات, چک کردن مرتب تمامی بخش ها و شیار های مبلمان ضروری است و اگر سوراخ های کوچک یا خرده چوب مشاهده کردید باید از محلول های ویژه ای برای از بین بردن آنان استفاده کنیم.
البته توجه داشته باشید که این دسته از محلول ها تنها برای حشرات بالغ کاربرد داشته و تخم آنان را از بین نمی برد.
از دیگر روش ها می توان به
۳. روغن براق کننده چوب
۴. مرطوب کردن محیط منزل
۵. تعمیر وسایل چوبی به صورت مداوم اشاره کرد.
چند ایده برای دکوراسیون چوبی در منزل:
۱. دیوارپوش چوبی
۲. زیر استکانی چوبی
۳. استفاده از نرده چوبی به عنوان کتابخانه
۴. کفسازی و زیر سازی کفپوش چوبی
۵. لوستر آویز با تنه ی درختان کهن
۶. لباس چوبی
۷. طناب چوبی
۸. جاشمعی چوبی
۹. ساخت اتاق ماشین با چوب
۱۰. انواع شلف و قفسه های دیواری
۱۱. میز تحریر با چوب
۱۲. انواع میز نهار خوری با چوب
۱۳. میز تلوزیون
و…
برای ساخت این وسایل حتی می توان از چوب های دور ریختی نیز استفاده کرد و طرح ها و ایده های زیبایی را برای دکوراسیون منزل و اتاق و حتی دفاتر اداری اجرا و پیاده کرد.
| نگهداری چوب در فضای بیرون – انواع وسایل چوبی |
مطالب مرتبط با نگهداری از چوب :
- روش‌های نگهداری و مراقبت از ترمووود با تمرکز بر رنگ‌آمیزی و معرفی انواع رنگ در ایران
- نحوه ترمیم آسیب موریانه | شناسایی و رهایی از آن
- نحوه مراقبت از وسایل منزل و مبلمان (قسمت چهارم ، چوب ، چرم طبیعی و چرم مصنوعی)
- موارد احتیاطی برای استفاده از وسایل چوبی, نگهداری از چوب
- روش های نگهداری چوب در دکوراسیون های خارجی
- چوب مقاوم در برابر آب , فورمول و روش ضد آب کردن چوب
