چوب پادوک
نگاه اجمالی
درخت پادوک معمولا در آب و هوای حاره ای رشد می کند؛ ولی محل رشد آن می تواند از جنگل های بارانی تا خشک هم متغیر باشد. درخت پادوک را می توان در هند، شبه جزیره هند و چین، آفریقای غربی و حتی فلوریدای جنوبی هم یافت.
چوب درخت پادوک وقتی به تازگی قطع شده باشد، به رنگ قرمز نارنجی روشن است که به مرور زمان به قهوه‌ای مایل به قرمز تغییر رنگ می دهد. چوب درخت پادوک تقریبا سخت و سنگین، با بافت متوسط، ولی دارای منافذ بزرگ است؛ اما به هنگام صاف کردن با رنده و اره خوردن، سطح صاف و صیقلی پیدا می کند.
محدوده رنگ چوب پادوک آفریقایی از قرمز نارنجی روشن یا قرمز بنفش با نوارهای تیره شروع می شود و بعد از اکسید شدن، به قهوه‌ای شکلاتی یا قهوه‌ای روشن تغییر پیدا می کند. اسم های دیگر چوب پادوک آفریقایی عبارتند از امبیل، موتوتی، انگولا، بوسولو و غیره.
معمولا برای ساخت اسباب و اثاثیه منزل، کف، خراطی، ساخت لوازم موسیقی و لوازم جانبی و تزیینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چوب پادوک قبل و بعد از قطع از درخت
تاریخچه
تاریخچه درخت پادوک و استفاده از چوب خوش رنگ آن، به میلیون ها سال می رسد. حضرت سلیمان پادشاه عظیم بنی اسرائیل، از الوارهای پادوک برای ساخت ستون های معبد خود استفاده کرد.
هزاران سال بعد از آن، پادشاهان فرانسوی قرن هفدهم، لویی پانزدهم و شانزدهم طرفدار پادوک قرمز بودند و به آن ناررا می گفتند و نجاران سلطنتی از این چوب فنجان هایی می ساختند. از آنجا که آب درون این فنجان ها به رنگ زرد در می آمد، باور بر این بود که آن معجون خواص دارویی شگفت انگیز دارد. این چوب رنگارنگ زیبا، حدود یک قرن بعد تحسین های گسترده تری را به خود جلب کرد و بعدها از آن به عنوان روکش در مبلمان به سبک امپراطوری استفاده شد.
بعد از اروپا این بار نوبت انگلیس بود که از این چوب خارق العاده استفاده کند و بعد هم از شیکاگو وارد تجارت آمریکا و بعد از آن به کل دنیا منتشر شد. چوب پادوک هم اکنون به عنوان یکی از کمیاب ترین و در عین حال مرغوب ترین و با کیفیت ترین چوب به شمار می رود و از آن در صنایع مختلفی مثل تهیه مبلمان و وسایل موسیقی، مخصوصا وسایل تار دار و غیره استفاده می شود.
شکل درخت و مشخصات ظاهری
درخت پادوک از آفریقای بومی تا آفریقای مرکزی و آفریقای حاره ای غربی، برای مغز چوب به رنگ قرمز _ نارنجی روشن آن معروف بوده است. رنگ قرمز مغز چوب این درخت، از نوعی ترکیبات شیمیایی ساخته شده است که درخت از خاک استخراج و به درون مغز درخت منتقل می کند. این عصاره های شیمیایی از درخت در مقابل باکتری ها و خوردگی قارچی محافظت می کنند.
ارتفاع درخت پادوک به صد الی صد و سی فوت، یعنی حدود سی الی چهل متر و قطر تنه آن هم به چیزی حدود بیست و چهار تا چهل و هشت اینچ، یعنی حدود شصت تا صد و بیست و گاهی هم صد و پنجاه سانتیمتر هم می رسد. تنه درخت پادوک معمولا مستطیلی یا استوانه ای شکل است. الیاف آن معمولا مستقیم و صاف است، ولی گاهی وقت ها هم الیاف به هم پیوسته و موجدار از خود نشان می دهد.
تنه این نوع درخت بسیار محکم و پایدار است، به طوری که به سختی خم می شود و همچنین مقاوم به شکستن و خورد شدن در طوفان ها و سیلاب های شدید است. میوه درخت پادوک متمایز، مدور، و بین دو لایه قرار گرفته که به میوه یک شکل بالدار می دهد. میوه این درختان غیر خوراکی است.
فواید درخت پادوک
بومی های آفریقا از درخت پادوک استفاده های متعددی می برند. علاوه بر استفاده از چوب و تنه این درختان، از رنگ منحصر به فرد مغز چوب آن برای رنگرزی و حتی جشن های مذهبی خودشان استفاده می کنند.
برگ درخت پادوک، سرشار از ویتامین سی و پروتئین است که جایگزین مناسبی برای سبزیجات مختلف بوده و بومی ها در غذاهایشان از آن استفاده می کنند. پوست درخت این نوع درختان نیز خاصیت دارویی دارد و بومی ها از آن به عنوان درمان گیاهی برای بسیاری از بیماری ها استفاده می کنند.
گونه های یافت شده از پادوک
حدود سی و پنج گونه مختلف از این درخت تاکنون یافت شده است که هر کدام با یک اسم خوانده می شوند.
پرورش درخت پادوک در ایران
از آنجایی که درخت پادوک در مناطق حاره ای رشد می کند، تاکنون منابعی مبنی بر پرورش آن در ایران به دست نیامده و این چوب از کشورهای دیگری چون هند و چین و کشورهایی که این درخت را پرورش می دهند، به ایران وارد می شود.
ویژگی ها و مشخصات چوب پادوک
این چوب به طور کلی دارای بافت درشت و منافذ بزرگ است. الیاف آن به صورت موازی و مستقیم است که کار را با ان آسان می کند. رنگ آن قرمز یا نارنجی روشن و قهوه‌ای مایل به قرمز است و به مرور تیره تر می شود که نباید با چوب رز اشتباه گرفته شود. این چوب از نظر استحکام و سفتی، بهتر از سایر انواع چوب عمل می کند و به هنگام کار با آن بوی مطبوعی از آن بلند می شود.
انواع
چوب درخت پادوک که اصالاتا به آفریقا یا آسیا باز می گردد، دارای گونه های متعددی است و انواع مختلفی از چوب پادوک در بازار چوب وجود دارد. چوب پادوک معمولا با نام های ناررا و موکاوا نیز شناخته شده است و به دلیل پایداری و استحکام و قدرت تحمل به هنگام کار روی آن، منبع با ارزشی به حساب می آید. با وجود اینکه رنگ قرمز آن را از دیگر چوب ها متمایز می سازد، ولی گاهی با چوب رز اشتباه گرفته می شود. گفته می شود چوب رز نوعی از گونه های چوب پادوک است.
چوب پادوک آفریقایی
این نوع از چوب پادوک به شدت متعارف است و به دلیل رنگ قرمزش، شنجرف (قرمز) هم خوانده می شود. رنگ آن می تواند نارنجی کمرنگ یا قهوه‌ای مایل به قرمز باشد که بعد از قطع و اکسید شدن، تیره تر می شود. فیبر این درخت معمولا به صورت مستقیم است و بافت آن درشت و دارای نوعی درخشندگی طبیعی است.
چوب پادوک آفریقایی به موریانه و حشرات دیگر مقاوم است؛ پایداری بالایی دارد و به فاسد شدن نیز مقاوم است. کار با آن راحت است، به راحتی چسب زده می شود، تراش می خورد و جلا داده می شود. لازم است که ایمنی لازم به هنگام کار با چوب پادوک آفریقایی در نظر گرفته شود؛ زیرا به هنگام رنده کردن، تراشه هایی از آن پرتاب می شود.
چوب پادوک آفریقایی رنگ قرمز منحصر به فردی دارد که برای حفظ آن از اکسید شدن و تیره شدن، به آن رنگ جلای ضد امواج یو وی می زنند که رنگ طبیعی آن تغییر نکند. به هرحال چوب پادوک آفریقایی به دلیل پایداری و استحکام و مقاومت و راحتی در کار، یکی از محبوب ترین چوب ها در میان نجاران و صاحبان حرفه نجاری است.
به همراه رایحه خوبی که به هنگام کار از آن بلند می شود، این چوب می تواند به مبلمان، روکش، خراطی، ابزار موسیقی و دیگر اشیاء چوبی تبدیل شود.
چوب پادوک برمه ای
چوب پادوک برمه ای نسبت به چوب پادوک آفریقایی بافت سبک تری دارد. مغز چوب این نوع پادوک، زرد_قرمز است و به مرور زمان به قهوه‌ای _طلایی تغییر می کند. در چوب پادوک برمه ای لایه اطراف مغز چوب، زرد رنگ است که کاملا از مغز چوب قابل تشخیص است.
چگالی چوب پادوک برمه ای نسبت به نوع آفریقایی آن بیشتر است و الیاف به هم پیوسته این چوب، کار را با آن کمی دشوار می کند. با این حال مثل نوع پادوک آفریقایی، به خوبی رنگ جلا زده می شود، به خوبی چسب می خورد و تراش داده می شود. رایحه خوشایند به هنگام کار با آن هم حس تازگی به کاربر می دهد.
چوب پادوک برمه ای حلقه های رشد درهم و منافذ بزرگ دارد. به عنوان یک عامل حساسیت زا، چوب پادوک برمه ای می تواند باعث مشکلات تنفسی و پوستی و چشمی شود؛ با این حال واکنش حساسیتی شدید به ندرت اتفاق می افتد.
چوب پادوک اندامن
چوب پادوک اندامن دارای الیاف در هم پیوسته و بافت درشت و منافذ بزرگ است. رنگ این چوب نارنجی روشن و قهوه‌ای مایل به قرمز است و مثل دو نوع برمه ای و آفریقایی، به مرور زمان رنگش تیره تر و به بنفش_قرمز_قهوه ای تبدیل می شود. این نوع نیز پایدار و مقاوم به خوردگی است و همچنین مقاومت خوبی در مقابل حشرات و موریانه از خود نشان می دهد. کار با آن راحت است و چسب و جلا و تراش کاری روی آن خوب انجام می شود.
احتمال پرتاب تراشه به هنگام رنده کردن و صیقل دادن وجود دارد. این نوع چوب به دلیل از بین رفتن و تهی شدن منابع آن، نسبت به دیگر انواع چوب پادوک در دامنه چوب وارداتی به میزان خیلی کم وجود دارد.
چوب پادوک اندامن دارای رایحه مطبوع به هنگام کار با آن است و برای ساخت مبلمان و وسایل موسیقی و دسته برای ابزار، روکش و کف و اشیاء چوبی کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربردهای چوب پادوک
چوب پادوک از گونه های متعدد تروکارپوس نشأت می گیرد و تقریبا همه پادوک ها منشأ آفریقایی یا آسیایی دارند. چوب پادوک به دلیل سفتی، قدرت تحمل به هنگام کار روی آن و استفاده های تزئینی ارزش دارد که بیشتر آن ها رنگ قرمز زیبایی نیز دارند.
بیشتر گونه های پادوک دارای آب یا الکل در ترکیبات خود هستند و می شود به عنوان رنگ از آن ها استفاده کرد. نجاران این چوب را به خاطر رنگ زیبایش انتخاب می کنند. چوب پادوک کاربردهای فراوانی دارد. از این چوب برای ساخت انواع مبلمان سلطنتی استفاده می شود.
همچنین روکش هایی که از این چوب تهیه می شوند، در ساخت انواع رویه مبلمان و صندلی های ماشین های گران قیمت به عنوان جایگزین چرم استفاده می شود. از چوب پادوک برای تهیه انواع پارکت استفاده می شود.
این نوع چوب به دلیل بافت متراکمی که دارد، به هنگام ضربه زدن بر آن صدای خیلی خفه ای از خود بلند می کند. به همین دلیل برای ساخت انواع ابزار موسیقی به خصوص آن ها که در ساختارشان تار استفاده می شود مانند گیتار، ویولون و اگزیلوفون و سنتور استفاده می شود. دسته های چاقوها و ابزار مختلف از نوع چوب پادوک است.
از روکش های آن برای تزئین کف به جای سرامیک استفاده می شود. بسیاری از کارهای خراطی و ساخت انواع لوازم دکوری از این چوب به دلیل راحتی کار با آن استفاده می شود. برای تراشکاری هم از چوب پادوک استفاده می شود.
به دلیل مقاومت بالای آن در برابر خوردگی و قارچ زدگی، از چوب پادوک در ساخت انواع قایق های تفریحی و شخصی استفاده می شود.
از قطعات کوچک چوب پادوک برای ساخت زیورآلات رزینی مختلف استفاده می شود.
مزایا
چوب پادوک مزایای زیادی دارد که آن را از بقیه انواع چوب متمایز می سازد از جمله:
- رنگ
رنگ این نوع چوب بسیار منحصر به فرد است و معمولا بعد از اتمام کار نیاز به رنگ آمیزی ندارد. اغلب آن را به خاطر رنگ زیبایش استفاده می کنند. رنگ های متنوع آن از صورتی کمرنگ، قرمز بنفش، قرمز نارنجی روشن و قهوه‌ای مایل به قرمز متغیر هستند.
- بافت
بافت چوب پادوک معمولا صاف است، ولی بیشتر اوقات هم دارای بافت درشت و طبیعی و منافذ زیاد با یک درخشندگی به خصوص است. رنگ بافت آن گاهی به صورت به هم پیوسته خود را نشان می دهد که به زیبایی چوب می افزاید.
- مقاومت به خوردگی و فاسد شدن
چوب پادوک به مقاومت در برابر حشرات و موریانه ها معروف است. داشتن این مقاومت به دلیل وجود ترکیبات شیمیایی درون مغز چوب آن است. این ترکیبات علاوه بر دور کردن حشرات و موریانه ها، جلوی خوردگی باکتریایی و قارچی را در چوب پادوک می گیرند.
- کاربری راحت
یکی از مزایای مهم چوب پادوک، راحتی در استفاده و شکل دادن آن است. در عین مستحکم و پایدار بودن، به راحتی برش داده می شود، به راحتی صیقل داده و درخشنده می شود؛ پیچ و مهره و میخ به راحتی در آن فرو می رود، بدون اینکه به بافت آن آسیب بزند. این چوب به راحتی چسب خورده و حالت می گیرد و در خراطی و حکاکی به راحتی استفاده می شود و شکل مورد نظر را به خود می گیرد.
معایب
هر محصولی در جهان در کنار مفید بودن و استفاده های خوب و مزایا و نقطه قوت هایش، دارای معایب و نقطه ضعف هایی هست. هرچند در مورد چوب پادوک این نقطه ضعف ها در مقایسه با مزایا و کاربرد بالایی که دارد، زیاد به چشم نمی آیند و حتی قابل تعمیم دادن هستند.
- رایحه
به هنگام قطع کردن چوب پادوک، رایحه ای از آن بلند می شود. بهتر است هنگام قطع کردن و کار کردن با هر نوع چوبی، از ماسک مناسب بینی و دهان استفاده شود.
- حساسیت/ مسمومیت
استفاده کننده ممکن است به هنگام کار با چوب پادوک دچار حساسیت های خفیفی شود؛ خارش پوست و چشم و آبریزش بینی نمونه ای از این حساسیت های خفیف است. در صورت استفاده مناسب از ماسک و دستکش مخصوص نجاری، کاربر به حساسیت دچار نخواهد شد.
- پودر رنگ قرمز
کاربر به هنگام قطع چوب و کار با چوب پادوک و استفاده از اره، باید لباس مناسب کار به تن کند. در غیر این صورت یک پودر قرمز رنگ تمام کارگاه را فرا می گیرد که در صورت نشستن بر لباس، آن را رنگی می کنند. به هنگام کار با چوب، باید عینک مخصوص، ماسک، روپوش مناسب و دستکش حتما استفاده شوند.
نویسنده: رحیم نعمتی لیمائی
پادوک ؛ padauk ( اطلاعات عمومی ترجمه واژه به واژه از ویکی پدیا )
Pterocarpus است pantropical جنس درختان در خانواده بقولات .
آن را به زیرخانواده متعلق باقالیها ، و به تازگی به غیررسمی اختصاص داده بود تک تبار Pterocarpus کلاد در Dalbergieae .
بیشتر گونه های Pterocarpus از چوب های ارزشمندی به عنوان padauk (یا padouk) تجارت می کنند.
نامهای متداول دیگر می mukwa یا narra . P. santalinus همچنین با ارزش ترین گلاب را در چین با نام Zitan به دست می آورد.
چوب از درخت ناررا ( P. indus) و برمه درخت padauk ( ص macrocarpus ) به عنوان به بازار عرضه amboyna زمانی که آن را در رشد گره فرم.
نام علمی به زبان یونانی باستان لاتین شده است و به معنای “میوه بال” است که به شکل غیرمعمول غلافهای بذر در این جنس اشاره دارد.
مطالب مرتبط با انواع چوب :
- چوب پادوک , رز پادوک , روکش چوب رزپادوک افریقا
- چوب پادوک
- پادوک افریقایی , چوب رز پادوک , چوبی منحصر به فرد با خواص استثنایی
- چوب رز پادوک
با تشکر از توجه شما
