چوب های مورد استفاده در نجاری

موضوع انتخاب چوب معمولا موضوع بسیار پیچیده ای هست. هر نجار تازه کاری در زمان انتخاب چوب با مباحث پیچیده و اصطلاحات مختلفی روبرو می شود.

در طی این مقاله ما سعی می کنیم در زبان ساده با انواع چوب های مورد استفاده در نجاری و چگونگی انتخاب انواع چوب در کاربری های مختلف را بیان کنیم، شاید این مقاله خیلی زبان تخصصی در رابطه با شناخت چوب نداشته باشد اما سعی شده این مبحث پیچیده را طوری بیان کنیم تا در زبان ساده هر شخصی توان درک این مقوله را داشته باشد. این یک راهنمای ساده برای کمک به شما در درک خرید یک چوب برای سازه های مختلف در نجاری می باشد.

معرفی چوب های مورد استفاده در نجاری

بسیاری از افراد که به صورت حرفه ای با چوب کار انجام نمی دهند، تصور می کنند که هر نوع چوبی برای نجاری مناسب می باشد. اما کسانی که دانش کار با چوب را دارند، می دانند که به دلایل مختلفی این موضوع درست نیست. چوب، مانند هر ماده دیگر، ویژگی ها، کیفیت، خواص مختلفی دارد و برای هر شکلی از کاربری، نوع چوب های مورد استفاده در نجاری فرق می کند.

اگر با چوب کار می کنید، شناخت انواع مختلف چوب های مورد استفاده در نجاری بسیار حائز اهمیت می باشد، زیرا هر قسمی از چوب برای هر شکلی از کار مناسب نیست.

بسته به به نوع نجاریتان و کاری که می خواهید انجام دهید، انتخاب یک نوع چوب مناسب باعث می شود تا از پروژه های نجاری خود بهترین بهره را ببرید. نجارهای فصلی، با تغییر فصل، چوب مورد استفاده شان نیز تغییر می کند. نوع چوب های مورد استفاده در نجاری در میزان کیفیت کار شما بسیار مورد اهمیت می باشند، بنابراین عاقلانه تر است که حداقل تا حد امکان با ویژگی های انواع چوب و نوع کاربری آنها در نجاری اطلاعات کافی را داشته باشید.

به عنوان مثال، چوب زبان گنجشک قوی و سنگین با بافتی درشت است که باعث می شود برای ساخت قایق ها، مبلمان، دستگیره ها، چوب های هاکی عالی باشد، در حالی که چوب گردو برای ساخت کابینت ها مناسب است.

این بدان معنی است که شما می توانید یک کابینت از جنس چوب زبان گنجشک درست کنید اما در مقایسه با چوب گردو زمان و تلاش بیشتری لازم است تا آن را بسازید. یکی از عوامل تعیین کننده با انواع چوب میزان سطح دشواری کار با چوب می باشد.

معرفی چوب های مورد استفاده در نجاری

چوب سخت یا چوب نرم؟

بیشتر افراد درگیر این سوال هستند که برای پروژه های نجاری خود، آیا باید از چوبی سخت مانند چوب افرا یا چوب بلوط استفاده کنند؟ یا از انواع چوب های نرم مانند کاج زرد یا سرو بهره بگیرند؟

پاسخ: این کاملاً به آنچه که شما می سازید بستگی دارد.

برخی از پروژه ها حتی نیاز به ترکیبی از چوب سخت و چوب نرم دارند به طور مثال جهت ساخت ویولن از چوب کاج برای تار و کمان ویولن استفاده می کنند و از چوب افرای سخت برای قسمت های پشت و بدنه ویولن بهره می گیرند.

بسیاری از صنعتگران در گذشته پایه های میز کار خود را از کاج ارزانتر (چوب نرم) و رویه میز را از چوب های سختی مانند چوب راش یا افرا ساخته بودند. از کاج زرد در پایه های میز که خیلی دچار آسیب دیدگی نمی شد استفاده می کردند.

انتخاب چوب های پایدار و ناپایدار برای نجاری

در حال انتخاب چوبی برای مبلمانتان هستید که دارای الگوی دانه ظریف باشد و همچنین جزو چوب های پایداری باشد که تغییرات فصول، میزان خشکی و رطوبت هوا هم بر روی آن تاثیر نگذارد. به خصوص اگر در حال ساخت مبلمان خوب هستید به ثبات بسیار زیادی احتیاج دارید، چوب هنگام خشک شدن و همچنین با تغییر فصول و مکان (دما و رطوبت) حرکت می کند.

البته که چوب بلندتر نمی شود اما با افزایش رطوبت، عرض آن گسترش می یابد. در انتخاب چوب های مورد استفاده در نجاری می توانید بخشی از مبلمان خود را از چوب هایی با الگوی دانه ای زیبا (در عین حال ناپایدار) استفاده کنید ولی در قسمت هایی که به دوام و استحکام بیشتری نیاز دارد از چوب های پایدارتر در قسمت های بدنه و سازه اصلی مبلمانتان بهره بگیرید.

به عنوان مثال، به این درب چوبی قدیمی نگاه کنید، بدنه درب معمولاً از چوب تزئینی (پایداری کمتری) ساخته شده، اما ریل و میله (قسمت هایی از سازه اصلی) معمولاً از چوب بسیار پایدار تولید شده اند.

معرفی چوب های مورد استفاده در نجاری- استفاده ترکیبی چوب پایدار و ناپایدار در ساخت درب

بنابراین نکته اصلی یافتن چوب هایی است که تغییرات رطوبت و آب و هوایی تا حد امکان در آن تاثیرگذار نباشد و شرایط نسبتا پایداری داشته باشد. اما آیا چوبی که دارای ساختار “دانه های عمودی” می باشد، پایدار است؟ پاسخ این است: همه اینها بستگی به چگونگی برش چوب از درخت و نحوه پرداخت آن دارد. طی نظرات کارشناسان در بررسی انواع برش های مماسی و برش های شعاعی، نشان داده شده که برش های مماسی نسبت به برش های شعاعی چوب های ناپایدارتری هستند.

معرفی چوب های مورد استفاده در نجاری- چگونگی برش چوب در میزان ثبات چوب تاثیرگذار است

شناخت انواع مختلف چوب باعث آسانتر شدن کار نجار می شود

به جای اینکه سخت کار کنید، سعی کنید هوشمندانه کار کنید. انواع مختلفی از چوب ها در کار نجاری وجود دارد. از لحاظ کاربرد چوب های مورد استفاده در نجاری از چند منظر بررسی می شوند: از جنبه زیبایی آنها، از لحاظ اقتصادی، برخی از نظر میزان محکمی و توان آنها. بسیاری از چوب ها بسیار به همدیگر شباهت دارند و تنها با الگوی قرارگیری دانه ها متفاوت می باشند، برخی دیگر براساس میزان سختی یا رنگ متمایز می شوند. همه نجاران این اختلافات را در نظر گرفته و بهترین آنها را با توجه به نیاز خود انتخاب می کنند. انواع درختان زبان گنجشک، گردو، گیلاس، چوب افرا، کاج، بلوط، درخت ساج، صنوبر، چنار و فندق جزو بهترین و پرکاربردترین چوب های مورد استفاده در نجاری می باشند.

چوب بلوط و زبان گنجشک در نجاری

بلوط و زبان گنجشک دو نوع چوب سخت می باشند که معمولاً در خانه ها، دفاتر کار و هرجای دیگر می توان از آنها بهره گیری کرد. چوب بلوط همچنین در ساخت دکوراسیون داخلی مساجد بسیار پرکاربرد است. چوب بلوط دارای الگویی با خطوط گسترده و پیچیده می باشد که به راحتی رنگ آمیزی، لکه گیری و واکس زده می شود؛ در نهایت با جلا دادن چوب، محصولی بسیار کارآمد می شود. بلوط به دلیل استحکام و ماندگاری آن، یکی از انتخاب های مورد توجه برای زیرسازی ساختمان ها در نجاری است. چوب سخت زبان گنجشک نیز دارای طرح هایی گسترده است، اما بعضی اوقات دارای الگوی بهم ریخته می شود که ممکن است زیگزاگ مانند شود و نقاط تیزی در طرح خود ایجاد کند. زبان گنجشک کمی سخت تر از بلوط است. مزیت استفاده از این دو چوب سخت در دسترس بودن آنها است و تخته سه لا چوب بلوط و زبان گنجشک تقریباً در هر ضخامتی موجود است.

چوب ماهون و گیلاس در نجاری

چوب ماهون و گیلاس از نظر رنگ مشابه هستند، هر دو دارای طیف رنگی از قهوه ای روشن تا قرمز هستند. آنها دارای دانه هایی با الگویی مرتب و بهم فشرده می باشند، اما از نظر سختی تفاوت دارند. ماهون جزو چوب های سخت می باشد که کار با آن راحت است. چوب ماهون بیشتر در جهت زیرسازی های ساختمان، ساخت انواع درب و کارهای ظریفی نظیر روکش انواع مبلمان و ساخت میزهای اداری استفاده می شود. چوب گیلاس بیشتر برای ساخت کفپوش ها، انواع شلف، کتابخانه و کابینت یا میز استفاده می شود. این درخت دارای الگوهای دانه ای ظریف و گرداب مانند با ظاهری خامه ای است. گیلاس گاهی اوقات با توسکا اشتباه گرفته می شود، اما وقتی از نزدیک مورد بررسی قرار گیرد، الگوی دانه پیچیده تری نسبت به توسکا دارد.

چوب ماهون در ساخت روکش انواع مبلمان و ساخت میزهای اداری استفاده می شود.

چوب گردو و نجاری

چوب گردو یک چوب همه کاره است، زیرا به دلیل سنگین بودن آن سخت و بادوام است. گردو یک انتخاب محبوب برای ساخت انواع پیشخوان آشپزخانه است. انواع مختلفی از گردو در طیف رنگی متفاوت وجود دارد، چوب گردو سیاه از گونه چوب های تیره می باشد و عواملی مختلفی در استفاده مکرر از این چوب دخالت دارند که می توان به در دسترس بودن آن و کاربری آسان این نوع چوب به دلیل فرم پذیری و تبدیل آن به انواع کارهای دستی، اشاره کرد. همچنین به لحاظ استفاده آن در تخته سه لا این چوب را گزینه ای مناسب برای پروژه های بزرگتر مانند کابینت سازی تبدیل کرده اند. همچنین چوب گردوی سیاه از چوب های مورد استفاده در نجاری و ساخت انواع قایق و حتی برخی از آلات موسیقی می باشد. یکی دیگر از کاربردهای محبوب گردو سیاه به دلیل رنگ تیره آن استفاده در استندهای چوبی می باشد.

چوب افرا و نجاری

افرا از زمره چوب های سختی است که در منازل و ساختمان ها بهره گیری می شود. این چوب بسیار سخت تر از بلوط، زبان گنجشک، چوب ماهون یا هر چوب دیگری است که به طور معمول در کارهای چوبی و نجاری ها مورد استفاده قرار می گیرد. این چوب دارای یک الگوی پیچشی مشخص می باشد که در بافتش یک سری گره های کوچک را تشکیل داده است. افرا دارای رنگی روشن، تقریباً سفید رنگ می باشد. تجهیزات نجاری جهت برش چوب افرا حتما باید تیغه ها به کاربید تنگستن سیمانی مجهز شده باشند تا در هنگار برش به چوب آسیبی نرسد. پروژه های معروف نجاری برای افرا معمولاً در ساخت مبلمان ها، کفپوش ها، کابینت و لوازم جانبی آشپزخانه پرکاربرد می باشد. از آنجا که بسیار با دوام و مستحکم می باشد از آن می توان به عنوان کفپوش زمین بولینگ استفاده کرد.

چوب کاج و نجاری
کاج از انواع چوب نرم است که کار با آن برای منبت کاری و خلق هنرهای دستی بسیار آسان است. کاج معمولاً دارای طیف رنگی زرد روشن است که از لحاظ قیمتی بسیار به صرفه می باشد.

اگر بخواهید چوب را کمی تیره تر کنید، به راحتی رنگ آمیزی می شود. با این حال، بسیاری از نجاران به سادگی چوب را بهم می چسبانند و از آن در ساخت انواع مبلمان استفاده می کنند. کاغذ اغلب با استفاده از خمیر درخت کاج تهیه می شود و به دلیل داشتن الگوی دانه ریز و صاف آن نیز در صنعت مبلمان بسیار بهره گیری می شود.

چوب سرو و نجاری

سرو یکی دیگر از چوب های نرم است که کاربری آن بسیار آسان است. به دلیل داشتن تن های رنگی گرم مانند قرمز، قهوه ای و رایحه ی معطر آن بسیار دوست داشتنی است. به خاطر عطرش سرو گزینه ای مناسب جهت استفاده در مبلمان اتاق خواب ها و توالت ها می باشد، چرا که بوی دلپذیر آن، سبب دور نگه داشتن حشرات می شود. روغن طبیعی موجود در سرو، لاروهای حشرات را از بین می برند و در ساخت شلف ها یا کمد لباس ها، به حفظ لباس ها و ملافه هایمان از شر آفت لباس ها کمک می کند؛ همچنین به دلیل مقاومت بالایش در برابر رطوبت و تورق، آن را به انتخابی عالی جهت مبلمان فضای باز تبدیل کرده است.

استفاده از چوب سرو در ساخت کمد لباس در جهت دفع حشرات

ضمنا اگر در هنگام خرید چوب، چوب شما خشک نیست، پیشنهاد می کنیم قبل از شروع به کار، برای چند هفته بگذارید تا به اندازه کافی خشک شود.

هر مقدار اطلاعات شما در زمینه شناخت انواع چوب های مورد استفاده در نجاری بالا برود باعث ساخت مصنوعاتی بادوام تر و زیباتر خواهد شد، امیدواریم این مقاله به بالا بردن دانش نسبی شما در این زمینه کمک کرده باشد.

نویسنده: رحیم نعمتی لیمائی

مطالب مرتبط با کارگاه های نجاری :