گره‌های چندزمینه
بر اساس پیچیدگی بستر غیرمسطح
(با تمرکز بر کاربرد آن‌ها در سطوح گنبدی)
محمدحسین کسرائی*، یحیی نوریان**
*کارشناسی ارشد معماری، دانش‌گاه هنر، تهران، ایران
**کارشناسی ارشد معماری، دانش‌گاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
گره اسلامی یکی از الگوهای هندسی مشهور در هنر و معماری اسلامی است که به دلیل پیچیدگی در ترسیم و گسترده‌گی الگوها در نزد معماران اسلامی، فنی مهم و در نزد مستشرقین و پژوهش‌گران هنر اسلامی امری ناشناخته بوده است. با وجود اسناد مکتوب و آثار به جا مانده از سنت معماری اسلامی در سده اخیر تلاش‌هایی برای بازتولید و بازاختراع روش‌های ترسیم گره‌های اسلامی از سوی برخی پژوهش‌گران غربی صورت گرفته است. اگرچه غالب این تلاش‌ها به ترسیم گره‌های اسلامی در فضای بی‌کران و بدون توجه به هندسه‌ی بستر طرح می‌انجامد اما فراخور نیاز به ترسیمات گره‌ها بر روی بسترهای غیرمسطح، صورت‌بندی‌های ارائه شده توسط این پژوهش‌گران به انحنای بستر و تاثیرات آن بر هندسه‌ی گره‌های ترسیمی نیز توجه داشته است.موضوع اصلی در این مقاله :
در این مقاله پس از معرفی مفهوم چندزمینه‌گی در گره‌سازی اسلامی و مقایسه‌ی میان گره‌سازی سنتی و ترسیمات گره امروزی از منظر توجه به زمینه‌ی گره، به تفاوت گره‌های چندزمینه (دست‌گردان) اسلامی با نمونه‌های امروزی و اهمیت نمونه‌های سنتی در بسترهای غیرمسطح نظیر سطوح گنبدی پرداخته می‌شود و بیان می‌گردد که ترسیم گره به روش سنتی در زمینه‌های غیر مسطح نظیر سطوح گنبدها، به دلیل نیاز به فشرده‌گی و گشودگی در نقاط مختلف سطح، به صورت چندزمینه یا دست‌گردان طراحی می‌شوند. سپس با ارائه نمونه‌هایی از سنت معماری اسلامی به تحلیل گره کار شده در زیر گنبد مسجد جامع یزد به عنوان نمونه‌ای کامل از طراحی گره سنتی در زمینه غیرمسطح می‌پردازد.
کلمات کلیدی: گره دست‌گردان، چندزمینه‌گی، بستر غیرمسطح، استاد لرزاده، گره‌سازی، گره اسلامی
گره‌چینی و گره سازی در معماری ایران
گرداوری گروه فن و هنر ایران زمین
مطالب مرتبط با موضوع گره چینی :
- گره‌چینی درودگری؛ مقایسه سبک‌های ایرانی، هندی، عربی، ترکیه‌ای و مراکشی در هنر نقوش هندسی و اسلیمی
گره‌چینی درودگری؛ مقایسه سبک‌های ایرانی، هندی، عربی، ترکیه‌ای و مراکشی - طراح و سازنده انواع درب و پنجره گره چینی اسلیمی و مشبک با شیشه رنگی + لیست قیمت
طراح و سازنده درب و پنجره گره چینی، هنر گره چینی اسلیمی و مشبک از دیرباز در معماری و دکوراسیون ایرانی جایگاه ویژه‌ای داشته است. این - ترجمه درب گره چینی به زبان عربی
درب گره چینی به زبان عربی، هنر گره چینی، که ریشه در فرهنگ و تمدن غنی ایران دارد، به عنوان یکی از ظریف‌ترین و پیچیده‌ترین هنرهای - برآورد قیمت درب و پنجره گره چینی: راهنمای کامل
قیمت درب و پنجره گره چینی بازاری چوب کاج روسی بدونه شیشه و طلق از متری ۵ الا ۱۰ میلیون، گره اصیل فاق زبانه بدونه شیشه و طلق هر… - گره چینی: هنر اصیل ایرانی در دکوراسیون منزل شما
گره چینی، هنری دیرینه و اصیل در معماری و هنر ایرانی است که با استفاده از اشکال هندسی و نقوش متنوع، زیبایی چشم‌نوازی به ارمغان می‌آورد - صنایع دستی ایران؛ رنگین کمان تنوع ریشه در تاریخ قدیمی دارد
کاشی های چوبی Girih ( گره ) در نتیجه اتصال قطعات چوبی رنگی به یکدیگر است که دارای زاویه های هندسی خاص برای ایجاد اشکال و حجم های مختلف هستند
