خانه » Blog » صنایع دستی » گره چینی » گره چینی

گره چینی

گره چینی مجموعه ای از پنج پنجره است که در ایجاد الگو های هندسی اسلامی با استفاده از بند (girih) برای تزئین بنا ها در معماری اسلامی استفاده شده است . آنها از حدود سال 1200 مورد استفاده قرار گرفته اند و تنظیمات آنها با شروع حرم دارب امام در اصفهان در ایران در سال 1453 ساخته شده است .

پنجره های گره چینی
پنجره های گره چینی

همه چیز درباره درب و پنجره گره چینی و سنتی

گره چینی با چوب
گره چینی با چوب

پنج پنجره

پنج شکل پنجره ها عبارتند از :

یک ده ضلعی منظم با ده زاویه داخلی 144 درجه ؛

یک شش ضلعی کشیده ( محدب نامنظم ) با زاویه های داخلی 72 درجه ، 144 درجه ، 144 درجه ، 72 درجه ، 144 درجه ، 144 درجه ؛

پاپیون ( شش ضلعی غیر محدب ) با زاویه های داخلی 72 درجه ، 72 درجه ، 216 درجه ، 72 درجه ، 72 درجه ، 216 درجه  ؛

لوزی با زاویه های داخلی 72 درجه ، 108 درجه ، 72 درجه ، 108 درجه ؛ و

یک پنج ضلعی منظم با پنج زاویه داخلی 108 درجه .

تمام اضلاع این ارقام دارای طول یکسانی هستند .

و تمام زوایای آنها مضربی از 36 درجه (π / 5 رادیان) است .

همه آنها ، به جز پنج ضلعی ، دارای تقارن دو طرفه ( بازتابی ) از طریق دو خط عمود هستند .

بعضی از آنها دارای تقارن اضافی هستند . به طور مشخص ، ده ضلعی دارای تقارن چرخشی ده برابر است ( چرخش با 36 درجه ) .

 و پنج ضلعی دارای تقارن چرخشی پنج برابر است (چرخش با 72 درجه) .

پنجره های گره چینی
پنجره های گره چینی

گره

گره خطوطی است که به صورت تزیینی ساخته شده و پنجره ها را تزئین می کند . از پنجره ها برای ایجاد الگو های girih ، از کلمه فارسی گره ، به معنی ” گره ” استفاده می شود . در بیشتر موارد ، فقط girih ( و سایر تزئینات جزئی مانند گل ) به جای مرز های خود پنجره قابل مشاهده است . girih خطوط مستقیمی هستند که از مرز پنجره ها در مرکز لبه در 54 درجه (3π / 10) تا لبه عبور می کنند . دو محور متقاطع از هر لبه پنجره عبور می کنند . اکثر پنجره ها دارای یک الگوی منحصر به فرد از گره در داخل پنجره هستند که مداوم بوده و از تقارن پنجره پیروی می کنند . با این وجود ، ده ضلعی دارای دو الگوی گره ممکن است که یکی از آنها دارای تقارن چرخشی فقط پنج برابر و نه ده برابر است .

درب و پنجره چوبی گره چینی , پنجره گره چینی شیشه رنگی, پنجره گره چینی چوبی
درب و پنجره چوبی گره چینی , پنجره گره چینی شیشه رنگی, پنجره گره چینی چوبی

ریاضیات پنجره های گره

در سال 2007 ، فیزیکدانان Peter J. Lu و Paul J. Steinhardt اظهار داشتند که پنجره های گره ای دارای خواص مطابق با پنجره های شبه بلوری فراکتال مانند پنجره های پنروز هستند ، که پنج قرن قبل از آنها پیش بینی شده است .

گره چینی
گره چینی

این یافته هم با تجزیه و تحلیل الگو های موجود در سازه های برجای مانده و هم با بررسی طومار های فارسی قرن پانزدهم پشتیبانی شد . با این حال ، ما هیچ نشانه ای نداریم که معماران در مورد ریاضیات مربوطه چه مقدار بیشتر می دانسته اند . به طور کلی اعتقاد بر این است که چنین طرح هایی فقط با یک خط مستقیم و یک قطب نما با تهیه خطوط زیگزاگ ساخته شده اند . ممکن است از الگو هایی که در طومار هایی مانند طومار Topkapi با طول 97 فوت (29.5 متر) پیدا شده است ، مشاوره شده باشد . این طومار در کاخ Topkapi در استانبول ، مرکز اداری امپراتوری عثمانی یافت شد و اعتقاد بر این است که از اواخر قرن پانزدهم قدمت دارد ، توالی الگو های هندسی دو و سه بعدی را نشان می دهد . هیچ متنی وجود ندارد ، اما یک الگوی شبکه و کدگذاری رنگ وجود دارد که برای برجسته سازی تقارن ها و تشخیص پیش بینی های سه بعدی استفاده می شود . نقاشی هایی که در این طومار نشان داده شده است می تواند به عنوان کتاب الگویی برای صنعتگرانی باشد که پنجره ها را می ساختند ، و اشکال پنجره های سنگین حکایت از ترکیب آنها در الگوهای بزرگ دارد . به این ترتیب ، صنعتگران می توانند بدون توسل به ریاضیات و بدون لزوماً درک اصول زیربنایی خود ، طرح های بسیار پیچیده ای بسازند .

این استفاده از الگو های تکراری ایجاد شده از تعداد محدودی از اشکال هندسی موجود در صنعتگران آن زمان ، همانند صنعتگران معاصر گوتیک اروپا است . طراحان هر دو سبک  آشفته استفاده از موجودی اشکال هندسی خود برای ایجاد حداکثر تنوع فرم بودند . این مهارت و تمرین بسیار متفاوت از ریاضیات را می طلبید .

دوره ای بودن

بیشتر مدخل های مورد استفاده در معماری اسلامی دوره ای است : سلول های واحد تکراری در یک جهت در یک شبکه وجود دارد . الگو های موجود در برخی ورودی ها برای قرار دادن کل صفحه قابل تکرار نیستند . الگو های موجود در دستگاه درب –  امام که در سال 1453 در اصفهان ساخته شده است ، دوره ای نیست ، یعنی دارای ساختاری منظم و تکراری نیستند .

شباهت به خود

با این حال ، در برخی از ساخت و ساز ها ، از اشکال استفاده شده برای تزئین پنجره های ورودی بزرگ استفاده می شود که کوچکتر از پنجره های ورودی هستند .

یکی دیگر از ویژگی های طرح های دارب امام شباهت در ابعاد مختلف است : ظاهری شبیه به مقبره از فاصله دور دیده می شود و وقتی به آن نزدیکتر می شوید ، جزئیات در الگوی بزرگ روی سطح است . روند تقسیم پنجره کوچکتر پنجره ها کلیاتی از راس مسطح را فراهم می کند .

مهندسی Arabesque

گره مدل نقاشی های پیچیده هندسی است که دانشمندان آن را quasicrystal می نامند .

محققان با تجزیه و تحلیل ساختار تزئینی و الگو های پرکاربرد ، یک مدل پیچیده را پیدا کردند که از اشکال هندسی مانند ستاره ها ، لنگر ها و چند ضلعی ها ایجاد شده است . در قرن 15 در ساختمان های اسلامی مورد استفاده قرار گرفت . این طرح پیشرفته است ، اما دارای تقارنی است که تکرار نمی شود . غرب برای اولین بار در دهه 1970 به لطف توصیف ریاضیدان و فیزیکدان انگلیسی  راجر پینروز کشف شد .

” در زمان برخورد تمدن ها ، این باید مورد تأمل باشد ، انگیزه های جدیدی برای غرب برای مطالعه فرهنگ و تاریخ جهان اسلام ، به ویژه در مرحله جریان ژئوپلیتیک ، ارائه شود ” و همچنین می گوید ، اگر کار ما به برجسته سازی پیشرفت علوم و ریاضیات در قرون وسطی در جهان اسلام کمک کنید ، من بسیار افتخار می کنم . شاید سطح بالاتری از درک بین دو فرهنگ به طور یکسان نباشد .

گره چینی
گره چینی

راز معماری اسلامی در قرون وسطی استفاده از فرمول های ریاضی قرن بیستم است

یک مطالعه علمی آمریکایی نشان داده است که در تزئینات هندسی ساختارهای پیچیده دانش پیچیده ای را که تا دهه 1970 در غرب ناشناخته است ، نشان می دهد .

عامل مشترک در مدارس ازبکستان و بغداد ، مسجد اصفهان در ایران ، بنا های مقدس در آگرا در هند و هرات در افغانستان چیست ؟ تسلط بر تزئینات  چوبی ، با سیستمی قادر به ایجاد معماری زیبای عربی با تقارن اصیل . یک  آرم از اسلام وجود دارد ، که از قرون وسطی ، از آسیای میانه تا خاورمیانه ، وجود دائمی دارد .

غرب   500 سال بعد ، یعنی در 1970 ، مهارت مدرسه هنر پیشه وری ، پنهان کردن فرمول های ریاضی پیچیده را درک کرده است .

راز طراحی های پیچیده پنجره کاری اسلامی چیزی است که دانشمندان از آن به عنوان مهندسی نیمه بلور یاد می کنند . این طرح بدون حفظ وجه دقیق تقارن ، ساختار کریستال را تعیین می کند . بنابراین برای دستیابی به اشکال بسیار پیچیده ، شامل دانش ریاضی بسیار پیشرفته .

مدت ها اعتقاد بر این بود که تزئینات هندسی که مشخصه معماری اسلامی است به لطف کولیس و خط کش انجام شده است . اما Peter J. Lu از دانشگاه هاروارد ، به همراه Paul J. Steinhardt از دانشگاه پرینستون می گوید که این ابزارها برای تفسیر نتایج این کمال که فاقد هرگونه تحریف و در فضا های وسیع است ، کافی نیستند .

تاریخ

تجزیه و تحلیل الگو های نفوذی که در ساختار های باقیمانده دیده می شود و همچنین بررسی اسناد ایرانی قرن پانزدهم ، این یافته را تأیید می کند . با این حال ، هیچ نشانه ای وجود ندارد که معماران آن دوره از بعد ریاضی موضوع مطلع بوده باشند . شناخته شده است که طرح های  گره قبل از پنجره های گره فقط با یک خط و قطب نما ساخته شده است . اولین اثبات اولین استفاده از پنجره های ورودی برای طرح های گره متعلق به حدود سال 1200 است .

در حدود سال 1200 ، ستاره ها و چند ضلعی ها ، که دارای تقارن چرخشی 5 و 10 برابر هستند ، شروع به ظهور می کنند .  همچنین می توان با قطب نما و خط این اشکال را ترسیم کرد . با این حال ، در حدود قرن پانزدهم ، طرح هایی که شامل ستاره های شش ضلعی (یا پنج ضلعی) بودند دیگر دوره ای نبودند. این اشکال با قطب نما و خطوط ساخته نشده اند بلکه با گریچ ساخته شده اند که می توانند فضای بین آنها را بپوشانند . وقتی  گریچ را با این پنجره ها با خطوط نواری روی آن می خوابانید ، ورودی از نوار ها به میدان می آید. هنوز دقیقاً مشخص نیست که چه زمان استفاده از این گریچ به جای قطب نما و خط در ساخت ورودی های شاخی به تصویب رسیده است . بیان شد که ترسیم میخ کار دشواری است زیرا نقوش روی دیوار های

Mama Hatun Kümbeti ( Tercan ، Erzincan )

Mama Hatun Kümbeti ( Tercan ، Erzincan )
Mama Hatun Kümbeti ( Tercan ، Erzincan )

که در حدود 1200 سال ساخته شده به صورت هشت ضلعی نیست ، اما ساخت آن با گریچ بسیار آسان خواهد بود کاروس در سال 1197 مشخص شد که نقاشی  های موجود در دیوار های کومبد-کبود در مراژ دارای یک دهانه مربوط به پنجره های ورودی تزئینات ظریف بین نوار ها است . الگو های شرکت کنندگان در کومبد – کابودی دارای یک ساختار دوره ای بودند ، به عنوان مثال ، یک کپی از الگو به گونه ای ترسیم شده است که می توان یک فاصله مشخص را از روی خود تغییر داد . دقیقاً مشخص نیست که برای اولین بار از این مورد برای جایگزینی آنها استفاده شده است ، علی رغم این یافته ها که پنجره های ورودی در سال 1200 مورد استفاده قرار می گرفت . دو هزار و نیم قرن پس از کابل کبود (1453) مقبره دارب امام ساخته شده در اصفهان دارای یک ساختار بسیار پیچیده تر همانطور که در بالا توضیح داده شد ، طرح های مقبره دارب – امام مقدماتی و خود ساخته است .

از قالب های یافت شده در پوکت Topkapi ، که تصور می شود متعلق به قرن پانزدهم باشد ، دیده می شود که از پنجره های گره چینی در طراحی طرح های Girih ( گره ) استفاده شده است . گفته شده است که اشکال موجود در این پوستین ممکن است توسط صنعتگرانی که دروازه های ورودی را ساخته اند ، استفاده شده  باشد . از این رو ، صنعتگران ممکن است بدون توسل به ریاضیات و بدون درک اصول اساسی ، طرح های پیچیده ای را ایجاد کرده باشند .

نوشته شده توسط : ف . پاکزاد

مطالب مرتبط با موضوع گره چینی :

WhatsApp us