گروه طراحی و معماری داخلی نما
نام کتاب : هنر معماری
واحد مدرن
این پروژه در طبقه ششم ساختمانی در منطقه زعفرانیه قرار گرفته که 213 متر مربع مساحت داره. معماران درقدم اول با اپارتمانی سه خوابه روبرو شدند که کارفرما می خواست نقشه اونو تغییر بده و اونو به یه اپارتمان تک خوابه مبدل کنه. سعی گروه نما در این پروژه معطوف به ارائه کاری متفاوت بود که در عین تاثیر پذیری از شرق دور بتونه به عنوان تجربه ای در طراحی مدرن داخلی شمرده بشه. اولین تفاوت این پروژه خود رادر اشپزخانه عیان ساخت که بر طبق طرح اشپزخانه مینوتی توسط یه گروه مرکب از متخصصان ایتالیایی و ایرانی در کارخانه گروه نما تولید شد. رنگ این اشپزخانه از نوع براقه.
حال و هوای عمده حاکم بر این پروژه از اسیای جنوب شرقی اومده . کلیه تغییرات در دستشوییها و سایر مکانهای منزل هم با این حال وهوا هماهنگ انتخاب شده اند.
همه دربها و چارچوبهای اونا، کمدها، پشت اتاق تلویزیون و لوازم چوبی به کار رفته در دستشوییها همگی در کارخانه گروه نما ساخته شده اند. لوازم دکوراسیون منزل همگی از کشور ایتالیا، ساخت کارخانه ای مانتالاسی هستند که در ردیف 5 کارخانه برتر دنیا در حیطه ساخت اثاث مدرن منزل به شمار میان.
سبک به کار رفته در شومینه کاملا مدرن و پوشش اون از سنگه که با سنگهای تراورتن کف هماهنگی کاملی داره.
نام پروژه: واحد مدرن
طراحان پروژه: الهام دلیری ، بهادر اسحاق بیگی
مجری: گروه طراحی و معماری داخلی نما
مکان : زعفرانیه، تهران ، ایران
مساحت :213متر مربع
تاریخ شروع اذرماه 1386
تاریخ تکمیل اسفند 1386
تصویر صفحه مقابل
روحیه حاکم برفضا ترکیبی است از مینیمالیسم اروپایی و فضای ذن در فلسفه های زندگی اسیای جنوب شرقی. نحوه قرارگیری اشیا به نوعیه که تاثیر پذیری از فنگ شویی چینی را نیزبه ذهن متبادر می کنه. فضایی که پدیداومده در عین حال که از عناصر سنگی وشیشه ای درشت استفاده کرده، ظرافت و نظافت رو هم درنظر قرار داده. دیوار جداسازحقیقتا به عنوان عنصری کارکردی نقش دودکش شومینه رو هم ایفا می کنه.
خانه هایی برای گذراندن تعطیلات
کومو هوانوا
این اقامتگاه گروهی در یکی ازدیدنی ترین سواحل هاوایی قرار داره. محل پروژه مشرف به نماهای گسترده ای از اقیانوس و خشکیهای فراسوی اونه و موقعیت مکانی ساختمان رو به یکی از نیروهای معین کننده در شکل گیری اندیشه اصلی طراح مبدل می کنه. این خانه که 1150متر مربع مساحت اونه به طوری طراحی شده که مکمل مناظر طبیعی زیبای اطراف باشه و اونارو در خود ثبت کنه.
هنگامیکه از پاویون برامده ورودی داخل راهروهایی می شویم که حیاط مرکزی رو در بر می گیرند و به سوی فضاها مسکونی رو به اقیانوس می روند، همواره احساسات نیرومند و فزاینده ای به ما دست میده. ابی که از ورودی ساختمان سرچشمه میگیره و به استخرهای اطراف حیاط می پیونده حالتی شناور به گوشه های ساختمان میده و احساس ارامش و ارتباط با اقیانوس به انسان القا می کنه. دیوارهای شیشه ای بلند زیرپیش امدگی پهن سقف، اجازه ورود نور طبیعی و ملایم را به فضای درون می دهند و حس بودن در فضای ازاد را به وجود میاورند.
داخل خانه زیبا، ساده و شیکه و ادعایی برای غلبه یا رقابت با زیبایی طبیعی محیط اطراف نداره. اثاثیه و پارچه ها با توجه به سادگی و هماهنگیشان انتخاب شده اند و زمینه ای گرم و خنثی به وجود اورده اند که خود اشاره و تاکیدی بر محیط طبیعی اطرافه. حمامها با باغچه های خصوصی خیلی مجلل هستند و جزییات و تاسیسات به کار رفته در اونا خیلی شیک و زیباس.
محوطه سرسبزو استوایی اطراف ساختمان احساس تجمل، خلوت و ارتباط با طبیعت را افزایش میده. سنگچینهای گرانیت فضایی رو شکل میدهند که از انجا به نظر می رسد استخر مستقیما با اقیانوس ارتباط پیدا می کنه.
خانه برنشتاین
این خانه که برای استراحت اخر هفته یه خانواده 4 نفره پیش بینی شده ، ظاهر یه خانه روستایی ساده فرانسوی را داره. کارفرمایان برای رعایت برخی مقتضیات حقوقی ملکشان خواهان خانه ای با مساحت اقلا 465 متر مربع بودند. در نگاه اول چنین به نظر میرسه که خانه به واسطه درهای فرانسوی و پشت پنجره ایهای خود، ویژگیهای مشترک بسیاری با خانه های حومه ای سنتی فرانسوی داره، اما فضای درونی خانه کاملا مدرن و سرشار از نور وگستردگیه.
خانه می باید در نیمه عقبی یه قطعه زمین دراز دوهکتاری برپا می شد و هنگام نزدیک شدن ناظر به اون احساس شکوهمندی و عظمت به اون القا میکرد. میبایستی نمای ورودی متقارنی داشته باشه و ظاهری ساده و برازنده از خود به نشون بذاره.
یه گذر گاه مسقف از میون درهای فرانسوی به یه راهروی بیرونی پهن ، در جلویی و حیاط سنگفرشی در پشت اون منتهی میشه. بخش اصلی خانه سازیL شکلی دور حیاط سنگفرش و استخر شناست. سومین دیوار حیاط را ساختمان مهمانان و چوب بستهای تاکها تشکیل می دهند که مشرف به محوطه ی چمن کاری شده پشتی هستند.
درجلوئی شیشه ای به یه هال 2طبقه با نورگیرهایی در طبقه بالا و درهای 2 تایی فرانسوی باز می شود.
هال پایینی بعد ازیه اتاق غذاخوری دلباز به اتاق نشیمن بزرگی با یه پنجره خوش نمای عظیم رو به باغ می رسه .کف در همه جا از سنگ اهک خاکستری ساب خورده پرتغالی پوشیده شده است. دیوارها با اندود نرم خود در تقابل با تخته های چوبی رنگ شده در بالای تیرهای میان سقف قرار می گیرن. مالکان خانه مجموعه ای از اثارهنری در سبکهای مختلف داشتند و نور و فضاهای گسترده دیوارها مکانی عالی برای تابلوهای بزرگ انان اماده میسازه.
اشپزخانه در گوشه جنوب شرقی خانه واقع شده تا از افتاب سحرگاهی سود ببره.کابینتهای تخته ای و مکانی در کنار پنجره برای صرف صبحانه، حس وحال راحت واسوده ای به اشپزخانه می دهند . جزیره مرکزی و رویه کابینتها با گرانیت گاسکوین بلو به رنگ بژ در امده اند.
پلکان و بالکن مشرف به هال اصلی ، طبقه 2 رو به 2جناح تقسیم میکنن. در یه سوء نیت خواب صاحبخانه قرار داره و در طرف دیگر ، دفتر کار ،اتاق خوابهای بچه ها ، دستشوییها ویه رختشویی کوچیک واقع شده اند. در انتهای این بخش یه گوشه دنج برای نشستن و تماشا کردن تلویزیون قرار دارد. زیر این جناح، در سمت دیگر محوطه ورودی خانهف اتاق خواب مهمان و بعد از آن گاراژ قرار گرفته است. اتاق سرگرمی و فضاهای تاسیساتی، زیر اتاق نشیمن ،اتاق غذاخوری و اشپزخانه واقع شده اند.
این خانه طراحی شده تا مدتها برپا بمونه. ظاهر کلاسیک اونو از کهنگی ایمن نگه میداره. مصالح در همه خانه دقیقا وبا توجه به مرغوبیت وماندگاریشان انتخاب شده اند. با اونکه جزئیات خانه کاملا مدرن هستن، اما خانه حتی با پذیرفتن زنگار و غبار، جذابیت خود رو حفظ می کنه.
کلبه ماهیگیری کوهستان استورم
کلبه ماهیگیری کوهستان استورم در یه پارک ملی واقع شده و در چارچوب سنت پارکیتکچر کمپهای غرب امریکا همچون جزئی از پارک پیراموم خود طراحی شده.
نیاکان تاریخی این اقامتگاه 1000متری دو کلبه بزرگ در غرب امرکا هستند: کلبه اولد فیتفول در پارک ملی یلوستون در مونتانا و کلبه مجلل اوانی در پارک ملی یوزمیت در کالیفرنیا این خانه. این خانه از طریق محوطه سازیهای بومی و مصالح و رنگهای خاص محل مناظر چمنزارهای کوهستان استورم را به درون خود می کشه و این احساس رو به وجود میاره که بخشی از محیط اطافه. هدف اون بود که خانه ای ساخته بشه که ظاهری فارغ از بند زمان داشته و در عین حال در طول دوره قابل توجهی شکل گرفته باشه: خانه ای که از درون منظره اطراف سر بر بیاره، نه اونکه بر اون نازل بشه.
برای دستیابی به این یگانگی با طبیعت، کلبه ماهیگیری کوهستان استورم با دامنه تپه ای درامیخته .تخته سنگهای خارای استخراج شده از محل برای محوطه سازی اطراف خانه به کار رفته اند و برای القای حس انتقال از طبیعت به سازه نیز از سنگ استفاده شده. رقص دونفره انسان و طبیعت که با گنجاندن مجموعه متنوعی از درختان و نهرها و ابگیرهای محلی در طرح محقق شده ، ارتباط معنوی با طبیعت را افزایش میده.
خانه در 2 بخش طراحی شده که به وسیله پلی در بالای یه مسیرگذر، به هم وصل می شوند. طبقه همکف شامل یه اتاق بزرگ ، اشپزخانه، اتاق غذاخوری، اتاق صبحانه، پستو، دفتر خانگی و گاراژ میشه.در ان سوی پل یه سوئیت مهمان که به وسیله صاحبخانه مورد استفاده قرار گرفته، حریم خصوصی او رو تامین می کنه. این سوئیت همانند اتاقکهای قدیمی شکارچیان طراحی شده.
طبقه پایینی شامل اتاق خوابهای صاحبخانه و بچه ها ، اتاق خانوادگی و تلویزیون، اتاق بازی بچه ها، دالان و اتاق ارایش زنانه ای است که به سبک حمامهای عمومی قدیمی ساخته شده. نیز یه اتاق خواب مهمان،رختشویی، اتاق ورزش و رختکنی هم در اون وجود داره که عوض کردن لباس و رفتن تا حمام داغ یا ساحل مصنوعی را اسان می کنه. پلکان مدور بزرگی اتاق ورزش رو به سوئیت صاحبخانه وصل می کنه. طبقه بالایی شامل سوئیت صاحبخانه، اتاق رختشویی و تعمیرات و یه اشیانه است که از یه اتاق دنج خصوصی و 2 اتاق خواب تشکیل میشه.
مصالح روستایی مثه سنگهای خشکه چین برای القای حس پایداری ، کنده های گرد درختان که یاد اور روزگار پیشاهنگی هستند، و روکشی از کنده های چارگوش کام و زبانه داربرای حس و حالی ناب و راحت و امروزی، قسمت اعظم ساختمان را تشکیل میده.در گوشه کنار، پوشش عمودی دیوار با تخته و توفال، و پوشش افقی با تخته های موج دار، لایه تکوینی و زمانی جدید به خونه می بخشه که حتی در مصالح سقف هم دیده میشه. جزء اصلی سقف ، کاشی است که در قسمتهایی با فلز ترکیب میشه و اشاره ایه به افزوده شدن قسمتهایی به ساختمان اولیه در گذر زمان.
دستاورد معماری این خانه نه فقط در ظاهر چشمگیره بلکه در شور و سر زندگی نهفته در اون احساس میشه.
تجدید نفس ارام مورد نظر ویلیام وردزورث شاعر انگلیسی در گرما و اسودگی روستایی این خانه که از یگانگی کامل طبیعت و معماری ناشی شده کاملا اشکاره.
گنجه تتون
طرح اساسی این خانه بر اساس برداشتی مدرن از خانه های روستایی تیپیک غربی شکل گرفت. معمار سه منطقه در خانه به وجود اورده :
قسمتهای خصوصی و عمومی و جناح مهمان. بخش خصوصی شامل خلوتگاه و سوئیت برای خواب صاحبخانه است. بخش عمومی از اتاق نشیمن، اشپزخانه و اتاق غذاخوری تشکیل میشه. جناح مهمان حریمی خصوصی بخاطر مهمانان ایجاد می کنه و صاحبخانه می تونه وقتیکه پذیرای مهمان نیس، اونو کاملا ببنده.
هنگام ورود از اتاقی به اتاق دیگه، با مناظری غیر منتظره از رشته کوه تتون روبه رو میشوید. کل داستان این خانه را نمی توان فقط از نمای جلویی اون دریافت؛ بایستی در فضاهای اون گردش کرد تا طبیعت خاص اونها رو درک کرد و پی به زیبایی وکارایی اونها به طور کامل برد و تحسین نمود. این طراحی موفق سازه ای ارائه داده که در درون و بیرون، به ساکنان خود شور وشوق می بخشه.
حیاطها ، پاسیوها و ایوانهای سرپوشیده طراوت و سرزندگی خانه را افزایش میدهند و فضاهایی امن برای سرگرمی در دامان این منطقه کوهستانی به وجود میارن. برجزئیات معماری خانه هم تاکید زیادی شده: کاشیهای 4 گوش روی نمای خارجی شومینه و دیوارهای باغ، یه شومینه سنگ کاری شده، سقف طاق گهواره ای از چوب درخت گیلاس، و نورپردازی ملایم کنج سقفی.
امیزه نمای خارجی روستایی با فضای داخلی کلاسیک، این خانه زیبا رو به گنجینه ای حقیقی مبدل کرده.
خانه ای درمزرعه
جیل راپاپورت، مجری مشهور برنامه های تلویزیونی به تشویق دوستش دل به دریا زد و کلبه چوبی بزرگی به مساحت نزدیک به 6 هکتار خرید که در اون میتونست با فکر راحت از اسبهایش نگهداری کنه و به قول خودش رویایش رو تحقق ببخشه.
پس از خرید خانه، رویایش بیشتر محقق گردید:او خود تمام 11 اتاق و 7 حمام خانه رو از پشت تلفن به همراه شرکت پیشگامان خانه چوبی طراحی نمود. خانه در مونتانا ساخته شد، سپس اجزایش را جدا کردن واونارو با کشتی به اون سوی امریکا فرستادن و در داخل محل نصبشون کردن. هنگامی همه الوارها به رنگ کاراملی گرمی دراومدن، دنیس براون جزئیات داخلی را به خانه افزود که حال و هوای گیرایی از کهنگی و قدمت به فضا می بخشیدند. شاهد این مدعا تزئینهای دستی و هنرمندانه نرده ها و تیرکهاست. وین وینتر یکی از صنعتگران محل، تزئینات سنگی رو انجام داد که از جمله شامل 4 شومینه بزرگ می شد. ساخت ایینه ای به ارتفاع 9 فوت با استفاده از نمادهای سرخ پوستان ناواخو، قابی برای کلکسیون کمربندهای سرخ پوستی و گردن اویزهای درست شده از تخم کدو، وهمه لوازم فضاهای خارج از خانه، به عهده صنعتگر دیگری بنام جان اسکارولا بود.
راپاپورت از هنگامی که به یه کلاه گاوچرانی دل بست، به جمع اوری صنایع دستی غرب وحشی پرداخت. او اعتراف می کنه که: گاهی حقیقتا باید جلوی خودمو بگیرم، چون که نمیخواهم خانه ام مثه موزه های وسترن یا پارکهای سرخ پوستی یه بعدی به نظربرسه. دیگر اشیای جالبی که در خانه به چشم میخورن عبارتند از: چراغها و مبلمان ساخته شده از چرخ گاری، رواندازها و قالیجه های سرخ پوستان ناواخوف چلچراغ های شاخ گوزن و حتی کلاههای گاوچرانی .
البته راپاپورت دقت کرد تا رگه های کمرنگی از حال و هوای ملوانی ونیز اسپانیایی هم به خانه راه بیابه ومسلما اندکی چاشنی مکزیکی رو نیز فراموش نکرد.
4سگ محبوب راپاپورت، که همگی سگهای نجات دهنده هستن، ازادانه در اتاق نشیمن روی مبلهایی که نقش و نگار چکمه های گاوچرانی دارن. جست و خیز می کنن و از پنجره اهوهای اطراف خانه
را تماشا می کنن. به خیال راپاپورت اگر کسی خراشی بر روی دیوار بندازه یا چیزی روی زمین بریزه فقط به بهتر شدن اون کمک کرده. وقتیکه سه الوار غول اسا که نجاری دو روز تمام وقت صرف بریدنشان کرده بود خوب در سقف جا نگرفتند و حفره ای در وسط اون باقی گذاشتن، من فقط حفره رو با مقداری کاه پر کردم و یه پرنده خراطی شده زیبا یی رو که داشتم در اونجا قرار دادم و این محل رو به صورت یه اشیانه زیبا دراوردم. به عبارت دیگر از اشتباه نجار یه اثر هنری درست کردم.
تاریخ هویت شهری می یابد!
وقتیکه باربارا مورتاگ- نش تصمیم گرفت به این فضای اپارتمانی حال و هوای جدیدی شایسته محیط شهری حرفه ای اون بده به اون فکر هم بود که به ریشه های تاریخی بنا هم وفادار بمونه و این ذهنیت اولیه رو در همه مدت همکاری خود با استودیوی طراحی معماری بارانکو گونسالس در نظر داشت. او طراحی این سکونتگاه کوچیک رو به نوعی عملکردگرا انجام داد و در اون بر سقف خانه تاکید خاصی نشان داد و لوله کشی و مجراهای هوا رو به صورت روکار و در معرض دید باقی گذاشت. ما تصمیم گرفتیم دیوارها رو با اجر خشن و ساده بپوشونیم و به جای ستونها استاندارد از یه جایگزین طبیعی و پرداخت نشده استفاده نماییم.
گرمای امروزی
هنگامی که دنی پاورز نیمه نیویورکی تصمیم گرفت خانه ای 2500فوت مربعی خود رو در ساختمان تیفانی در بال هاربر فلوردا بازسازی کنه، فقط می دونست که دلش میخواد خانه ای شیک و جذاب داشته باشه. او ریش و قیچی رو به دست طراحی به اسم جی بریتو داد تا طرحی همخوان با نحوه زندگی او بریزه: فضایی گرم و نوازشگر که او بتونه اونو خانه بنامه. بریتو با در هم ریختن همه اپارتمان اولیه و اشباع کردن فضای جدید با سایه روشنهای مختلف رنگهای زنده خاک و زمین مثه قهوه ای های شکلاتی، سرخ اتشین، خرماییهای شتری، نارنجیهای سوخته، سبزهای زیتونی وزردهای طلایی به خوبی از عهده این ماموریت برامد. در اتاق نشیمن بزرگ و جادار، کفپوشهای خیزران گویی زیرپا شناور میشه و الیاف نخل و آگاو وکنف ، در کنار مواد طبیعی دیگه ، محوطه های نشیمن و غذاخوری رو از عمق و غنای طبیعت لبریز می سازن. بریتو میگه: کارفرما به دنبال خانه ای مدرن و بی حال و هوای مینی مالیستی بود، بخاطر همین من بافتها و الیاف طبیعی که در بازار وجود داشتن رو به او معرفی کردم.
الگوی رنگ گرم در حمام و اتاق خواب صاحبخانه هم ادامه پیدا می کنه و قرمزهای شرابی و خاکستری های متمایل به سبز در این فضاها جلوه ویژای می یابه.
پیکره چرخان
در شرایطی که بیشتر مهندسان سازنده ساختمانهای بلند، دوس دارن از واضحترین راه حل استفاده کنن و هماهنگ با بالا رفتن طبقات، مساحت اونهارو کم کنن، کالاتراوا در این پروژه از دانش خود در زمینه تجزیه و تحلیل نیروها، بارها، حرکت و گشتاور سود میبره و راه حلی تعجب برانگیزنشون میده. ساختمان پیکره چرخان بخاطر علاقه زیاد او به مجسمه سازیه هنری که کالاتراوا به اون به دیده مطالعه نیروهای ایستا می نگره. کالاتراوا پیش از اون مجسمه ای ساخته بود که در اون 7 مکعب با قرار گرفتن حول یه پایه فولادی، سازه مارپیچ را شکل می دهند که یاد اور چرخش ستون مهره های انسانه.
برج او در ماملو در محلی چشمگیرو به مناسبت برگزاری نمایشگاه خانه سازی اروپا در این شهر طراحی شد.
ماملو پس از رقابتی سخت با دیگرشهرهای سوئد برای میزبانی این نمایشگاه انتخاب گردید. نمایشگاهی که تصمیم داشت اغازگر بحث درباره زندگی در شهر فردا باشه.
موضوع نمایشگاه شهر فردا از جنبه های گوناگون بررسی میشد: ثبات انسانی، اجتماعی، فنی و زیست محیطی. پروژه کالاتروا یکی از 44 پروژه ساختمانی و هنری بود که به اجرا در اومد. این برج 190مترارتفاع داره و از پایین تا بالا چرخشی معادل 90 درجه کامل انجام میده. کالاتراوا بابت جلوه پررنگ مجسمه سازی در اثر خود، نگرانی به خود راه نداد. در ساختمان پیکره چرخان برج مارپیچ از 9 مکعب جعبه مانند تشکیل میشه که هر کدام 5 طبقه را در برمیگیره.
همتای پایه فولادی مجسمه یاد شده در برج، هسته شامل پلکانها و اسانسورهای داخلیه که واحدهای جعبه مانند از طریق اونها با هم ارتباط برقرار میکنن. هر طبقه درون این جعبه ها از یه تا 5 واحد مسکونی رو حول این هسته قائم در خود قرار میده. فضاهایی که در ستون فقرات برای تسهیلات عمومی واقع شده از قبیل اتاقهای گرد همایی یا سالن ورزش در نظر گرفته شده اند. احاطه کالاتراوا بر دانش مهندسی در اینجا هم همانند بیشتر پروژه های دیگر او، تا حد قابل توجهی سبب ساده شدن و تسریع ساخت بنا شد. مثلا می توان از تکیه بر عناصر پیش ساخته برای سازه فولادی بیرونی و نمای برج اشاره نمود.
چوب این میراث کهن
معماری روستایی گیلان علیرغم ساختار تعجب برانگیزش مورد توجه کمی قرار گرفته. این معماری که مثه فرهنگ مخلوقش خیلی نسبت به دیگر نقاط ایران تفاوت داره. خصوصیات خاصی داره که مهمترین اون ساختار کاملا چوبی سازه بناس. بعضی از پژوهشگران این باو رو دارند که تمدن چوب مثه جاده ابریشم نواری است که از شرق دور اغاز و به امریکا ختم میشه، و گیلان هم توی این مسیر فرضی قرار داره. نکته جالب اینه که معماری چوب در فرهنگهایی که در این مسیر قرار گرفته اند، نقاط مشترک زیادی داره که بخشی به دلیل ماهیت سازه های چوبی و قابلیتهای اون و بعضی دیگه به دلیل وضعیت معیشت یکسان و شرایط مشابه اقلیمی و طبیعی این مناطقه. این شباهتها سبب شده تا پژوهشگران این محدوده های فرهنگی رو به اسم تمدن چوب اسم گذاری کنن
معماری و طبیعت در کنش با هم
یکی از مهمترین عناصر موثر بر معماری روستایی گیلان، و جزء جدایی ناپذیر این معماری ف طبیعته. بی توجهی به تاثیرات نیروهای طبیعی و شرایط اقلیمی و نیروهای سایت بر معماری راه را بر هر شناسایی می بنده.
در معمار یروستایی گیلان، مرز روشنی بین درون و بیرون وجود نداره. لایه های شفاف خانه فضای بیرون رو به درون میخوانه. نور، باد و باران، خانه را از خود متاثر می کنن و بازی نور وسایه در لایه های شفاف بیرونی تا عمیقترین هسته خانه به فضا معنا میده.
این ارتباط با طبیعت به معماری ویژگی زنده و پویایی داده است و تغییرات ابدی طبیعت پیوسته فضای معماری رو هم متحول می کنه. خانه ای که طبیعت را به درون فرا می خوانه واسه انسان بهتره. نور و افتاب ، باد و باران بر حواس موثره و به زندگی تنوع می بخشه. بدین روش معماری واسطه ای میشه که انسان از طریق اون با طبیعت روبرو بشه.
حیاط که بخشی از کالبد معماری روستایی گیلانه خود مثله بخشی از طبیعت، این ارتباط رو از طریق هستی متغیر شونده اش که فصل به فصل وساعت به ساعت تغییر میکنه، تقویت می کنه.
ارتباط پیوسته معماری گیلان و طبیعت که جلوه زنده و پویای این معماریه در کنار تاثیرات متقابل معماری و نیروهای سایت و همسازی معماری با شرایط اقلیمی از ویژگیهای مهم روستایی گیلانه.
همان طور که طبیعت رو نمیشه از کالبد معماری روستایی جدا کرد. باز شناختن معماری هم بدون توجه به سایت اون غیر ممکنه. سایت فقط پایه معماری و مکانی برای استقرار خانهنیس. منطق معماری و منطق سایت با هم همنوا نیستن. این معماری بدون معمار از طریق این هم اوایی به آنچنان خرد نابی رسیده است که هرگاه ارتباط معماری با مکان قطع بشه از هر گونه منطقی تهی میشه. ولی انچه که به این ارتباط ماهیتی زنده میده. دو سویه بودن اونه. همان طور که زمین بر معماری اثر میزاره ومنطق خود رو به اون تحمیل می کنه. اثر معماری که به طور ارادی و اگاهانه بر زمین قرار داده میشه، معنایی تازه به زمین و محیط میده و معماری و محیط در کنش و واکنش با هم معنایی جدید می یابند. این تاثیرات که هم به طور کالبدی و هم به شکل شهودی قابل درکه در رابطه معماری و اقلیم عینیت بیشتری میگیره.
ارتباط اقلیم و معماری
بنای روستایی گیلان با توجه به شرایط اقلیمی و برای پاسخگویی به مطلوبترین شرایط اسایش انسانی طرح ریزی شده اند.
پلان مستطیل شکل بنا با کشیدگی شمالی جنوبی با بدنه گسترده و باز به سمت شرق امکان بهره گیری از جریانهای باد مطلوب تابستانی شرقی و شمال شرقی را اماده می کنه. زیرا که مهمترین اصل جهت رسیدن به شرایط اسایش در این منطقه تهویه و کوران مناسبه. بدنه شفاف لایه اول بنا که ردیفی از ستونها و ایوانی سرتاسری است که در طبقات تکرار شده ، به علاوه کرسی بلند بودن ساختمانها، گردش هوا در بنا رو به حداکثر میرسونه.
جناحین شرق، جنوب و شمال خانه برای استفاده از جریانهای هوا و گردش اونها در فضا کاملا بازه ، اما جناح غربی برای جلوگیری از نفوذ بادهای غالب زمستانی با امتداد یافتن سقف شیبدار تا سطح زمین کاملا بسته شده .
بدنه های باز مثه ایوان و تالار در فصول تابستان محل زندگی خانواده است و فعالیتهایی مثه اشپزی ، خورد وخوراک و خواب و نشیمن دراون انجام میشه . در زمستان این فعالیتها به فضاهای بسته با کمترین بازشو منتقل میشه. ضخامت دیوار و جنس اونها که از خاک و چوب یا چینه است به حفظ گرما در درون فضاها کمک میکنه.
همسازی مصالح ساخت با شرایط اقلیمی و انتخاب درست مصالح بوم اورد در مناطق متفاوت اب و هوایی مثه جلگه، کوهپایه، کوهستان، شرایط اسایش گرمایی و سرمایی رو اماده میکنه. استفاده از چوب و خاک در مناطق جلگه ای، سنگ و چوب و خاک در مناطق کوهپایه ای و سنگ در مناطق کوهستانی ، علاوه بر اونکه هزینه های ساخت رو کم میکنه شرایط خوب راحتی رو فراهم می کنه. سقفهای شیب دار گیاهی از جنس لی (گیاه مردابی) و کلوش( ساقه برنج) در تابستان هوای زیر سقف شیب دار و خانه ها را تا چندین درجه سردتر از محیط اطراف می کنه. این تغییرات محدود به جنس مصالح نمیشه و فرم بنا روهم بشدت تحت تاثیر قرار میده، به نوعی که بعضی تغییرات در فرم معماری هر حوزه جغرافیایی تفاوتهای معناداری با دیگر حوزه ها داره که این در تغییرات به طور مستقیم با اقلیم ارتباط دارن.
صحبت در باره تاثیرات اقلیم بر معماری گیلان در حوزه های مختلف جغرافیایی اعم از ساحل، جلگه، کوهپایه و کوهستان متفاوته
ساختار فضایی
چندعملکردی بودن فضاها، جابجایی عملکردها در فصول مختلف سال وعدم تفکیک فضاها براسا س جنسیت استفاده کنندگان به فضاهای معماری گیلانی تنوع و سیالیتی ویژه داده.
محورهای اصلی در خانه های روستایی گیلان که سلسله مراتب فضایی را تعیین می کنن از پایین به بالا، از بیرون به درون و از جلو به پشت بناست.
عموما اتاقهای طبقه بالا نسبت به اتاقهای طبقه پایین که بیشتر به عنوان دودخانه ، اشپزخانه و نشیمن خانوادگی مورد استفاده قرار میگیرند تزیینات بیشترو زیباتری دارند. حرکت از پایین به بالا تاکید براهمیت داشتن فضاهای بالا نسبت به فضاهای پایین داره.
تقسیم فضایی بر اساس جنسیت، آن گونه که در معماری فلات مرکزی رایجه در معماری گیلان دیده نمیشه. حیاط فقط با پرچینهای کوتاه که مرزخانه ها را معین می کنن بی واسطه با مزرعه مرتبطه. بین همسایگان مرزهای مشخصی که دید رو محدود می کنه وجود نداره و چشم اندازروستا و مزارع برنج از خانه به چشم میاید. همین ارتباط بی واسطه بین حیاط و بنا و فضاهای درون بنا هم قابل مشاهده است. مسیرهای حرکتی، بین مرد وزن و خصوصی و عمومی، مشترکند. فضاها جز اتاق کهنه درین که فضایی خصوصی و نیمه خصوصیه، هیچکدوم تعریف خاصی برای جنسیت خاص یا عمومی و خصوصی بودن ندارن. حتی حیاط خانه می تونه محل عبور و ووردی همسایه کناری باشه و این امری رایج در بافت روستا و معماری خانه هاای گیلانیه.
انسان،معماری، طبیعت
اگرچه که معماری روستایی عملکردگرا و صرفه جوئه اما کیفیت زندگی انسانی به هیچ عنوان در ساخت و ساز فراموش نشده. این معماری بی معمار، که زاییده اندیشه استادکار محلی و خواست صاحبخانه و محصول کار داوطلبانه همه اهالی روستاست که صمیانه دور هم جمع شده اند تا خانه ای فوق العاده انسانی بر پا کنند.
تزیینات ساده که در عین سادگی روستایی خیلی مجذوب کننده اند در همه خانه های روستایی دیده می شوند. تناسبات ، ابعاد و اندازه و شاخصه های زیبا شناسانه خانه ها قابل تامل و تفکرند.
در بدنه خارجی بناها ردیف ستونها ایجاد ضرباهنگ یا ریتم میکنه این تمهید معمارنه در خیلی از بناهای بزرگ دنیا هم دیده میشه. حرکت رو به بالا ستونها به سر ستونهایی ختم می شوند که باربر تیر اصلی هستند ولی اونچنان زیبا هستند که خود عنصری تزیینی بحساب میایند. تزیینات هر سر ستون با سر ستون دیگه تفاوت داره. این ستونها با ردیفی از نرده های خیلی زیبا به هم پیوسته اند. نرده ها فقط عناصری حفاظتی نیستند، بلکه تنوع زیادی هم به جهت طرح و شکل دارند. پیچیدگی تزیینات نرده ها رابطه مستقیم با وضعیت معیشت خانواده داره.
شیوه قرارگیری قطعات نرده در کنار هم فضاهای پر و خالی ایجاد می کنه که از لحاظ بصری نشانگر نمادها و اشکال متفاوت هستند.
تزیینات در خانه های روستایی گیلان تنها به کار با چوب تموم نمیشه. اتاقها تزیینات برجسته کاری گلی هستن که خیلی جذاب و متنوع به چشم میایند. هنگامی که بنای روستایی با دست فرمهایی ساده و تکرار شونده از گل روی دیوار کاهگلی خلق می کنن به خاک چونکه ماهیتی گرم و پذیرنده داره گرمی و جذابیتی چندین برابر می دهند.
این ردیف تزیینات کنگره ای ساده غنای فضای اتاق رو بیشتر میکنه. دور طاقچه، اطراف پنجره ها و… بیشتر جایگاه این تزیینات ساده هستند.
انسان با نشانه ها و نمادهایش زندگی می کنه؛ مخصوصا روستاییان که ارتباط عمیقی با طبیعت دارن، طبیعتی ناشناخته و مهار شده. خواستها، ترسها،باورها و… به صورت نمادین در ساخت سکونتگاهها و در مراسم و ایینها مشاهده میشوند،مانند درخت افرینش که نشانه ای از زایش و باروریه و در اکثر خانه های روستایی دیده میشه. این نمادگرایی در تعریف روستاییان از محل استقراربنا هم قابل فهمه، اگرچه این انتخاب انتخابی طبیعی برای بهره مندی از کوران بوده، اما بی توجهی به نقشه فرا زمینی جهات اصلی و ارتباط اونها با نیروهای کیهانی در نزد روستاییان، تصویر درستی از فرهنگ مخلوق بنا به دست نمیده.
کیفیت نورهم نمادینه. فضا از نور لبریز نیس و نورفقط با حضور تاریکیه که کیفیتی حقیقی و با ابهت به خود می گیره. نور با امساک وفقط از طریق چند روزن و بازشو به فضای تاریک درونی پاشیده میشه. تضاد نور و سایه فضایی دل انگیز می افرینند که به نور اعتبار میده. پرتوهای نورانی که به درون فضا رخنه می کنند مانند رشته های پیوند دهنده انسان با محیط اطراف و خارج از بنا است.
این ارتباط صرفه جو با طبیعت که به اون قداست میده در استفاده از مصالح هم دیده میشه. تنه درختان مصرفی در بناهای بی تراش و عینا با همه اوجاجها به عنوان عناصر سازه ای به کار رفته اند، انگار جنگلی کوچیک را باز می کنند.
اونچه که ابهام موضوع رو زیاد می کنه اونه که ابزار نجاری برای فرم دادن و چهار تراش نمودن این تیرها در دسترس بوده و چوب جنگلهای گیلان زیاد در دسترس روستاییان قرار داره.
معماری روستایی گیلان به نوعی مشخص افقی و نامتقارنه. مثل اینکه انسان سازنده اش مثه کالبد نامتقارن خود به اون شکل داده . فضاها نظمی همگن و یکسان ندارن و فضاها الزاما متقارن نیستن. مفاهیمی مثل نظم، تکرار و قرینگی که محصول دانش انسان برای به سلطه دراوردن طبیعته در این معماری دیده نمیشه. اساسا معماری در صدد مهارکردن نیس. معماری با طبیعت که خود ناهمگن و غیر متقارنه تلفیق میشه و انگار که در اون شناوره.
خانه ؛ تحلیل اجزای معماری و سازه ای و بررسی روش ساخت
معرفی پی
در بررسی معماری گیلان اونچه عناصر دیگه را تحت تاثیر قرارمیده، فن و روش ساختمانی به کار رفته است. این امر در عناصر مختلف ساختمانی سازه ای، مثل پی و سازه های عمودی و افقی و پوششها به خوبی مشاهده میشه.
شکیل یا باج بنه، مجموعه ای از تیرهای رو یهم است که ساختمان بنا رو برای حفظ از رطوبت وسیل تا ارتفاعی معین بالا می بره. این بخش از بنا نقش انتقال بارهای وارده از طرف قسمتهای متفاوت از ساختمان رو به زمین ایفا می کنه. شکیل اجزای متنوعی داره که اونهارو در 3 بخش زیر طبقه بندی می کنن:
بستر خاکی
2-نقاط متمرکز
تیرها
بستر خاکی
اولین مرحله پی، با ایجاد سکویی ساخته شده از لایه های متراکم زغال خاک شکل می گیره. این سکو در عمق 60 سانتی متری زمین حفر شده و با زغال خاک کوبیده شده و تقریبا تا ارتفاع 60 سانتی متری بر روی زمین بالا میاید . نتیجه کار بستر خاکی با ارتفاع 120تا 150سانتی متره که اولین جزء در فرایند ساخت وساز بنا و اخرین عضو شرکت کننده در جریان انتقال بار به شمار میاید. این عضو با توزیع بار منتقل شده از اعضای بالایی سازه به سطحی بزرگتر سبب کاهش تنش فشاری میشه.
نقاط متمرکز
قسمت دوم پی مجموعه ای از5 لایه چوبیه که به طور متناوب بر روی هم قرار می گیرند. قطعات این بخش از چوب درخت توت هستند. چوب این درخت که در برابر تنشهای فشاری ونیز رطوبت و موریانه، مقاومند، همه ویژگیهای لازم برای به وجود اوردن نقش در این قسمت از سازه را داره.
اولین لایه پیش ازاتمام ساخت بستر خاکی درون خاک قرار می گیره، به نوعی که بالای گرده ها خارج از خاک بوده و اشکار است. این لایه از 10 تا 15 گرده توت به طول تقریبی یه متر تشکیل شده که در کنار هم چیده میشوند.
بعد از اون در لایه دوم، ردیفی دیگر از گرده های توت، هم تعداد و هم اندازه با گرده های لایه اول قرار می گیره.
این لایه تنها لایه ایه که سمت اون عمود بر لایه زیرین نیست و با گرده های زیرین هم جهته.
لایه سوم در این مجموعه، سه یا چهار قطعه چوب به نام زی است که عمود بر لایه قبلی چیده می شوند. این قطعات که طولی در حدود 225 سانتی متر دارن، مقاطعی شبیه مربع یا نیم دایره و سطح مقطعی بزرگتر از گرده های لایه دوم هستند. در لایه بعدی ، سه قطعه چوب قطورتر با سطح مقطع مربعی به ارتفاع حدود 30 سانتی متر قرار می گیره. اعضای این لایه کتل نام دارند و طولشان حدود یه متره.
و در اخر پهن ترین قطعه چوب به نام فیک در لایه پنجم نصب میشه. فیک مقطعی ذوزنقه شکل به ارتفاع 40 سانتی متر داره و درازای اون از 200تا 230 سانتی متر در تغییره. به این ترتیب مجموعه ای از گرده های چوبی بر روی هم قرار میگیره تا بار منتقل شده توسط اعضای بالایی رو به بستر خاکی منتقل کنند. از لایه اول به بالا سطح مقطع اعضای هر لایه زیاد شده و تعداد انها کم میشه. چنین ترکیبی از اعضای سازه ای در پی، به انتقال بهینه بارمی انجامه و با افزایش سطح بار دریافتی، سبب می شه بارهای نقطه ای از بالا وارد شده به صورت گسترده به بستر خاکی منتقل بشه و تنش کم بشه.
این مجموعه که به عنوان یه پی نقطه ای ایفای نقش می کنه، در فواصل 140 سانتی متری بر روی بستر خاکی تکرار میشه. تعداد پی های نقطه ای و فاصله انها بسته ابعاد سطح طبقه همکف و بار وارد شده متفاوته. بنابر گفته یه معمار محلی در سالک ده، تعداد فیکها برای یه اتاق 6 عدد، برای دو اتاق 10 عدد و برای سه اتاق 14 عدد در نظر گرفته میشه.
تیرها
این بخش که عامل اتصال کف ساختمان به اجزای پی است، از سه لایه اصلی تشکیل شده. در لایه اول بر روی هر ردیف از نقاط متمرکز و در جهت عمود بر اونها ، دو تیر سراسری به نام بنه دارقرارمی گیره. درازای بنه دارها به اندازه ایه که روی همه
پی های نقطه ای رو پوشش بده. با توجه به تفاوت سطح مقطع قطعات چوبی زیرین، ارتفاع راس فیکها در جاهای مختلف پی متفاوته. این امر سبب میشه که بنه دارها تراز نباشن. بنابراین قطعات کوچک چوبی در جاهای لازم قرار میگیرند تا سطح بالایی بنه دارها تراز شود.
روی بنه دارها تیرهایی به نام سرکش، لایه دوم رو ایجاد می کنن.فواصل این تیرها با هم از 30تا110 سانتی متر متفاوته و درازای اونها به میزانیه که در حدود یه متر از انتهای پی های نقطه ای بلندتربشه.
این مساله سبب میشه سطحی از کف کنسول بشه و بخاطرهمین امر زیربنای مفید در طبقه همکف زیاد بشه.
دراخرین لایه، بعد از بنه دارها و سرکشها ، تیرهایی به اسم نال قرار میگیره. این لایه شامل سطح طبقه همکفه. نالها چهارگوشه طبقه همکف رو مثل کلافی در بر می گیرند و در گوشه ها به صورت فاق و زبانه در هم فرو می روند. ارتفاع تیرها 30 سانتی متر و درازای اونها به اندازه طول و عرض سطح همکفه. سطح میانی نالها از تیرهای کوچیک چوبی تشکیل شده که با فواصل کمی در کنارهم چیده شده و بینشان را گلوله های گلی پر کرده اند. در اخر هم بر روی این لایه، پوشش نمایان کف که تخته های چوبی به ضخامت 2تا4 سانتی متر هستند قرار می گیرد.
پوشش
ویژگیهای معماری پوشش
سقف به علت بارش زیاد باران همیشه شیب داره. پوششهای شیب دار یکی از ویژگیها و نیز عناصر مهم ساختمان در خانه های گیلانی هستن. این عنصر در انواع مختلفی چه از نظر استخوان بندی وچه از نظر پوسته نهایی روی اون، ساخته می شه. سقف رایج چهار شیبه است که برای تخلیه باران و جلوگیری از نفوذ رطوبت به درون مناسبتره . پوششهای چهار شیبه معمولا نامنظمن و از یه یا دو طرف کشیده اند.
امتداد این سقف عموما در جبهه مقابل به بادهای موسمی بلندتره تا مانع رسیدن اب باران به بدنه بنا بشه. پوشش سقفها اکثرا گیاهی و از محیط اطراف تامین میشه. در مناطق جلگه ای الیاف گیاهی مثه ساقه برنج و در مناطق شهری سفال به عنوان پوشش اخری سقف شیب دار به کار میره. سازه سقف مستقیما روی ستونهای چوبی اصلی بدنه ها تکیه می کنه و اکثرا از دیوارهای جداکننده مستقله.
فرم ساده بنا ، مخصوصا در سقف شیب دار اون، هم راحتی اجرای اونو ممکن میکنه و هم جمع اوری و دفع اب بارن را هم اسان می کنه.شیب زیاد سقفهای گالی پوش، برف سنگینی رو که در دوره های 20تا30ساله درمنطقه می باره به روی زمین می رونه. شکلهای ساده سقفهای شیب دار از به وجود امدن کنجهای برف گیر ممانعت میکنه و مانع نفوذ اب حاصل از ذوب برف به درون بنا میشه.
بر خلاف معماری بومی کویری که اکثر ازخشت و اجردرست شده، معماری این منطقه به طور عمده ازچوب و الیاف گیاهی استفاده کرده .
اجزا و مکانیزم سازه
سقف شیب دار بر روی سازه ای چوبی قرار میگیره. این سازه مرکب از تیر وستونهای چوبیه که توسط الیاف گیاهی به هم متصل شده اند.فاصله کم ستونها از یکدیگر و استفاده از سازه چوبی به صورت تیر وستون، مناسبات خاصی به این معماری میده که هم نما و هم در پلان ، خودشو اشکار می کنه.
ساده ترین نوع پوششهای شیب دار در ساختمانهای ابتدایی مشاهده میشوند. در این نوع پوششها ستونهای شاخک داری که تیرهای افقی روی اون قرار می گیره، نقش حمل پوشش رو دارن. بر روی تیرهای افقی، تیرهای مایلی که راسشان روی ستیغ متصله قرار دارن. ستیغ هم بر روی دیرکهای عمودی قرار داره.
نوع پیشرفته تر پوشش از ترکیب دیرک عمودی و چند ردیف خرپا درست شده . با حذف دیرک عمودی و کامل شدن خرپاهای اون، پوششهای دوشیبه کاملتری به وجود میاد . در نوعی از پوششهای دو شیبه، دو دیرک به طرفین دیرک مرکزی افزوده میشه. بر روی این دیرکها و ستیغ روی اونها ، ابتدا تیرهای مایل به فاصله حدود 30 سانتی متر و سپس روی اونها دسته های نی قرار می گیرن.
روش ساخت
سازه اصلی
برای اجرای بام، یه ترکیب سازه ای خرپا مانند هرمی شکل با شیب نسبتا زیاد روی دیوارها و ستونها سوار می کنند. شیب اون بعلت بارندگی خیلی زیاد و نفوذ پذیری پوشش بام حدود 100تا150درصده. سپس زگالها را توسط وریس به تیرهای چوبی خرپا متصل می کنند. وریسها به شکل ضربدری گره زده شده که به اسم گره پنجه مرغی معروفه و خیلی محکمند.
بعد از اینکه تیرهای افقی بر روی دیوارها قرار گرفتن، به فواصل معینی بر روی اونا تیرهای افقی دیگری به نام بال قرار می گیره. روی راس بالها از 4 طرف ، تیرهایی به نام چشین قرار داده میشه. برای اینکه بتوان تیرهای مایل یا سرچوب را به کار گرفت، باید اول به کمک تیرهای عمودی ستیغ را استوار نمود. پس از اون 4 تیر مایل از نوک ستیغ به 4 گوشه پوشش وصل میشه. برای مقاوم کردن این 4 تیر مایل ودیگر سرچوبها در وسط انها چشین دیگری قرار میدهند. این چشینها به وسیله چپ دستهایی که به پایین خرپاها متصلن حمایت میشن.
پوشش نهایی:
پس از اونکه سرچوبها بر روی ستیغ و 4تیر مایل قرار گرفت، بر روی اونا به فاصله حدود 20 سانتی متر ، دسته های بسته شده از نی یا شاخه های ضخیم درختی به نام آجار قرار می دهند. باید توجه کنین که در اینجا هم همه اتصالات به وسیله وریس انجام میشه. بر روی آجار، امود نهایی که در خانه های روستایی دسته های گالی یا ساقه برنجه، قرار می گیره. برای ساخت این قسمت در بعضی از مناطق از لت(تخته) و در شهرها و تعداد زیادی از روستاهای اطراف استارا از سفال استفاده شده. بعد از اون دسته های گالی که بالای اونها مثه جارو به هم گره خورده رابین زگالها قرار می دهند. به جای گالی از ساقه های برنج هم استفاده میشه، هرچند گالی استحکام و دوام بیشتری را داراست . دسته های گالی که هر کدام قطری حدودا 15 سانتی متر و طولی حدودا 2/1تا5/1 متر داره، به روش حلزونی یه آجار رو در بر می گیره، بطریقی که سر و ته اون بر روی هم میفته.
نتیجه گیری
بعد از بررسی وتحلیل معماری بومی گیلان به این نتیجه می رسیم که این معماری ویژگیهای شکلی و عملکردی و هویت خاص خود رو داره. به طور کلی میشه این ویژگیها رو بصورت زیر دسته بندی نمود:
شکل گیری الگوی معماری بومی خانه های گیلان بر پایه مدولی از مربعه که به صورت خطی و معمولا در امتداد شرقی –غربی توسعه می یابه.
در جلوی نمای اصلی خانه ایوان قرار داره که فضای اصلی زندگی محسوب میشه . ارتباط و دسترسی اتاقها به هم نیز معمولا از طریق این ایوان صورت می گیره . در خیلی از خانه ها ، قسمتی از این ایوان وسیعتر شده و فضای زندگی و فعالیتهای اصلی خانه برای مدت طولانی از سال به اون منتقل میشه.
در اتاقها عملکرد خاصی به وجود نمیاد و براساس تغییر فصلها و نیازهای خانواده، مصارف متنوعی پیدا می کنند. انتقال فعالیتهای خانواده از ایوان به داخل اتاقها در ایام سرد سال انجام میشه.
گونه شناسی بنا از لحاظ رعایت نیازهای خانواده، محرومیتها و تقسیم بندیها و روابط اجتماعی، مرزها و محدوده های نامرئی دارند.شرایط اقلیمی حاکم و اجبارها ، نوع ساخت خاص خود رو تحمیل می کنن. بخاطر همین عامل اصلی و موثردر شکل گیری این معماری اقلیم بوده و بهزیستی اجتماعی ساکنان و اعضای خانواده با در نظرگرفتن این محدودیت صورت گرفته.
بناها در محدوده باز گیاهی قرار می گیرن و تقسیم بندیها و تفکیکهای قاطع و مشخصی اونهارو از هم جدا نمی کنه.مرز این مالکیتها توسط درخت ، شمشاد ،چپر و نظایر اون تعیین میشه. فضاهای جنبی مثل انبارها در محوطه حیاط به صورت پراکنده مستقر می شوند.
ساختمان به دلیل ممانعت از نفوذ رطوبت از سطح زمین بالاتر قرار گرفته و در فضای بین زمین و کف، جریان هوا سبب تبخیر رطوبت و تهویه هوا و در نتیجه سبب خشک وقابل استفاده شدن کف ساختمان میشه . در صورت 2 طبقه بودن خانه، فضاهای زندگی در طبقه بالا ساختمان واقعه و طبقه همکف مختص طویله ، انبار و نظایر اون داره.
سازه اصلی از چوب تامین میشه. این مصالح در بدنه ها هم استفاده میشه. به عنوان پوشش اخرین، بنا با خشت پوشیده و با گل اندود میشه. این سازه معمولا به طریقه سنتی توسط یه استاد نجار ساخته میشه. در معماری کویری این وظیفه رو استاد بنا به عهده داره.
سقف به خاطر ریزش مداوم باران همیشه شیب داره.سقف رایج و متداول چهار شیبه است که برای تخلیه اب باران و ممانعت از نفوذ رطوبت به درون مناسبتره. امتداد این سقف عموما در جبهه مقابل به بادهای موسمی بلندتره تا مانع رسیدن اب باران به بدنه بنا بشود. پوشش سقفها اکثرا گیاهیه و از محیط اطراف تامین میشه. در منطقه های جنگلی قطعات چوب و تخته و در مناطق شهری سفال به عنوان پوشش نهایی سقف شیب داربه کار میره. سازه سقف مستقیما روی ستونهای چوبی اصلی بدنه ها تکیه می کنه و اکثراز دیوارهای جداکننده مستقله.
خانه زیبا ، معماری ، ساختمان ، دکوراسیون چوبی منزل , مرکز خرید پالادیوم تهران
مجتمع تجاری پالادیوم تبریز
مرکز خرید ارگ تجریش
بزرگترین مجتمع تجاری جهان
برندهای ارگ تجریش
مرکز تجاری سام
بزرگترین مجتمع تجاری خاورمیانه
مراکز خرید شمال تهران
جهت گلخانه ها
اسکلت گلخانه سایه ایجاد می کند و با توجه به زاویه تابش این سایه ها متفاوت است لزوم توجه به این امر بویژه در تولید زمستانه حائز اهمیت است چرا که تغییرات اندکی دردرصد نور رسیده به گیاهان می تواند نقش بسزایی در کمیت و کیفیت تولید داشته باشد .موقعیت گلخانه باید به صورتی باشد که بیشترین مقدار نور را دریافت نماید. اولین انتخاب برای موقعیت گلخانه به صورت نمای جنوبی یا جنوب شرقی می باشد. نور تمام روز بهترین شرایط را برای گیاه فراهم می کند. البته نور تابیده شده ازجانب شرق، به هنگام صبح، برای گیاهان کافی می باشد. نور صبح بیشترین مطلوبیت را داراست، زیرا که به گیاهان اجازه داده می شود که فرایند تولید غذا را زودتر آغاز نمایند.واین موضوع منجر به حداکثر رشد می شود. بالطبع انتخابهای بعدی، نمای جنوب غربی و نمای غربی می باشد؛ چرا که دریافت نور دیرتر صورت می گیرد. نمای شمالی کمترین مطلوبیت را دارد و فقط برای گیاهانی که نور کمی احتیاج دارند مناسب می باشد .
درختان برگ ریز مانند افرا و بلوط می توانند به طور مؤثری از نور شدید بعد ازظهر تابستانی با ایجاد سایه بکاهند. البته باید توجه داشت که درختان در هنگام صبح، بر روی گلخانه سایه نیاندازند. این درختان در زمستان اجازه می دهند که نور کافی به گلخانه برسد؛ چرا که در پاییز برگهای خود را از دست می دهند.
اسکلت گلخانه ها سایه ایجاد می کند که اندازه سایه ها به زاویه تابش نور خورشید و فصل سال بستگی دارد. تأثیر سایه بر رشد گیاه در زمستان (زمانیکه اغلب شدت نور خورشید کم است) بسیار زیاد می باشد.
گلخانه های تک واحدی که در عرض های بالاتر از 40° شمالی واقعند باید در امتداد شرق به غرب ساخته شوند تا بتوانند نور آفتاب زمستانی که زاویه تابشی پائینی دارد را به نحو مناسب دریافت کنند. در عرضهای پائینتر از 40° شمالی امتداد گلخانه ها باید شمالی ـ جنوبی باشد زیرا زاویه تابش نور خورشید به مراتب بیشتر است. گلخانه هایی که در امتداد طولشان به هم متصلند، در تمامی عرضهای جغرافیایی باید در جهت شمال به جنوب باشند تا بتوانند اثر سایه را درقسمت شمالی گلخانه کاهش دهند. جهت شمال به جنوب باعث می شود که ساقه در طول روز در عرض کف گلخانه حرکت کند. درحالیکه در جهت غرب به شرق این امر ممکن نیست.
ال جی ماریس در انگلستان محاسباتی را در عرض جغرافیایی 50° شمالی انجام داده است. این محاسبات تأکید می کند که امتداد یک گلخانه تک واحدی باید از شرق به غرب باشد. زیرا تفاوت شدت نور بدلیل این که در طول تابستان که زاویه تابش نور خورشید زیاد است، کم میباشد و این تفاوت در زمستان یعنی زمانی که شدت نور موضوع مهمی بشمار می رود بسیار بیشتر است.
جهت ———————————- وسط تابستان —————————-وسط زمستان
شمال ـ جنوب —————————– 64 —————————————– 48
غرب ـ شرق —————————— 66 ——————————————78
جریان هوا در گلخانه
گردش هوا در گلخانه ضروری است. وقتی که یک گیاه در معرض جریان هوای تازه درخارج از گلخانه باشد، هوای تازه در نزدیکی برگها تأمین شده و گیاه می تواند اکسیژن پس داده و از دی اکسید کربن تازه استفاده نماید. جریان هوا همچنین به پایین نگه داشتن رطوبت نسبی و کنترل دما در گلخانه کمک می نماید . گلخانه های تجاری به همه نیازمندی های اشاره شده در بالا و حتی بیشتر از آن وابسته اند. در یک گلخانه تجاری هدف اصلی سود دهی است؛ برای رسیدن به این هدف، گلخانه باید از لحاظ تأمین شرایط محیطی مطلوب کارآمد باشد. نور و دمای گلخانه باید به طور سخت و جدی کنترل شود. اخیراً کامپیوترها برای چنین کنترل هایی به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته اند. همچنین وجود گازهای سمی و گرد و غبار در گلخانه ممکن است یک مشکل جدی باشد. این گازها شامل مونو اکسید کربن، اکسید نیتروژن و دی اکسید نیتروژن می باشند؛ که ممکن است از وسایل حرارتی متصاعد شوند .
کنترل شرایط محیطی گلخانه
فعالیتهای شیمیایی صورت گرفته در فرآیند فتوسنتز گیاهان، مستقیماً متأثر از شرایط محیطی می باشد. فتوسنتز به عواملی مانند دما، شدت نور و وجود آب و مواد غذایی وابسته است. تنفس گیاه نسبت به دما ی محیطی متفاوت می باشد .محدوده دمایی توصیه شده برای بیشتر گیاهان گلخانه ای که منجر به بالاترین بازده فتوسنتزی می شود، چیزی بین 50 تا 85 درجه فارنهایت می باشد. بنابراین بدون توجه به اینکه گلخانه برای چه کاری مورد استفاده قرار می گیرد، باید محیط آن کنترل شده باشد؛ این کار برای سلامت گیاهان گلخانه ضروری می باشد.
درجه حرارت در گلخانه ها
تنظیم درجه حرارت در گلخانهها شرط اولیه برای رشد و نمو بسیاری از گیاهان است. نیاز گیاهان به درجه حرارت دامنههای مختلفی دارد. بعضی از گیاهان درجه حرارتهای بالاتری نیاز دارند مثل گیاهان مناطق گرمسیری. بعضی دیگر در درجه حرارتهای کمتر از 20 درجه سانتیگراد هم بخوبی رشد و نمو میکنند، مانند گیاهانی که از مناطق سردسیری منقل شدهاند نظیر پامچال که در جنگلهای شمال دیده میشود.
اما چگونگی تنظیم درجه حرارت در گلخانهها بستگی به سیستم گرمایی دارد. انواع بخاریها یا سیستمهای گازی و … میتوانند مورد استفاده قرار بگیرند. سیستم های حرارتی باید توان توزیع یکنواخت دما راداشته باشند و فاقد اثرات زیست محیطی باشند. دمای روزانه و شبانه توصیه شده برای چند محصول متداول گلخانه ای؛
محصول دمای شبانه ( F) دمای روزانه ( F)
گوجه فرنگی 66-60 80-70
کاهو 55 78-70
خیار 65 80
فلفل 62 80-70
گل داودی 63-62 80-75
گل شمعدانی 60-55 75-70
نیاز نوری گیاهان
همه گیاهان به یک اندازه به نور نیازمند نیستند. بعضی از گیاهان نیاز به نور فراوانی دارند و بعضی دیگر به نور کمتری نیاز دارند.گیاهان از نظر نیاز نوری به سه گروه تقسیم می شوند.
گیاهان روز بلندLDP: Long Day Plants برای به گل رفتن بین 10 تا 14 ساعت به نور نیاز دارند، مانند گیاهان فصلی تابستانه نظیر آحار، اطلسی، ناز و میمون.
گیاهان روز کوتاه SDP: Short Day Plants برای به گل رفتن نیاز نوری کمتر از 12 ساعت دارند. که در نقطه مقابل گیاهان روز بلند قرار میگیرند، مثل گل داودی.
گیاهان بی تفاوت به طول روز NDP: Neutral Day Plants برای نگهداری در منزل بسیار مناسب و مطلوب هستند. مثل گل حنا یا بگونیا که حساسیتی نسبت به طول روز ندارند و در تمام طول سال گل دارند.
آبیاری گلخانه ها
تأمین رطوبت یکی از پارامترهای مهم برای رشد و نمو گیاهان است، البته باید نیازهای رطوبتی گیاهان را بشناسیم. بعد از شناخت نیاز رطوبتی گیاهان، آنها را در گلخانههای خاص خود جایگزین میکنیم یعنی همه گیاهان در یک نوع گلخانه نگهداری نمیشوند. در سطوح تخصصی و بزرگ، هر گلخانه برای یک محصول و یا تعدادی محصول مشابه با نیازهای یکسان در نظر گرفته میشود.انواع روش های آبیاری به طور خلاصه به شرح زیر است.
آبیاری سطحی(ثقلی) سیستم های آبیاری سطحی راندمان پایینی داشته و اتلاف آب در آن بالا است.در عین حال باعث شستشوی املاح افزایش رشد علف های هرز و بروز انواع بیماری های قارچی و انگلی و پوسیدگی می شود.این سیستم ها به صورت آبیاری کرتی و نواری اجرا می گردد.
آبیاری تحت فشار
1- آبیاری بارانی :هدف از آبیاری بارانی توزیع یکنواخت آب برای تمام گیاهان و کاهش دمای محیط و افزایش رطوبت است.راندمان مصرف آب 75در صد است.هزینه اولیه زیاد از معایب این سیستم است.
2- آبیاری قطره ای :در این روش آب،کودهای شیمیاییو سایر مواد مورد نیاز گیاه به صورت محلول توسط قطره چکان های نصب شده روی لوله های جانبی در اختیار گیاه قرار می گیرد.راندمان مصرف آب 90 در صد است و چون قطره چکان ها در کنار بوته یا ساقه گیاه قرار می گیرند امکان رشد و توسعه علف های هرز از بین می رود.
گاز کربنیک در گلخانه ها
کاربرد Co2 تقریباً معادل استفاده از مواد غذایی، کاربرد پیدا کرده است. در کشور ما که گیاهان از لحاظ نوری در وضعیت مناسبی قرار دارند میتوان با بالا بردن مصرف Co2 راندمان محصول را نیز بالاتر برد.وجود Co2برای انجام عمل فتوسنتز ضروری است. این واکنش شیمیایی منجر به تولید محصول سبز میشود . در این واکنشCo2 عامل بسیار مهمی تلقی میشود.سالهای زیادی است که به منابع غنی سازی دی اکسید کربن در گلخانه ها، برای افزایش رشد و تولید گیاهان پی برده شده است. دی اکسید کربن یکی از ضروری ترین اجزاء فتوسنتز می باشد.فتوسنتز یک فرآیند شیمیایی است که انرژی نور خورشید را برای تبدیل دی اکسید کربن و آب به مواد قندی در گیاهان سبز مورد استفاده قرار می دهد؛ سپس این مواد قندی در خلال تنفس گیاه برای رشد آن مورد استفاده قرار می گیرند. اختلاف بین نرخ فتوسنتز و تنفس، مبنایی برای میزان انباشتگی ماده خشک در گیاهان می باشد. در تولید گلخانه ای، هدف همه پرورش دهندگان، افزایش ماده خشک و بهینه سازی اقتصادی محصولات می باشد. دی اکسید کربن با توجه به بهبود رشد گیاهان، باروری محصولات راافزایش می دهد. بعضی از مواردی که باروری محصولات به وسیله غنی سازی دی اکسید کربن افزایش داده می شود عبارتند از : گلدهی قبل از موعد ،بازده میوه دهی بالاتر،کاهش جوانه های ناقص در گلها،بهبود استحکام ساقه گیاه و اندازة گل.بنابراین پرورش دهندگان گل و گیاه باید دی اکسید کربن را به عنوان یک مادة مغذی در نظر بگیرند.
زهکشی گلخانه
از موارد مهمی که در احداث یک گلخانه توجه به زهکشی گلخانه است . در مناطقی با زمینهای دارای بافت سخت و با لایه تحت الارض غیر قابل نفوذ با قرار دادن لوله های سفالی منفذ دار زیربسترها و یا به طرق ابتکاری دیگر تمهیدات لازم را در جهت بهبود زهکشی می اندیشند
بادکشن
در مناطق باد خیز ردیفی از درختان و یا یک مانع طبیعی مثل تپه برای کاهش خسارت باد استفاده می شود . حداقل فاصله درختان از گلخانه در شرق و غرب بایستی حدود 5/2 برابر ارتفاع درختان باشد . این فاصله در قسمت جنوبی بیش از یک ارتفاع درختان است .
انواع پوششهای گلخانه ای
شیشه
تا قبل از سال 1950 فقط گلخانه های شیشه ای وجود داشت امروزه این گلخانه هاپرهزینه ترین نوع گلخانه محسوب می گردد .چون مصرف سوخت در این گلخانه ها بالاست ، نیاز به اسکلت های محکم دارند . بسته به پهنای گلخانه از اسکلتهای مختلفی می توان برای بنای آن استفاده نمود . در پهنای کمتر از 6 متر اسکلت چوبی بدون نیاز به ستونهای میانی قابل استفاده است . برای گلخانه هایی با پهنای تا حدود 12 متر اسکلت لوله ای بدون نیاز به ستون های عمودی وسط قابل کاربرد هستند ولی بایستی برای استحکام به قاب پنجره ها متصل شوند .
پوششهای پلاستیکی
پوششهای پلاستیکی می تواند از جنس پلی استر ، پلیوینل کلراید (P.V.C) پلی وینل فلوراید(P.V.F) باشد . از مزایای این پوششها عدم نیاز به اسکلتهای سنگین وکاهش هزینه گرم کردن تا حدود 40% نسبت به گلخانه های
شیشه ای یک لایه است . امروزه گلخانه های پلاستیکی درصد بالایی از گلخانه های دنیا را به خود اختصاص می دهند . ولی در اروپای شرقی محبوبیت چندانی ندارد .عیب پوششهای پلاستیکی دوام کم آنهاست چرا که اشعه ماورای بنفش خورشید باعث شکنندگی و تیرگی پلاستیک می شود . اغلب پوششهای پلاستیکی از نوع پلیاتیلن بوده که معمولاً به ماده مفاوم کننده در مقابل UV( اشعه ماورای بنفش ) آمیخته شده اند که در این صورت طول عمر آنها تا حدود 3 سال قابل افزایش است . همچنین عیب دیگر این پوششها این است که در زمستان اگر هوای گلخانه سردتر بوده و با برخورد هوای مرطوب داخل گلخانه قطرات بخار آب بر روی آنها تشکژل می گردد که با پیوستن به هم بزرگ شده و با چکیدن قطرات بر سطح برگها باعث بالا رفتن رطوبت سطح برگ و ایجاد بیماری های قارچی می گردند و از طرفی با ریزش قطرات بر کف گلخانه ها باعث افزایش رطوبت بسترخاکها و کاهش میزان اکسیژن خاک می شوند . که تداوم این امر می تواند منجر به کاهش جذب عناصر غذایی و کاهش رشد عمومی گیاه شود . راه حل این مشکل استفاده از اسپری محلول مواد شوینده در آب است که بر روی سطح داخلی پوشش می پاشند که البته این مواد خیلی زود پاک می شوند . حسن این کار جلوگیری از بزرگ شدن قطرات است . امروزه در کشورهای پیشرفته پلی اتیلن و سایر پوششهای پلاستیک را به مواد نگهدارنده نور مادون قرمز (IR) آمیخته می کنند که تلفات دمای گلخانه را در شب 15 تا 25 درصد کاهش می دهند .
PVF نیز یکنوع پوشش پلاستیکی جدید است که تا ده سال دوام داشته و واکنش آن نسبت به نور و قیمت آن تقریباً معادل شیشه است . پوششهای دوبل پلاستیکی نیز کاهش هزینه سوخت تا یک سوم نقش موثری دارند . انجام پوششهای دولایه در اسکلت های سوله ای که ستون کمتری دارند راحت تر است . فاصله بین دولایه پایینی از 10-25/1 سانتی متر کمتر یا بیشتر نباشد.گلخانه های نیمه استوانه ای برای پوششهای دولایه ای مناسب می باشند .میزان کشیدگی پلاستیک بسیار مهم است . هنگامی که در یک روز سرد نصب شود می بایست آن را محکم کشید و در روز گرم کمتر کشیده شود با در هوای سرد منقبض و پاره نگردد . امروزه اکثر گلخانه های جدید در آمریکا چه به صورت دایم و یا موقت با پوششهای پلاستیکی ساخته می شوند.
سکوها و بسترهای کشت
سکو بخشی از فضای گلخانه است جایگاهی است برای قرار گرفتن گلدان ها یا کشت گیاهان در بستر های بالا تر از سطح زمین همانگونه که از نام آن پیدا است ، سکوها همواره در سطحی بالاتر از کف گلخانه ها قرار می گیرند . این عمل ضمن جلوگیری از گسترش عوامل آلوده کننده و بیماری زای گیاهی به تهویه بهتر و گرم شدن زودتر بستر کمک می کند . انتخاب شکل سکوها و مواد سازنده آنها به نوع گیاه ، گلخانه و سلیقه سازنده بستگی دارد .
به طور کلی ویژگی های یک سکوی خوب عبارت است از:
الف _ از زهکشی مطلوبی برخوردار باشند .
ب_ پهنای آن طوری باشد که کارگران به آسانی به مرکز سکو دسترسی داشته باشند .
ج_ طوری نصب شده باشد که حداکثر نور را جذب کنند .
کارکردن با سکوها برای قرار دادن گلدان ها به کارگران این امکان را می دهد که بدون خم شدن کار خود را انجام دهند در صورتی که سکوها برای کشت گیاهان استفاده بهتر است 30-15 سانتیمتر عمق داشته و از زهکشی مناسبی برخوردار باشد . ارتفاع سکوها از سطح زمین می بایست به گونه ای باشد که اقدامات داشت با تسلط کارگر بر محصول امکانپذیر باشد که این امر به نوع محصول بستگی دارد . سکوها را می توان از جنس آلومینیوم ، ایرانیت ، الوار چوبی و یا مواد بتنی ساخت . آلومینیوم عمری طولانی دارد ولی گران قیمت است و چوب ارزان بوده ولی عمر کوتاهی دارد و احتمال پوسیدگی آن نیز زیاد است و همچنین عوامل بیماری زا نیز در آن نفوذ می کنند .
نحوه قرار گرفتن سکوها
بایستی سکوها را طوری نصب نمود که از حداکثر فضای گلخانه ای برای پرورش گیاهان استفاده شود . تعداد و عرض راهروها بستگی به نحوه استفاده از آنها و نوع محصول دارد .
ارتفاع سکوهای کشت 90-80 سانتیمتر است . پهنای سکوهای مجاور دیواره ها حدود 90سانتیمتر و پهنای سکوهای میانی که از دو طرف قابل دسترسی است حداکثر میبایست 180 سانتی متر باشد . سکوهای کشت گیاهان گلدانی نبایست دیواره داشته باشد و کف سکوها تا حد ممکن بایستی منفذدار باشد . تخته های چوبی سوراخدار به همراه تورسیمی محکم برای ساختن کف سکوها مناسبند .
در روش نوین به منظور استفاده موثر از حداکثر فضای گلخانه از سکوی متحرک استفاده می کنند . این سیستم فضای تولید را تا بیش از 90% مساحت گلخانه افزایش می دهد . راهروها توسط سکوهای متحرک اشغال شده که با حرکت سکو راهرو از یک سمت باز می شود و از طرف دیگر بسته می شود .
سکوها و بسترهای زمینی گلهای بریده
گلهای بریده را در شرایط گلخانه ای به هر دو شکل بسترهای سکوئی و زمینی کشت می کنند . گیاهانی مثل گل داوودی و میمون را می توان بر روی سکوها کشت نمود . ولی این سکوها بایستی نزدیک زمین قرار گیرند تا عملیات حذف جوانه ها ، محلول پاشی و برداشت امکان پذیر باشد ، میخک را نیز به علت حساسیت به بیماری پژمردگی باکتریایی برروی سکوهای کوتاه پرورش می دهند .
ضد عفونی کردن خاک سکوها راحت تر و موفقیت آمیز تر از بسترهای زمینی است . بسترهای زمینی باید به گونه ای باشند که خاک اطراف ریشه را از قسمتهای دیگر مجزا کنند . بتون برای بسترهای زمینی مناسب است .
تجهیزات و ادوات مورد نیاز در گلخانه ها
از تجهیزات و ادوات مورد نیاز گلخانه میتوان به سیستم گرمایشی, سرمایشی, ژنراتور و……. اشاره نمود.
الف- انواع سیستم گرمایشی:
1-سیستم مرکزی:سیستم شوفاژ(برای گلخانه های بالای 4/.هکتار) در این سیستم از بخار آب یا آب داغ استفاده می شود.
2-سیستم موضعی: بخاری
گام نخست:
واژه ی اختصاصی عمران،ساخت واجرا
حتما اینا رو حداقل یکبار به گوشتون خورده باشه
ازبيلت : نقشه نهايي كار یا نقشه ساخت اصطلاحی در نقشه برداری. نقشه هایی که پس از اجرا از آنچه اجرا شده تهیه میگردد تا موقعیت مکانی المان ها و وضعیت موجود را نشان میدهد.
به ازبیلت ،نقشه های چون ساخت هم میکویند.
پلانهای جا نمایی است از آنچه اجرا میشود
1. اندود تخته ماله ای : از این اندود در نمای ساختمان و سقف و دیواره ی آبریزگاه مانند سقف حمام استفاده می شود .
2. آلوئك : لب پر شدن آجر به وسیله آهک گفته می شود.
3. نعل درگاه : چوب یا تیر آهنی که بالای در یا پنجره برای پوشش قرار می گیرد تا وزن ناشي ازديوار بالاي بازشو ( پنجره و در ) را تحمل كند .
4اشپيل : میله ای که از شکاف عبور می کند .
5. پکافته : دیواره پارتیشن مانندی که به دیوار اصلی وصل می شود.
6. رامکا : رامکا المانی هست ( از هر جنس ولی عمدتا بتنی ) که حین اجرای قسمتی از سازه ( مانند ادامه دیوار بتنی روی فونداسیون و یا محل نصب واتر استاپ ) اجرا میگردد تا ادامه کار امکان پذیر گردد.
7. سومه : محل تقاطع دومسير مستقيم است.
8. ترانشه : عموما به حفاری هایی که دارای طول نسبتا بیشتری از عمقشون هستن ترانشه گفته میشه. توضیح کاملش یعنی راس قوس ( عموما در راهسازیئ )و در علم زمین شناسی :*ترانشه* روشي است براي آشكار كردن روسوبات گسل خورده و كشف تاريخ فعاليت زلزله ها.
9. درز انبساط : برای جلوگیری از خرابیهای ناشی از انبساط و انقباض ساختمان بر اثر تغییر درجه حرارت محیط خارج یا جلوگیری از انتقال بار ساختمان قدیمی مجاور به ساختمانی كه جدید احداث می شود.
10. آسفالت سوخته : آسفالتي كه چسبندگي نداشته باشد.
11. مضرس کردن : دندانه دندانه كردن ، اره اي كردن .مضرس کردن بتن قبل از سخت شدن ، توسط فشار آب و جاروی سیمی انجام می گیرد.مضرس کردن بتن بعد از سخت شدن ، توسط فشار ماسه و اره کردن سطح بتن انجام می گیرد.
12. فينيشر دستگاه فينيشر بتن و آسفالت : اجرا كننده آسفالت يا بتن در ضخامت معين، در ساخت انواع كانال هم كاربرد دارد ، يكي از ماشين آلات عمرانيست.
13. کرم بندی : کرم بندی اصولا برای ایجاد یک ارتفاع یا ضخامت معین ( مثلا برای هدایت آب با شیب ثابت و یا اجرای سیمان کاری روی دیوار ) به کار می رود.
14. سبدي : میلگردهاي بافته شده كه برای بالا و پایین شناژ فونداسیون بكار مي رد.
15. پوتر : پوتر به تیر ( بتنی ) اطلاق می شود.
16. :Shop Drawing نقشه هاي Shop Drawing همان نقشه هاي اجرائي است اين نقشه ها جزئيات ساخت را نشان ميدهد شما نميتوانيد بر طبق نقشه هاي مشاور ساخت اسكلت را شروع كنيد به همين دليل شاپ تهيه ميشود كه اول متريال ليست را بدست آوريد.
17. گمانه زنی : با حفر چاه هايي ، اقدام به نمونه برداري از عمق خاك مي كنند.
18. كر گيري : وسيله اي جهت ايجاد سوراخ در بتن در هر قطر و ضخامت براي انواع مصارف ، جهت لوله كشي و كابل كشي و نمونه برداري از بتن.
19. مانشون : وسيله ایست جهت آببندي و رفع نشتي.
20. درز انقطاع : برای جلوگیری از خسارت و كاهش خرابی ناشی از ضزبه ساختمانهای مجاور به یكدیگرست.
21. جُوَک : نوعی اجر کاری زیگزاگست.
22. چاه كور: مشخص نبودن محل چاه در سطح زیر بنا و حوالی پی ها را گویند.
23. شتر گلو : زانوی مارپیچست.
24. شکر سنگ : سیلت ریزدانه ، نرمه سیمان.
25. سیمان واتر پروف : اگر به سیمان ، محلول های صابونی فلزی اضافه گردد بتن تهیه شده از این سیمان مقاومت بیشتری در مقابل نفود آب دارد.
26. ساروج : ملاتي است كه از مخلوط كردن آهك ، خاك رس دار و خاكستر بدست مي آيد .
27. آب چین : دوقاب ریزی آجرکارها با ملات ماسه و سیمان.
28. آچار F : وسیله ای به شکل f برای خم کردن میلگرد (محل كاربرد ، در آرماتوربندی)
29. منهول : دریچه بازدید فاضلاب. منهول يا همان حوضچه كه براي تغيير سايز يا محل بازديد يا حوضچه ارامش يا تغيير شيب و ….. استفاده ميشه البته دريچه بازديد هم مي تواند باشد .
30. تلورانس : به معنی تغییردرمشخصات فیزیکی مصالح ازقبیل ضخامت ابعادو…. است مثلابرای مشخصات سیمان زیادکاربرددارد. تلورانس يا همان رواداري در ايين نامه هاي داخلي – به معني محدوده يک كار.
31. جرز : دیوار یا پایه ضخیمی است که باربر باشد .
32. خرک : برای نگه داشتن میلگردهای فوقانی فونداسیون که خود با میلگرد درست می شود.
33. رومی: قوس نیم دایره بالای درگاه ست.
34. زمین زِِد : زمین سخت که مقاومت و فشردگی دانه ترکیبی آن در حد کمتر از زمین دج است .
35. دكوپاژ: در زمين هاي که در آن بوته و درختچه و علف باشد براي كندن آنها از دستگاههاي سنگين استفاده مي شود كه به اين كار دكو پاژ مي گویند.
36. تنگ افتادن : درگير شدن يا مهار شدن.
37. زیگزال : میلگردهای زیگزال بیشتر در زیر سازی گچ کاری، پوشاندن تیر آهن و آرماتورها، پوشاندن بتن سیمانی، کارهای ترمیمی و …. میباشد که در اکثر ساختمان های امروزی استفاده می شود.
38. نيوجرسي : نوعي جدا كننده بتني مي باشد كه در ارتفاع مختلف از قبيل يك يا دو متري ساخته مي شود كه در بزرگراه ها جهت جلوگيري از دور زدنها و خلاف رانندگان متخلف و جلوگيري از اتفاقات ناگوار و تصادفات و در بعضي موارد ورود و خروج و هدايت ترافيك و جلوگيري از نور چراغهاي روبرو ايجاد مي شود.
39. ردايلينگ: نوعی قیر پاشی سطح راههای شنی اطلاق می گردد که بمنظور تحکیم و تثبیت سطح شنی راه و نیز غبار نشانی بکار برده می شود راههای شنی که به این روش قیر پاشی می شوند پس از مدتی سطح شنی آنها مبدل به یک سطح پایدار گردیده که در برابر نفوذ آب مقاوم می باشد قیرهای مورد مصرف آن عبارتند از ۷۰-mc و ۲۵۰-mc و ۷۰-sc و ۲۵۰-sc
40. پریمکت : اندود نفوذي به منظور آماده نمودن سطح راه شني جهت بخش قشر آسفالت آنجام مي گردد قير پريمكت كه در سطح راه شني پخش مي گردد در داخل خلل و فرج آن نفوذ نموده و علاوه بر تحكيم سطح راه شني سبب تسهيل چسبندگي قشر آسفالت به بدنه راه مي گردد.
41. آجر نبشی : اجر که در نبش دیوار به کار می رود.
42. بالشتک : لایه یا دال بتنی ، که مستقیماً روی زمین ریخته شده باشد و به صورت پی یا مانند آن عمل کند.
43. پدستال : ستونک های کوچک بتنی که عموماً برای نصب کف ستون و روی پی اجرا میشوند.
44. درناژ : درناژ یا زهکشی،فرآیند خارج كردن آب سطحی اضافی و مدیریت سفره آب زیرزمینی كم عمق از طریق نگه داشت و دفع آب و مدیریت آب برای رسیدن به منافع دلخواه اقتصادی و اجتماعی است.
45. بلوكاژ : مراحل کف سازیست. به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت زمین به کف ساختمانها، از بلوکاژ یا ماکادم استفاده میشود که عبارت است از لاشه سنگ و قلوه سنگ که بدون ملات به ضخامت ۲۵ تا ۴۰ سانتی متر در زیر کف سازی ریخته میشود. و معمولاً قیرگونی دیوار از میان دیوار عبور نموده و به داخل بلوکاژ ختم میشود.
46. تراورس : قطعات بتنی (قبلاً چوبی) برای انتقال بار ریل به روسازی راه آهن ست.
47. زهکشی : جمع كردن و هدايت آب ،كه فاصله آبروها در زهكشي بايد به حدي باشد كه به پي ها نفوذ نكند.
48. توری فنسی : کلاف بندی مشبک از مفتول های ۲ و ۳ میلیمتری نرم که در حصارکشی بین وادار پروفیل به کار می رود.
49. سپتیک تانگ : مخزن سرپوشیده ای که به منظور جمع آوری آبهای زائد ساخته می شود .
50. دیوارهای 3D پنل : دیوار 3D پانل ، دیواری غیر باربر است.از جنس یونولیت و مفتول ، عایق سرما ، گرما ، رطوبت و بسیار سبک است. بر روی دو طرف دیوار می توان از بتن یا گچ استفاده نمود
51. کاربند کردن : بستن رج ها.
52. دیوار حائل : دیوار واسطه باربر.
53. مشت بازو بسته : علامت شل و سفت كردن بتن است
54. نیزه : محل اتصال دو کمان قوس.
55. کونال سازی : تخت کردن شانه های کار
56. وادار : تیرک عمودی
57. ری کردن ماسه : افزایش حجم ظاهری ماسه
58. پاچلاقی : ترکیبی از دروپنجره که قسمت در آن تا پایین باز شود و بقیه آن بصورت پنجره باقی می ماند.
59. بالشتک : آجر یا قطعه بتنی که زیر سر تیر آهن با مصالح پوششی دیگر قرار می دهند.
60. پالانه:آجر کاری که مانند فرش آجر بعد از ساختن سقف انجام می شود.
61. تیر شاخص : تیر عمودی وسط خرپا.
62. اورلپ : هم پوشانی یا روی هم افتادگی (در مواقعی که به هر علتی مصالح بایستی روی هم قرار گرفته و وصله شود.) میبایست حداقل 25 تا 45 سانتیمتر به هم وصل شوند.
63. گروت : ملاتی بدون انقباض و با انبساط كنترل شده مى باشد كه جهت تقويت پى ها و فونداسيونهاى ماشين آلات و ساختمانهاى بلند كه احتياج به تحمل بارهاى فوق العاده سنگين دارند به كار مى رود.گروت بر پايه سيمان و سيليس دانه بندى شده مخصوص و با استفاده از مواد افزودنى مختلف جهت بهينه نمودن خصوصيات آن مانند سياليت، انبساط و مقاومت شيميايى توليد گرديده است.گروت – به راحتى منبسط شده و انبساط آن تا اشغال كليه درزها و شكافهاى خالى ادامه مى يابد. اين ملات داراى پيوستگى و همگنى بسيار زياد بوده و بدون نياز به افزودن آب اضافى به آن داراى سيـاليت بالا مى باشد و به سرعت به استحكام اوليه بالا مى رسد.موارد مصرف:سازه هاى پيش ساخته بتنى مانند ديوار، ستون و تير، اتصال بولتها به فونداسيون، صفحه ستون، فونداسيون ماشين آلات، ريلهاى جرثقیل، پايه پلها.
64. لیسه ای کردن : سطح بتن را آنقدر با ماله می کشند که صاف و یک دست شود.
65. ملات باتارد(ملات حرامزاده!!): ملات باتارد مخلوطی از ماسه ، آهک ، سیمان و آب است.
66. . براي اندازه گيري عمليات خاکي در متره و برآورد از واحد متر مکعب استفاده مي
شود.
67. آجر خطائي ، آجري است که در اندازهاي 5×25×25 سانتيمتر در ساختمانهاي قديمي براي فرش کف حياط و غيره بکار مي رفت
68. چنانچه لازم باشد در امتداد ديواري با ارتفاع زياد که در حال ساختن آن هستيم
بعدا ديوار ديگري ساخته شود بايد لاريز انجام دهيم.
69. هرگاه ابتدا و انتهاي يک ديوار در طول ديوار ديگري بهم متصل شود ، به آن ديوار
در تلاقي گفته مي شود
70. در ساختمانهاي مسکوني (بدون زيرزمين)روي پي را معمولا بين 30 تا 50 سانتي متر از
سطح زمين بالاتر مي سازند که نام اين ديوار کرسي چيني است.
71. قوس دسته سبدي داراي زيبايي خاصي بوده و در کارهاي معماري سنتي استفاده مي شود.
72. حداقل ارتفاع سرگير در پله 2 متر مي باشد.
73. ويژگيهاي سقف چوبي :الف)قبلا عمل کلافکشي روي ديوار انجام مي گيرد ب)عمل تراز
کردن سقف در کلاف گذاري انجام مي شود ج)فاصله دو تير از 50 سانتيمتر تجاوز نمي کند
د)تيرها حتي الامکان هم قطر هستند.
74. گچ بلانشه کندگير بوده ولي داراي مقاومت زياد مانند سيمان سفيد است.
75. به سيمان سفيد رنگ معدني اکسيد کرم اضافه مي کنند تا سيمان سبز به دست آيد.
76. سنگ جگري رنگ که سخت ، مقاوم و داراي رگه هاي سفيد در سنندج و خرم آباد
فراوان است.
77. دستگاه کمپکتور ، دستگاهي است که فقط سطوح را ويبره مي کند ، زير کار را آماده
و سطح را زير سازي مي کند.
78. عمل نصب صفحات فلزي (بيس پليتها) در زمان 48 ساعت بعد از بتن ريزي صورت مي
گيرد.
79. زماني که خاک (زمين) بسيار نرم بوده و مقاومت آن کمتر از يک کيلوگرم بر
سانتيمتر مربع باشد از فونداسيون پي صفحه اي استفاده مي گردد.
80. قطر دايره بتن خميري ، بر روي صفحه مخصوص آزمايش آب بتن ، حدود 30 تا 35
سانتيمتر مي باشد.
81. حدود درجه حرارت ذوب شدن خاک آجر نسوز 1600 درجه مي باشد.
82. نام آجري که از ضخامت نصف شده باشد ، آجر نيم لايي ناميده مي شود
83. . نام ديوارهاي جداکننده و تقسيم ، پارتيشن نام دارد.
84. زمين غير قابل تراکم هوموسي ناميده مي شود.
85. عمق پي هاي خارجي يک ساختمان در مناطق باران خيز حداقل 50 سانتيمتر است.
86. نام فضاي موجود بين دو رديف پله چشم ناميده مي شود.
87. سيمان نوع اول براي ديوارها و فونداسيونهاي معمولي استفاده ميگردد.
88. اکسيد آهن را براي تهيه سيمان قرمز رنگ ، با کلينگر سيمان سفيد آسياب مي کنند
89. ناودانی : نوعی پروفیل که عمده مصرف آن در ساخت بادبند ، پل ها و … استفاده می شود.
90. میلگرد : نوعی پروفیل با مقطع گرد و به صورت ساده و آجدار در کارهای بتنی مسلح و مهارها بکار می رود.
91. تسمه : با مقاطع مربع ، مستطیل و برای ساخت درها ، حفاظ ها و وصله ها در ساختمان بکار میشود.
92. چوب : که در قدیم برای نعل درگاه و ساخت درب و پنجره و حالا برای ساخت درها و ساخت قالب استفاده می شود .
93. تخته فلزی : در کارهای آرایشی بنا ، ساخت در ، مبل و صندوقه بتن بکار می رود .
94. پارکت : فرآیندی از چوب که برای فرش کف ساختمان استفاده می شود .
95. شیشه : برای عبور نور و جلوگیری از هدر رفتن انرژی از ماده ای سیلیسی استفاده می شود .
96. شیشه ایمنی: نوعی شیشه با حداقل ضخامت 13 میلیمتر که هنگام شکستن خرد نمی شود .
97. بتانه : نوعی خمیر که عمده استفاده آن در شیشه است.
98. قیر : نوعی فرآورده نفتی که در عایق بندی ساختمان استفاده می شود .
99. اندود کاه گل : نوعی ملات برای عایق بندی که عمده مصرف آن در مناطق گرمسیر است .
100. سیمنت تایل : نوعی موزاییک که ملات آن با دقت ساخته شده و ویبره می شود .
101. رابیتس : نوعی توری به منظور نگه دارنده اندود در مقاطع با سطح نچسب و صیقلی است.
102. بتن سبک : نوعی بتن که در آن پودر آلومینیم و پوکه اضافه شده به منظور عایق صوتی غیر سازه ای استفاده می شود.
103. سیپورکس: آجرهای گچی که برای ساختن دیوار جداکننده یا سقف سبک بکار میرود.
104. پانل گچی : ملات گچ پیش ساخته برای جداسازی و عایق صوتی حرارتی استفاده می شود .
105. بتن الیافی : مخلوط بتن معمولی به اضافه الیاف فولادی که به طور یکنواخت در بتن پخش و باعث افزایش مقاومت فشاری بتن در نوع خود شده و در جاده سازی و محوطه سازی استفاده می شود .
106. عایق پتویی : عایقی از پشم سنگ ، پشم شیشه و چوب پنبه در ضخامت 100 میلیمتر برای عایق حرارتی استفاده می شود .
107. بتن مگر (نظافت): بتنی برای هم سطح کردن و تمیز کردن کف پی استفاده می شود عیار آن 150 کیلوگرم است
108. .شفته آهک : ملاتی از آهک ، خاک و دانه های سنگی و آب در پی ها و کف سازی اولیه استفاده می شود .
109. چتایی : نوعی گونی که در عایق بندی به همراه قیر استفاده می شود .
110. ایزوگام : ورق های قیر اندود که با لایه هایی از پشم شیشه یا الیاف مصنوعی همراه است .
111. بارسنگ : مقدار بیرون زدگی سطح نمای سنگ را نسبت به بر آن بار سنگ گویند .
112. گابیون : دیوارهای که به صورت سنگی اجرا می شوند دور آنها را با تورهایی مهار می کنند تا مقاومت و یکنواختی بیشتری داشته باشد .
113. آجر سفال : خاک رس در قالب هایی سوراخ دار با حرارت در کوره برای جداکننده ساخته می شود .
114. گچ بتونه صنعتی : برای اتصال صفحات گچی پیش ساخته استفاده می شود .
115. پوتر بتنی : نعل درگاه بتنی همراه با میلگرد به شکل معینی ساخته می شود .
116. اُتکا : میلگردی که جهت تحمل نیروی برشی استفاده می شود .
117. چارچوب : قابی که در به آن لولا و برروی آن بسته و باز می شود .
118. آستانه : پایین چارچوب که در بالاتر از کف قرار میگرد.
119. شمشه : قوطی های چهارضلعی که پشت آن بوسیله گچ پر می شود .
120. رامپ : قدیمی ترین و ساده ترین وسیله ارتباطی دو سطح غیر تراز .
121. آسانسور : وسیله ارتباطی بین طبقات در ساختمان های بلند که بوسیله موتور حرکت می کند .
122. سرگیر : محلی در ورودی پارکینگ به ارتفاع حداکثر 150سانتیمتر.
123. کف پله : سطح فوقانی پله یعنی جایی که پا قرار میگیرد .
124. پیشانی پله : قطعه ای عمودی که میان دو کف پله متوالی قرار دارد .
125. گونه پله : سطح بغل پله را گونه می نامند .
126. عرض پله : فاصله بین گونه های پله را عرض پله می گویند .
127. پاگرد : محلی است که شخص پس از پیمودن یک ردیف پله بر آن قدم می گذارد.
128. دست انداز پله : نرده ای که برای جلوگیری از سقوط و خطرات ناشی از آن استفاده می شود .
129. لب پله : پیش آمدگی کف پله از پیشانی لب پله نام دارد .
130. خط مسیر پله : خط نشان دهنده مسیر پله را خط مسیر پله گویند.
131. شمشیری پله : تیرآهن زیر پله را شمشیری گویند .
132. پله فرار : پله ای که خارج از ساختمان تعبیه میشود ، تا هنگام بروز خطر از آن استفاده شود .
133. سقف : پوششی است برای جلوگیری از نفوذ عوامل طبیعی به داخل ساختمان
134. پاکار : محل قرارگیری سقف روی دیوار در طاق ضربی را پاکار گویند .
135. طاق ضربی : اجرای سقف بین دو تیرآهن و قرار دادن آجر با ضربه روی ملات گچ خاک .
136. آبخور : فرو بردن آجر در آب به منظور گرفتن گرد و خاک آن.
137. کرم بندی : با ملات های مختلف نوارهایی به عرض cm10 در یک راستا به فاصله معین ایجاد می کنند که به آن کرم گویند .
138. خرپا : مجموعه ای از میله های مستقیم که به طور مفصلی به هم متصل شده و شبکه های مثلثی را به وجود می آورند .
139. ایرانیت : ورق های موج داری از جنس سیمان که متداول ترین پوشش سقف کارخانجات و انبارها است .
140. کرپی : وسیله اتصال ورق های موجدار (ایرانیت) به لاپه ها را کرپی گویند .
141. سقف کاذب : به پوشش غیرباربر که زیر سقف اصلی قرار دارد .
142. شمع بندی (تنگ بستن): میله چوبی یا فلزی است که بر بدنه گود یا دیوار ساختمان مجاور قرار داده می شود به منظور جلوگیری از ریزش دیوارها یا خاک های بدنه به داخل گود می شود .
143. پی: مجموعه بخش هایی از سازه و خاک در تماس با آن که انتقال بار بین سازه و زمین از طریق آن انجام می پذیرد.
144. ریشه در کرسی چینی : عرض کرسی از هر طرفِ دیوار باربر ، بین 5 تا 10 سانتیمتر بیشتر در نظر گرفته می شود تا توزیع وزن دیوار ، در سطح بزرگتری از پی انجام شود .
145. یک رگی کردن : چیدن اولین رج دیوارها که این رج عامل تعیین کننده سایر رج های دیوار می باشد .
146. دیوار باربر : دیواری در ساختمان که وظیفه انتقال بار سقف را دارد .
147. دیوار غیر باربر : دیواری که به منظور جداسازی فضا ها استفاده می شود .
148. پیوند : به انواع آرایش های شناخته شده ی آجرچینی دیوارها اطلاق می شود .
149. پیوند کله راسته : به آجرچینی که یک در میان بصورت کله و راسته چیده می شود .
150. سنگ قلوه :سنگ هایی که در رود خانه غلتیده اند و گوشه های تیز آنها صاف شده است .
151. سنگ لاشه :سنگ هایی که به صورت نا منظم و گوشه دار وجود دارند .
152. سنگ قواره : اگر گوشه های تیز سنگ لاشه را با پتک یا چکش بگیرند سنگ قواره بدست می آید .
153. سنگ بادبر (مالن): سنگی شکل گرفته ای است که تقریبا بصورت مکعب مستطیل تراش خورده است .
154. لاشه چینی : سنگ کوهی را با پتک قواره میکنند و به صورت کله و راسته روی هم قرار می دهند .
155. سنگ چینی مختلط سنگ و ملات : مانند لاشه چینی است با این تفاوت که بین سنگ ها است .
156. سیپورکس : ملاتی را با آهک ، ماسه ، تهیه می کنند و آنرا در قالب می ریزند و قطعه بدست آمده را در بخار آب تحت فشار در می آورند تا مقاوم شود قطعه بدست آمده سیپورکس نام دارد.
157. ساندویچ پانل : از دو لایه فلز یا فایبرگلاس که بین آنها فوم پلی اورتان تزریق می کنند و به آنها ساندویچ پانل گویند.
158. شانه قوس :محلی که قوس در اثر بار زیاد ترک بر می دارد شانه قوس گویند .
159. پاکار : محل شروع قوس از ستون یا دیوار را پاکار گویند.
160. شِکرگاه (شکن گاه): فاصله بین پاکار و شانه را شِکرگاه گویند.
161. تیزه : محل برخورد دو نیمه قوس را تیزه گویند .
162. آوارگاه : فاصله بین شانه تا محلی که طاق بر اثر بار زیاد فرو میریزد .
163. کلاهه : فاصله بین تیزه تا محل تمام شدن آوارگاه را کلاهه گویند .
164. آرگ (آرک): قوس تزئینی به منظور جداسازی دو فضا از یکدیگر .
165. پله : معمول ترین وسیله ارتباطی بین دو سطح با اختلاف مختلف (در ساختمان) را پله گویند .
166. غوری گل : گل سفت لگد مال شده را غوری گل گویند .
167. دورچینی سقف : دور تا دور سقف دو رج دیوار چینی انجام می شود که اصطلاحا دو رگه نیز می گویند .
168. شیب بندی بام : برای هدایت آب به ناودان شیبی ایجاد میگردد به این عمل شیب بندی گویند . .
169. میله چاه : استوانه ای که اندازه قطر آن حدود 90 سانتی متر است و به منظور رسیدن به قسمت آبکش حفر می شود.
170. انباره چاه : به فضایی که در قسمت پایین میله کنده شده به منظور جمع آوری فضولات انباره گویند .
171. فاضلاب : مخلوط رقیقی از انواع آبهای دور ریختنی به همراه مواد زائد را فاضلاب گویند . .
172. اِگو : مجراهایی برای انتقال فاضلاب خانگی و صنعتی به تسویه خانه را سیستم اِگو می گویند .
173. موزائیک : نوعی پوشش از جنس بتن یا ملات ماسه سیمان برای کف سازی استفاده می شود .
174. پوکه معدنی : سنگی است متخلخل با وزن مخصوص کمتر از یک
175. پوکه صنعتی : پوکه صنعتی را از ذوب کردن خاک رس و تغییر حالت آن بدست می آورد .
176. دریچه بازدید:دریچه ای برای دیدن اتصالات در کانال ها.
177. دودکش:مجرایی برای هدایت گازهای حاصل از سوخت بخاری به خارج از ساختمان.
178. هواکش:مجرایی برای هدایت بوهای نا مطبوع.
179. قرنیز: سنگی است که در پای دیوارهای داخلی ساختمان یا کف پنجره ها قرار می گیرد .
180. ازاره: سنگی است که در پای دیوارهای خارجی ساختمان بکار می رود .
181. داربست : برای ادامه کار در قسمت بالا نیاز بوسیله ای است که در زیر پا قرار گیردکه داربست نام دارد .
182. خرک: وسیله ای که با خاموت ساخته می شود و در زیر آرموتور در کف قالب قرار می گیرد تا بتن زیر آرموتور برود .
183. ریسمان کار : وسیله ای که برای در یک راستا قرار دادن دیوار قرار می گیرد .
184. آجر نیمه(چارک):نصف آجر را چارک گویند.
185. آجر سر زده:آجری که یک چهارم آن کم شده باشد.
186. آجرکم زده:آجری که یک پنجم آن کم شده باشد.
187. آجر کلوک:به یک هشتم از آجر کلوک گفته میشود.
188. پوسته:خورده آجرهایی که به ضخامت 7میلی متر تا تا 5/2 سانتی متر باشد.
189. شمشه ملات:وسیله ای است برای هموار کشیدن ملات.
190. هشت گیر لا ریز و لابند دیوار: برای ادامه دادن دیوار در آینده دیوار را به طوری می چینند که در آینده دیوار با قسمت جدید کلاف باشد.
191. دستک:همان ستون آجر است که معمولا30*30یا40*40ساخته میشود.
192. جرز:به ستون آجری که بعد از اتمام کار آجر کاری کنار دیوار به اندازه 50 سانتی متر ساخته میشود.
193. زنبه:وسیله ای است داری دو دسته که در قدیم برای حمل ملات استفاده میشده.
194. زنجاب کردن:برای تمیز کردن آجر ها از گرد و غبار و چسبندگی بهتر به ملات آب روی آجر میریزند.
195. هره:اگر آجر را به پهلو در کنار هم بگذاریم هره نامیده میشود.
196. نبش: محل اتصال دیوار که بصورت 90 درجه باشد.
197. آجر گری :آجری که از خاک رس پخته شده در کوره و به اندازه 5*10*20 ساخته میشود و دیوار حمال به کار میرود.
198. کُرُم دلیل:کرمی که در گوشه ای برای مبنا در شیب بندی قرار میدهیم.
199. دستوره فرش:موزاییک هایی که برای مبنا قرار دادن فرش دور فضا تعبیه میشود.
200. رج:به هر ردیف آجر در راستای افقی یک رج گویند.
201. سیتکا:میلگردهاییکه در آرماتور بندی جهت جلوگیری از نیروی کششی تعبیه میشود.
202. شناژ: بتن مسلح به صورت عمودی یا افقی اجرا میشود که باعث یکپارچگی ساختمان میشود.
203. ستون :عضو عمودی که بارهای ساختمانی را به پی و زمین منتقل میکند.
204. یوغ:وسیله چوبی که چهار ضلع دارد و دور قالب ستون جهت نگهداری قالب عمل میکند.
205. دکفراژ:باز کردن قالب ها را دکفراژ گویند.
206. میلگرد انتظار:میلگردی که به اندازه 50 تا80 سانتی متر از پی بیرون می آید.
207. دال:سقفی بتنی با ضخامت 10 سانتی متر است.
208. دیوار حایل:دیواری است که به منظور پایداری در مقابل فشار جانبی خاک به کار میرود.
209. راهرو:وسیله ای ارتباطی بین ورودی و خروجی ساختمان است.
210. سازه:مجموعه ای از اعضای مثل پی و ستون و… که برای انتقال نیروهای گوناگون به زمین منتقل میکند.
211. توجیه نقشه:منطبق کردن شمال جغرافیایی نقشه با شمال جغرافیایی محل.
212. بولت: وسیله ای است که اتصال بین صفحه کف ستون با بتن را انجام میدهد.
213. قید موازی:قطعه فلزی که از تسمه 9میلی متر برای وصله دو IPE بکار میرود.
214. شاه تیر:عضو های فلزی افقی اصلی.
215. تیر لانه زنبوری:تیر آهن هایی که از وسط جان به شکل ضلعی یا لانه زنوری جهت مقابله با خیز تیر بکار میرود.