هنر مشبک – منبت چیست؟

هنر مشبک_ منبت یکی از هنرهای اصیل ایران زمین است. پیدایش هنر مشبک_ منبت به زمان انسانهای اولیه باز می گردد. هنر مشبک_ منبت کاری طی دوران مختلف حکومتی به خصوص در دوران تیموریه و صفویه که دوران شکوفایی بسیاری از این هنرهاست از تحولات چشم گیری برخوردار بوده ولی پس از انقراض سلسله صفویه و روی کار آمدن سلسله قاجار هنر مشبک_ منبت مانند بسیاری از هنرهای دیگر تغییر شکل داد و هنرمندان این رشته تحت تاثیر صنایع چوبی اروپا متوجه اشیا بزرگ خانگی و تجملاتی شدند.

 

با ظهور کمال الملک در عرصه بازار هنر ایران روحی تازه در کالبد این هنر دمیده شد و هنر مشبک_ منبت به مدرسه صنایع مستظرفه راه پیدا کرد ولی این نیز پایدار نماند و با تبعید کمال الملک سفره این هنر نیز از مدرسه صنایع مستظرفه برچیده شد. هنرهای سنتی در شرایط امروز در وضعیتی ناگوار_ و تا حدودی بلاتکلیف _ به سر می‌برد.

و در حال حاضر نیز تنها در معدودی از شهرهای کشورمان مثل آباده، گلپایگان، سنندج، ارومیه و تهران افراد انگشت شماری به فعالیت در زمینه این هنر اصیل مشغولند.

در واقع هنر مشبک از طرفی به دلیل داشتن فضاهای پر و خالی یا منفی و مثبت محیط افراد خود را قطعه قطعه نموده و به کثرتها تبدیل می‌کند، و از طرف دیگر تمامیت شکل مشبک مظهر وحدت بخشیدن به فضاهای پر و خالی و هویتهای متعددی است که در محیط ایجاد شده است.

منبت که شاخه ی دیگر از هنرهای سنتی است همواره در فضاهای گوناگون ایران کاربرد داشته و مورد استفاده قرار گرفته است. تلفیق این دو هنر در کنار یکدیگر آنچنان زیبایی را خلق می‌کند که انسان را به تفکر کشانده. و انسان هنرمند به عمق زیبایی این هنر پی می برد و آنجاست که معنای هنر سنتی پیدا می شود.

هنر منبت
هنر منبت
هنر مشبک - منبت
هنر مشبک – منبت
هنر مشبک - منبت
هنر مشبک – منبت

بی شک دانستن مفاهیم و معانی عنوان و لغات می تواند درک بهتری را از موضوعات مشخص نماید.

مشبک: به هر چیز در هم آمیخته و در هم در آمده، هر چیز شبکه شده مانند پنجره شده و در هم داخل گشته. و به جسمی که دارای سوراخهای بسیار باشد سوراخ سوراخ.

 

منبت: اولین قدم در راه شناخت منبت و منبت کاری دانستن معنی کلمه منبت است. منبت یعنی رویانیده شده، ماخوذ از تازی، نقشهای برجسته به شکل گل وگیاه و جز آن که به روی چیزی نقش کننده و هر آنچه در وی کنده کاری کرده باشند خواه چوب باشد یا جز آن، به اصطلاح نقاشان و معماران نقشی که از زمین خود، اندک بلند باشد چنانکه نقش سکه بر روپیه و آن را در فارسی منبت کاری هم گویند. منبت یعنی کنده کاری شده، نقش برجسته و کنده کاری شده بر روی چوب زنده. با توجه تعاریفی که از واژه منبت آورده شد می توانیم آن را بدین گونه تعریف کنیم:

منبت در لغت از ریشه ( ن ب ت)  یا نبات گرفته شده و از آنجا که نبات در زبان عربی به معنی گیاه می باشد پس منبت مستقیما به گیاه اشاره دارد، نه ماده دیگری.

 
 
WhatsApp us