ویژگی‌های معماری معاصر

معماری معاصر ایران

معماری معاصر ایران، دوره‌ای از معماری ایرانی است که از سال ۱۳۰۰ خورشیدی تا به امروز ادامه دارد.

معماری معاصر ایران

ویژگی‌های معماری معاصر

طبقه بندی سبک های معماری معاصر. سبک معماری:

نخستین آشنایی گسترده ایرانیان با «معماری اروپایی» در دوره قاجار اتفاق افتاد و تمایل به تقلید و ایجاد بناهایی مشابه در میان اشراف قاجار و سپس مردم میانه حال ایجاد شد. قاجاریان از طریق سفرنامه ها، عکس‌ها و کارت پستال با معماری اروپا آشنا شدند و از این رو ساختمان‌های این دوره بدون آگاهی دقیق از قواعد سبک‌های اروپایی ایجاد می‌شدند. در حالی که بسیاری از مورخان تفاوت میان معماری قاجار و معماری اروپا را ناشی از تقلید نادرست از غرب می دانند که فهمی از ریشه های نظری مدرنیته نداشت، دکتر وحید وحدت، استاد تاریخ معماری دانشگاه تگزاس، این تفاوت را به خاطر ریشه های بومی معماری مدرن دوران قاجار می داند. وی با مطالعه توصیفات فضای مصنوع در سفرنامه های ایرانیانی که در دوره قاجار به اروپا سفر کرده اند، به این نتیجه می رسد که نوشته های آنان بیش از آن که توصیف بی طرفانه ای از معماری اروپا باشد، ناشی از فرافکنی آرمانشهری ایرانی بر فضایی فرنگی است.

این نگاه ایده آل گرا و تاثیر پذیری از معماری اروپا خلاقیت‌های فضایی در معماری قاجار را نسبت به سبک‌های قبلی معماری ایرانی افزایش داد و فضاها به گشایش و سبکی متنوع تر در قیاس با الگوهای قدیمی رسیدند. در سال ۱۲۴۳ خورشیدی (۱۸۶۴ میلادی) ممتحن‌الدوله به عنوان نخستین معمار تعلیم دیده ایرانی در اروپا، به ایران بازگشت و ساخت بناهای مهمی، از جمله مسجد و مدرسه سپهسالار و مجلس شورای ملی، به او رجوع شد. با این حال نتوانست تحول مهمی در معماری عصر خود ایجاد کند.

در اوایل دوره رضا شاه به دنبال برنامه‌های تجدد طلبانه، گرایش‌های متفاوتی به رهبری معماران ایرانی تحصیل کرده اروپا و معماران اروپایی که از طرف دولت به ایران دعوت شده بودند در برابر معماری سنتی پدیدار شد. معماری آنان انعکاس مستقیم تحولات معماری مدرن اروپا بود. آنان مصالح جدید به ویژه بتن، فولاد و شیشه و روش‌های نوآورانه در اجرای سازه را جایگزین روش‌های پیشین کردند. مهم‌ترین این تغییرات، استفاده از بتن بود که امکانات بی‌سابقه‌ای از لحاظ سازه و زیبایی شناسی در اختیار معماران ایرانی گذاشت. بزرگ‌ترین هدف معماران این عصر تغییر روش‌های سنتی ساخت و ساز به شیوه‌های روز دنیا و ترویج معماری مدرن در ایران رضاشاهی بود.

در سال ۱۳۱۹ دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در سه رشته، از جمله معماری، تاسیس شد. در سال‌های بعدی نخستین فارغ‌التحصیلان معماری دانشگاه تهران وارث نسل اول معماران ایرانی که همگی تحصیل‌کرده اروپا بودند، شدند. آنان تاثیرگذارترین گروه در تثبیت اصول و مفاهیم معماری مدرن در ایران بودند. از عوامل دیگر گسترش معماری مدرن، آغاز ساخت و ساز شهرک‌های و انبوه‌سازی مسکونی در سال‌های دهه بیست و سی خورشیدی بود. تا اواسط دهه ۱۳۲۰ خورشیدی، ساخت واحدهای مسکونی در شهرها و روستاها بیش‌تر به روش سنتی و با استفاده از مصالح بومی از قبیل خشت، چوب و کاهگل صورت می‌گرفت. اما از پایان جنگ جهانی دوم، حرکتی برای ساخت واحدهای مسکونی جدید آغاز شد که در آن‌ها از مصالحی مانند آجر، تیرآهن و بتن به کار برده می‌شد. تا سال ۱۳۳۵ واحدهای مسکونی جدید چهل و چهار درصد بافت شهرری را تشکیل می‌دادند و تا سال ۱۳۴۵ این نسبت به پنجاه و شش درصد افزایش یافت. در دهه های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ خورشیدی، گرایش به معماری مدرن از طریق ساخت خانه‌ها و مجتمع‌های مسکونی در اوج خود بود

اطلاعات معماری:  تفاوت میان معماری مدرن و معماری معاصر در چیست؟

این تفاوت از كجا نشئت می‌گیرد و چه عناصری این دو سبك را از هم متمایز می‌كند؟ در معنای تحت‌الفظی «معاصر» به معنی معماری است كه در زمان اكنون تولید می‌شود، معماری لحظه اكنون. معماری «مدرن» از گذشته فاصله می‌گیرد و سعی می‌كند از قواعد آن پیروی نكند- به ویژه سبك‌های سنتی پیش از انقلاب صنعتی. بنابراین در این معنا «معاصر» به یك روش زیبایی‌شناسانه خاص محدود نمی‌شود. و «مدرن» بیانگر معماری اوایل و اواسط قرن بیستم است كه به ایده‌آل‌ها و ایده‌های دوران ماشین تحقق می‌بخشد: عدم حضور تزئینات، سازه‌هایی ساخته شده از جنس استیل و بتن، استفاده وسیع از شیشه، سفیدكاری (معمولا گچ و سیمان روی آجر» یا انواع دیگر از بیان مینیمال در نمای خارجی ساختمان، و پلان‌ها و نقشه‌های باز.
اگرچه نكاتی كه بیان شد تا حدودی تفاوت میان معماری معاصر و معماری مدرن را مشخص می‌كند، اما هم‌چنین كاربرد روشنی از اصطلاح «معاصر» وجود دارد كه به تغییر و گرایش خاصی در طراحی امروز اشاره می‌كند كه سازه‌هایی با سبك‌های نئو پست مدرن، نئو كلاسیك، و یا هر نوع ساختمان نئو سنتی در این تعریف نمی‌گنجد. كاربرد این اصطلاح بسیار محدودتر از معنای تحت‌الفظی آن است، اما همچنان در اكنون و زمان حال ریشه دارد؛ معماری معاصر زاده زمان خویش است، بنابراین نوآوری و نگاه به جلو در آن حضور پررنگی دارد. در این معنا معماری معاصر در معماری مدرن ریشه دارد، حتی اگر از نظر سبكی هیچ ربطی به آن نداشته باشد.

منابع

ویکی پدیا

چیدانه

(بیشتر…)

WhatsApp us