کاخ سلیمانیه کرج و نقاشی دوره قاجار در کرج

Qajar painting

معماری و هنر ایران زمین

درهای کاخ سلیمانیه به روی مردم باز شد

تماشای موزه نقاشیهای دوره قاجار را از دست ندهید

کاخ سلیمانیه کرج

کاخ سلیمانیه
سلیمانیه کرج و نقاشی دوره قاجار در کرج
استان البرز
درباره شهر کرج

کرج – خبرگزاری مهر: کاخ سلیمانیه از جمله موزه های دیدنی استان البرز در حالی مدتها به دلیل بازسازی و مرمت و برخی مشکلات درهایش به روی مردم بسته بود که به گفته مسئولان میراث فرهنگی با پیشرفت مرمت در اغلب طبقات هم اکنون درهای آن به روی مردم باز است و می توانند از نزدیک نقاشیهای منحصر بفرد این کاخ را که متعلق به دوران قاجار است تماشا کنند.

مجموعه کاخ سلیمانیه در بین سالهای 1225 تا 1227 هجری قمری به دستور فتحعلی شاه قاجار در یکی از منزلگاههای حد فاصل تهران و چمنگاه سلطانیه زنجان در ییلاق خوش آب و هوا در میان باغ بزرگی در نزدیکی رودخانه کرج، توسط معمار برجسته قاجار، محمدحسین خان نظام الدوله اصفهانی معروف به صدر اصفهانی، طراحی و بنا شد. ساخت این بنا همزمان با تولد پسرسی و چهارم شاه به نام سلیمان میرزا بود.

بنای چند وجهی کاخ

بنای کاخ در شکل اولیه دارای ساختمانهای متعدد از جمله عمارت گلشن، عمارت درقرمز، باغ فرش آباد، باغ اول و دوم، ساختمان کلاه فرنگی و برج 5 طبقه بوده است. از این مجموعه بناها تنها عمارت کوشک آن بجای مانده است.

ساختمان اصلی کاخ با مساحت 616 متر از نخستین بناهایی است که بر روی پایه ساخته شده و دارای تزیینات ارزشمندی از دوره قاجاریه که شامل دیوار نگاره ، گچبری، مقرنس کاری، کاشی کاری، ازاره های سنگی،با حاشیه نقاشی و تزئینات چوبی است.

2 تابلوی دیواری

شاخص ترین ویژگی کاخ سلیمانیه مربوط به 2 تابلوی دیوارنگاره ازبنیانگذاران سلاطین قاجار است که به لحاظ نوع تصویر، تکنیک هنری و رنگهای خاص منحصر به فرد است.

نقاشیهای دیواری تالاراصلی در جبهه غربی، فتحعلی شاه به همراه 14 تن از پسرانش و در جبهه شرقی سر سلسله قاجار آغا محمد خان به همراه سران ایل قاجار، که توسط عبدالله خان نقاش باشی سومین نقاش دربار به تصویر کشیده شده است.

کاخ سلیمانیه در 2 اسفند سال 1327 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در سال 89 به کاخ موزه سلیمانیه تبدیل شده است.

کاخ سلیمانیه کرج

کاخ سلیمانیه کرج و نقاشی دوره قاجار در کرج
کاخ سلیمانیه کرج و نقاشی دوره قاجار در کرج

نقاشی دیوارهای غربی و شرقی

کاخ سلیمانیه کرج

نقاشی های این کاخ به دستور فتحعلی شاه قاجار، در1228هجری قمری برابر با 1192 خورشیدی کشیده شده است. هنگامی که نقاش به کاخ آمد هیچ فضایی را برای نقاشی مهیا ندید، بنابراین دستور داد که فضای دیوارهای شرقی و غربی شاه نشین را بپوشانند و سپس بر روی گچ های دیوارها نقاشی ها را کشید. رنگهای به کار رفته در این نقاشی ها معدنی است. نقاشی ها با روش ایرانی کشیده شده است و رنگها روی یکدیگر نیستند درکنار هم قرار گرفته اند. اندازه نقاشی ها 6 متر و 85 سانتی متر در 2 متر و 40 سانتی متر است.

در نقاشی دیوار غربی، فتحعلی شاه سلسله قاجار به همراه پسرانش، محمدتقی میرزا، حسینعلی میرزا، محمدعلی میرزا، عباس میرزا ولیعهد، محمد ولی میرزا، علی خان، شیخعلی میرزا، حیدر قلی میرزا، حسنعلی میرزا، سلیمان میرزا، محمدقلی میرزا، محمدنقی میرزا، امام قلی میرزا حضور دارند. فتحعلی شاه برروی تخت پادشاهی نشسته و 14 تن از پسرانش کنار او هستند که مهمترین پسرانش عباس میرزا ولیعهد ، علی خان و شاهزاده محمدعلی میرزا بودند.

سلیمان میرزا در این نقاشی با لباس سفید مشخص است وی والی کرج بوده است.

نقاشی دیوار شرقی آغامحمدخان قاجاریا همان محمدشاه بنیانگذار سلسله قاجار به همراه پدرش محمد حسن قاجار، برادرانش جهانسوز شاه، جعفر قلی و مهدی خان، ولیعهد فتحعلی خان و بزرگان قاجار به نام های رضا قلی خان، عباس قلی خان، علی نقی خان، جعفر قلی خان، مرتضی قلی خان، مهدی قلی خان، مصطفی قلی جان، شاه قلی خان، محمدولی خان را نشان داده می شود. در این دیوار نقاشی ها از روی تصویر واقعی افراد کشیده شده است.

در این نقاشی فتحعلی خان ولیعهد به نشان صلح و دوستی بین «قاجار» و «زند» کلاه زندی بر سر دارد زیرا نمی خواستند کینه ای که بین این دو خاندان وجود داشت را عیان کنند.

کاخ سلیمانیه کرج و نقاشی دوره قاجار در کرج
کاخ سلیمانیه کرج و نقاشی دوره قاجار در کرج

بازدید برای عموم آزاد است

کاخ سلیمانیه کرج

مسئول امورموزه های استان درباره بازگشایی کاخ سلیمانیه به مهر می گوید: سال 90 کاخ به صورت مقطعی باز می شد .در سال 91 درمناسبتهای مختلف مانند روزجهانی کودک ونوروز بازشد و مورد استقبال عموم قرار می گرفت .

هما رضادربندی می افزاید: از نوروز امسال مرمت کاخ تا حدی تمام شده وکاخ سلیمانیه آمادگی پذیرایی ازمیهمانان را داشت بنابراین تصمیم گرفته شد در نیمه اول سال جاری در کاخ به روی مردم باز شود.

وی با اشاره به حضور مردم به کاخ موزه سلیمانیه ادامه می دهد: تاکنون آنچنان که باید حضور مردم در کاخ پررنگ نبوده آن هم به دلیل کاستی ها درامر اطلاع رسانی بوده است زیرا مردم استان از بازگشایی کاخ باخبر نیستند. اگراطلاع رسانی دراین باره به خوبی انجام شود ما شاهد حضور بیشتری از مردم هستیم.

وی می گوید: قرار است از این موزه به عنوان موزه نقاشی های دوره قاجار استفاده شود و به عنوان کاخ موزه به مردم شناسانده شود. اما هنوز این نقاشی ها به دست ما نرسیده است.

رضا دربندی می افزاید: مرمت و بازسازی برج 5 طبقه کاخ هنوز کامل نشده است که با تامین اعتبارات انجام می شود. اکنون 3 اتاق در طبقه پایین و 3 اتاق در طبقه بالا قراردارد که بازدید کنندگان از این قسمتها دیدن می کنند.

کاخ سلیمانیه کرج

فتانه احدی

 

گالری عکس کاخ سلیمانیه

نام
کاخ سلیمانیه
کشور
ایران
استان
استان البرز
شهرستان
کرج
اطلاعات اثر
سال‌های مرمت
۱۳۵۵ سازمان عمران قزوین
۱۳۷۹ سازمان میراث فرهنگی

{۱۳۸۴} مرمت نقاشی دیواری ضلع شرقی- تیم مرمت میراث فرهنگی به سرپرستی سایه خواجه ئیان
کاربری
کاخ
کاربری کنونی
کاخ-موزه
دیرینگی
دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر
۱۲۲۵ قمری- ۱۱۹۰ هجری شمسی
بانی اثر
فتحعلی شاه قاجار معمار صدر اصفهانی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت
۳۷۰
تاریخ ثبت ملی
۲ اسفند ۱۳۲۷

کاخ سلیمانیه مربوط به دوره قاجار بوده و امروزه در محوطه دانشکده کشاورزی کرج واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۲۷ با شمارهٔ ثبت ۳۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در مجاورت این کاخ برج چهار طبقه‌ای متعلق به دوران صفویه موجود بوده که اکنون تنها طبقه همکف آن باقی مانده است

این بنا در دوره فتحعلی شاه قاجار و به دستور وی برای اقامت تابستانی در باغ بزرگی که هم اکنون دانشکده کشاورزی است بنا شده است. کاخ سلیمانیه و باغ زیبای مقابل آن و نیز ساختمان‌هایی که جهت ملازمین موکب شاهی تعبیه شده بودند، مجموعه اقامتی و فرماندهی کوچک و بسیار زیبایی را ایجاد کرده بودند که در حال حاضر ساختمان‌های ملازمین شاهی از بین رفته است.

علت نامگذاری این ساختمان به پاس تولد سی و چهارمین پسر فتحعلی شاه با نام سلیمان میرزا ذکر شده است. در تالار این بنا، دو نقاشی ازعبدالله خان نقاش باشی روی دیوارها کشیده شده که یکی تصویر آقا محمدخان و دیگری تصویر فتحعلی شاه و اطرافیانشان است. در تابلوی بارعام فتحعلی شاه، سلیمان میرزا به صورت کودکی در کنار تخت طاووس تصویر شده است.

فرهاد میرزا زمان احداث بنا را در سنهٔ یک هزار و دویست و بیست و شش دانسته و از حاجی محمد حسین خان صدر اعظم اصفهانی به عنوان سازندهٔ بنا نام برده است.

معماری کاخ سلیمانیه 

ساختمان کاخ آجری است و نمای آن تزیینات ویژه‌ای ندارد. بنای این کاخ روی پیلوت ساخته شده که در زمان خود نوعی نوآوری به شمار می‌رود. در شرق ساختمان کاخ برجی در ۵ طبقه ساخته شده بوده که هم اکنون تنها ویرانه‌های طبقه هم‌کف آن باقی‌مانده است.


مطالب مرتبط با موضوع قاجار :

WhatsApp us