تاریخچه پلهها به اولین سازههای انسانی برمیگردد که به احتمال زیاد کندههای کنده کاری شده یا سنگهای مسطح برای دسترسی آسانتر به ورودیهای مرتفع کلبهها یا حتی غارها روی هم چیده شدهاند. با پیشرفت تمدن و تکنیک های ساختمانی در سراسر جهان، پلکان های باشکوهی در مصر باستان و بین النهرین شکل گرفت.
همه چیز درباره پله ( اطلاعات عمومی )
پله های داخلی و خارجی هر دو از آن زمان با ما بوده اند. افراطی ترین پلکان جهان دارای 11674 پله است که از ارتفاع 7753 فوتی از سطح کوه نیسن در سوئیس بالا می رود. همانطور که ساختمانها بلندتر میشدند، از معابد گرفته تا کلیساها و آسمانخراشها، پلکانها باید همراه با آنها رشد میکردند.
پلههای مارپیچی در اوایل قرون وسطی رایج شد تا به بالا رفتن از برجهای دفاعی یا برجهای کلیسا کمک کند. در کاخ ها و عمارت های بعدی، طرح های پلکانی باشکوه تر و آراسته تر شد. یک پلکان بزرگ که از ورودی به طبقه بالا بالا می رفت، به یکی از ویژگی های اصلی برای تحت تاثیر قرار دادن بازدیدکنندگان در خانه ها و مشاغل مرفه تبدیل شد.
پله ها در عصر حاضر
این نادرست است که فرض کنیم آسانسورها و پله برقی ها جایگزین پله ها شده اند. آنها هنوز در خانه های چند طبقه و حتی در آسمان خراش های مدرن به عنوان یک مسیر اضطراری در صورت آتش سوزی یا قطع برق استاندارد هستند. اگرچه اکثر مناطق اکنون قوانین سختگیرانه ای در مورد ساخت پله دارند، طرح ها قابل تفسیر هستند و تاریخچه پله ها ادامه دارد.
پس چه کسی پله ها را اختراع کرد؟
یک قافیه قدیمی انگلیسی به مردی به نام الیور هرفورد اعتبار می دهد. برخی منابع مدرن، معمار سوئیسی به نام ورنر بوزندورفر را برای اولین تلاشها برای استانداردسازی دستورالعملهای راه پله در سال 1948 اعتبار میدهند. البته، تاریخ نشان میدهد که هیچکدام از این افراد شایسته اعتبار نیستند: پلهها درست همراه با جامعه تکامل یافتهاند و در عین حال برخی از سبکهای منحصربهفرد را هم از نظر تاریخی و هم اکنون ارائه میدهند.
پله های باستانی
سکونتگاههای باستانی که حفاری شدهاند، مانند موهنجو دارو در پاکستان، پلههایی به عنوان بخشی از سازه دارند و گمان میرود که حدود ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد ساخته شدهاند . این بدان معناست که شواهد فیزیکی از عنصر معماری پلکان وجود دارد که قدمت آن به حداقل 4000 سال قبل بازمیگردد.
قدیمی ترین پله های دنیا کدامند؟
هزاران سال است که پلهها وجود داشتهاند. در واقع، یکی از قدیمی ترین مجموعه پله ها، حدود 12000 سال قدمت، در گوبکلی تپه، در منطقه آناتولی ترکیه کشف شد.
پلهها یکی از قدیمیترین سازههای جهان هستند و از زمانی که انسانها برای اولین بار خانهها را ایجاد کردهاند، به شکلی وجود داشته است. به احتمال زیاد اولین پله ها از کنده های کنده شده یا سنگ های مسطح ساخته شده اند که برای غلبه بر مشکلات ناشی از زمین روی هم چیده شده اند. با پیشرفت تمدن و توسعه تکنیک های ساختمانی، پلکان های باشکوهی در مصر باستان و بین النهرین شکل گرفت.
پله ها با هر دوره معماری تغییر شکل داده اند و منعکس کننده روندهای زمان و استعدادهای کسانی است که آنها را طراحی کرده اند. پلکان ها به زودی تکامل یافتند و نه تنها کاربردی، بلکه زینتی نیز شدند.
پله های باستانی
پله هایی که هزاران سال پیش ساخته شده اند، امروزه در سازه های سرتاسر جهان وجود دارند. سکونتگاههای باستانی که حفاری شدهاند، مانند موهنجو دارو در پاکستان، دارای پلههایی به عنوان بخشی از ساختار هستند و اعتقاد بر این است که آنها در حدود ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد ساخته شدهاند. این بدان معناست که شواهد فیزیکی از عنصر معماری پلکان وجود دارد که قدمت آن به حداقل 4000 سال قبل بازمیگردد.
با این حال، منشأ واقعی پلکان را می توان بسیار دورتر، حداقل به دوره نوسنگی، قدمت زد. برج جریکو که یکی از قدیمیترین بناهای سنگی بشریت محسوب میشود، به حدود 1400 سال قبل از میلاد برمیگردد و دارای یک پلکان داخلی بیست و دو پلهای است.
در چین، اولین پلکان گرانیتی که تصور میشود ساخته شده است به کوهی مقدس منتهی میشود که نشان میدهد از پلهها برای بالا رفتن از مناطق خاصی برای اهداف مذهبی نیز استفاده میشده است. از آنجایی که پلکان ها را می توان به سمت آسمان ساخت، اغلب به عنوان راهی برای بسیاری از تمدن ها برای نزدیک شدن به آسمان ها استفاده می شد.
پلکان مارپیچ
در حالی که طرح های مختلف راه پله ها در طول سال ها به دلایل کاربردی و احتمالاً به دلیل زیبایی طراحی تغییر کرده اند، برخی از اشکال و سبک ها همچنان قوی باقی مانده اند.
راه پله مارپیچ یکی از این طرح هاست که در اصل با در نظر گرفتن عملکرد به وجود آمده است. آنها در قرون وسطی برای کمک به بالا رفتن از برج های دفاعی یا برج های کلیسا بسیار رایج بودند. ایده پشت آن این بود که راه پله پیچ در پیچ باریک و پیچ در جهت عقربه ساعت برای شمشیرزنان راست دست در صورت حمله یک ضرر محسوب می شود، زیرا مجبور می شوند از دست چپ ضعیف تر خود استفاده کنند و موقعیت استراتژیک را به مدافع ارائه دهند. طراحی راه پله به این معنی بود که سربازان فقط می توانستند یک به یک وارد شوند و نه به صورت دسته جمعی. برخی از پلههای مارپیچ حتی با پلههای ناهموار طراحی شده بودند تا باعث زمین خوردن و سقوط دشمنان شوند.
امروزه به دلایل دفاعی نیاز چندانی به این راه پله ها وجود ندارد، اما به دلیل عملکرد، صرفه جویی در فضا و زیبایی منحصر به فردی که می توانند به اتاق بدهند، بسیار ارزشمند هستند.
اختراع به چه کسی اعتبار دارد؟
البته با توجه به تاریخچه گسترده پله ها، هیچ فردی را نمی توان اختراع خود را نسبت داد. شعر قرن نوزدهمی از الیور هرفورد درباره اختراع پلهها با این ابها به پایان میرسد: «پس بگذار نام او به شهرت برسد، هر چه که باشد». برجسته کردن این ایده که راه پله را واقعا نمی توان به یک فرد نسبت داد.
برخی از منابع، معمار سوئیسی به نام ورنر بوسندوروفر را برای اولین تلاش برای استانداردسازی دستورالعمل های راه پله در سال 1948 اعتبار می دهند، اما این شاید برای اعتبار ساختن پله های مدرن به او کافی نباشد. پله ها درست در کنار تمدن بشری تکامل یافته اند و به سبک ها، شکل ها و فرم های بسیاری هم برای عملکرد و هم برای اهداف صرفا بصری تبدیل شده اند.
پله ها امروز
با توسعه و گسترش بشریت، نیاز به پلکان های دقیق تر و چشمگیرتر نیز افزایش یافت. امروزه میتوانید طیف وسیعی از پلههای باورنکردنی را در سراسر جهان پیدا کنید.
طولانی ترین راه پله جهان را می توان بر روی کوه نیسن در سوئیس یافت. این پلکان 3.4 کیلومتری از کنار کوه با مجموع 11674 پله بالا می رود که از ارتفاع 700 متری در پایین تا 2363 متری در بالا متغیر است.
پله های اسپانیایی یکی از شناخته شده ترین جاذبه های رم است و در ابتدا به عنوان دروازه ای برای ورود به کلیسای Trinità dei Monti در نظر گرفته شده بود. پلکان زیبای 135 پله ای در بسیاری از فیلم ها به نمایش درآمده است، باندهای مد روی آن نمایش داده می شود و به زیبایی با گلدان های آزالیا در بهار و صحنه عیسی در تعطیلات پوشیده شده است.
با ورود به دوران مدرن تر، بسیاری از پله ها از کلیدهای پیانو الهام گرفته شده اند. در یک کمپین بازاریابی درخشان توسط فولکس واگن در هانگژو، یک راه پله پیانو واقعی ایجاد شد که در هر مرحله زمانی که مردم پا بر روی آن می گذارند، نت موسیقی مناسبی ایجاد می شود. 54 پله در کنار یک پله برقی نصب شده بود تا مردم را تشویق به استفاده از پله کند و به آنها اجازه می داد در حین انجام این کار ملودی بسازند.
راه پله تاریخ فوق العاده غنی دارد و نمی توان تصور کرد که بدون آنها کجا بودیم.