واژه نامه اصطلاحات مورد استفاده در ساختمان و طراحی راه پله و نرده

واژه نامه اصطلاحات پله چوبی
واژه نامه اصطلاحات پله چوبی

پله‌ها قرن‌هاست که وجود داشته‌اند و اولین نمونه‌های شناخته شده آن به حدود 3000 سال قبل از میلاد برمی‌گردد.

در طول سال‌ها، از پله‌ها برای همه چیز، از رسیدن از یک سطح ساختمان به سطح دیگر گرفته تا اهداف تشریفاتی استفاده شده است.

در حالی که نرده ها معمولاً به عنوان بخش زیبایی شناختی پله طراحی می شوند، اقدامات ایمنی مهمی را نیز ارائه می دهند.

بیشتر اوقات، پله‌ها نقطه کانونی در ورودی خانه هستند، آنها به جذابیت و زیبایی یک خانه می افزایند و می توانند به عنوان عناصر کاربردی و تزئینی استفاده شوند.

از زمان های قدیم، پله‌ها همیشه از سنگ، چوب و فلز ساخته شده اند و اخیراً آنها با استفاده از بتن ساخته شده اند.

طرح های راه پله به طور گسترده متفاوت است، از طرح های ساده و آسان گرفته تا طرح های دقیق تر و هوشمندتر.

نرده های راه پله نیز در سبک های مختلفی وجود دارند، از نرده های ساده گرفته تا نرده های تزیینی و شیک.

اصطلاحات مربوط به قطعات راه پله و نرده برای کسانی که با فرآیند ساخت و طراحی آشنایی ندارند می تواند کمی گیج کننده باشد.

در ادامه یک واژه نامه مختصر از اصطلاحاتی که اغلب در رابطه با قطعات پله و نرده استفاده می شود را فهرست کرده ایم:

پلکان: پلکان مجموعه ای از پله ها است که دو سطح مختلف را در داخل یک ساختمان به هم متصل می کند. راه پله ها می توانند مستقیم، منحنی یا مارپیچ شکل باشند و می توانند از انواع مواد مختلف ساخته شوند.

راه پله: راه پله معمولاً برای دسترسی به سطح بالایی ساختمان مانند طبقه دوم یا اتاق زیر شیروانی استفاده می شود. راه پله ها معمولاً یک نرده در یک طرف دارند که به افراد کمک می کند تا با خیال راحت بالا و پایین بروند.

فرود: فرود سطحی صاف در بالا یا پایین پلکان است که افراد می توانند در آن استراحت کنند یا جهت را تغییر دهند. فرودها معمولاً در بالا و پایین پلکان قرار دارند و در صورت تغییر جهت ممکن است در وسط راه پله نیز قرار گیرند.

فرود میانی: فرود میانی یک سکوی استراحت است که بین پله ها قرار دارد. زمانی که یک راه پله از ارتفاع یا طول معینی بیشتر شود، عموماً توسط آیین نامه ساختمان فرود میانی را نیاز دارد.

نمونه ای از فرودهای میانی.
نمونه ای از فرودهای میانی.

نمونه ای از فرودهای میانی.

پله: پله یک واحد از یک راه پله است و معمولاً حدود 10 اینچ (25 سانتی‌متر) ارتفاع دارد. پله ها معمولاً از همان متریال خود پله ساخته می شوند و توسط رایزرها به یکدیگر متصل می شوند.

کرتیل: کرتیل یک عضو افقی در پایین یک رشته پله است. به آن دم یا تخته دامن نیز می گویند. هدف از کرتیل پشتیبانی از کف ها و رایزرها و ایجاد سطح میخکوبی برای رایزر است. کرتیل همچنین می تواند برای توصیف انتهای خمیده یک مرحله شروع استفاده شود.

رایزر: رایزر قسمت عمودی یک پله است که آن را به پله بعدی بالا یا پایین متصل می کند. رایزرها می توانند از مواد مختلفی ساخته شوند اما معمولاً از همان موادی ساخته می شوند که خود پله ها ساخته شده اند.

کف: کف قسمت افقی یک پله است که افراد روی آن راه می روند. کف ها معمولاً از مواد غیر لغزنده مانند فرش یا لاستیک ساخته می شوند تا از سر خوردن و افتادن افراد جلوگیری کنند.

نرده: نرده قسمتی است که توسط یک سری از پایه‌ها (نرده‌ها) پشتیبانی می‌شود که معمولاً در فواصل زمانی معینی از یکدیگر قرار دارند. نرده ها معمولا در راه پله ها، بالکن ها و عرشه ها استفاده می شوند و معمولاً از چوب، فلز یا سنگ ساخته می شوند و به طور مساوی در امتداد راه پله قرار می گیرند.

نیوئل (ایستگاه نرده): نیوئل پایه ای است که از نرده راه پله پشتیبانی می کند. نیوئل ها معمولاً در فواصل منظم در طول نرده فاصله دارند.

نمونه ای از نیول.
نمونه ای از نیول.

نمونه ای از نیول.

نیم نیوئل ( نیم ایستگاه نرده): نیم نیوئل فقط نصف اندازه یک نیوئل استاندارد است. نیم نیوئل ها معمولاً در انتهای نرده در دیوار استفاده می شوند.

نیوئل دراپ: نیوئل دراپ یک نمای زینتی و رو به پایین از یک  ایستگاه نرده است.

محور: محور عضوی باریک و عمودی است که بخشی از نرده را تشکیل می دهد. محور ها معمولاً در فواصل منظم در طول نرده فاصله دارند.

حلزونی: پیچک زینتی مارپیچی شکل است که برای نگه داشتن نرده راه پله استفاده می شود. حلقه‌ها معمولاً در پایین راه پله قرار دارند، جایی که نرده به پله جدید می‌رسد.

ریل پایه (کفی نرده): ریل پایه، ریل پایینی نرده است. ریل پایه معمولاً برای حمایت از نرده ها یا محور ها استفاده می شود.

ریل درپوش: ریل درپوش، ریل بالایی نرده است. ریل کلاهک معمولاً برای حمایت از نرده ها یا محورها استفاده می شود.

استرینگر(ریسمان): استرینگر عضوی ساختاری است که از کف ها و پله های یک راه پله حمایت می کند. استرینگرها معمولاً در دو طرف راه پله قرار دارند و اغلب از جلو یا عقب قابل مشاهده هستند.

استرینگر وسترن: استرینگر وسترن به پلکانی گفته می شود که در قسمت بیرونی کف ها و رایزرها بند (تکیه کننده ها) خود را دارند.

استرینگر شرقی: استرینگر شرقی به پلکانی گفته می شود که در داخل کف ها و پله ها (تکیه گاه ها) قرار دارد.

نمونه ای از راه پله مستقیم به سبک استرینگر (ریسمان) شرقی.
نمونه ای از راه پله مستقیم به سبک استرینگر (ریسمان) شرقی.

نمونه ای از راه پله مستقیم به سبک استرینگر (ریسمان) شرقی.

تک رشته‌: یک پلکان تک رشته‌ای از یک استرینگر «پرتو مانند» استفاده می‌کند که مرکز کف ها را از پایین پشتیبانی می‌کند. با توجه به این ویژگی ساختاری، استرینگرهای مونو در طراحی پلکان مدرن قابل توجه هستند. این رویکرد مینیمالیستی فضای باز، جریان زیبای نور و احساس پلکانی را ارائه می‌کند که به سادگی شناور هستند!

فیش استرینگر: فیش استرینگر تخته یا عنصر تزئینی است که روی سیم را می پوشاند.

واژه نامه اصطلاحات پله چوبی
واژه نامه اصطلاحات پله چوبی

نمونه ای از فاسیای رشته ای، پانل: پانل بخشی از چوب یا فلز است که بخشی از نرده را تشکیل می دهد. پانل ها معمولاً در فواصل منظم در امتداد طول نرده قرار دارند.

واژه نامه اصطلاحات پله چوبی
واژه نامه اصطلاحات پله چوبی

نمونه ای از پانل.

فاینال (نهایی): فاینال یک عنصر زینتی است که برای تزئین نرده استفاده می شود. فاینال معمولاً در بالای نرده قرار دارند، جایی که نرده به ستون جدید می رسد.

نمونه ای از نیول.
نمونه ای از نیول.

نمونه ای از فاینال.

یقه غازی: یقه غازی نوعی اتصال نرده است که برای اتصال نرده به پایه نیوئل (ایستگاه نرده) استفاده می شود. یقه غازی ها معمولاً در بالای راه پله قرار می گیرند، جایی که نرده در ارتفاع بالاتر یا پایین تر به تیرک جدید می رسد.

مرحله شروع: اولین پله بالا رفتن از یک طبقه یا فرود. پله شروع معمولاً عریض‌تر از سایر پله‌ها در راه پله است تا هنگام شروع پایداری بیشتری ایجاد کند.

دماغه: لبه برآمده یک پله که فراتر از بدنه پله گسترش می یابد. دماغه پله ها به افراد کمک می کند تا لبه یک پله را شناسایی کنند و پایین آمدن از پله ها را آسان تر و ایمن تر می کند.

پله پوزه ای: پله پوزه ای نوعی پله است که در آن لبه جلویی کف فراتر از رایزر بیرون می زند. این امر می تواند ظاهری زیباتر به پله بدهد و فضای بیشتری برای پا در هر پله ایجاد کند. پله های پوزه ای اغلب در مکان های عمومی مانند هتل ها و ساختمان های اداری استفاده می شوند.

نرده شخم زده(Plowed Handrail): نرده شخم زده نوعی نرده است که آسیاب شده یا بریده می شود به طوری که در طول آن شیار یا کانالی وجود دارد. این شیار معمولاً برای پذیرش بالای نرده ها استفاده می شود. برای قرار دادن یک کابل سیمی، به نرده ها ظاهری ساده تر می دهد. نرده های شخم زده معمولاً در خانه های مدرن و امروزی برای قرار دادن کابل سیمی استفاده می شود که به نرده ها ظاهری تمیزتر و مینیمال می دهد.

تخته دامن: تخته دامن تکه چوبی است که در کنار راه پله نصب می شود. شکاف بین کف‌ها و پله‌ها را می‌پوشاند و به پله‌ها کمک می‌کند تا ظاهری کامل داشته باشند. تخته های دامن را می توان از هر نوع چوبی ساخت، اما معمولاً از درخت کاج یا سرو ساخته می شوند.

ریل فرعی: ریل فرعی قطعه ای افقی است که در طول راه پله امتداد دارد و برای حمایت از نرده استفاده می شود. معمولاً از چوب یا فلز ساخته می شود.

کلاهک پشت سر هم: کلاه پشت سر هم نوعی کلاه نرده است که روی دو پایه قرار می گیرد. معمولاً زمانی استفاده می شود که فضای کافی برای کلاهک استاندارد وجود نداشته باشد. گاهی اوقات از کلاه های پشت سر هم برای اهداف تزئینی استفاده می شود.

زیر پله: زیر پله فضای زیر پلکان است. این فضا را می توان با دیوارها محصور کرد یا باز گذاشت.

نمونه ای از زیر پله.
نمونه ای از زیر پله.

نمونه ای از زیر پله.

خط راه رفتن: خط راه رفتن یک خط خیالی است که به صورت عمودی از مرکز راه پله یا به طور معمول 18 اینچ (45 سانتی‌متر) از خط مرکزی نرده امتداد دارد. خط سفر نیز نامیده می شود.

پلاگین چوبی: پلاگین چوبی که به آن رولپلاک نیز گفته می شود، قطعه چوبی استوانه ای شکلی است که در سوراخی در قطعه چوب دیگری قرار می گیرد. رولپاک ها برای پر کردن سوراخ های باقی مانده توسط پیچ یا سایر بست ها استفاده می شوند و همچنین می توان از آنها برای اتصال دو تکه چوب به یکدیگر استفاده کرد.

سوراخ چاه: سوراخ چاه حفره یا فرورفتگی در سنگ تراشی است که برای قرار دادن سر پیچ و مهره ها یا سایر بست ها استفاده می شود.

ریل دیواری: ریل دیواری نرده ای است که به جای کف یا پله ها به دیوار نصب می شود. ریل های دیواری معمولا در راه پله ها و بالکن ها استفاده می شود.

نمونه ای از ریل دیواری.
نمونه ای از ریل دیواری.

نمونه ای از ریل دیواری.

Easing: Easing اصطلاحی است که برای توصیف لبه شعاعی که در آن دو عضو در یک زاویه به هم می رسند استفاده می شود. این می تواند در بالا یا پایین یک ریسمان پله، نرده یا ستون جدید باشد. رایج ترین نوع آسان سازی یک چهارم دور است که شعاع آن برابر با یک چهارم ابعاد مقطع عضو است. این نوع آسان سازی اغلب بر روی اعضای رنگ شده استفاده می شود. لبه دو طرفه دارای یک لبه شعاعی در هر دو طرف است و در نرده های چوبی که برای رنگ آمیزی یا پوشش شفاف استفاده می شود رایج است.

Over Easing : Over Easing یک نرده است که منحنی آن فراتر از زاویه 90 درجه است.

رز: گل رز یک عنصر تزئینی است که برای پایان دادن به انتهای نرده یا ستون جدید استفاده می شود. همچنین می توان از آن برای افزودن استحکام به اتصال بین دو تکه چوب استفاده کرد.

انواع راه پله

بادگیر: بادگیر به کفی گفته می شود که یک انتهای آن شیب دار است که در یک راه پله پیچی ایجاد می کند. شیب روی بادگیر معمولاً حدود 30 تا 35 درجه است و عرض کف در انتهای شیب تقریباً نصف عرض لبه مستقیم است. به دلیل شکل، نصب سیم پیچ ها نسبت به کف های مستقیم یا منحنی، دشوارتر است و نیاز به توجه بیشتری به جزئیات دارند.

واژه نامه اصطلاحات پله چوبی
نمونه ای از بادگیر.

نمونه ای از بادگیر.

پله های رایزر باز: پله های رایزر باز نوعی از پله ها هستند که در آن رایزرها (تخته های عمودی) باز گذاشته می شوند و کف ها (تخته های افقی) را آشکار می کنند. پله های روباز به طور معمول در طراحی های مدرن یا امروزی استفاده می شوند.

پله شکمی: پله شکمی نوعی پله است که در لبه جلویی هر کف منحنی مقعر دارد. پله های شکمی معمولا در مکان های مسکونی استفاده می شود.

پله بیضی: پلکان بیضی پلکانی با شکل بیضی است. پله های بیضی معمولاً در طرح های بزرگ و گسترده استفاده می شوند.

پلکان مارپیچی: پلکان مارپیچی نوعی راه پله است که به دور یک قطب مرکزی می پیچد. پله های مارپیچ معمولاً در فضاهای کوچک یا به عنوان جایگزینی برای راه پله های سنتی استفاده می شوند.

راه پله مستقیم: پلکان مستقیم نوعی پله است که مستقیماً بالا و پایین می رود بدون انحنا یا زاویه. پله های مستقیم رایج ترین نوع راه پله هستند.

نمونه ای از راه پله مستقیم به سبک استرینگر (ریسمان) شرقی.
نمونه ای از راه پله مستقیم به سبک استرینگر (ریسمان) شرقی.

نمونه ای از راه پله مستقیم به سبک استرینگر شرقی.

پله یک چهارم چرخشی: پله یک چهارم چرخشی نوعی پله است که 90 درجه می چرخد. پله های یک چهارم چرخشی معمولاً در فضاهای کوچکی که پلکان سنتی مناسب نیست استفاده می شود.

پله نیمه چرخشی: پله نیمه چرخشی نوعی پله است که 180 درجه می چرخد. پله های نیمه چرخشی معمولا در فضاهای بزرگتر از پله های یک چهارم چرخشی استفاده می شوند.

بادبادک باز: بادبادک باز نوعی راه پله است که با استفاده از یک سری بادگیر تغییر جهت می دهد.

نمونه پله چوبی بادبادک باز.
نمونه پله چوبی بادبادک باز.

نمونه بادبادک باز.

پله برگشتی دوبل: پله برگشتی دوبل پلکانی است که در محل فرود به اطراف می چرخد و در جهت مخالف برمی گردد.

واژه نامه اصطلاحات پله چوبی
نمونه ای از بازگشت دوگانه.

نمونه ای از بازگشت دوگانه.

پله هندسی: پلکان هندسی یک پله مستقیم یا منحنی بدون فرود میانی است.

سوالات متداول

برای پله های چوبی از چه موادی استفاده می شود؟

اکثر پله های چوبی از چوب تمام چوب با ضخامت چند سانتی متر ساخته شده اند. اغلب از چوب های سفت مانند راش، افرا یا بلوط استفاده می شود. ماده اولیه برای این کار چوب خشک شده به شکل تخته است.

رایج ترین چوبی که برای پله ها استفاده می شود، چیست؟

چوب های سخت بلوط، گیلاس و افرا محبوب ترین انواع چوب های سخت هستند. هنگامی که پله ها از این مواد ساخته می شوند، به عنوان “درجه نهایی” در نظر گرفته می شوند. انتظار می رود که پله ها به عنوان یک نمایشگر در خانه دیده شوند به همین دلیل چوب باید از کیفیت استثنایی برخوردار باشد.

پله های چوبی چگونه پشتیبانی می شوند؟

استرینگرها از یک راه پله پشتیبانی می کنند و انواع مختلفیبرای آن وجود دارد. فاسیای استرینگر سطح تمام شده ای است که در یک استرینگر سبک غربی در سطح عمودی داخلی استرینگر قرار دارد.

نویسنده: فیروزه ع


مطالب مرتبط با موضوع پله چوبی :

WhatsApp us