آگوست 14, 2016 | طاق زنی, معماری, هنر چوب |
استفاده از سنگ در طاق زنی
با وجود اینکه سنگ ، بخصوص در حالت بدون شکل اون، مصالح مناسبی برای طاق زنی نیس ، اما شاید در روستاها تنگناهای خاصی ، از جمله عدم وجود اجر و …اونارو مجبور به استفاده از سنگ برای طاق زنی نموده است. طاق زنی برخی از کاروانسراهای روستائی ، تاق زنی حمامهای روستائی ، طاق زنی برخی از پلهای محلی روستائی و غیره از این جمله اند.
طاق زنی
در بناهای خاصی مانند حمام و آب انبار ، به دلیل وجود بخار آب و رطوبت، خطر فرسودگی چوب و رشد انواع جانوران موذی و میکرو ارگانیسم همانند قارچها و … وجود داره ، چوب مصالح مناسبی نیس.
لذا در این موارد از پوشش هائی به نام طاق یا گنبد ، با مصالح بادوام و سنگین مثل آجر و خشت و برخی وقتها سنگ ، استفاده می کنن.
حمام و آب انبار
طاقهای ضربی و تیغه ای معمولا بدون غالب و با کمک تویزه گچی یا قالب چوبی و یا ریسمان زده میشن. اما زدن طاقهای رومی نیاز به قالب داره.
طاق رومی
طاق رومی
طاق رومی
طاق رومی
برای برپائی ساختمان ابتدا در دامنه شیب و یا بر روی کف زمین اصلی سکوئی مصطبه مانند می ساختن تا با استفاده از اون مشکل رطوبت زمین را حل کنن.
معماری کند کلا از نظر طرح و ساخت و ساز از معماری های روستاهای ایران کاملا جداست و فقط تاکنون دو مورد از اون دیده شده که یکی از اونا روستای کندوان اسکو در نزدیکی تبریز و دیگری روستای کندوان در نزدیکی میمند کرمانه. برخی وقتا کندن صخره از لحاظ جنس خاصی که داره، خیلی باصرفه تر و عقلانی تر از ساختن دیوار و زدن سقف و …است.
شکل معقول حفاری در درون صخره ها رعایت نوعی انحناء طاق ماننده تا مساله ایستائی تامین بشه. در این معماری لبه های خارجی بریده ها را به ناچار باید با مصالح جدید ساخت تا از فرسایش اون ممانعت بشه. ضمنا بدنه ضخیم صخره حفاظ مناسبی در برابر سرما به وجود میاره و نیز شیب تند صخره آب برف و باران را به خوبی دور می کنه. اما فضاهای این معماری عموما کوچک و فشرده است.
ارتباط در اون نیز اغلب عمودیه. از نظر نور و تهویه و مسائل بهداشتی هم بی اشکال نیس. مهمترین مشکلی که این معماری داره محدودیت امکان گسترش اون و عدم اتصال قطعی و اطمینان بخش مصالح جدید به شالوده طبیعی و قدیمیه. نیز این خانه ها از نظر آوردن فضاهای خدماتی خیس به درون یا نزدیکی خانه خود دچار مشکلن.
آگوست 9, 2016 | ارسی |
باغ های شیراز
دربیشتر شهرها و روستاهای ایران باغ های زیبا و ارزشمند قرارداره، ولی کمی از اونا قدمت بیش از دو تا سه سده و درختان کهنسال فراوان و ساختمونای قدیمی دارن. شیراز شاید صاحب بیشترین تعداد از این باغ هاست که از لحاظ عمر طولانی و اهمیت بنا قابل توجهه.
باغ های شیراز به علت جلگه حاصلخیز اون و محصور بودن به کوههای اطراف و شرایط خاص جوی طبیعت خاصی داره و همیشه زیبایی خیره کننده اونا سبب شگفتی بینندگان بوده و هست. اصولا خاک شیراز استعداد زیادی برای پرورش باغ و رشد درخت داره بخاطر همین ساختن باغ در این شهر اسونه و قنات های زیاد قدیمی هم اب لازمو فراهم می کنن.
کلمه صحرا که به معنی بیابان بی اب و علفه در لهجه شیرازی به معنای دشتی سبز و خرمه و در مقابل باغ قرار می گیره.
باغ ارم
باغ ارم شیراز به طور مسلم از دوره سلجوقیان و در همه دوره آل اینجو وآل مظفر و گورکانیان وجود داشته و بخاطر اینکه سیستم فئودالی کاملا بر جامعه اون دوره حاکم بوده بی تردید بانیان و صاحبان باغ ارم که باغی با ارزش بوده و در اون زمان حکام وقت بوده اند باغ تخت و عده ای دیگر از باغ ها به کوشش اتابک قراچه احداث گردیده اند بخاطر همین احتمال میره که باغ ارم هم به دستور او ساخته شده باشه.
در دوران سلطنت ناصرالدین شاه حاج نصیرالملک شیرازی باغ را از خاندان ایلخانی خریداری و ساختمان فعلی را به جای عمارت ایلخانی بنا کرد . میرزا حسنعلی خان حاج نصیرالملک که بانی کوشک فعلی باغ ارم بوده در دوران خود باغ های زیادی را اباد کرده بطوریکه فرصت الدوله درباره او گفته:
بستانی بی مثال و گلشنی بهشت تمثال است ، فضای جانفزایش طرب انگیز، هوای دلگشایش نشاط انگیز، سروهایش سر به فلک کشیده، ارسی ها، گوشواره ها، اتاقها و رواقهای دیگر را از فوقانی و تحتانی داراست. آبشارهای زیادی از هر طرف روانه.
این بنا توسط معمار معروف حاج محمد حسن معمار مسجد نصیر الملک ساخته شده و از یک طبقه همسطح و دو طبقه فوقانی تشکیل شده و تالاری مزین به اینه های زیبا با دو ستون و ارسی ها و گوشواره ها و طاقها و رواقها داره . ازاره ستونهای جلوی عمارت از سنگهای یکپارچه گندمک که متجاوز از دو مترارتفاع داره پوشیده شده و روی هشت ستون اون عکس دو سرباز دوره قاجاریه و شش کتیبه نقش شده.
عمارت مزبور سه طبقه است:
طبقه زیرین زیرزمینی است که آب نمای زیبایی از وسط اون می گذره و طاق اون با کاشیهای هفت رنگ که ماهرانه و بطرز زیبایی به کار رفته مزینه.
طبقه دوم، در وسط ایوانی داره که پشت اون سالنه و طرفین اون دو راهرو که بالای اون دو گوشواره است. طرفین اون دو ایوانه دو طبقه است که پشت اونا ارسی هایی است با درک ها. در انتهای شمالی و جنوبی عمارت هم دو راهرو است.
سروناز
دردو طرف خیابان اصلی این باغ، دو ردیف سرو و در قسمتهای دیگر ، درختان نارنج و سایر مرکبات کاشته شده. در بین این سروها یکی به علت اونکه از همه بلندتر و موزون تره به نام سروناز معروف شده و زبانزد خاص و عامه.
