فوریه 24, 2016 | مصر |
برگی از تاریخ
کشف مقبره توتانخامون ، فرعون مصر
91 سال پیش در روز 4 نوامبر سال 1922 میلادی هوارد کارتر ، باستان شناس انگلیسی در دره شاهان در منطقه ای بیابانی مصر در مقابل شهر کنونی لوکسور تخته سنگ مسطحی را کشف کرد که راه ورودی یک مقبره فراعنه را پوشانده بود.
فرعون مصر
به گزارش جام جم آنلاین، هوارد کارتر پس از 5 ماموریت کاوش های بی وقفه طاقت فرسا در جستجوی تنها مقبره فراعنه که از تعرض و غارت مصون مانده بود ، عاقبت پاداش تلاش هایش را مشاهده کرد.او می توانست به جهان معتبرترین گنجینه مصر فراعنه را معرفی کند.
کارتر با درستکاری تلگرافی را برای لرد کارناروون که هزینه کاوش های او را پرداخته بود ارسال کرده و او را از این کشف آگاه کرد.دو هفته بعد در حضور لرد کارناروون راه ورودی پلکان سنگی که به درون مقبره راه داشت ، گشوده شد.
هوارد کارتر قانع شده بود که این مقبره تاکنون مورد تعرض دزدان مقبره های باستانی مصر قرار نگرفته است.آثار داخل مقبره نشان می دادند که این مقبره متعلق به توتانخامون است.
فرعونی که در سن 18 سالگی درگذشت.این فرعون جوان که سلطنتی کوتاه داشت 3300 سال انتظار کشید تا به یک افتخار ابدی دست یابد.
فراعنه سلسله جدید برای اینکه مقبره هایشان مانند اجداد دور دستشان ، سلسله فراعنه قدیم مورد تعرض غارتگران قرار نگیرند مقبره های خود را در درون صخره های دره شاهان تراشیدند و ورودی ها را پنهان کردند.
با این حال ، با گذشت روزگار، غارتگران توانسته بودند ورودی ها را کشف کرده و مقبره ها را غارت کنند.
هوارد کارتر بر اثر تحقیقاتش متقاعد شده بود از میان تمام فراعنه ای که نامشان در فهرست ها آمده است ، هنوز یک مقبره دست نخورده وجود دارد. به این ترتیب او توانست مقبره توتانخامون را کشف کند.
کارتر و کارناروون پس از ورود به داخل مقبره با آثار هنری ، وسایل زندگی روزمره و تخت سلطنت از طلا مواجه شدند.این هنوز اتاق قبل از مقبره بود و گنجینه واقعی در ورای این اتاق قرار داشت.
کارتر مانند یک دانشمند واقعی شتاب نکرده و با دقت از نخستین کشفیات صورت برداری می کند و بعد به جستجوی سایر بخش های مقبره می رود.
در بهار سال بعد ، کارتر در میان اتاق و مقبره اصلی را می گشاید و «کوهی از طلا» را کشف می کند!.
یک صندوق بزرگ از طلا که بیش از 5 متر طول داشت ، در داخل صندوق هوارد کارتر مومیایی توتانخامون را می یابد.
برخلاف سایر مومیایی ها از جمله مومیایی رامسس دوم که پس از غارت مقبره ها و تابوت هایشان توسط غارتگران از درون تابوت ها بیرون انداخته شده بودند و به دلیل هوای خشک عمق مقبره ها سالم مانده بودند ، مومیایی توتانخامون به دلیل روغن های مقدس کاملا خورده شده بود و تقریبا چیزی از آن باقی نمانده بود.
کاوش مقبره توتانخامون که در مجموع دارای 5 سالن بود منجر به کشف بیش از 2000 قطعه اشیایی از طلا و سنگ های گرانبها ، از جمله ماسک مشهور چهره توتانخامون شد.
در روز 4 نوامبر سال 1922 میلادی ، هوارد کارتر در دره شاهان مصر موفق شد ورودی مقبره توتانخامون را کشف کند.
کارتر به کمک حمایت مالی لرد کارناروون موفق به این کار گردید و این 2 نفر شایستگی این را دارند که جزو بزرگترین کاشفان مصرشناس قرار گیرند.
امروز ، مجموعه گنجینه توتانخامون در موزه قاهره نگهداری می شود و تماشای آن همواره برای بازدیدکننده هیجان آور و حیرت انگیز است.
هوارد کارتر در روز 2 مارس 1939 در اوج شهرت در شهر لندن درگذشت. بهرام افتخاری.
فوریه 24, 2016 | مصر |
توت‌عنخ‌آمون یا توت‌آنخ‌آمون
Tutankhamun
توت‌عنخ‌آمون یا توت‌آنخ‌آمون
توت‌عنخ‌آمون یا توت‌آنخ‌آمون (*tuwt-ʕankh-yamān) (معنای نام: پنداشت زنده آمون) پادشاهی ۱۳۳۳-۱۳۲۷ (پیش از میلاد) یازدهمین فرعون مصر باستان از دودمان هجدهم یا همان پادشاهی نو شناخته می‌شود. نام آغازینش توت‌عنخ‌آتون(به معنای : پنداشت زنده آتون) بود.
توت‌عنخ‌آمون یا توت‌آنخ‌آمون
آرامگاه توت‌عنخ‌آمون در تاریخ ۴ نوامبر ۱۹۲۲ در دره پادشاهان توسط هاوارد کارتر به‌تقریب دست‌نخورده یافت‌شد. محل دفن او، به عنوان یکی از مهم‌ترین اکتشاف‌های باستان‌شناسی در سده بیستم میلادی محسوب می‌شود.
او رهبر بازگشت از آیین آتونیسم به آمونیسم، آیین باستانی مصر بود و در نه‌سالگی به پادشاهی رسید. وزیر و جانشین احتمالی وی آیه شاید بر بسیاری از تصمیمهای سیاسی او اثرگذار بوده باشد. توت‌انخ‌آمون از نامدارترین فراعنه مصر باستان است و عامه مردم او را با نام پادشاه توت می‌شناسند.
کودکی و پادشاهی
توت‌عنخ‌آمون یا توت‌آنخ‌آمون
مجسهٔ آمون، ساخته شده به دستور توت‌انخ‌آمون.
شجره‌نامهٔ توت‌عنخ‌آمون هنوز به طور دقیق شناخته نشده است و نظریه‌های گوناگونی وجود دارد. مثلاً مورخان نمی‌دانند که آیا او فرزند آخناتوناست یا آمنهوتپ سوم و یا حتی آیه، کشیش بزرگ آمون.
توت‌انخ‌آتون در ۹ سالگی با سومین دختر آخناتون و نفرتیتی، انخ‌اسن‌پاآتون (کسی که برای آتون زندگی می‌کند) ازدواج می‌کند و پس از مرگاسمنخکاره، با نام توت‌انخ‌آمون به پادشاهی می‌رسد. همسر جوانش نیز نام انخ‌اسن‌آمون (کسی که برای آمون زندگی می‌کند) را برای خود برمی‌گزیند.
فرعون جوان، تحت تأثیر وزیرش آیه، دستور می‌دهد که تمامی نام‌های آتون و آخناتون را از معابد پاک کنند و نام آمون را که در دورهٔ حکومت آخناتون حذف شده بود دوباره حک کنند. از آن پس، به دستور کشیشان، بردن نام آخناتون که جنایت‌کار بزرگ خوانده می‌شود قدغن است. او پایتخت خود را شهر تب (تبس،تیبس،تبای)(که از زمان آخناتون رها شده بود) قرار می‌دهد و حدود ۱۰سال حکومت می‌کند، بی آن که پادشاهی او جلال یا درخشندگی خاصی داشته باشد. وی آخرین فرعون دودمان شکوهمند هجدهم است؛ آیه پس از چهار سال پادشاهی حکومت را به رامسسیان (دودمان نوزدهم) می‌سپارد.
مرگ پادشاه
توت‌عنخ‌آمون یا توت‌آنخ‌آمون
درهٔ پادشاهان، ورودی آرامگاه توت‌انخ‌آمون
توت‌انخ‌آمون در ۱۹ سالگی ، در حوالی ماه ژانویه بی آن که جانشینی از خود برجای بگذارد می‌میرد. مرگ او برای مصریان غیر منتظره است و مقبرهٔ وی هنوز تکمیل نشده است. بنابراین تابوت وی را در مقبره‌ای دیگر قرار می‌دهند که نسبتاً ساده است. احتمال می‌رود که این آرامگاه برای آیه ساخته شده بوده باشد، که با وجود سن بالایش پس از توت‌انخ‌آمون بر تخت می‌نشیند.
علت مرگ توت‌انخ‌آمون امروزه معمایی است که هنوز حل نشده است. متخصصینی که پس از کشف آرامگاه توسط هاوارد کارتر و لرد کارناروون مومیایی را مطالعه کردند متوجه هیچ‌گونه آسیب‌دیدگی بر روی بدن نشدند و این نظریهٔ هرگونه مرگ اتفاقی یا خشونت‌آمیزی را دور می‌کند. ولی برخی جراحت کوچکی را در نزدیکی گوش چپ کشف کردند که می‌تواند نشان دهندهٔ این باشد که فرعون جوان دچار خونریزی مغزی شده است.
جمجمهٔ مومیایی توت‌انخ‌آمون
توت‌انخ‌آمون و انخ‌اسن‌آمون در باغی رؤیایی
مرگ توت‌انخ‌آمون پایان دودمانی است که با اهمسه یکم شروع شد. این فرعون جانشینی از خود برجای نمی‌گذارد. البته مومیایی دو دختر سقط شده در مقبرهٔ او پیدا شده است که گمان می‌رود فرزند او و انخ‌اسن‌آمون می‌باشند. همچنین به نظر می‌رسد انخ‌اسن‌آمون از پادشاه هیتیها درخواست فرستادن پسری کرده است تا بر تخت مصر بنشیند، ولی این فرستاده هیچگاه به آب‌های نیل نمی‌رسد. احتمال دارد که انخ‌اسن‌آمون پس از مرگ همسرش با آیه، وزیر و جانشین توت‌انخ‌آمون ازدواج کرده باشد. ولی در مورد او هیچ چیز معلوم نیست، زیرا پس از مرگ همسرش هیچ اثری از او باقی نمانده است.
گنجینه توت‌انخ‌آمون
تخت پادشاهی توت‌انخ‌آمون
توت‌انخ‌آمون در مقایسه با دیگر فرعون‌های بزرگ تاریخ مصر ثروت عظیمی ندارد، ولی آنچه گنج او را از سایرین تمایز داده است مقبرهٔ دست نخورده‌اش است که در تمامی این سال‌ها از هر دزدی به دور مانده است. و این در حالی است که آرامگاه‌های فراعنهٔ بزرگ هزاران بار در طول تاریخ مورد دست‌برد دزدان قرار گرفته است. البته به نظر می‌رسد که مقبرهٔ این فرعون جوان دو بار بلافاصله پس از مرگش دچار دزدی مختصر شده است. اما این دزدان در مقبره بی‌نظمی از خود برجای نگذاشته اند و ظاهراً به دنبال وسایل کوچک فلزی و سبک بوده‌اند. آنچه آرامگاه توت‌انخ‌آمون را از دست‌برد نجات داد ورودی کوچک و پنهان شده در زیر سنگ‌ها بود که در طول همهٔ این سالیان جلب توجه نکرد. به‌علاوه، توت‌انخ‌آمون دورهٔ حکومت کوتاه و بی‌غوغایی داشت و گنجینهٔ او عظیم نبود؛ به همین دلیل پس مدت کوتاهی به فراموشی سپرده شد.
چهارمین تابوت توت‌انخ‌آمون به تنهایی از ۱۱۰۰ کیلوگرم طلای خالص ساخته شده بود. در یکی از اتاق‌های مقبرهٔ او حدود ۶۵۰ وسیله (جام، کوزه، مجسمه، تخت، گنجه، …) پیدا شد که تعدادی از آن‌ها با طلا و سنگ‌های گران قیمت تزیین شده بودند. در این اتاق همچنین یادگارهای وی از دوران کودکی قرار داشتند: اسباب‌بازی‌های ارزشمند، پر، میز و صندلی‌های کوچک، در همان اتاق تخت‌هایی روان با سرهای گاو، شیر، اسب‌آبی و تمساح، تخت پادشاهی فرعون، لباس‌هایی از پوست پلنگ، گنجه‌هایی از عاج و جواهرات پیدا شد. از ارزشمندترین اشیأ در این اتاق می‌توان به مجسمه‌هایی از طلای خالص و درشکهٔ شکار فرعون اشاره کرد. در جمع بیش از ۳۵۰۰ شیٔ از آرامگاه توت‌انخ‌آمون جمع‌آوری شد.
چنین شکوهی سؤالی را به دنبال داشت: آرامگاه‌های کاملاً غارت شدهٔ فراعنهٔ بزرگ چه چیزهایی را می‌توانست در بر داشته باشد، وقتی مقبرهٔ کوچک فرعونی ساده که ۱۰ سال بیش‌تر حکومت نکرده بود (آن نیز در سنین کودکی و نوجوانی) چنین شکوهمند بود؟
انتقام فرعون[ویرایش]
هاوارد کارتر در حال بررسی تابوت توت‌انخ‌آمون
مرگ ناگهانی لرد کارناروون، مسؤل جستجو در مقبرهٔ توت‌انخ‌آمون باعث شایعه‌ای شد که مدت‌ها در اکثر رسانه‌های سراسر جهان با حرارت دنبال شد. جملهٔ معروفی که بر روی درب ورودی مقبرهٔ فرعون نوشته شده بود («مرگ هر کسی را که خواب فرعون را به‌هم بزند دربر خواهد گرفت.»)، باعث شد که مردم از طلسمی حرف بزنند که تمامی افرادی را که در کشف آرامگاه توت‌انخ‌آمون دست داشتند از بین می‌برد. شایعهٔ این که لرد کارناروون به دلیل نیش عقرب، حیوانی مقدس در مصر باستان، مرده است در سرار مصر پیچید، در حالی که او به دلیل عفونت پس از نیش نوعی پشه جان داده بود. آنچه باعث دنباله‌دار شدن ماجرا شد مرگ‌های ناگهانی دیگری بود که پس از این حادثه اتفاق افتاد:
قناری‌ای که هاوارد کارتر هر روز با خود به زمین‌های کندوکاو می‌برد توسط مار کبری ای (حیوانی مقدس دیگر) خورده‌شد.
ریچارد بثل، منشی جوان هاوارد کارتر و به دنبال او پدرش، لرد وست‌بری به طور ناگهانی مردند.
پروفسور لافلور ، مسؤل مطالعهٔ اشیاء یافته شده در مقبره ناپدید شد.
همسر لرد کارناروون، باستان‌شناسی به نام داگلاس رید و استاد دانشگاهی به نام داگلاس دری نیز جان سپردند.
مأموری که توسط کارشناسان نگران مصری به درهٔ پادشاهان فرستاده شده بود نیز مرد.
در مجموع، ۱۷ کارشناس و دانشمند در مدت کوتاهی از بین رفتند؛ و این باعث شایعهٔ انتقام توت‌انخ‌آمون شد. آنچه بسیاری از مردم را حیرت‌زده ساخت این بود که هاوارد کارتر، کاشف اصلی آرامگاه، سالم به انگلستان بازگشت.
