ماده اولیه چوبی ( صنایع چوب )

مواد اولیه تولید سازه های چوبی

شناسایی انواع گونه های چوبی متداول در ساخت کابینت  فعالیت موجود زندهای به نام درخت است چوب نتیجه که در طی سالیان متوالی به وجود میآید. درخت پس از آنکه به سن بهره برداری رسید قطع میشودوبه انواع مقطوعات چوبی  الوار، تراورس، تخته و. ..   تبدیل میگردد .بنابراین، چوب از ٔ گیاهان چوبی به دست میآید.

این ماده از سلولهای مختلف ساقه تشکیل شده وبا توجه به ساختار سلولی آن متخلخل است.

با بافت چوب، توجه به مشخصات ظاهری وعناصر تشکیل دهنده ٔ سوزنی برگ و پهن برگ تقسیم میکنند.

درختان را به دو دسته گفتنی است اکثر درختان سوزنی برگ که در فصل پاییز برگریزان ندارند به آنها درختان همیشه سبز میگویند و درختان پهن برگ را که ً اکثرا برگریزان دارند، خزان کننده مینامند.

مواد اولیه تولید سازه های چوبی

محصولات چوبی که بطور صحیح و برای هدف خاص با مواد حفاظتی تیمار شده و بطرز صحیحی نیز نصب شده اند ، در مقابل پوسیدگی و حمله حشرات و موجودات چوبخوار دریایی برای دوره طولانی تری مقاومت می کنند . علاوه بر موجودات زنده ، چوبی که در تماس با محیط باشد در معرض هوا زدگی نیز می باشد .هوا زدگی هنگامی رخ می دهد که چوب در معرض اشعه مستقیم خوشید بوده و به دلیل بارندگی ، به طور مداوم مرطوب و خشک می شود .

در اثر این نیروها ، شکاف های کوچک موجود در هر دو سمت و مقطع انتهای تخته ، بزرگ شده و تبدیل به ترک می شوند . رطوبت به سرعت در این فضاها و الیاف انتهایی تجمع حاصل کرده و این فرایند (ترک خوردن) با سرعت بیشتری ادامه می یابد . اگر ترک ها به اندازه های عمیق شوند که از پوسته حفاظتی عبور کنند ، ممکن است پوسیدگی و حمله حشرات در قسمتهای داخلی و تیمار نشده محصولات چوبی رخ دهد . به علاوه چوب به قهوه ای تغیر رنگ داده یا ممکن است کپک زده و تیره رنگ شود .

 

پدیده هوازدگی مخصوصاً در تولیدات چوبی که با مواد محافظتی محلول در آب مانند CCA و ACZA تیمار شده اند و یا در چوبهای تیمار نشده که دارای دوام طبیعی می باشند ، ایجاد مشکل می کند . عملاً تمام تخته ها ، تخته لایی ها ، تیر های چوبی، تیرک ها و الوار های چوبی که دربازارهای چوب فروشان جزء وجود دارند ، با مواد محافظتی محلول در آب تیمار شده اند و اگر در تماس با محیط باشند هوازده خواهند شد . برخی از کپک ها قادرند در سطوح الوارهای تیمار شده با مواد حفاظتی محلول در آب توسعه یابند . بنابراین اگر نمای ظاهری و زیبایی چوب مهم است باید سطح چوب پوشانده و پرداخت گردد.
ویژگی های مؤثر چوب در پرداخت
خصوصیات الیاف یک گونه ، از جمله عواملی است که هنگام انتخاب نوع پرداخت برای آن چوب باید مد نظر باشد . بسیاری از تخته های تیمار شده با مواد حفاظتی که در نیمه شرقی امریکا در دسترس هستند از کاج جنوبی می باشند . تخته های بدست آمده از کاج جنوبی ،همانند دو گلاس فرکه در غرب رایج تر است ، بوسیله الیاف صاف و راست و نوار های پهن چوب تابستانه خود متمایز می باشند. این دو خصوصیات باعث پوسته پوسته شدن رنگ می شوند . در نتیجه این دو گروه تخته کمترین میزان توانایی پذیرش و حفظ را دارا می باشند.هملاک (تسوگا) ، کاج پوند روزا در غرب و کاج سرخ و جک پاین در شمال تا حدودی دارای ویژگی حفظ رنگ بهتری هستند . تحقیقات آزمایشگاه تولیدات جنگلی نشان داده است که مواد ضد آب شفاف ، رنگهای نیمه شفاف و رنگهای پوششی نتیجه بهتری روی چوبهای تیمار شده با CCA دارند تا چوبهای تیمار نشده از همان گونه. کروم موجود در CCA اثر تجزیه ناشی از هوازدگی را کاهش می دهد.
مواد حفاظتی محلول در آب
به دلیل شرایط محیطی که اکثر چوبهای تیمار شده با مواد حفاظتی محلول در آب با آن مواجه می باشند و خصوصیات خاص الیاف گونه هایی که استفاده از آنها رایج تر است ، اقدامات احتیاطی ویژه ای به هنگام انتخاب ، استفاده و نگهداری از پرداخت یک چوب باید مد نظر قرار بگیرد. برای چوبهای تیمار شده ای که شدیداً در تماس با محیط هستند یا چوبهای که دارای دوام طبیعی می باشند استفاده از یک ماده ضد آب یا یک رنگ محلول در حلال آلی نیمه شفاف نفوذ کننده در چوب که حاوی قارچ کش باشد می تواند بهترین راه حل برای پرداخت باشد. برخی از مواد حفاظتی تیمار چوب به همراه مواد ضد آب و حتی مواد رنگی ساخته می شوند که این مواد رنگی ، عموماً قهوه ای بوده و در هنگام تیمار به محلول اضافه می شوند. پرداخت های لایه ای(به صورت ورقه یا فیلم ) مانند رنگ کردن ممکن است برای محافظت سطوح چوب استفاده شوند اما برای سطوحی که در معرض نوسانات مداوم هستند توصیه نمی شوند.
مواد حفاظتی ضد آب
یک ماده حفاظتی ضد آب مانند یک پرداخت طبیعی عمل می کند . تیمار باعث کاهش کج و معوج شدن در ترک خوردن چوب شده ، از تغییر رنگ چوب بوسیله آب جلوگیری کرده و رشد کپک ها را کنترل می کند .

مواد حفاظتی ضد آب ، حاوی نوعی قارچ کش، مقدار کمی موم به عنوان ماده دافع آب ، رزین یا روغن خشک شونده و یک محلول مانند ترپنتین ، مواد فرار معدنی و روغن پارافین میباشند . انواعی که برای لمبه ها کاربرد دارند اغلب حاوی پایدار کننده یا جذب کننده اشعه ماوارء بنفش هم هستند . پایدار کننده از تخریب آرام سطح چوب بوسیله خورشید جلو گیری می کند و گرنه نور خورشید باعث جدا شدن الیاف چوب به طور تک تک یا گروهی می شود. موم باعث کاهش جذب آب مایع بوسیله چوب می شود ، ماده حفاظتی نیز باعث جلوگیری از تیره رنگ شدن (خاکستری شدن) و رشد کپک ها می شوند. این گونه پرداخت ها باید هر ساله تکرار شوند. معمولاً بهار برای این عمل بهترین زمان است . برخی از فرمولهای مواد محلول در آب در دسترس می باشند .
مواد رنگی نافذ نیمه شفاف
رنگهای نیمه شفاف محلول در حلال های آلی که در چوب نفوذ می کنند در واقع مواد ضد آب یا به عبارت بهتر مواد حفاظتی ضد آبی هستند که حاوی رنگدانه می باشند . این مواد تا حدودی در سطح چوب نفوذ می کنند متخلخل هستند و مانند رنگ یک لایه سطحی ایجاد نمی کنند .

بنابراین ، این مواد الیاف چوب را بطور کامل پوشش نمی دهند . در نتیجه حتی اگر رطوبت به چوب نفوذ کند رنگ آن طبله نکرد و پوسته پوسته نمی شوند. رنگهای نافذ نیمه شفاف که برای لمبه کاربرد دارند باید حاوی قارچ کش، یک ماده دافع آب و اغلب یک ماده پایدار کننده در مقابل اشعه ماوراء بنفش خورشید نیز باشند.

اطمینان حاصل کنید که برچسب روی لمبه ها نشان دهنده این مسئله است که محصول مورد نظر دارای پرداختی مقاوم در مقابل کپک ها بوده یا اینکه محصول حاوی قارچ کش مخصوصی می باشد . تمام قارچ کشها در برابر کپک ها مؤثر نیستند . رنگهای نفوذ کننده روشن در سطوح افقی که در معرض رفت و آمد هستند مدت دوام بیشتری نسبت به تیره رنگها دارند چون پس از فرسایش سطحی الیاف آنها از لحاظ رنگ تضاد کمتری با مناطق دیگر نشان می دهند. از سویی دیگر رنگ تیره می تواند حالت سبز رنگی که برخی از مواد حفاظتی محلول در آب ایجاد می کند را کاهش داده یا به کلی محو کند . مواد رنگی نیمه شفاف که برای لمبه استفاده شده اند می توانند تا 4 سال باقی بمانند .

رنگهای شیرابه ای (محلول در آب ) نیز در دسترس می باشند اما آنها به خوبی انواع محلول در حلال های آلی خود در سطح چوب نفوذ نمی کنند. فرمولهای جدیدتر رنگهای شیرابه ای که خصوصیات نفوذ بهتری دارند در حال توسعه می باشند . برای پرداخت مجدد چوب با ماده حفاظتی ضد آب یا رنگها نیمه شفاف ، معمولاً پاک سازی ساده چوب با یک فرچه کفایت می کند .

در هنگام استفاده از ماده حفاظتی ضد آب یا رنگهای نیمه شفاف ،سطح باید تمیز، خشک و عاری از کپک باشد . اندود سطح می تواند با استفاده از قلم مو، اسپری یا غلطک ابری و یا تک پارچه یا ابر انجام شود .

اما استفاده از قلم مو برای پراخت ، عموماً بهترین نفوذ و نتیجه را حاصل می کند چون به وسیله آن، محلول پرداخت کننده به داخل شکاف های سطحی و یا دیگر فضاهای باز در سطح چوب نیز نفوذ میکند. اگر از اسپری که حاوی مواد رنگی است برای عمل پرداخت استفاده شود با مالیدن مجدد قلم مو بر روی سطح خشک نشده و یا با استفاده از فشار مختصر یک فرچه بر روی سطح می توان پرداخت را یکدست نمود و هر نوع حالت چکه یا قطره را از روی سطح رفع کرد. حتماً از مقدار پرداختی استفاده کنید که برای سطح توصیه شده است . پرداخت هایی که بطور ویژه برای لمبه ها فرموله شده اند طوری طراحی می شوند که در سطح چوب نفوذ کنند . استفاده بیش از حد از این مواد باعث تشکیل یک لایه سطحی می شود که در نهایت پوسته پوسته شده و ترک خواهد خورد .

استفاده زیاد از رنگ می تواند باعث چسبیده شدن سطح شود که در نتیجه خوب خشک نشدن است ، در این حالت مواد ضد آب نیز ممکن است فوق العاده موم مانند ،و چسبیده شوند . اندود کردن باید تحت شرایط مناسب آب و هوایی و مطابق توصیه های تولید کننده انجام بگیرد .

اندود کردن با استفاده از مواد حل شده در یک حلال ، هنگامی باید استفاده شود که دما حداقل 5 درجه سانتی گراد و یا بیشتر باشد. برای استفاده از مواد محلو ل در آب دما باید 10 درجه سانتی گراد یابیشتر باشد و حداقل تا 24 ساعت پس از آن نیز تداوم داشته باشد. قبل از اینکه اندود در معرض بارندگی قرار گیرد ، ایده آل است که به مدت 12 الی 24 ساعت خشک شود .

رنگها

رنگها ، لاک الکل ها و رنگدانه های جامد اگر در سطوحی که در معرض تماس مداوم هستند استفاده شوند ، مثلاً لمبه ها ، مستعد پوسته پوسته شدن هستند .
از این پرداختها نباید در سطوح لمبه ها که در معرض رفت وآمد هستند استفاده شود . معمولاً قبل از پرداخت مجدد چنین رنگهایی ، تراشیدن و سمباده زنی زیادی بر روی سطوح لازم است . البته استفاده از رنگ در کف ایوان گاه های سر پوشیده ، سطوح عمودی مانند دیوار های کناری ، دکور های مورد استفاده در محل ایوان ، تخته لایی ، پی و نرده های چوبی ممکن است کاملاً نتیج بخش باشد. بهترین روش این است که ابتدا چوب را با استفاده از یک ماده حفاظتی ضد آب که قابلیت جذب رنگ را نیز دارد تیمار کرد . پس از خشک شدن ماده حفاظتی ، باید یک آستری و سپس دو پوشش نهایی روی آن بکار برد .

لعابی که بر روی ایوانگاها داده می شود طوری فرموله شده است که در مقابل مواد پاک کننده و سایش مقاومت داشته باشد. به دلیل محتوای رزین کمی که رنگدانه های جامد دارند هیچگاه نباید در سطوح هموار مانند لمبه ها و ایوانگاه ها استفاده شوند . لاک الکل نیز در مدت کوتاهی پوسته پوسته شده و می ریزد و نباید از آنها استفاده نمود . لمبه ها جزو آن دسته از ….  هستند که در نامساعدترین شرایط بسر می برند.
پرداخت مجدد
در لمبه های که کاملاً هوازده شده باشند می توان رنگ براق اولیه چوب را با استفاده از محصولات تجاری که تمیز کننده لمبه ، براق کننده یا تجدید کننده نامیده می شوند ، مجدداً بازگرداند .این محصولات سطح هوازده چوب را از بین می برند ، در این مورد باید توجه نمود که چوب بیش از اندازه زدوده نشود . رنگ چوب نیز با استفاده از مایع سفید کننده خانگی که حاوی 5% سدیم هیپوکلریت باشد قابل برگشت است . سفید کننده ها معمولاً با آب و قبل از استفاده بر روی لمبه ها رقیق می شود . محلول سفید کننده باید بوسیله آب از روی لمبه ها شسته شود . اگر مبنا براین باشد که لمبه ها پس از تمیز کردن پرداخت نیز بشوند ، یک تا دو روز زمان برای خشک شدن لازم است .

در برخی مناطق، پیمانکاران یا موسساتی وجود دارند که دارای تجهیزات برقی شست و شو می باشند و می توانند در زدودن چوب های هوازده شده از لمبه گرفته تا نرده و قطعات چوبی سقف کمک نمایند . شست و شو با استفاده از دستگاه می تواند به چوب خسارت وارد کند و حتماً باید با دقت انجام شود .
مواد حفاظتی محلول در حلال های آبی
هنگامی که از کرئوزوت یا پنتا کلروفنل محلول در روغن های سنگین که فراریت کمی دارند ، در فرایند تیمار تحت فشار استفاده می شود، پرداخت خوب چوب غیر ممکن می شود . سطح عموماً روغنی و تیره بوده و رنگ تیره معمولاً ازبین هر نوع پوشش رنگی به بیرون تراوش می کند . احتمال چسبندگی ضعیف در مورد تمام پرداخت هایی که یک لایه بر روی چوب تشکیل می دهند نیر وجود دارد. به دلیل وجود حلال های آلی ، چوبی که با این مواد حفاظتی تیمار شده باشد به سرعت چوبی که با مواد حفاظتی محلول در آّب تیمار شده باشد هوازاده نمی شود .

البته اگر چوب برای چندین سال در معرض هوازدگی باشد ، گاهی می توان آن را با مواد رنگی نافذ ، پرداخت کرد اما به ندرت می توان از رنگ پوششی روی سطح استفاده کرد . بهترین راه این است که ابتدا یک قسمت کوچک را پرداخت نمود و سپس آن را در معرض نور مستقیم خورشید در روزهای گرم و خیلی گرم قرار داد تا نحوه عکس العمل سطح پرداخت شده مشخص شود .چوب تیمار شده با یک ماده حفاظتی ضد آب و به روش تحت فشار به طور نسبی حاوی مقدار زیادی از ماده حفاظتی و حلال آن است . قبل از هر تلاشی برای زنگ زدن ، حلال حتماً باید به طور کامل از چوب جدا شود .

حلال ها در فراریت متفاوت هستند و تبخیر آنها ممکن است از یک تا دو سال بطول بیانجامد . حتی با داشتن یک برنامه خشک کردن مخصوص نیز ممکن است بهترین شرایط رنگ کردن چوب فراهم نشود . البته این فرایند با تیمار بوسیله قلم مو ، اسپری یا غوطه وری در یک ماده حفاظتی ضد آب نباید اشتباه گرفته شود ، چون هدف آن افزایش دوام رنگ و بهبود نحوه عملکرد چوب است.
لینک اصلی خبر: مواد اولیه تولید سازه های چوبی

گرداوری گروه صنایع چوب و هنر ایران زمین