پله کان چوبی ، پله چوبی

پلکان چوبی

استانداردها ، ابعاد و روشهای ساخت پله

پلکان ها را میتوان به از نظر جایگاه به انواع زیر تقسیم کرد :

پلکان در دکوراسیون داخلی منزل مانند تصاویر زیر که بسیار دوست داشتنی هستند .

پله در دکوراسیون خارجی و نما مانند تصاویر زیر :

پلکان چوبی در معماری  پلکان چوبی به سبک مدرن

صنایع چوب و هنر ایران زمین ساخت پله های چوبی مدرن و زیبا

پلکان شیشه و چوب

پلکان نرده چوبی railing نرده‌، ریل‌

پلکان دوبلکس ، پله باکف پله و پاگرد با چوب دکینگ ؛ پلکان به سبک روستیک و ویلایی , پلکان مدور چوبی ( پله گرد )

در ادامه با خلاصه ای از جزوه پلکان چوبی در خدمت شما هستیم .

 

مقدمه
پله کانها در خانه ها باید بگونه ای طراحی گردند که ایمنی و عبور و مرور را به طبقات فوقانی اسان کنند و فضایی جهت بردن اشیا به طبقات بالایی داشته باشند.دو نمونه از پله کانها که درخانه ها رایج است عبارتند از:

الف- پله کانهای نهایی اصل منتهی شده به طبقات بالا و کفهای ناهمسطح

ب- پله کانهایی نهایی زیرزمینی و خدمه که منتهی به زیرزمین یا گاراژ می شوند.
پله کانهای اصلی بگونه ای طراحی شده اند که راحت قابل صعود و نزول باشند و بر طبق طراحی داخلی ساخته می شوند. پله کانهای منتهی به زیرزمین قدری شیبدارتر بوده و از مواد ارزان ساخته می گردند ولی با این وجود باید در آنها نیز ایمنی مراعات گردد.
ساختن پله کانها

بیشترپله کانهای اصلی و منتهی به زیرزمین یکجا ساخته میگردند.پله کانهای اصلی با اجزای پیش ساخته مونتاژ می شوند که شامل حماله ها ،کف پله و قطعات عمودی پله می باشند.پله کانهای منتهی به زیرزمین به راحتی از نرده های و قطعات ساده کف ساخته می شوند.در طراحی کفهای نا همسطح یا نیم طبقه ای برای ورود، پله کانها توسط دیوارهای گچی پایان یافته همراه با نرده کاری با شمشه های مناسب اجرا می شوند.
انواع چوبها برای پله کانهای اصلی شامل چوب بلوط، غوشه، افرا وسایر چوبهای سخت مشابه می باشند.کف پله ها و قطعات عمودی پله ها برای زیرزمین از چوب داگلاس، چوب قرمز و کاج جنوبی و انواع مشابه ساخته می شوند.کف پله ها ازچوب سخت همراه با چوب نرم یا درجه پایین چوب سخت برای قطعات عمودی پله ها یا ترکیبی از این دو ساخته می شوند.
انواع پله کانها
سه نوع عمومی پله کان که در خانه ها متداول هستند شامل اینها می شوند:مستقیم، طویل، و باریک.قاعده اساسی دیگربرای طراحی پله کانها در گوشه ها و درقسمت بالا وپاگرد پله جایی که درب به داخل پله کان باز می شودمانند پله کانهای منتهی شده به زیرزمین باید رعایت شود.طول کل این نوع پله کان سازی نبایستی از75 سانتی متر کمتر باشد.
فاصله کافی عمودی برای رفت وامد از اولین ملزومات پله کان سازی می باشد.برای پله کانهای اصلی، فاصله عمودی مجاز نباید از 200سانتیمترکمتر باشد.این فاصله درپله کانهای منتهی به زیرزمین و گاراژ نباید از190سانتیمتر کمترباشد.
حداقل عرض قطعات کف پله وقطعات عمودی پله باید بررسی گردند. برای پله کانهای نزدیک بهم، عرض قطعات کف پله 5/22 سانتیمتر و ارتفاع قطعات عمودی 5/20سانتیمتر درنظرگرفته می شوند،حتی این مقادیرحداقل برای پله کانهای منتهی به زیرزمین باید مراعات شود.حداقل فاصله دماغه هرپله باید8/2 سانتیمتر باشد.درهرصورت اگر حداقل فاصله دماغه خیلی بزرگتر باشد در اینصورت پله کانها خطرناک بوده و مشکل قابل صعود می باشند.
نسبت ارتفاع قطعات عمودی به عرض قطعات کف

رابطه اساسی بین ارتفاع قطعات عمودی پله و عرض قطعات کف آن برای تمام پله کانها جهت راحتی واسان شدن رفت وامد می بایستی بر اساس قوانین جدید مجری گردند. اگرترکیب طول افقی کل پله کان و ارتفاع آن خیلی زیاد باشد، دراینصورت فشار زیادی به عضله پاها امده و باعث تپش قلب برای صعود کننده می گردد.اگرترکیب آنها کوچک باشد، دراینصورت پاها امکان دارد به قطعات عمودی پله برخورد کند و موجب خستگی صعودکننده گردد.تجربه ثابت کرده است که قطعات عمودی به ارتفاع 1/18الی 7/18سانتیمتر با عرض قطعات کم مناسب هم ایمنی وهم اسایش را دربرمی دارد. نسبت یک چهارم ارتفاع قطعات عمودی به عرض قطعات کف پله بهترین اجرا می باشد.
عرض پله کانها ودستگیره ها
عرض پله کانهای اصلی نبایستی از 80 سانتیمتر کمتر از دستگیره باشداگرچه اکثر پله کانهای اصلی با فاصله 105 سانتیمتر خط مرکزی دیوار طراحی می گردند و این منتج به راه عبورپله کان با عرض 90سانتیمتر میگردد.کفهای غیر همسطح حتی عریضتر هستند.برای پله کانهای منتهی به زیرزمین حداقل عرض خالص پله کان 75سانتیمتر می باشد.
دستگیره پیوسته حداقل می بایستی در یک طرف پله کان طراحی گردد و درصورتیکه بیشتر از سه قطعه عمودی پله داشته باشیم هرگاه پله کانها از دو طرف باز باشند، برای سه قطعه عمودی باید در دو طرف دستگیره طراحی گردد.
چهارچوب بندی برای پله کانها
فضای باز درکف برای پله کانها، بخاریها،(شومینه ها)و دودکشها در خلال بنای سیستم کف ساخته میگردند. هرگاه طول فضای بازپله عمود بر طول تیرهای سقف باشد، سردرگاه دوبله بلند لازم می باشد.سردرگاه تحت این شرایط بدون تکیه گاه زیرین بر روی دیوار معمولا محدود به 300سانتیمتر طول می گردد.دیوارحمال متاثر از تمام یا قسمتی از این فضای بازچهارچوب بندی را اسان نموده همان طوریکه تیرهای سقف بر روی پلیتهای فوقانی دیوارتکیه دارند واتصال قلابها یا سایراتصالات دیگر متصل می شوند.
چهارچوب بندی برای پله کانهای L شکل معمولا توسط ستونها در کنجهای زیرزمین ساخته می گردند که دراینصورت حماله دیوارزیرین تکیه گاه می باشد.

جزییات پله کانها
پله کانهای منتهی به زیرزمین
پایه پله کانها که برروی آنها قطعات کف پله قرارگرفته و بار وارده را متحمل می گردند به دو روش ساخته می گردند. پایه پله کانهای درشت که متداولا برای نوع منتهی شده به زیرزمین از قطعات 30*5 سانتیمتر ساخته می گردند.عمق موثردر قطعات کف و قطعات عمودی حداقل باید7/8سانتیمتر درنظر گرفته گردد.

اینگونه پایه هایی معمولا فقط در هر طرف پله کانها قرار می گیرند.اگرچه پایه میانی درخط مرکزی پله کان نیز ملزم به ساخت بوده وقتی که ضخامت قطعات کف پله کان7/2 سانتیمتر باشد و پله کانها از75سانتیمترعریضترباشند.نیزسه پایه برای قطعات کف به ضخامت 4سانتیمتر و به عرض 90سانتیمتر یا بیشتر لازم می باشد.پایه ها به سردرگاه تیرک سقف متصل گردیده و به سردرگاه میخ کوبی می گردند.

شاید ساده ترین سیستم برای پایه پله ها،آنهایی باشند که برای قطعات عمودی وکف پله ها برش نخورده باشند. گوه ها به کناره های پایه های بدون برش خورده میخ کوبی شده وقطعات کف به آنها توسط میخ اتصال می یابند.

البته این نوع طراحی زیاد جالب نیست و وقتی که بودن دیوار را مد نظر داشته باشیم پایه های برش خورده مطلوب هستند.پایه ها می توانند بر روی تکیه گاه دیوارها که در زیر آنها قرار دارد اتصال یابند.
زیر پایه پله کانها به کف زیرزمین مهاربندی می شوند.شاید روش بهتری برای بکارگیری مهرها ازپلیت های گیره ای 10*5
سانتیمتر یا 15*5سانتیمتر استفاده کنیم.
قطعات کف پله کانهای منتهی به زیرزمین شامل 7/3سانتیمتر ضخامت از قطعه کف بدون قطعه عمودی باشد.درهر صورت از نظر ایمنی و ظاهر مطلوب استفاده ازقطعه کف پله به ضخامت 8/2سانتیمتر ومعمولا الوارها به ضخامت5/2سانتیمتر برای قطعات عمودی مد نظرگرفته میشود..میخ کوبی نهایی آنها را به پایه پله کانها اتصال می دهند.
نوع پایان یافته مطلوبتر پله کان جهت پوشش همه راه پله از طبقه اصلی به اطاق زیر طبقه است، که از پایه های پله ناهموار با حماله های پله کان در امتداد هر دو طرف ایجاد شده اند.حماله های پایان یافته به دیوارها مرتبط شده و البته قبل از اینکه پایه پله کانها نصب شوند قطعات کف پله و عمودی آن برش خورده تا بین پایه ها قرارگیرند و به آنها نصب شوند که این اتصال توسط میخهای نهایی انجام می گیرند. این موضوع زمان میخ کوبی مستقیم به دیوارو پایه های برش خورده برای نصب قطعات کف و قطعات عمودی متفاوت هستند.
راه پله اصلی با نرده و دستگیره های انتهایی بر روی تیرکهای تزیین در طراحی داخلی خانه های سنتی زیبایی خاصی را به وجود می اورد.

این روش به پله های فرعی نیز قابل اعمال است که باعث جلوه زیبایی میگردد.
راه پله اصلی از انواع راه پله هایی که قبلا توضیح داده ایم متفاوت می باشد زیرا:

الف- حماله خانه بندی شده(خشک)با نرده های ساده جایگزین شده است

ب-قطعات کف پله شیاردار و قطعات عمودی پله با کنده کاری است.پ-نرده ها و دستگیره های در راه پله تزیین می گردند.

ت- انواع چوبها سطح پایانی طبیعی را دربرخواهند داشت.
اعضا حمال راه پله اصلی بصورت حماله های خانبندی شده راه پله را کامل می کند.هر کدام دریک طرف راه پله واقع شده و به دیوارهای گچی وقسمت زیرین دیوار اتصال می یابند. قطعات کف پله و عمودی پله کنده کاری شده تا به قسمتهای مربوطه اتصال یابند.پله ها توسط گوه هایی از چوب قرمز همراه با چسب است که زیر انتهای قطعات کف و درپشت قطعات عمودی مالیده می شوند.نصب پله کانها عموما از زیر ودر کناره دورتر پله کان اجرا می گردند. بعلاوه از میخها برای اتصال قطعات عمودی به قطعات کف پله بین انتهاهای پله ها استفاده می کنیم.هرگاه در قطعات کف وقطعات عمودی گره گذاری وچسب مالی در زه بندی مشبک انجام می گردد،حداکثر عرض مجاز معمولا برابر 105 سانتیمتر می باشد. برای پله کانهای عریضتر، نرده چاکدار بین حماله مشبک قرارداده می شوند.

هروقت پله کانها از یک طرف باز باشند دراینصورت از نرده ها و دستگیره ها بطور رایج استفاده می کنیم.نرده ها دراینصورت به قطعات کف پله اتصال می یابند.نرده ها نیز به دستگیره ها اتصال داده شده که بعنوان ستونهایی جهت حمل دستگیره ها مورد استفاده هستند.نرده ها می توانند طوری طراحی گردند که بصورت زوج روی کف پله ها و در زیر دستگیره ها توسط پیچ همراه با عملیات دریل نصب شوند. ازحماله وشیشه گذاری برای تکامل پله کانها استفاده می گردد.
پله های تاشو منتهی به اطاق زیرشیروانی

هروقت اطاق زیرشیروانی ویا زیر بام داشته باشیم،عموما بعنوان انبار مورد استفاده قرارمیگیرند، دراینصورت امکان بنای پله کان دایمی وثابت وجود ندارد و بنابراین ازپله کانهای تاشو و لولادار استفاده میگردد.آنها به فضای باز زیرسقف زیر بام اتصال یافته و درنتیجه راه عبوری را در برخواهد داشت.
جاییکه از این نوع پله کانها استفاده میگردد تیرهای کف اطاق زیرشیروانی باید بگونه ای طراحی شوند تا بار وارده از کف را محدود سازند.یکی از اندازه های رایج پله کان تاشو 135*65 سانتیمتر می باشد.کناره های باز این نوع پله کانها بایستی مثل کناره های باز پله کانهای اصلی چهارجوب بندی گردند.
پله کانهای خارجی
مناسب ساختن قطعات عمودی وقطعات کف در نقشه های پله کانها منتهی به تراس می گردند باید دقیقا طراحی های پله کانهای داخلی مورد بررسی قرارگیرند. نسبت مشابه قطعات کف به قطعات عمودی مثل قبل می تواند مورد استفاده قرارگیرد ومعمولا بین 15الی5/17 سانتیمتر ارتفاع دارند.دارا بودن تکیه گاه مناسب همراه با فونداسیون ها در پله کانهای خارجی خیلی مهم می باشد.هرگاه پله کانها روی زمین بر روی پرکردگی واقع باشند دراینصورت فونداسیون ها بر روی زمین واقع می گردند.

برای دریافت فایل کامل این مقاله میتوانید به لینک زیر مراجعه فرمایید   pdf  

گرداوری گروه فن و هنر ایران زمین