باغ های حاشیه کویر

باغ های حاشیه کویر

باغ فین کاشان

چگونگی ابنیه و قصور تاریخی چشمه فین در دوره های قبل از اسلام اصلا روشن نیست و مثل خیلی از شئون باستانی ایران تاکنون مدارک معتبری برای شناسایی اونها به دست نیومده. بخصوص بعد از خرابی آخرین دوره شهر باستانی سیلک که 1500 سال قبل از میلاد روی داده هیچ اطلاع صریح و قطعی از اوضاع تاریخی این منطقه بدست نیومده.

در فین چشمه بزرگی است که از یک سنگ بر میاد چنانکه سیاحان جهان مانند اون چشمه کمتر نشون داده اند و بیشتر زراعت و باغات کاشان بر این آب است.

باغ فین در عصر قاجاریه

فتحعلی شاه بر اثر دلبستگی زیادی که به صفای باغشاه و زیبایی های چشمه فین داشت دستور داد تا همزمان  با ساختمان مدرسه سلطانی خرابی های وارد شده به باغ را ترمیم کنن.

عکس محوطه باغ

در محوطه باغ هم علاوه بر اونکه کلیه کف و ازاره و نماسازی دیوار و اطراف جدولهای عمارت و خیابانها و دو حمام بزرگ و کوچک اون با تخته سنگهای مرمر شفاف و کاشیهای ممتاز 7 رنگ و فیروزه ای ساخته و پرداخته گردید صفه نو بنیادی هم به نام شتر گلوی فتحعلی شاهی  در طرف جنوب شرقی باغ احداث شد که الان استخوان بندی اصلی اون به همین اسم باقی مونده. این بنا علاوه بر حوضخانه چهار طاقی  با حوض جوشی که آب سرریز اون به وسیله سه جدول کاشی از وسط خیابانهای باغ جریان می یابه  مشتمله بر صفه وسیع و سرپوشیده با 4 ایوان و شاه نشین که قبلا  کف  همه اونا از تخته سنگهای بزرگ مرمر فرش شده بود و در دو طرف شمالی و جنوبی این بنا دو حیاط خلوت با اتاقهای زیاد  و سایر لوازم سکونت زندگی انسانی احداث شده بود.آخرین دیدار فتحعلی شاه از باغ فین در سال 1249 هنگام عزیمت  او به سوی اصفهان رو ی داد که هشت روز در اونجا به سر برد .

بازدید اول و آخر ناصرالدین شاه از باغ شاه فین

درماه ذیقعده 1265 هنگام برگشت ناصرالدین شاه از اصفهان به پایتخت به اتفاق میرزا تقی خان امیرکبیر که هنوز در اوج اقتدار صدارت فرمانروایی می کرد، آن دو یک هفته در این باغ به سر بردند ولی این ایام کوتاه که مثل خط فاصلی دو دوره مختلف و متضاد  گذشته شیرین و آینده تلخ اونها رو از هم جدا می کرد سریعا سپری شد.

بعد از 40 روز که زندانیان در نهایت پریشانی و رنجهای روانی و تحمل انواع اهانت و خواری از افسران اونها گذرانیدن سرانجام روز 18 ربیع الاول اخرین صحنه اون ماتمکده اشکار شد. امیر کبیر را با مژده پوشاندن خلعت و وصول عفو به حمام خدمه باغ شاه کشاندند سپس دژخیمان که در کمینگاه اماده بودن وارد گرمابه شدن و بعد از ابلاغ فرمان شاه مبنی بر ماموریت خود برای  قتل امیر طریقه و طرز اعدام را به نظر او واگذار کردن.

امیر همینکه فهمید  باید تسلیم سرنوشت بشه و بمیره دستور داد رگهای هر دو دست او را گشوده شریانها را پاره کردن و دژخیمان بعد از انجام کار خود با عجله متواری شدند.

منظره دلنواز و خرم باغ فین با قتل امیر به حالت غم انگیز در اومد، علایم  ماتم و عزا از درختان سرو کهن اشکار شد و سایه تاریکی فضای فین را در بر گرفت و به ماتمکده تبدیل شد  و کار به جایی رسید که کاخ با عظمت فین قلمرو دزدان شد.

سپس اقدامات لازم برای انتقال سرپرستی اون از اداره دارایی به فرهنگ و نیز ثبت قانونی اون به عمل اومد.

سپس برنامه ای برای تعمیرات اساسی آنجا مطابق با وضع نقشه قدیم اون تنظیم کرد.

در سال 1327 با پیشنهاد مدیر کل باستانشناسی کشور، این باغ برای تاسیس موزه اختصاصی آثار تاریخی شهرستان کاشان در نظر گرفته شد و ساختمان مناسبی در ضلع غربی باغشاه بر روی خرابه های خلوت نظام الدوله احداث شد.