برنامه ریزی کاری و رسیدن به هدف
روش برنامه ریزی ۴ مرحله ای
تکنولوژی آموزشی ـ یادگیری برنامه‌ریزی‌درسی
اهداف در زندگی
هر روش برنامه ریزی مانند یادگیری, هر مهارت عملی دیگری زمانبر و نیازمند اندکی حوصله است می دانید که یاد گرفتن رانندگی با ماشین در ابتدا وقت گیر است اما بعد از اینکه فرد این فن را یاد گرفت از آن به بعد با به کارگیری این فن وی را از نظر زمانی بسیار جلو می اندازد
۱) یادگیری و به‌کارگیری
هر روش برنامه‌ریزی مانند یادگیری، هر مهارت عملی دیگری زمانبر و نیازمند اندکی حوصله است. می‌دانید که یاد گرفتن رانندگی با ماشین در ابتدا وقت‌گیر است اما بعد از اینکه فرد این فن را یاد گرفت از آن به بعد با به‌کارگیری این فن وی را از نظر زمانی بسیار جلو می‌اندازد. پس باید در به‌کارگیری هر شیوهٔ برنامه‌ریزی اندکی صبر و حوصله به خرج داد تا بتوان زمینه‌های موفقیت در این روش را فراهم نمود.
۲) روش برنامه‌ریزی چهارپله‌ای، به‌صورت مرحله به مرحله قابل اجراء است. یعنی اگر شما بتوانید هر یک از مراحل این‌و را به‌کار ببرید، میتوانید مطمئن باشید که با اجراء این مرحله پیشرفت قابل ملاحظه‌ای حاصل شده است. خیلی از افراد فکر می‌کنند یا باید برنامه‌ریزی صددرصد انجام دهند و یا فراموشش کنند! اما این تفکر کاملاً اشتباه است. برنامه‌ریزی چهارپله‌ای به شما یاد می‌دهد که برنامه‌ریزی صددرصد هدفی است که در بسیاری از مواقع امکان‌پذیر نیست! لذا اگر در شرایطی نتوانستیم تمامی مراحل برنامه‌ریزی را طی کنیم اجراء پله‌های اولیه نیز بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
اکنون به برسی چهارمرحلهٔ پیشنهادی ما برای برنامه‌ریزی موفق برای کنکور می‌پردازیم.
الف) پله اول
ثبت زمان‌های مطالعه و ساعات زیستی: مهمترین کاری که یک دانش‌آموز برای اجراء یک برنامه‌ریزی صحیح باید انجام دهد این است که حتماً زمان کارهائی را که در طول روز انجام می‌دهد ثبت نماید. ثبت ساعات مطالعه فایده‌های بسیاری دارد که از آن جمله می‌توان موارد زیر را برشمرد.
۱) وقتی از دانش‌آموز سؤال میشود که چند ساعت در روز درس می‌خواند و سپس از او خواسته میشود زمان واقعی مطالعه روزانه خود را ثبت نماید. عموماً بین زمان اعلام شده اولیه و مدتی‌که در واقع برای مطالعه صرف شده اختلاف زیادی وجود دارد. ثبت زمان مطالعه روزانه موجب میشود شما تخمین صحیحی از وضعیت کنونی خود داشته باشید.
۲) تعهد به ثبت زمان‌های مطالعه روزانه، انگیزه شما برای مطالعه را افزایش داده و شما را به تلاشی بیشتر ترغیب میکند وقتی در انتهاء روز جمع ساعات مطالعه خود را حساب کردید و از پیشرفت و زیاد شدن آن احساس رضایت و از کم بودن آن احساس ناراحتی نمودید. وجدان درسی شما بیدار خواهد شد و شما را به مطالعه بیشتر تشویق خواهد کرد.
۳) ثبت زمان‌های مطالعه به این علت که میزان اتلاف زمانی را مشخص می‌سازد شما را از وضعیت خود آگاه ساخته و به حل مشکلات وادار می‌سازد، وقتی که شما در انتهاء روز در برنامهٔ ثبت شده خود مشاهده می‌نمائید که همان چند دقیقه‌ای که برای خوردن آب از سر جای خود بلند شدید یا یک تماشای تلویزیون کوتاه! به نیم ساعت اتلاف زمان بدل شده است. روزهای بعد تلاش خواهید کرد که دقت بیشتری در مورد زمان‌های علافی! روزانه خود داشته باشید.
۴) ثبت زمان‌های مطالعه، شما را به رقابت با خود تشویق میکند. اگر زمان‌های مطالعه خود را در طی روزهای مختلف و در هفته‌های متوالی ثبت نموده و نگهداری کنید سعی به بهبود زمان‌های مطالعه و به‌اصطلاح رکورد زدن موجب ایجاد یک رقابت سالم با بهترین رقیب موجود برای شما یعنی خود شما میشود.
برای ثبت زمان‌های مطالعه روزانه میتوانید از یک تقویم کوچک رومیزی و یا حتی برگه‌های کوچک کاغذ سفید استفاده نمائید. بهترین روش برای ثبت زمان مطالعه، ثبت زمان شروع مطالعه در هنگام شروع آن و ثبت زمان خاتمه هرگاه که در جای خود بلند می‌شویم و ثبت مجدد زمان شروع بعدی بعد از برگشت به سر کار می‌باشد.
منظور از ثبت ساعات زیستی نیز، نوشتن زمان‌های استراحت روزانه و شبانه و صرف صبحانه، نهار و شام است اگر بتوانید ساعات زیستی خود را در طول هر روز ثبت کنید آنگاه خواهید توانست کم کم زمان‌های ثابتی برای این فعالیت‌ها (خوابیدن، بیدار شدن، گرسنه شدن! و …) در نظر بگیرید و زمان انجام آنها را ثابت نمائید. در این شرایط عملکرد بدن شما جوری تنظیم خواهد شد که به‌راحتی از خواب بیدار شوید. به موقع گرسنه شوید و به موقع خسته شوید و بخوابید. در مورد فواید دیگر این کار در مبحث ساعات زیستی به تفصیل سخن خواهیم گفت.
همانطور که ابتدا اشاره شد اگر یک دانش‌آموز از چهار پله‌ای که در اینجا برای برنامه‌ریزی معرفی می‌شوند تنها همین مرحله را اجراء کند پیشرفت قابل‌ملاحظه‌ای کرده است اما به یاد داشته باشید که هر تغییر رفتاری در ابتدا نیازمند صبر و حوصله و صرف زمان است. پس همت کنید و حداقل همین مرحله را به‌طور کامل اجراء نمائید.
برنامه‌ریزی دقیق/ لیست زمانی/ لیست کاری/ ثبت
ب) پله دوم
▪ تهیه لیست کاری
قدم دوم در تهیه و اجراء یک برنامه‌ریزی موفق، اطلاع کامل از کارهائی است که می‌بایست در روزها و هفته‌های آینده انجام شوند. دوستان عزیز سعی کنید در برنامه‌ریزی هیچگاه به حافظه خود اطمینان نکنید. حافظه انسان برای اجراء کارهای روزانه فضای محدودی دارد (مانند فضای روی میز مطالعه شما) اگر شما این فضای محدود را پر و شلوغ نمائید دیگر نخواهید توانست استفاده مناسبی از آن بکنید و کارهای شما آشفته و نامرتب خواهند شد پس سعی کنید به‌جای استفاده از فضای محدود حافظه اجرائی خود در برنامه‌ریزی روزانه و هفتگی از کاغذ و قلم استفاده نمائید. کارهائی که قرار است انجام دهید را روی یک برگه کاغذ ثبت نمائید و به‌جای فشار آوردن به ذهن خود از روی لیست کارهائی که نوشته‌اید برنامه‌ریزی نمائید. تهیه لیست کاری یکی از مهمترین پله‌های برنامه‌ریزی می‌باشد و اگر شما تنها و تنها این مرحله از برنامه‌ریزی را انجام دهید باز هم کلی در زمانبندی‌های روزانه جلو خواهید افتاد.
تهیه لیست کاری فواید زیر را برای شما به دنبال خواهد داشت:
۱) شما از روی لیست کاری نوشته شده میتوانید اولویت وظایف خود را مشخص نمائید و آنها را به ترتیب اهمیت انجام دهید.
۲) ذهن شما از فشار به یاد داشتن مطالب مهم و غیرمهم راحت خواهد شد و لذا به شما امکان برنامه‌ریزی برای آینده را خواهد داد.
۳) دیگر کاری فراموش نخواهد شد و از قلم نخواهد افتاد.
۴) لیست کاری، ماده خام برنامه‌ریزی می‌باشد یک لیست کاری دقیق و به روز می‌تواند شما را برای یک برنامه‌ریزی دقیق آماده سازد.
۵) تهیه لیست کاری از قرار گرفتن مجموعه وظایف در پیش چشم با ایجاد استرس نسبت به کارهائی که می‌بایست انجام شوند انگیزه را برای مطالعه افزایش داده، اتلاف زمان را کاهش می‌دهد.
ج) پله سوم
تهیه لیست زمانی یک یاز اصول مهم برنامه‌ریزی این است که شما از زمان‌هائی که برای کارهای مختلف دارید مطلع باشید مثلاً بدانید در طی هفته‌ای که پیش‌رو دارید چند ساعت وقت خالی برای مطالعه، چند ساعت کلاس درسی و حتی چند ساعت زمان برای استراحت و تفریح در اختیار دارید.
مجموعه اطلاع از زمان‌های خالی به همراه در اختیار داشتن لیست کاری می‌تواند زمینه‌ای مناسب برای آخرین مرحله، یعنی برنامه‌ریزی دقیق آماده سازد. آیا تاکنون محاسبه کرده‌اید که با توجه به کلاس‌ها، زمانی که برای رفت‌وآمد، شام و نهار و … صرف میشود چقدر زمان خالی در روزهای مختلف در اختیار دارید که میتوانید از آنها برای مطالعه استفاده نمائید؟ لیست زمانی یعنی ثبت اتفاقاتی که در طی هفته قرار است در طی ۲۴ ساعت روز و شب روی می‌دهد. ساعت چند باید از خواب بیدار شوید؟ چه ساعاتی چه کلاس‌هائی دارید؟ چه ساعتی را صرف نهار خوردن میکنید؟ چه زمانی را در عصرها می‌خوابید؟ از چه زمانی و تا چه زمانی مطالعه می‌نمائید؟ کی شام می‌خورید و کی می‌خوابید؟ البته این جدول زمانی باید منطقی، واقعی و البته تقریبی باشد. مهمترین بخش این جدول زمان‌های خالی مشخص شده در طی روز برای مطالعه می‌باشد.
مقایسه لیست ثبت شده از کارهائی که در طول هفته انجام داده‌اید یا جداول زمانی، وقت‌هائی را که توسط شما تلف شده‌اند نشان خواهد داد. یک دانش‌آموز دبیرستانی که ۶ روز از هفته سر کلاس می‌رود به‌طور متوسط حداقل ۴۰ ساعت وقت خالی مفید در طول هفته در اختیار دارد اما حتی بسیاری از دانش‌آموزان خوب، کمتر از ۶۰ تا ۷۰ درصد این زمان‌ها را صرف مطالعه مفید می‌نمایند. به همین علت است که توصیه من به دانش‌آموزان این است که به‌جای سعی در کاهش مقدار خواب سعی کنند راندمان استفاده از زمان‌های روز خود را افزایش دهند و مقدار ساعت واقعی ثبت شده مطالعاتی خود را به میزان ساعات خالی روز نزدیک‌تر نمایند. تجربه نشان داده است که یک خواب کافی به همراه کاهش زمان اتلافی روزانه، موفقیت شما را تضمین می‌نماید.
د) پله چهارم: برنامه‌ریزی دقیق زمانی – محتوائی
بسیاری از دانش‌آموزان تلاش می‌کنند بدون طی پله‌های ۱ و ۲ و ۳ یک راست بیایند سراغ پله چهارم یعنی برنامه‌ریزی! این دوستان کمی خوش خیال هستند! و طبیعتا نمی‌توانند یک دفعه روی پله چهارم بپرند و به سرعت زمین می‌خورند. برای برنامه‌ریزی صحیح و موفقیت در اجراء آن می‌بایست چهار پله به‌صورت زیر به‌کار گرفته شود:
ثبت فعالیت‌های روزانه/ پله اول
تهیه لیست کاری / پله دوم
زمانبندی‌های روزانه/ پله سوم
برنامه‌ریزی زمانی – محتوائی/ پله چهارم
نکته مهم اینجا است که اگر در این مسیر حتی تنها یکی از سه پله اول را طی نمائید باز هم قدم‌های مهمی برای موفقیت خود در استفاده از زمان برداشته‌اید.
دوستان عزیز شما اگر پله‌های سه‌گانه اولیه را طی نمائید یعنی اولاً بدانید در روز واقعاً چقدر درس می‌خوانید ثانیاً بدانید که چه کارهائی را باید انجام دهید و ثالثاً چقدر زمان در اختیار دارید به‌راحتی خواهید توانست یک برنامه‌ریزی دقیق، حساب‌شده و انعطاف‌پذیر انجام دهید و برحسب تغییر شرایط در موقع لزوم آن را اصلاح نمائید.
● در هنگام برنامه‌ریزی به نکات زیر دقت نمائید:
۱) یک برنامه‌ریزی صحیح باید واقع‌بینانه باشد. یعنی اگر شما در مجموع در هفته‌های گذشته هفته‌ای ۱۵ ساعت درس می‌خوانده‌اید در این هفته برنامه خود را برای ۴۰ ساعت تنظیم نکنید. بلکه سعی کنید یک برنامه‌ریزی منطقی و قابل اجراء انجام دهید در غیر این‌صورت چند بار شکست در برنامه‌ریزی شما را از ادامه این مسیر منصرف خواهد ساخت.
۲) برنامه‌ریزی شما باید انعطاف‌پذیر باشد یعنی باید بتوانید در طی روزهای هفته در صورت لزوم برنامه خود را برحسب وضعیت‌های جدیدی که پیش می‌آید اصلاح نمائید.
۳) در برنامه‌ریزی خود سعی کنید از کل به جزء حرکت نمائید یعنی اول برنامه کلان خود را برای طول سال مشخص کنید سپس برنامه کلان این ماه خود را دقیق‌تر معلوم کنید پس از آن برنامه کلی روزهای هفته پیش رو را تعیین کنید و سپس برای هر روز برنامه‌ریزی دقیق ساعتی انجام دهید. افرادی که یک دفعه برای یک هفته یا یک ماه خود برنامه‌ریزی دقیق ساعتی می‌کنند عموماً موفق نیستند.
۴) در برنامه‌ریزی خود سعی کنید همیشه زمان‌هائی را برای جبران عقب‌افتادگی‌ها در نظر بگیرید. یعنی در انتهاء برنامه روزانه هفتگی و ماهانه خود ساعاتی را برای انجام وظایفی که قرار بوده انجام شوند (ولی در ساعات در نظر گرفته شده انجام نشده‌اند) در نظر بگیرید این زمان‌های جبران باعث می‌شوند بروز یک مشکل کوچک، کل برنامه‌ریزی شما را بر هم نزند.
به امید دیدار شما در بالاترین قله‌های موفقیت.
از: محی‌الدین ظاهری
.aftabir.com
ويژگيهاي برنامه ريزي به روش نوين PDCA ويژگي اول : توجه به آينده در كنار توجه به حال و گذشته
برخلاف اكثر برنامه ريزي ها كه يا فقط به آينده و يا به گذشته توجه دارند. در اين نوع برنامه ريزي كانون توجه بر سه زمان گذشته ، حال و آينده است . توجه به گذشته و حال كمك شاياني در شناخت خودتان از نظر استعداد، توانايي ها و پشتكار و… دارد. و اين مسأله به شما كمك مي كند تا برنامه ريزي آينده خودتان را بر پايه ي اين شناخت استوار سازيد.
همچنين با توجه به حال و گذشته كه با توجه به ارقام درج شده در صفحه ي ارزيابي بدست آورده ايد، مي توانيد برنامه ي آينده تان را واقع بينانه تر طرح ريزي كرده و آنرا اجرا كنيد.
ويژگي دوم : انعطاف پذيري بالا و پويايي آن
همانطور كه بعداً خواهيد ديد در اين نوع برنامه ريزي در مرحله ي تهيه ي برنامه و اجراي آن انعطاف پذيري بالايي وجود دارد. وجود انعطاف پذيري در برنامه به شما امكان مي دهد در هر زمان كه در حال اجراي برنامه هستيد، در همان زمان (با توجه به زمان حال و موقعيت هاي غيرمنتظره ) برنامه ي تان را تغيير دهيد. [ البته ملاك تغيير دادن برنامه يا عدم تغيير آن ، افزايش بهره وري مطالعه و استفاده از زمان مي باشد. ]
ويژگي سوم : واقع بينانه بودن اين نوع برنامه
در اين روش برنامه ريزي توجه به واقعيت ها مهم است و برنامه بايد نيازها و فعاليت هاي روزانه شما را نيز شامل شود. مثلاً شما بايد فعاليت هاي فوق برنامه مانند تغذيه ، استراحت ، ورزش ، تماشاي تلويزيون ، استفاده از كامپيوتر و… را در برنامه ي خود وارد كنيد. البته توجه داشته باشيد اين نوع فعاليت ها نبايد وقت زيادي را از شما بگيرد. مثلاً تماشاي تلويزيون بيش از اندازه مخصوصاً اگر داوطلب كنكور هستيد، به برنامه ي شما ضربه خواهد زد. توجه داشته باشيد كه امسال براي شما سال سرنوشت سازي است بنابراين زمان را با مسائل بي اهميت از دست ندهيد. زيرا سالهاي بعد به اندازه كافي فرصت داريد كه به اين امور (فعاليت فوق برنامه ) بيشتر بپردازيد.
ويژگي چهارم : قابل اجرا بودن اين نوع برنامه
با توجه به اينكه اين برنامه با توجه به واقعيت ها تدوين مي شود. بنابراين كاملاً قابل اجرا مي باشد و همانطور كه مي بينيد اجراي برنامه يكي از مراحل اساسي اين نوع برنامه ريزي است . توجه داشته باشيد برنامه ريزي ، بدون اجراي آن فقط چند نوشته روي كاغذ بيشتر نيست و اين اجراي برنامه است كه به برنامه ريزي اهميت مي دهد.
همانطور كه بعداً خواهيد ديد اين روش برنامه ريزي زمان زيادي را از شما نمي گيرد و مثلاً هنگامي كه پس از چند هفته به برنامه ي متعادل برسيد حدود 10 الي 20 دقيقه در هفته براي اينكار كافي خواهد بود و اين زمان در مقابل ميزان افزايش كارايي شما، بسيار ناچيز است .
بنابراين سعي كنيد برنامه اي را كه نوشته ايد، در زمان مشخص خود انجام دهيد.
ويژگي پنجم : نقش اصلي در اين برنامه ريزي بعهده شماست .
همانطور كه قبلاً در بحث بهترين برنامه ريز چه كسي است؟ بيان شد، بهترين برنامه ريز خود شما هستيد و دلايلي براي اين مسأله در همانجا ذكر شد. فقط ممكن است بيان كنيد: من كه بلد نيستم برنامه ريزي كنم؟ من كه اصلاً تا به حال برنامه ريزي نكرده ام؟ و يا من كه با مراحل كار برنامه ريزي آشنا نيستم؟
بنابراين ما در اين فصل شما را با يك شيوه مؤثر برنامه ريزي آشنا مي كنيم و مراحل آنرا به شما آموزش مي دهيم . و سعي مي نماييم در هر مرحله ، مطالبي را كه شما جهت امر برنامه ريزي به آن نيازمند هستيد بيان كنيم ، تا شما به راحتي بتوانيد يك برنامه ي خوب ، صحيح و منطقي را براي خودتان طرح ريزي و آنرا اجرا كنيد.
ويژگي ششم : رقيب اصلي در اين نوع برنامه ريزي خودتان هستيد.
شما در اين نوع برنامه ريزي هر هفته و هر روز سعي مي كنيد كه با روز و هفته ي گذشته خود چه از نظر كميت مطالعه و چه از نظر كيفيت مطالعه رقابت داشته باشيد.
ويژگي هفتم : توجه به كيفيت در كنار كميت
يكي از اشكالاتي كه در اكثر برنامه ريزي ها وجود دارد توجه يك طرفه به كميت است . در اين نوع برنامه ريزي سعي شده است به كيفيت و بازده مطالعه نيز توجه شود. شما در حين اجراي برنامه با استفاده از روشهاي نوين مطالعه ، ترك عادتهاي غلط و همچنين با عمق بخشيدن به يادگيري هايتان كيفيت را نيز مدنظر داريد و در مرحله ي ارزيابي نيز كيفيت مطالعه و ميزان يادگيري مورد توجه شما مي باشد.
ويژگي هشتم : ساده بودن برنامه ريزي به اين روش
پس از مطالعه ي اين فصل و يك بار اجراي روش هاي ارايه شده متوجه خواهيد شد كه شما به سادگي مي توانيد براي خود برنامه ريزي كنيد.
مرحله ي اول: برنامه ريزي كنيد . (plan)
گام اول :برنامه كلي
در اين قسمت شما براي كل زماني كه تا آزمون سراسري وقت داريد، برنامه ريزي مي كنيد. برنامه ي كلي ، طرحريزي فعاليت هاي شما تا زمان برگزاري آزمون است . البته نه به صورت جزئي بلكه به صورت كلي و جامع .
– تا كنكور چه مدت زمان داريد؟
– براي كنكور چه درس ها يا موضوعاتي بايد مطالعه شود؟
– در طول هفته چند ساعت را جهت مطالعه در نظر گرفته ايد؟
– تاكنون چه ميزان مطالعه كرده ايد و چه درس هايي را خوانده ايد؟
– و همينطور چه درس هايي را هنوز مطالعه نكرده ايد؟
– زماني كه طول مي كشد هر درس را بخوانيد چقدر است؟
– با توجه به ضرايب درس ها و يا مشكل بودن يك درس يا تعداد مرورهاي آن چه ميزان وقت مطالعه بايد در هر درس در نظر داشته باشيد؟
* به پرسش هاي بالا با دقت پاسخ دهيد و همه ي پاسخ ها را به طور خلاصه بر روي كاغذي يادداشت كنيد. و با توجه به آنها يك طرح كلي از زمان حال تا برگزاري آزمون براي خودتان در نظر بگيريد.
در اين مرحله شما با جمع كردن ساعت هايي كه براي مطالعه دروس بايد صرف كنيد و همچنين با در نظر گرفتن ساعتهاي مطالعه هفتگي تان يك طرح ريزي كلي انجام مي دهيد.
سعي كنيد در طرح ريزي اين مرحله از كارتان مطالعه دروس و مرور آنها را تا يك ماه و نيم مانده به كنكور به اتمام برسانيد زيرا همانطور كه در فصل آخر ميآيد اين فرصت باقيمانده تا كنكور بايد به طور اختصاصي صرف مرور و تست زني (به صورت مجموعه اي يعني سؤالات يك درس مشخص در يكي از آزمونهاي سراسري يا آزاد) شود و ديگر وقت مطالعه ي مباحث جديد به اتمام رسيده است .
اين گام از برنامه ريزي كه شايد بيشترين وقت را از شما بگيرد، فقط يكبار صورت مي پذيرد، درصورتيكه تغييري در برنامه ي اساسي شما رخ ندهد، يك بار تدوين برنامه در هر ترم و يا براي كل سال تحصيلي كافي است . بنابراين اين برنامه به شما مي گويد كه تا زمان كنكور به طور كلي چه كارهايي را (با توجه به زمان انجام هر كدام ) بايد انجام دهيد. مثلاً در برنامه ي كلي ، شما مشخص مي كنيد كه تا چهار ماه آينده بايد تمام دروس خوانده شود. (البته با توجه به واقعيت ها)
گام دوم-تدوين برنامه هفتگي و روزانه
هنگاميكه طرح ريزي برنامه ي كلي به پايان رسيد، تدوين برنامه هفتگي و روزانه آغاز مي شود. تدوين برنامه ي هفتگي براساس برنامه ي كلي صورت مي پذيرد. براي تهيه و تدوين برنامه ي هفتگي و روزانه به مراحل و نكات زير دقت كنيد:
1- واحد مطالعه ي خودتان را تعيين كنيد.
واحد مطالعه زماني است كه در آن بهترين و بيشترين كارايي را براي انجام مطالعه دارا مي باشيد. دقت داشته باشيد واحد مطالعه ي هر فرد مختص خود اوست . (واحد مطالعه در فصل پنجم استراتژي هاي مطالعه توضيح داده شده است .)
2- جدول برنامه ي هفتگي را با توجه به واحد مطالعه ي خودتان پر كنيد.
3- زمان استراحت پس از هر واحد مطالعه را در نظر داشته باشيد و آنرا نيز در برنامه وارد كنيد. براي آنكه برنامه ي شما خيلي شلوغ نشود مي توانيد پس از هر واحد مطالعه ، زمان استراحت را به ازاي هر 15 دقيقه با يك علامت * مشخص كنيد.
4- تمام كارها و فعاليت هايي كه به طور ثابت در هر هفته داريد را با خودكار مشكي در جدول وارد كنيد. از جمله برنامه ي درسي كلاس هاي مدرسه و كارهاي ثابت هفتگي تان را وارد جدول كنيد. مثلاً ساعات تغذيه ، ورزش و كلاس هاي آموزشگاه و يا كلاس هاي زبان ترميك و يا كار با كامپيوتر را مدنظر داشته باشيد.
تذكر مهم در رابطه با فعاليت هاي فوق برنامه :
لازم به ذكر است فعاليت هاي فوق برنامه داوطلبان كنكور مانند ورزش ، تفريح ، تلويزيون ، كامپيوتر و… بايد متناسب با حجم بالاي مطالبي كه بايد جهت آمادگي كنكور مطالعه كرد، در نظر گرفته شود.
سعي كنيد فعاليت هاي فوق را در جهت اهدافتان طرح ريزي كنيد مثلاً من امروز يك ساعت ورزش مي كنم تا بتوانم در ساعت هاي بعدي بهتر مطالعه كنم و با شادابي به مطالعه ام ادامه دهم .
توجه داشته باشيد فعاليت هاي فوق برنامه نبايد وقت زيادي از شما بگيرد و نبايد زياد شما را خسته كند. بارها با افرادي برخورد كرده ام كه وقتي از فعاليت هاي جنبي خسته مي شوند به سراغ درس مي روند. پس شما دقت داشته باشيد هرگاه پس از انجام مطالعه ي كافي خسته شديد به سراغ فعاليت هاي فوق برنامه برويد. انجام فعاليت هاي جنبي در زمان مطالعه و آمادگي جهت كنكور به مدت چهار تا پنج ساعت در هفته مي تواند براي شادابي و تجديد روحيه و آمادگي براي مطالعه هاي بعدي ، كافي باشد ولي بيشتر از اين مقدار به برنامه ي مطالعاتي شما ضرر خواهد رساند.
5- دروسي كه بايد مطالعه شود را با توجه به ساعت هاي لازم جهت مطالعه ي آنها و متناسب با برنامه ريزي كلي تان ، به طور دقيق وارد برنامه كنيد. (زمان مطالعه ي اين دروس را با خودكار آبي وارد برنامه كنيد.)
6- دقت داشته باشيد هر درس را به اجزاء زماني متناسب با واحد مطالعه ي خودتان ، تقسيم بندي كرده و آنرا وارد برنامه كنيد. مثلاً شما براي اينكار مي توانيد در نظر بگيريد، در يك واحد مطالعه تان ، يك موضوع فيزيك مثلاً آينه ها را بخوانيد و يا يك يا چند درس از يك كتاب (درس 5 و 6 از كتاب عربي ) را مطالعه كنيد و يا حتي به صورت صفحه اي برنامه ريزي كنيد. (مثلاً 10 صفحه از كتاب زيست شناسي را در يك واحد مطالعه بخوانيد.)
7- دقت داشته باشيد تمامي دروس را در برنامه ي مطالعاتي خود بگنجانيد و هيچ درسي را به دليل سخت بودن و يا بي علاقگي رها نكنيد. يكي از محاسن برنامه ريزي اين است كه شما را مكلف به خواندن دروسي مي كند كه به هر دليل به آن علاقه نداريد البته قبل از شروع به مطالعه همانطور كه در فصل اول (علاقه به مطالعه ) بيان شد حتماً به موضوع علاقمند شويد. (راهكارهاي اين مطلب در مبحث فوق آمده است و علاوه بر آن مي توانيد از خلاقيت خودتان در اين مورد استفاده كنيد.) و همچنين هيچ درسي را به خاطر مشكل بودن و يا داراي ضريب پايين بودن رها نكنيد مثلاً اگر دانش آموز رشته تجربي هستيد حتماً رياضيات را در برنامه خود قرار داده و آنرا مطالعه كنيد.
8- براي مطالعه هر درس يا هر كتاب وقت كافي در نظر بگيريد.
ساعات مورد نياز جهت مطالعه يك درس يا يك موضوع را متناسب با ميزان سختي آن در نظر بگيريد و همچنين به زمان لازم جهت حل تمرين ها و تست زني نيز توجه كنيد. مثلاً ميزان ساعتي كه براي مطالعه و حل تمرين هاي يك مبحث رياضي نياز داريد خيلي بيشتر از ميزان ساعت مطالعه ي يك يا دو درس ادبيات مي باشد.
9- اگر در كنكور آزمايشي شركت مي كنيد ، برنامه ي هفتگي خود را مي توانيد متناسب با برنامه ي آزمونها قرار دهيد. البته از دروس پيش دانشگاهي غافل نشويد و آنها را نيز در برنامه ي مطالعه ي خود قرار دهيد.
10- بين دو موضوع مشابه يك موضوع ديگر را مطالعه كنيد و يا مدت زماني را براي استراحت در نظر بگيريد. (رجوع كنيد به « مطالب مشابه درسي را پشت سرهم مطالعه نكنيد» كه در فصل استراتژي هاي مطالعه آمده است .)
11- مدت زماني را در برنامه ي هفتگي جهت جبران عقب افتادگي ها در نظر بگيريد.
مثلاً ممكن است در زماني كه براي مطالعه در نظر گرفته ايد حادثه ي غيرمنتظره اي پيش بيايد و باعث شود شما آن زمان مطالعه را از دست بدهيد، بنابراين ساعاتي را در برنامه بدين منظور اختصاص دهيد. (مثلاً 2 واحد مطالعاتي روز جمعه را براي جبران عقب افتادگي ها در نظر بگيريد.) در صورتي كه از برنامه ي خود عقب نبوديد مي توانيد اين مدت زمان را صرف مرور درس ها و يا مطالعه ي دروس جديد بكنيد.
12- مرور هفتگي درس ها را در برنامه قرار دهيد.
در برنامه ي مطالعه ي درسي خود، براي هر درس ساعتي را براي مرور در نظر بگيريد.
13- وقت مطالعه ي درسي را حتي الامكان نزديك تر به ساعت آن درس تعيين كنيد. تا جايي كه امكان دارد مطالعه ي هر درس را بلافاصله پس از ساعت آن درس انجام دهيد مثلاً ترجيحاً درس امروز را همين امروز مطالعه كنيد زيرا مطالعه ي يك درس چند روز پس از درس دادن با فراموشي برخي از مفاهيم به خاطر مرور زمان همراه است . مطالعه در اولين فرصت پس از درس دادن آن ، با آمادگي ذهني بيشتر براي جذب مباحث همراه است . و همچنين مطالعه يا مرور دروس روز بعد را نيز در برنامه ي خود قرار دهيد.
توجه : تهيه ي برنامه ي مناسب هفتگي براي اولين بار، بدون خطا و اشتباه نخواهد بود و شايد در اجراي آن با مشكلاتي روبه رو شويد ولي همانطور كه بيان مي شود در مراحل بعدي اين نوع برنامه ريزي (در مرحله ي اقدام اصلاحي كنيد Act ) مي توانيد ايرادهاي آنرا برطرف كرده و براي هفته هاي آينده يك برنامه ريزي دقيق و واقعي انجام دهيد.
منبع : http://sarajahani.blogfa.com/
یکی از دغدغه های انسان‌ها به ویژه مدیران و کارآفرینان زمان‌بندی و برنامه‌ریزی صحیح است. مدیری را در نظر بگیرید که به دلیل مشغله‌ی فراوان، قرارهای ملاقات و یا تلفن‌های کاری متعددی را در برنامه کاری خود دارد و همیشه اتفاقات غیر منتظره مثل یک قرار ملاقات ناگهانی یا یک جلسه اضطراری در کمین مدیران است. یک مدیر برای آنکه بتواند در سمت خود به موفقیت دست یابد باید برنامه‌ریزی دقیقی برای امور روزانه، هفتگی و حتی ماهانه خود داشته باشد تا خودش را در برابر بی‌برنامگی ها در امان بدارد.
در این مقاله با استفاده از ۶ تکنیک، روش برنامه ریزی صحیح را بررسی می‌نماییم تا بتوانیم امور زندگی و کاری خود را با دقت و برنامه‌ی صحیح به سمت موفقیت نیل دهیم.
۱- اهدافتان را واقعی و دست‌یافتنی انتخاب کنید و بر اهدافتان تمرکز کنید
اهداف شما مانند چراغی است که مسیر تاریک روبرویتان را روشن میکند تا در رسیدن به آنچه میخواهید موفق گردید. اطمینان حاصل کنید که اهدافتان دست یافتنی و دور از دسترس نیست. همیشه اهدافتان را در جلوی رویتان تصور کنید تا فراموششان نکنید و بر روی آنها تمرکز کنید.
۲- یک تقویم داشته باشید و از آن نگهداری کنید، همیشه!
مهم نیست یک تقویم قدیمی رومیزی داشته باشید یا یه یک سر‌رسید ساده یا یک اپلیکیشن تقویم که با همه‌ی دیوایس‌های شما همگام(sync) شده باشد، مهم این است که از تقویمتان مداوما استفاده کنید.
۳- اولویت‌های خود را در ابتدای روز مشخص کنید
در ابتدای هر روز کاری ۲۰ دقیقه را به اولویت بندی کارهای خود اختصاص دهید. این زمان را فقط برای خودتان و تنها خودتان قرار دهید؛ تلفن هایتان را روی منشی تلفنی دایورت کنید، میل‌باکس خود را ببندید و به طور کلی تمام مشغله ها و برنامه هایتان را فراموش کنید. مهمترین برنامه‌ی شما در حال حاضر اولویت بندی است. اگر فکر میکنید این ۲۰ دقیقه را نمیتوانید برای خود در ابتدای صبح فراهم کنید، هر روز یک قرار ملاقات ۲۰ دقیقه ای با خودتان در محل تقویمتان تنظیم کنید!
۴- اولویت هایتان را اولویت بندی کنید
کارهای با اولویت بالا را اول و کارهای با اولویت پایین تر را در انتها قرار دهید. شاید این کار کمی اضافی به نظر برسد. اما حقیقت آن است که انسان ها تمایل دارند کارهای راحت تر را در ابتدا انجام دهند و کارهای سخت را به بعدا موکول کنند. اما بعدا هیچ وقت وجود ندارد! بنابراین کارهایی که پر‌اهمیت‌ترو زمان‌بر‌تر هستند را ابتدا انجام دهید. فراموش نکنید که انرژی اول وقت خیلی بیشتر از سایر اوقات است.
۵- در پایان هر روز کارهای ناتمام خود را به پایان برسانید
در پایان وقت کاری خود ۲۰ دقیقه را برای پایان دادن به کارهای ناتمام جزئی مثل چک کردن ایمیل‌ها، گوش دادن به پیغام های صوتی و یا ارجاع دادن پرونده ها و نامه ها به دیگر همکارانتان، اختصاص دهید. کارهای ناتمام و جزئی که اغلب تعدادشان زیاد است بیشتر از کارهای بزرگ ذهن ما را درگیر میکند. این تکنیک کمک میکند تا ذهنمان را از دغدغه های کارهای جزئی پاک کنیم و به کارهای بزرگ بهتر و بیشتر بیاندیشیم.
۶- محیط کاریتان را مرتب کنید
مطمئنا در یک محیط نامرتب و کثیف نمیتوان به خوبی تمرکز کرد. نمود محیط کاری و حتی محتویات درون کیف شما در ذهن شما اشکار خواهد شد. اگر همه چیز مرتب و سر جایش باشد، ذهن شما هم مرتب تر و راحت تر درگیر مسائل میشود تا اینکه دغدغه ذهن شما یافتن یک خودکار در بین انبوهی از کاغذهای روی میزتان باشد! در پایان هر روز محیط کاری خود را مرتب کنید تا روز بعد را با یک حس توام با پاکیزگی و انرژی مثبت آغاز کنید.
چرا باید به برنامه ریزی بها دهیم؟ زیرا بسیاری از بحران ها، موارد اضطراری و مواردی که سخت قابل کنترل اند، همیشه وجود دارند و یک مدیر باید بتواند با برنامه ریزی صحیح از عهده ی کارهای قابل کنترل بربیاید تا زمان بیشتری را برای مواردی که سخت قابل کنترل اند صرف نماید. برنامه ریزی به دسته بندی صحیح دغدغه های ذهنی و مواجهه با آن ها کمک میکند.
شما در مقابل خودتان، خانواده‌یتان، کارمندانتان و جامعه مسئول هستید. همیشه بهترین کسی باشید که میتوانید باشید…
منبع : .kooleposhti.com
