درخت و چوب عناب
از چوب عناب بدلیل تراکم و چگالی بسیار بالای آن در ساخت مصنوعات کوچک و گرانقیمت استفاده می شود . این چوب مناسب ساخت الات ظریف چوبی است .
عناب ( Ziziphus zizyphus) درختچهای است متوسط که ارتفاع آن تا ۱۰ متر نیز میرسد. عناب بومی مناطق گرمسیر بوده و برگهای کوچک سبزرنگ، بدون کرک و تخممرغی شکل آن در زمستان میریزد. میوهٔ زیتونی شکل عناب که دارای خواص دارویی بسیار زیادی میباشد در ابتدا سبز بوده و پس از رسیدن به رنگ قرمز درآمده و چروک میخورد.
پراکندگی و محل رویش درخت عناب
با توجه به کشت گستردهٔ عناب، رویشگاه اصلی این درخت به درستی مشخص نیست ولی چنین تصور میشود که خاستگاه طبیعی آن باید در آسیای جنوبی مابین لبنان، شمال هندوستان، شبه جزیره کره و جنوب و مرکز چین بوده باشد .
رویش
عناب درختچهای است خزان پذیر که به صورت مستقیم و یا کج و معوج رشد کرده و ارتفاعی بین ۵ تا ۱۰ متر پیدا میکند. برگهای بیضی شکلش کشیده، بدون کرک و سبز براق بوده و حاشیههایش دندانهدار میباشد . گلها سبز متمایل به زرد و بسیار کوچک بوده، قطرشان به ۵ میلیمتر میرسد و دارای ۵ گلبرگ ناپیدا میباشند. میوههای درخت بیضوی شکل و سفت بوده و طولشان به ۲–۳ سانتیمتر میرسد. عناب نارس سبز و لغزنده بوده و طعمی شبیه به سیب دارد که پس از رسیدن به رنگ قرمز تیره درآمده و چروک میخورد . میوهٔ عناب که هستهای دراز و باریک دارد در پاییز به طور کامل میرسد. مزهٔ آن شیرین، خوراکی بوده و دارای خاصیت دارویی میباشد.
مصارف خوراکی
میوهٔ خشکشدهٔ عناب
در بریتانیا عناب را به صورت خشکشده و یا به صورت آبنباتهای طعمدار همراه با چای عصر میل مینمایند. در کره، چین و تایوان، شربت شیرین میوه عناب را مورد استفاده قرار میدهند. در برخی مناطق از عناب برای تهیهٔ سرکه استفاده میشود و در آفریقا از آن کیک درست میکنند. عناب کنسرو شده و چای با طعم عناب نیز در جهان استفاده میشود اما در ایران، پاکستان و هندوستان، عناب را بیشتر به صورت خشک شده استفاده مینمایند
خواص دارویی عناب
عناب آرامشبخش و ضد بدخلقی است و در طب سنتی چین و کره از آن به عنوان دارویی که سبب کاهش اضطراب میشود و تقویت کننده معده و طحال و سیستم گوارشی است استفاده میکنند. عناب خون را تصفیه و سموم را از بدن دفع میکند، سبب روشنی پوست شده و از بروز مشکلات قلبی جلوگیری مینماید .
عناب خونساز، ملین و دارای لعاب بسیار است و سینه را نرم مینماید . استفاده از مغز میوه در زخمها و بریدگیها سبب سرعت بخشیدن به بهبود آنها میشود . عناب همچنین دندانها را در برابر پوسیدگی مقاوم میسازد . چای عناب دارای ماده ضدسرطانی ساپونینز است. این چای باعث ترمیم بافتهای آسیب دیده و تقویت عضلات میشود. از جوشانده برگ عناب برای تسکین گلودرد و از عصاره آن برای درمان آن استفاده میشود. به خاطر سپرده شود که عناب باعث ازدیاد ویتامین k در خون میشود و خون را سفت میکند. پس بهتر است کسانی که غلظت خون بالایی دارند از مصرف آن پرهیز نمایند.
ارزش غذایی میوه درخت عناب
این میوه منبع خوبی از ویتامین C و حاوی مقادیر قابل ملاحظهای مواد معدنی است. همچنین دارای پروتئین، کربوهیدرات و مواد معدنی کلسیم، فسفر، آهن، کاروتن، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین و فلور میباشد. در ضمن حاوی پکتین (به عنوان کلسیم پکتات) به عنوان فیبر محلول مؤثر در کاهش چربی و قند خون است. محتوای چربی کل میوه عناب بسیار کم است. نسبت اسیدهای چرب اشباع نشده به کل چربی در میوه عناب بالا است.
منبع ویکی پدیا ، گرداوری گروه فن و هنر ایران زمین
چوب عناب محلی نسبت به عناب های معمولی دارای قرمزی کمتر و روشن تری بوده .
عناب
به فارسی عناب و در کتب مختلف فارسی و طب سنتی با نام های عناب ، تبرخون ، شیلانه ، سیلانه ، شیلانک و در گیلان ( اون ناف دار) ، آلمه آغاجی ، عناب آغاجی ، سیب کوهی ، سنجد جیلان شناخته می شود .
به فرانسوی میوه آن را Jujube و درخت آن را Jujubier و به انگلیسی Jujube tree وchinese date گویند .
گیاهی است از خانواده Rhamnaceae
نام علمی آن Zizyphus jujube mill
مترادف آن Zizyphus vulgaris lam و Rhamnus zizyphus l. و Zizyphus sativa Gaert می باشد.
گونه Z.vulgaris دررای دو واریته می باشد یکی Z.vulgaris lam V.inermis Bge و دیگری Z.vulgaris lam.var spinosus Bge .( 8و۹)