سازه های چوبی قسمت چهارم پروفیل بندی وسایر ورقه های فلزی
پروفیل بندی وسایر ورقه های فلزی
مقدمه
درخانه سازی و کارهای ساختمانی ، ورقه های فلزی عموما شامل پروفیل بندی،آبروشیروانی ناودانها وتهویه اطاق زیر شیروانی می باشند. پروفیل بندی غالبا برای جلوگیری از فیتیله بندی توسط تیرک سقف بین مواد جذب رطوبت می باشد.نیز برای محافظت از رخنه آب توسط باد وباران هنگام اب شدن برف ها می باشد.مثلا ، صدمه از یخ معمولا ناشی از پروفیل بندی ضعیف است.بنابراین، عایق بندی مناسب این مواد خیلی مهم است و نیز نوع عایق بندی و انتخاب جای آن باید مدنظر قرارداده گردد.
آبروهای شیروانی در خطوط قرنیزها در بامهای شیبدار جهت مسیر اب باران یا اب ناشی از اب شدن برف ها به ناودانها اجرا گردیده و از فونداسیونها باید دورشوند.آنها خصوصا برای خانه ها و بامهای باریک اویخته بکارمی روند.هروقت مسیر اب مطلوب باشد باید ناودانها به فاضلاب رو اتصال یابند. راه اب کم برای ممانعت ازخیس شدن دیوارها اغلب سبب خیس گردیدن زیرزمین وسایر مسایل رطوبتی می گردند.
مواد
مواد بکار رفته در ورقه های فلزی عموما از فلزات با پوشش روی، حلبی سربی، الومینیوم، مس و سایر فولادهای ضد زنگ می باشند.در نزدیکی دریا جاییکه نمک مخلوط درهوا موجب خوردگی می شوند از ورقه های فلزی پوشش روی ، مس وسایر فولادهای ضدزنگ برای آبروشیروانی،ناودانها و پروفیل بندی استفاده می کنیم. شمشه های چوب آبروشیروانی ازقطعات چوبی ازچوب داگلاس یا چوب قرمز بریده می گردند و همچنین در همه مناطق ساحلی مورد استفاده قرار گرفته زیرا آنها توسط خوردگی ناشی از جو اسیب نمی بینند.آبروشیروانی چوبی از لحاظ ظاهر و زینت مطلوب بوده و برخی از سازندگان آنها را مورد استفاده قرارمی دهند.
ورقه های فلزی پوشش شده با روی دردو وزن با پوشش روی موجود می باشند که شامل25/1 و5/1 اونس بر واحد900 سانتیمتر مربع وزن مخصوص هستند. هروقت پوشش روی کم باشد وزن مخصوص ورقه 25/1 اونس بر 900سانتیمتر مربع بوده و برای پروفیل بندی و ابروشیروانی و ناودانها مورد استفاده قرارمی گیرند درجه شماره 26 نامیده می گردند.درجه 28 شامل پوشش روی است که قدری سنگینتر از درجه 26 است که بسیار مطلوب برای اعمال و کارهای فلزی ساختمان می باشند.
پروفیل بندی الومینیوم بایستی اقلا به ضخامت 4/0میلیمتر برای پیوندگاه فوقانی سقف شیبدار بکار رود.آبروشیروانی از فلزات ضد زنگ به ضخامت6/0 میلی متر بوده و برای ناودانها این ضخامت برابر5/0 میلی مترمی باشد.پروفیل بندی از جنس مس بایستی ضخامت مشابه داشته باشد ومقدار آن5/0 میلی متر می باشد.البته هرگاه پروفیل بندی در تماس با بتون باشد جنس آن نباید از الومینیوم باشد مگراینکه بتون پوشش اسفالت داشته باشد تا الومینیوم از واکنشهای شیمیایی آلکایین موجود در سیمان دور باشد.
نمونه های اتصالات فلزی، مثل میخها وپیچها و سایر قالبها و بستها بکار رفته از فلزات مختلف باید در برابر خوردگی هوا مقاوم بوده خصوصا وقتی که دو نمونه متفاوت فلز درپیوندگاه بکار روند.
برای الومینیوم،فقط الومینیوم یا اتصالات فولادی ضد زنگ بکار می رود.فلزات پوششی روی یا حلبی سربی بایستی با بستهای فولاد ضد زنگ. فلزات پوشش روی همراه باشند برای پروفیل بندی از جنس مس لازم است از میخهای مسی و اتصالات دیگر مسی استفاده کنیم.
پروفیل بندی
پروفیل بندی در پیوندگاه های بامها و چوبها و دیوارهای بتونی در محل دودکش ها، دربهای خروجی و پنجره ها جایی که مواد مختلف بکار رفته اند مورد استفاده قرار میگیرند و نیز درپیوندگاه بامهای شیبدار و سایر مناطق مشابه جاییکه نفوذ اب یا نفوذ برف امکان دارد اجرا می شوند.
مواد تغییر یافته در پیوندگاه ها و سایر مکانها
سطوح روی دیوار که پروفیل بندی درمقاطع داخلی دو ماده پوششی مورد لزوم می باشد باید اجرا گردد.مثلا بر روی گچبری نهایی یا سنگ مرمر در انتهای مثلثی بالای شیروانی و پوشش چوبی پایین تر دیوار پروفیل بندی بایستی صورت پذیرد. شمشه چوبی مثل کلاهک باران گیر که دو ماده را از هم جدا کرده و توسط پروفیل بندی پوشش شده و در پشت تقاطع گچبری ادامه دارد اجرا می گردد.هرگاه ورقه های کاغذی بکار رود باید لبه به لبه پروفیل بندی قرارگیرد.
هرگاه قسمتهای پوشش چوبی تغییرکند و در روی سطح دیوار مشابه باشد، در تقاطع آنها باید از پروفیل بندی استفاده گردد.الوار پوشش عمودی دیوار بالایی یا پوشش افقی در زیر معمولا ملزوم به دارا بودن نمونه ای پروفیل بندی است.فضای کوچک بالای شمشه برای بارانگیر استفاده می شود این موضوع موجب جلوگیری از اسیب به رنگ مالیده شده روی الوارها شده که الوارها محکم به شمشه متصل می باشند.
کلاهک بارانگیر گاهی اوقات در محل پایانی شمشه مورد استفاده قرارمی گیرد.هرگاه مثلثی بالای دیوار فوقانی از دیوارامتداد داشته باشد در این مورد پروفیل بندی نیاز نمی باشد.
درب ها و پنجره ها
جهت حفظ دیوارها در پشت استانه پنجره هایی که از اجر ساخته شده اند، پروفیل بندی باید زیر استانه بتونی تازیراستانه چوبی ادامه داشته باشد.
بامهای تخت
پروفیل بندی همچنین در پیوندگاه های دیوارهای خارجی و بامهای تخت و با شیب کند مورد نیاز می باشد.
خرپشته و بام
پروفیل بندی خرپشته باید زیر خرپشته با ستون بر نوارهای چوبی یا پولکهای چوبی بام جهت جلوگیری از داخل شدن اب استفاده گردد. پروفیل بندی باید حدودا 5/7 سانتیمتر در هر طرف خرپشته امتداد داشته باشد و درجا فقط به لبه های خارجی میخ کوبی شود.ورقه های چوبی خرپشته یا پولکهای چوبی که در حدود 15 الی 20سانتیمتر پهنا دارند، پروفیل بندی را پوشش می دهند.
تهویه دودکشها و تهویه های بام با یقه های پروفیل بندی که لبه به لبه توسط ورقه های پوششی چوبی بر روی کناره بالایی قرار دارند اجرا می گردند لبه پایینی یقه پروفیل لبه به لبه پوشش چوبی قرار می گیرد. پوششها به ورقه های پوششی میخ کوبی شده و با گل سفید همراه با قلب بندی بامی مستور می گردند.
لگنچه یا آبروی بام
قسمت آبروی بام در تقاطع دو بام شیبدار به وجود امده و توسط پروفیل بندی پوشیده می گردد در برخی از ساختمانها بجای پروفیل بندی از مواد معدنی دو لایه بهره برده شده است. در روش دیگر از رول های اسفالت بهره گرفته شده است. هروقت شیبهای بام مجاور به هم تغیر کنند مثل محل تقاطع دو شیب در این صورت بام اصلی با شیب زیاد در این صورت به اندازه 5/2 سانتیمتر کنگره باید اجرا گردد و این موضوع باعث می شود تا باران شدید در قسمتهای شیبدارتر بام از اویختگی قسمت ابروی بام و نفوذ به زیر تخته پوش متصل کننده شیب ممانعت به عمل اید. میخها برای تخته پوشها باید تا جاییکه امکان دارد در عقب کوبیده گردند تا از سوراخهای آنها به پروفیل بندی اب نفوذ نکند. رولهای اسفالت عریضتر برای قسمت ابروی بام استفاده کنید تا اینکه پروفیل بندی را بکار ببرید در این صورت از اسفالت به وزن 8/6 الی 6/13 کیلوگرم در مکانهایی که امکان صدمه برف و یخ وجود دارد استفاده کنید.زیرا اب ممکن است به پشت و زیر تخته پوشش نفوذ کند.
محل تلاقی دیوار و بام
هرگاه تخته پوشهای محلی تلاقی بام با پوشش عمودی دیوار یکدیگر را قطع کنند، پروفیل بندی در پیوندگاه بکار می رود.این ورقه های نازک فلزی یا فلزات پوشش شده با روی به اندازه 90درجه خم شده وتا بالای پوشش دیوار بر روی ورقه های پوشش ادامه داشته و حداقل اویختگی این ورقه ها باید 10سانتیمتر باشد.هرگاه در زیر تخته پوشها ، رول اسفالت بکار رود تا روی دیوار ادامه یافته و سپس توسط پروفیل بندی پوشش داده می گردد یک قطعه از پروفیل بندی در هر طرف تخته پوش اجرا می گردد.این پوششها بر روی پروفیل بندی اجرا شده و در حدود 5 سانتیمتر فضا بین لبه اریب و پوشش بام خواهد داشت.
هرگاه محل تلاقی بام با دیوار اجری یا دودکش مورد نظر باشد، ورقه های پروفیل بندی شبیه در انتهای هر یک از تخته پوشها که در قسمت پوشش دیواری چوب شرح داده شد اجرا می گردد. به علاوه پروفیل بندی اجری برای پوشش تخته پوش پروفیل بندی استفاده می شود.این پروفیل بندی اجری اغلب در مقاطع اجرا شده و د رمحل تلاقی اتصالات عمده انجام می شود.مگراینکه پروفیل بندی به هم لحیم کاری شده باشند وهر مقطع اویختگی حداقل 5/7 سانتیمتر بر روی دیگر با مقاطع گل سفید پوش شده داشته باشند. در اجرای دود کش یا دیوار اجری، ملاط عموما همراه با گچ بوده و برای عمق در حدود 5/2سانتیمتر در پروفیل بندی استفاده می گردد روکشهای به اتصالات بالای محافظهای پروفیل بندی اجرا می گردند.اتصال سپس گل سفید کاری شده برای اینکه اتصال عایق بندی خوبی دارا باشد د ردودکش ها پروفیل بندی آجری برای پوشش همه کناره ها استفاده می گردد.
در اطراف دودکشهای کوچک ، پروفیل بندی دودکشی اغلب شامل پروفیل بندی آجری در هر طرف می باشد. در دودکشهای به صورت تک، پروفیل بندی در طرف بلندتر زیر تخته پوشها اجرا می گردد. فاصله عمودی در بالای پروفیل بندی و لبه بالایی برگردانده گردیده درحدود 10سانتیمتر دربالای الوار چوبی باید انجام گیرد.
در بامهای چوبی موج ثار در طرف بلندترعرض دودکشها برای آبرو بهتر، از الوارهای خرپشته و ستون و پوشش از تخته چندلا یا الوارهای دیگر استفاده نمی کنند بعد با فلز پوشش داده شده که باید بر روی آجر و زیر تخته پوش امتداد داشته باشد. پروفیل بندی آجری در دودکش ها سپس اجرا گردیده که توسط پوشش گل سفید اجرا می گردد.دودکش خیلی عریض مثلث اضافی در بالا بر روی کناره بلندتر داشته با روش مشابه در بام اصلی مستور می شود.
لبه بام
لبه قرنیز وقسمت زاویه ای بام برخی اوقات توسط فلزحفظ می شوند.این لبه گذاری مثل لبه ابگیر در زاویه بام اجرا گردیده و از ورود باران به پشت تخته پوشها ممانعت می کند.
درخط قرنیز لبه بام، فلز گذاری مشابه لبه ای بکار می رود.این لبه گذاری به علاوه پروفیل بندی رولی بام کمک به مقاومت در برابر نفوذ اب و صدمات آن می کند. آنها از یک لبه ابگیر مطلوب تشکیل گردیده و از امکان ورود اب باران به زیر تخته پوشها ممانعت می کنند. این نمونه از لبه ابگیر هنگام بکار رفتن آبرو بام اجرا می گردد.
انواع ناودانها و آبروهای بام
چندین نوع ابروهای بام موجود بوده که بخاطر هدایت اب به ناودانها و نتیجتا ریخته شدن اب دورتر از فونداسیون های خانه موجود می باشند.برخی از خانه ها آبروهای پیش ساخته در قرنیزها دارند اینها توسط ورقه های فلزی پوشش داده شده و به ناودانها متصل می شوند.در بامهای تخت، اب غالبا ازیک یا دو قسمت وارد ابروها شده و ناودان داخل دیوار به ابروی زیرزمینی انتقال پیدا می کند.تمام ناودانها به این ابروی زیرزمینی متصل می باشند و در قسمت پیوندگاه ابروها در بام شامل کاسه هستند که اب در آنها جمع می شود و سپس به ناودانها وارد شود شاید رایج ترین ابرو نمونه اویخته آن از لبه بام بوده که به لبه قرنیزها متصل می باشند.آبروهای فلزی نیمه گرد یا شکیل یافته و یا از فلزات پوششی روی، مس یا الومینیوم هستند. برخی از اینها پیش ساخته می باشند.
ناودانها مربع شکل یا گرد می باشند نوع گرد آن برای ابرو نیمه گرد مورد استفاده قرار میگیرد.آنها از اهن جداردار ساخته شده تا مقاومت زیادتری داشته باشند.اهنهای جداردار هنگام یخبندان دیرتر خورده و فرسوده می گردند.
آبروهای چوبی ظاهر زیبایی دارند و به فیبرنیز متصل می شوند تا اینکه توسط قلابهایی اویخته گردد.زیرا دراکثر آبروهای فلزی از قلاب استفاده می شود.چوب آبروها باید صاف و بی گره بوده و قبلا پرداخت شده باشد مگراینکه تمام آنها از مغز چوب، چوب قرمز و مغز چوب سرو قرمز یا مغز چوب سرو باشند.
از مقاطع پیوسته در هر جا که لازم باشد استفاده می گردد. وقتی اتصالهای نیم ونیم لازم باشند.آنها باید به مقاطع مربع شکل بریده گردند و با میخ پرچ یا خارخورده متصل شوند.
اتصالات باید با سرب سفید یا مواد شبیه پوشش داده گردند.هرگاه از چوبهای پرداخت نشده استفاده کنیم بر روی آنها از چند بار مالیدن ضد اب استفاده می کنیم.
آبروها توسط اندازه و فضای بکار رفته برای ناودانها اجرا می گردند.مقطع 5/6 سانتیمتر از ناودان ملزوم به داشتن 9 مترمربع بام می باشد.هرگاه ناودانها درفواصل 12 متر از یکدیگرواقع شوند.آبروها باید مساحت شبیه با ناودانها داشته باشند.برای فاصله بزرگتر ناودانها، آبروهای عریضتربکارمی بریم.
نصب آبروها
در آبروهای طویل مثل پیرامون خانه ها با بام شیبدار،اقلا چهار ناودان لازم است.آبروها باید با قدری شیب به طرف ناودانها اجرا شوند.آبروهای فلزی عموما از لبه بام با قلابهای آویخته می باشند. قلابها باید 120سانتیمتر از هم فاصله داشته باشند وقتی که از فولاد ضد زنگ باشند و آنها وقتی که از آلومینیوم یا مس تشکیل شده اند باید 75 سانتیمترفاصله داشته باشند. آبروهای تشکیل شده قالب بندی گردیده و نوارهایی دارند ولی آبرو باید توسط قلابهای گرداگرد آبرو مسلح باشند و این قلابها 120 سانتیمتر از یکدیگر فاصله داشته باشند.آبروهای نیمه نیمه روی هم ، اتصال ناودانها و اتصالات گوشه ها بایستی لحیم شده و یا اتصالات ضد اب اجرا شوند.
آبروهای چوبی در تیرک کمربندی همراه با بلوک گذاری در فواصل 60سانتیمتر از یکدیگر اجرا شوند.پیچهای ضد زنگ بطور متداول جهت متصل کردن آبروها به کنده ها و تیرک کمربندی بکار می روند لبه قطعه چوبی پوششی طوری باید قرارگیرد که آبگیر نزدیک به مرکز آبرو باشد.
ناودانها به دیوارها توسط تسمه یا قلاب متصل می شوند.چند نمونه الگو برای این اتصالات با فاصله مجاز بین دیوار و ناودان اجرا می شوند.یکی از نمونه های متداول اتصال شامل تسمه فلزی پوشش روی با میخ طویله و یقه گذاری است. میخ طویله از میان یقه عبور کرده و داخل پوشش چوبی و نفوذ به داخل تیرک عمودی می شود و تسمه در اطراف لوله ها متصل می گردند.ناودانها باید در بالا و زیرمتصل گردند.بعلاوه برای ناودانهای بلند تسمه یا قلاب در هر 180 سانتیمتر ارتفاع مورد نیاز می باشد.
زانو باید در زیر ناودان گذاشته شود و نیز گلگیر هم باید داشته باشد تا اب را از دیوار دور کند. در هرصورت مسیر آبرو دیگری باید موجود باشد تا اب باران را به فاضلاب متصل کند. در این نوع نصب، به کنده های اسفالت نیازی نداریم.
