معرفی اثر گره چینی در معماری اسلامی و هنرهای دستی

معرفی اثر گره چینی در معماری اسلامی و هنرهای دستی

معرفی اثر گره چینی در معماری ایران

دانلود فایل PDF

A BOOK GEREH WOOD

پیوست(ها):

معرفی اثر-گره چینی در معماری اسلامی و هنرهای دستی (نوع: PDF حجم: 89KB)
منابع:
کتاب ماه هنر 1381 شماره 53و54

---

 

معرفی اثر-گره چینی در معماری اسلامی و هنرهای دستی

در این کتاب با موضوعات زیر آشنا میشوید :

معرفی گره های ایرانی و غیر ایرانی

ترسیم و شناخت گره سازی

هنر کاشی کاری و پخت گل

 

منبع : http://www.ensani.ir/fa/content/81737/default.aspx

---

گره چینی در معماری اسلامی و هنرهای دستی

حفظ علوم، معارف، فنون و انتقال آنها از نسلی به نسل دیگر از طریق کتابت یکی از شیوه های مهمی بوده است که ایرانیان در دوره ی اسلامی اتخاذ کرده اند. ایرانیان به دلایل دینی و معنوی تا قبل از اسلام رغبتی به نوشتن معارف و علوم از خود نشان نمی دادند. به همین دلیل اطلاعات درباره ی فرهنگ ایرانی قبل از اسلام نسبتاً ناچیز بوده است. ولی با آمدن اسلام، مسئله ی کتابت و ضبط علوم در نوشته ها اهمیت پیدا کرد و خوشبختانه در پرتو این سنت اسلامی، توانسته ایم از گنجینه ای غنی که نیاکان ما برای ما به یادگار گذاشته اند برخوردار شویم.
هنر گره سازی از دامنه ای بسیار وسیع برخوردار است و استادان این هنر در ممالک مختلف اسلامی هر یک آن را با سلیقه ی قومی خود آمیخته و گره های بسیاری در بناهای اسلامی به وجود آورده اند. گره چینی به طور کلی از عبارت از قرار دادن آلات گره در یک ترکیب هماهنگ و زیبا است.
به همین جهت هنر گره سازی علاوه بر معماری، در اغلب هنرهای دستی و سنتی ایران مانند سنگ تراشی ، درودگری، منبت کاری ، خاتم سازی ، فلزکاری ، قلمزنی روی فلز، سفالگری، قالیبافی ، قلمکار، صحافی و غیره دیده می شود و کاربرد دارد.
در این کتاب کوشش شده به نحوه ی ترسیم و شناخت هنر گره سازی پرداخته و روش ترسیم تبدیل به هنرجویان و دانشجویان آموزش داده شود، زیرا تعداد انواع گره ها، چه در ایران و چه در سایر کشورهای اسلامی، به هزاران گره می رسد، علی رغم این که فراگرفتن نحوه ترسیم تمامی آنها کاری بسیار مشکل است.
حفظ علوم، معارف، فنون و انتقال آنها از نسلی به نسل دیگر از طریق کتابت یکی از شیوه های مهمی بوده است که ایرانیان در دوره ی اسلامی اتخاذ کرده اند. ایرانیان به دلایل دینی و معنوی تا قبل از اسلام رغبتی به نوشتن معارف و علوم از خود نشان نمی دادند. به همین دلیل اطلاعات درباره ی فرهنگ ایرانی قبل از اسلام نسبتاً ناچیز بوده است. ولی با آمدن اسلام، مسئله ی کتابت و ضبط علوم در نوشته ها اهمیت پیدا کرد.
اما با روش ترسیم تبدیل که در این کتاب ارائه شده است می توان هر نوع گره را در ابعاد و اندازه های دلخواه از روی هر تصویری ترسیم کرد. علاوه بر این در کتاب مذکور توضیحات مفصلی درباره ی نحوه ی شناخت عملی گره و هنر سفالگری و کاشیکاری و شناخت انواع کاشی و معرفی گره های ایرانی و غیرایرانی داده شده است.
عناوین کتاب از هفت فصل تشکیل گردیده که فصل اول شامل مقدمه، هنر کاشی سازی ، تهیه گـِل، پختن و رنگ آمیزی آن و کاشیکاری، معرق کاری و انواع کاشی است.
فصل دوم شامل کاربرد گره در هنرهای دستی است که خود به سه گروه گره سازی در معماری، گره سازی در چوب و گره در دیگر هنرهای تزیینی تقسیم شده است.
هنر گره سازی علاوه بر معماری، در اغلب هنرهای دستی و سنتی ایران مانند سنگ تراشی، درودگری، منبت کاری، خاتم سازی، فلزکاری، قلمزنی روی فلز، سفالگری، قالیبافی، قلمکار، صحافی و غیره دیده می شود و کاربرد دارد.
فصل سوم شامل نحوه ی محاسبه و اجرای عملی و تئوری گره و فصل چهارم شامل مقدمات ترسیم گره است و سرانجام فصل های پنجم و ششم و هفتم به ترتیب شامل گره های گروه اول ، گره های گروه دوم و گره های گروه سوم ( گره های ایرانی ) می باشند.
ترسیم هر گره ممکن است به چندین روش صورت پذیرد و همانطور که متذکر شدیم چون تعداد گره ها بالغ بر هزاران نوع می باشد ، بنابراین برای ترسیم همه ی گره ها به هزاران هزار دستورالعمل و ضابطه نیاز است. در این کتاب برای پرهیز از این پیچیدگی جهت ترسیم هر گروه، روش تبدیل واحد به واحد به کار برده شده تا هنرآموز بتواند با آن روش از دو نوع طرح و نمونه، گره دلخواه را به اندازه ی مناسب ترسیم نماید. در انتهای کتاب واژه نامه، کتابنامه و فهرست اعلام و اصطلاحات نیز آورده شده است.
منابع
– نقد و بررسی کتاب: گره چینی درمعماری اسلامی و هنرهای دستی ، تألیف حسین زمرشیدی
– ماهنامه خبری – آموزشی سازمان صنایع دستی ایران – شماره 10
منبع تبیان

 

گِرِه‌چینی یکی از شاخه‌های هنر معماری و کاشی کاری سنتی است که اساتید این هنر از کنار هم چیدن آلات و لغات مختلف بر اساس طرح مدنظر خود با استفاده از کاشی، آجر و یا سایر مواد نقش‌های هندسی تزئینی درست می‌کنند.

البته هنر گره چینی فقط در معماری رواج ندارد و یکی از زیر شاخه‌های صنایع چوب نیز می‌باشد. هنر گره چینی هنری زیبا و اصیل است که به دلیل زحمت زیاد هزینه زیادی هم در بر دارد و می‌توان نمونه‌های این هنر را که بر روی چوب انجام گرفته در اماکن متبرکه مانند آستان قدس رضوی و یا حرم شاه‌ عبدالعظیم مشاهده نمود.

---

ترجمه ای ناقص از یک محقق خارجی که به تفسیر و تحقیق درباره گره سازی ایرانی مشغول است و به نتایج بسیار زیبایی رسیده

کاشی کاری پنج از جهان اسلام

در یک صفحه دیگر در مورد کاشی کاری، نشان می دهم کاشی کاری های معمولی را از جهان اسلام که سلول واحد است دایره ضخیم نشان داده شده در تصویر زیر:

اضافه شده در این تصویر یک دایره نازک است که می توان با آن ترکیب به اجازه که موتیف  به کاشی کاری پنروز تمدید شود، و یا به کاشی کاری باینری مانند کاشی کاری Mikulla-راث است.

معنی پنروز :

مثلث پنروز یکی از اشیای غیرممکن است که اولین بار توسط هنرمندی سوئدی به نام اسکار رویترزوارد در سال ۱۹۳۴ طراحی شد. راجر پنروز، ریاضی‌دان بریتانیایی در دههٔ ۱۹۵۰ مستقل از رویترزوارد این شیء را خلق کرد و به شهرت رساند و آن را «عدم امکان در ناب‌ترین شکل ممکن» توصیف کرد. این شیء بعدها در آثار موریس اشر هنرمند بسیار به کار رفت که ترسیم‌های پیشینِ خودش از اشیای غیرممکن تا حدی الهام‌بخشِ این مثلث بود.

این شی یکی از اشیای مورد توجه ریاضی‌دانان در موضوعات مربوط به توپولوژی است. فرم کلی آن به صورتی ست می‌توان آن را به n-ضلعی‌های دیگر تعمیم داد.

موتیف به معنای بن مایه : بُن‌مایه در داستان کوتاه به هر عنصر وحدت دهنده‌ای اطلاق می‌شود که اجزاء یا عناصر داستان را به نحوی به هم پیوند می‌دهد و درونمایه (یا «تم») داستان را تقویت می‌کند.

تصویر زیر نشان می دهد که چگونه این rhombs ممکن است استفاده شود:

در ضمن، با استفاده از یک کاشی کاری ساده تر با هندسه پایه همان کاشی کاری که در آن این است که بر اساس، کریگ کاپلان استفاده Quasitiler آن را تغییر دهید به یک نسخه که می تواند برای کاشی کاری پنروز در همان راه استفاده می شود.

از آنجا که این صفحه نوشته شده بود، یک مقاله توسط پیتر جی لو در 23 فوریه منتشر شد، 2007 موضوع علم مربوط به کشف الگوهای در هنر اسلامی که به نظر می رسد به تجسم واقعی تقارن پنج شبه بلوری. این الگوهای از جمله چهره های decagonal یکی از محققان در حالی که در ازبکستان دیده بود الهام گرفته شده بود. در حالی که آن را به خوبی شناخته شده بود که عناصر decagonal  ( ده ضلعی یا ستاره ده پر )  و پنج در کاشی کاری اسلامی ظاهر شد، به بهترین دانش سابق ما، درست تقارن کلی پنج بود رسیده است، حتی با روش کپلر از خود شباهت.

در یک کاخ سلطنتی در فاس، مراکش، یک طراحی با تقارن پنج از نوع دورر که من آن را در تصویر دیده می شود.

رابطه بازگشتی برای الگوی موجود در حرم درب-E-امام و مسجد در ایران است که به نظر می رسد را به صورت قطعی برای الگوهای شبه بلوری واقعی در هنر اسلامی طولانی برمی گردد کشف مدرن از جمله الگوهای توسط راجر پنروز به نظر می رسد چیزی مانند موارد زیر است:

عود شامل شکل ستاره زرد رنگ در رئوس اشکال و اجزای تشکیل، و به همین ترتیب باید یک خط از طریق مراکز ستاره زرد در رئوس جلب برای تعیین مرزهای دقیق از عود. این خطوط بخشی از طراحی واقعی عنوان آن را در مسجد به نظر می رسد. همچنین لازم به ذکر است که در حالی که هر نوع منحصر به فرد از قطعه رنگ خود را در نمودار بالا برای وضوح داده شده است، در طراحی به عنوان دیده می شود، چراغ سبز تداخل دارند قطعه پنتاگون نیز سفید، مانند پنتاگون و بادبادک، نشان داده شده است در اینجا در آبی تیره، سبز، و تعظیم-کراوات، در اینجا به رنگ آبی نشان داده شده است، هر دو سیاه و سفید هستند.

عود برای پنتاگون یافت شده در کاشی کاری آن را در مسجد درب-E-امام به نظر می رسد نامتقارن است.

بدون عود برای آبی قطعه تعظیم-کراوات در بخش هایی از کاشی کاری است که در مسجد درب-E-امام نظر می رسد به نمایش گذاشته. یکی را می توان حدس زد، اما در یک عود که شکل، لازم است به جای چهار نفر از ستاره های زرد رنگ در رئوس اشکال جزء، به عنوان آنها با هم همپوشانی دارند. تا زمانی که این جایگزینی را مقدم بر ستاره در اشکال مجاور، است هنوز هم ممکن است به تناسب قطعات با یکدیگر و گسترش عود به طور نامحدود.

با این حال، این واقعیت است که آبی شکل تعظیم-کراوات به عنوان بخشی از عود سطح دوم به نمایش گذاشته در واقع شگفت آور است، از آن زمان، به عنوان را می توان در نمودار بالا دیده می شود، به شکل پاپیون باعث می شود ظاهر خود را به سرعت.

الگوی سطح بالا برای طراحی مسجد بر روی درب-E-امام، از قطعات موجود، به نظر می رسد در بر داشت زیر:

که یک الگوی متقارن معمولی با یک واحد دایره است، متعلق به CMM گروه تقارن است. با این حال، این به آن اهمیت این الگوی بلا اثر نیست، از، حتی اگر عود استفاده نمی شود را به یک الگوی با تقارن کلی پنج، اصل عود، و بالقوه آن را به چنین الگوی، هنوز آشکار از ساخته شده طرح. قطعا آن را ممکن است به سرودن قطعات در مقیاس بزرگ مختلف مورد استفاده در طراحی از قطعات در مقیاس کوچک از همان شکل به عنوان یک ارایش تزئینی بدون ایجاد جهش مفهومی به مفهوم بازگشت نامتناهی، اما حتی اگر ما به عنوان هنوز هیچ مدرک که این جهش قبل از دوران مدرن ساخته شده بود، به گمان من این را داشته اند که این اتفاق افتاده، در طول قرن، حداقل به برخی از کودکان که توسط این عمارت به تصویب رسید.

شکل 3 از مقاله اصلی پیتر لو، بر اساس یک تصویر از یک بخش تا حدودی کوچک از این الگو در گوشه ای از یک راهرو، این نشان می دهد، و الگوی سطح بالا همان به من در یک عکس از بخش بیشتری از این قابل مشاهده بود الگوی در یک گذرگاه طاقدار.

تصویر زیر نشان می دهد در مورد چه مقدار از الگوی واقع می توانید از آن عکس استنباط می شود (البته، همچنین می توانید با خیال راحت فرض کنیم که چهار شکل ستاره، نیمی از هر یک از آنها قابل مشاهده است، خواهد بود کامل): توجه داشته باشید که خطوط نشان رابطه بازگشتی در واقع در طرح اولیه، یکی از چیزهایی که منجر به اهمیت آن در حال حاضر عبارتند از:

عود برای پنتاگون در واقع دیده نامتقارن است. در ابتدا، من فکر می کردم که در حالی که ممکن به نظر می رسد به عنوان اگر مناطق پنتاگون شکل در دو طرف پدر و مادر پنج ضلعی می تواند چرخش به طوری که برای از بین بردن عدم تقارن، غیر ممکن خواهد بود به انجام این کار، به عنوان قطعه برای پیوستن به درستی، شکل سبز تشکیل شده از با هم تداخل دارند پنج ضلعی زوج باید بین دو ستاره برای هر طرف داشته باشد. اما از آنجا که الگوی است تا ساخت که قطعه نور همیشه تنها قطعه تاریک و بالعکس را لمس کنید، مورد پنتاگون را می توان به نادیده گرفتن اشکال سبز نشان داده شده است برای اشکال دیگر.