آئین نامه حفاظتی
ایمنی کارگاه٬ ایمنی٬ استاندارد٬
ماده1-کلیه کارگران شاغل در کارگاه بایستی با عملکرد دستگاه های موجود و خطرات احتمالی آنها آشنایی داشته و همچنین آموزشهای لازم را دیده باشند.
ماده2-تراشه های چوب-خاک اره ها و غیره بایستی مرتبا از محل کارگاه خارج شوند تا کف کارگاه و محیط کار همواره تمیز و عاری از هرگونه ضایعات باشد.
ماده3-دستگاه های نجاری بایستی مجهز به تهویه موضعی باشند تا از انتشار و تجمع ضایعات چوب و خاک اره در کارگاه بویژه برروی قسمتهای مختلف دستگاه جلوگیری شود.
ماده4-کلیه کانالها و گودالها-حفره ها و شیارهایی که در کف کارگاه و نزدیک به ماشین های اره جهت قراردادن وسایل انتقال چوب (ترانسپورتر) یا برای آب روها احداث شده باید بوسیله نرده یا حفاظ مناسب محفوظ شود.
ماده5-قسمتهای انتقال دهنده نیرو مانند تسمه فلکه ها-چرخ دنده ها-زنجیرها-نقاله ها-فلکه ها ی اصطحکاکی-بازوهای لنگ- غلطکها و همچنین دیگر قسمت هایی که امکان درگیری بالباس کار و یا بدن کارگر را دارند بایستی به حفاظ مناسب،محکم،مقاوم و ایمن مجهز شوند.
ماده6-نظافت-تعمیر-سرویس و تنظیم دستگاه های مختلف نجاری و درودگری و غیره بایستی فقط زمان خاموش بودن دستگاه صورت پذیرد.
ماده7-به کارگران شاغل در این صنعت بایستی به تناسب نوع فعالیت و کار وسایل حفاظت فردی متناسب مانند لباس کار-کلاه ایمنی- ماسک تنفسی-کفش کار-عینک و دستکش-گوشی-حفاظ طلقی صورت و غیره تحویل داده شود.
ماده8-تنظیم حفاظ ها یا وسایل هدایت کننده چوب هنگام روشن بودن دستگاه ها ممنوع است.
ماده9-تجهیزات برقی مانند تخته کلیدها-کلیدهای چاقویی و غیره بایستی بنحو مطمئن و ایمن داخل محفظه مناسبی نصب گردد و پیرامون آنها،برروی زمین فرش عایق گسترده شود.
ماده10-در اطراف دستگاه های نجاری و در نقاط خطرآفرین آنها بایستی کلیدهای قطع اضطراری برق،بطور مشخص و به تعداد کافی نصب و در دسترس کارگران قرار گیرد تا در هنگام بروز خطر قابل استفاده باشد.
ماده11-حذف کردن حفاظ ها،گیره ها و هرگونه تجهیزات جانبی ایمنی،از دستگاه های نجاری ممنوع است.
ماده12-برای راندن و هل دادن قطعات چوب در هنگام کار با دستگاه رنده یا اره و موارد مشابه بایستی از دستگیره مخصوص باردادن استفاده شود.
ماده13-در ماشین های اره چوب بری،الکتروموتور و یا قسمت محرک دستگاه بایستی دارای قدرت کافی باشد تا احتمال گیرکردن تیغه اره در داخل چوب از بین برود.
ماده14-دندانه های اره باید متناسب با جنس چوب و نوع برش باشد.
ماده15-تیغه اره باید بدون ترک بوده وبه بهترین وضع نگهداری شود و چپ و راست کردن و تیز کردن آن دقیقا انجام شود.
ماده16-فاصله بین دیوار و میز کار نباید از 45 سانتیمتر کمتر باشد و در صورتی که این فاصله را برای عبور کارگر در نظرگرفته باشند از 90 سانتیمترکمتر نباشد.
ماده17-فاصله بین سطح میزکار و سقف کارگاه یا اشیاء و وسائلی که به سقف نصب شده نباید کمتر از 2متر باشد.
ماده 18-در محل هایی که عبور ازروی غلطک ها و نوارهای نقاله ضروری باشد باید پله ها یا پل هایی تعبیه گردد که مجهز به نرده حفاظتی باشد.
ماده 19-لباس کار کارگران بایستی به نحوی باشد که علاوه بر سهولت و راحتی در انجام کار،از درگیر شدن قسمت های مختلف آن با قطعات گردنده و متحرک دستگاه ها جلوگیری بعمل آورد.
ماده 20-از قراردادن هرگونه مواد اعم از مواد اولیه یا در دست ساخت یا تولید شده در مسیر حرکت وسایل متحرک و عبور و مرور کارگران در کارگاه خودداری شود.
ماده 21-کلیه سیم ها و کابل های برق اضافی از محیط کارگاه بایستی جمع آوری شود و لازم است سیمها و کابل های مورد استفاده از داخل کانال ها و یا لوله های مخصوص و مناسب عبور داده شود.
ماده 22-تخته ها و الوارها باید به گونه ای به دیوار تکیه داده شود که احتمال سقوط و لغزش آنها وجود نداشته باشد.
ماده 23-دیواری که برای تکیه دادن تخته ها و الوارها استفاده میشود بایستی استقامت و استحکام کافی مناسب با بار وارده را داشته باشد.
ماده 24-تخته های نئوپان و مواد مشابه بایستی بصورت افقی برروی زمین قرار داده شوند و درصورتیکه لازم است بطور عمودی قرار گیرند باید از تکیه گاههای مطمئن مانند خرک استفاده شود.
ماده 25-تنه درخت-الوار-چوب و تخته و همچنین تولیدات کارگاهی بایستی در محل مناسب به نحو ایمن نگهداری شوند تا از سقوط و لغزش آنها ممانعت بعمل آید.
ماده 26-برای جلوگیری از وصل شدنناگهانی برق و حرکت نمودن دستگاه بایستی حتما در مسیر اصلی برق از کنتاکتورهای مناسب استفاده شود.
ماده 27-کارفرمایان یا مسئولین واحدها موظفنداز ورود افراد متفرقه به قسمت های مختلف کارگاه جلوگیری نمایند.
فصل دوم:اره های تسمه ای یا اره فلکه
ماده 28-کلیه قسمت های اره فلکه شامل فلکه های بالا و پایین،نوار اره در بالا و پایین میز و همچنین فلکه و تسمه فلکه الکتروموتور و غیره بایستی دارای حفاظ دائمی مناسب-محکم و مقاومی باشند.
ماده 29-حفاظ فلکه پایینی اره تسمه ای باید تا سطح زمین ادامه داشته و طوری ساخته شود تا از ورود اجسام خارجی به زیر فلکه جلوگیری گردد و در صورت لزوم بعنوان محفظه مکنده خاک اره نیز از آن استفاده شود.
ماده 30-اره تسمه ای باید دارای وسیله تنظیم کننده خودکاری باشد تا کشش تیغه اره را تنظیم کرده و از شل و سفت شدن غیر عادی آن در حین کار جلوگیری کند.
ماده 31-حفاظ فلکه بالایی اره تسمه ای باید حداقل 10 سانتیمتر بالاتر از طوقه فلکه آن شروع شده و تا پایین ترین نقطه طوقه فلکه ادامه یابد.
ماده 32-در موقع سوار کردن یا برداشتن تسمه اره باید آن را دقیقا مورد معاینه قرار داد تا ترک یا عیب دیگری نداشته باشد.
ماده 33-ناف و بازوها و طوقه فلکه های دستگاه اره تسمه ای همچنین پیچ ها و پرچهای آن باید حداقل ماهی یک مرتبه بازرسی شده و با زدن ضربه، فلکه های ترک دار و معیوب مشخص و از کار خارج شوند.
ماده 34-ضخامت طوقه فلکه های دستگاه های اره تسمه ای در قسمتی که فشار نوار اره موثر است باید حداقل 16 میلیمتر باشد.
ماده 35-برداشتن تسمه از روی فلکه و همچنین جمع کردن قطعات شکسته تسمه قبل از توقف کامل ماشین ممنوع است.
ماده 36-سرعت دورانی فلکه های مربوط به تسمه اره نباید از حد مجاز درج شده برروی پلاک مشخصات دستگاه تجاوز کند.
ماده 37-از بکاربردن تسمه های معیوب یا ترک دار جدا خودداری شود.
فصل سوم:اره های گرد
ماده 38-اره گرد چوب بری باید دارای حفاظ هایی طبق شرایط زیر باشد:
الف-حفاظ تیغه اره قابل تنظیم باشد و طوری تیغه را بپوشاند که هنگام کار دندانه های آن در دسترس نباشد.
ب-سطوح جانبی حفاظ تا حدامکان به صفحه اره نزدیک باشد.
ج-حتی المقدور نزدیک به محل برش سوار شود.
د-روی سطح جانبی حفاظ،علامتی رسم شود که وضع تیغه اره را در زیر محفظه آن مشخص کند.
ه-جنس حفاظ باید از مصالح نرم انتخاب شود یا پوشش داخل آن از فلز نرم باشد تا اگر به صفحه اره برخورد کند باعث شکستن دندانه آن نشود.
و-حفاظ باید اصولا طوری ساخته شود که متصدی دستگاه از خطر تماس با دندانه های اره و پرتاب شدن خرده چوب یا دندانه های شکسته اره محفوظ بدارد.
ماده 39-تیغه جداکننده دستگاه های اره گرد باید به نحوی باشد که بطور موثر عمل خود را انجام دهد.
ماده 40-تیغه جداکننده باید در قسمت عقب صفحه اره گرد قرار گیرد و دارای شرایط زیر باشد:
الف-از شیاری که اره در چوب ایجاد میکند کمی نازک تر و از صفحه اره کمی ضخیم تر باشد.
ب-پهنای آن در سطح میز کمتر از 15 سانتیمتر باشد.
ج-ارتفاع آن از سطح میز باید به اندازه 2 تا 5 میلیمتر کمتر از ارتفاع صفحه باشد.
د-بطور محکم در قسمت عقب و در یک سطح با صفحه اره نصب شود و فاصله آن با دندانه های اره حتی المقدور کم بوده و در هیچ حالتی از 3 میلیمتر تجاوز نکند.
ماده 41-انحنای تیغه های جداکننده باید به موازات انحنای صفحه اره گرد باشد.
ماده 42-در اره های گرد مخصوص برش طولی الوارهای نازک میتوان تیغه های جداکننده را ضخیم تر از موارد مذکور در ماده 40 انتخاب کرد.
ماده 43-دستگاه اره گرد چوب بری باید طوری نصب شده باشد که در حین کار تغییر محل نداده و ایجاد لرزش نکند.
ماده 44-ارتفاع میز اره های گرد چوب بری باید بین 85 تا 90 سانتیمتر باشد.
ماده 45-قسمتی از صفحه اره گرد که زیر میز دستگاه قرارداد باید حفاظ گذاری شود ممکن است این حفاظ قسمتی از دستگاه مکنده خاک اره را نیز تشکیل دهد.
ماده 46-صفحه اره گرد چوب بری باید کاملا تیز بوده و سوارکردن روی دستگاه و نگهداری آن به خوبی و با دقت انجام شود.همچنین در فواصل معین مورد بازدید و آزمایش قرار گیرد و در صورت مشاهده عیب و نقص اقدام به پیاده کردن و اصلاح یا تعویض آن بشود.
ماده 47-استفاده از صفحات اره گرد در موقع کار نباید مقابل تیغه اره قرار گیرد.
ماده 48-متصدی دستگاه اره گرد در موقع کار نباید مقابل تیغه اره قرار گیرد.
ماده 49-اره گرد مضاعف باید دارای صفحه فلزی مشبک یا حفاظ مناسب دیگری باشد که متصدی دستگاه را از خطر اصابت خرده چوب های حاصل از کار اره محفوظ نگاهدارد.
ماده 50-قرار دادن گوه یا تراشه چوب و غیره برای لنگ نمودن تیغه اره جهت ایجاد شیار و زبانه و امور دیگر ممنوع است.
ماده 51-تیغه های دستگاه های اره نبایستی از سطح قطعه کار روی میز بیرون بیاید.
فصل چهارم:دستگاه های فرز و گندگی و رنده
ماده 52-ماشین های گندگی و فرز چوب بری باید مجهز به سرپوش های متصل به دستگاه مکنده باشد تا غبار قطعات ریز و تراشه های چوب را از محل تولید به خارج از منطقه عمل ماشین هدایت کند.
ماده 53-ماشین های فرز و ماشین های چوب بری مشابه آن باردادن آنها بطور خودکار، انجام نمیشود باید دارای حفاظ قلم فرز باشد این حفاظ باید مسیر تراش بزرگترین قلم فرز ماشین را پوشانده و به تناسب ضخامت قطعه کار قابل تنظیم باشد.
ماده 54-محل نصب قلم دستگاه فرز نجاری و ماشین های مشابه چوب بری باید دارای مهره کنترل یا وسایل محکم کننده مشابه باشد تا در موقع کار امکان درآمدن قلم از جای خود و پرتاب شدن نداشته باشد.
ماده 55-برای تراش دادن قطعات کوچک چوب یا ماشین های فرز یا ماشین های مشابه آن باید از دستگاه هدایت کننده یا گیره دسته دار استفاده کرد.
ماده 56-در هنگام کار کردن با دستگاه رنده بایستی طرفین آزاد تیغه رنده مجهز به حفاظ مناسب باشد.
ماده 57-در ماشین های کف رنده فاصله آزاد بین لبه دهانه و لبه تیغه رنده نباید از 3 میلیمتر تجاوز کند.
ماده 58-کارفرما موظف است دستگیره فشاری مناسب در اختیار کارگران قرار دهد تا برای باردادن قطعات کوتاه در دستگاه گندگی از آن استفاده شود.
ماده 59-در زمان روشن بودن دستگاه گندگی،ورود دست یا ابزارآلات یا قطعات چوبی بداخل محفظه گندگی ممنوع است.
ماده 60-کلیه ماشین های گندگی بایستی مجهز به چنگک هایی باشد که از عقب زدن و پس زدن چوب ممانعت بعمل آورد.
فصل پنجم:دستگاه های خراطی
ماده 61-ماشین های خراطی بایستی در قسمت بالا و روی قطعه کار مجهز به حفاظ های نیم گرد متناسب با نوع قطعه کار باشد.
ماده 62-آستین لباس کاران خراطان بایستی کاملا به دور مچ دست چسبیده باشد و استفاده از عینک و یا طلق محافظ صورت برای آنها الزامی است.
ماده 63-کارگرانی که با ماشین خراطی کار میکنند وفق مقررات مندرج در آئین نامه وسایل حفاظت انفرادی میبایست مجهز به وسایل حفاظت انفرادی شوند.
فصل ششم:پیشگیری از آتش سوزی
ماده 64-حلالها،رنگ ها و دیگر مواد قابل اشتعال بایستی در مکان های خاص دور از حرارت-جرقه-تابش نئر مستقیم خورشید و محل هایی که احتمال وقوع آتش سوزی دارد نگهداری شود.
ماده 65-کپسول های اطفاء حریق از نظر نوع-تعداد-محل نصب و غیره بایستی با توجه به شرایط کارگاه انتخاب شوند.
ماده 66-کلیه کارگاه های نجاری و صنایع وابسته بایستی مجهز به سیستم آب تحت فشار مناسب برای استفاده در هنگام وقوع حریق باشند.
ماده 67-محل نصب وسایل اطفاء حریق بایستی بنحوی انتخاب گردد که بسهولت قابل دسترسی باشد.
ماده 68-برای کارگاه ها و انبارها و غیره با توجه به وسعت و شرایط کارگاه در صورت امکان دتکتورهای مناسب و وسایل پاشنده سقفی با مواد خاموش کننده مناسب نصب شود.
ماده 69-انبارنمودن و چیدن قطعات چوب و الوار و دیگر مواد قابل اشتعال در مجاورت بخاریها ممنوع است.
ماده 70- استفاده از مواد و مصالح قابل اشتعال برای ساختمان کارگاه های نجاری ممنوع است.
ماده 71-در کارگاه ها بایستی از وسایل گرمایشی مناسب و ایمن برای گرم کردن فضای کارگاه استفاده شود.
ماده 72-لوله دودکش بخاریها بایستی به نحو صحیح و اصولی و ایمن نصب و از مجاورت آنها با مواد قابل اشتعال پرهیز شود.
ماده 73-استعمال دخانیات و ایجاد آتش روباز در کلیه قسمت های کارگاه ها اعم از نجاری،نقاشی،انبارها و غیره ممنوع است.
فصل هفتم:کارگاه های روکش چوب و پرس چوب
ماده 74-اطراف چاله بخار بایستی بطور ایمن حفاظ گذاری شود.
ماده 75-در کارگاه های تولید روکش چوب بایستی ازنردبان مناسب و ایمن برای دسترسی به کف چاله بخار استفاده شود.
ماده 76-اشتغال به کار کارگران در قسمت چاله بخار بصورت انفرادی ممنوع است.
ماده 77-کارگران شاغل در قسمت چاله بخار بایستی از لباس کار مناسب و کفش و کلاه ایمنی استفاده کنند.
ماده 78-در دستگاه های پرس چوب بایستی به تعداد افرادی که با دستگاه کار میکنند کلیدهای قطع اضطراری وجود داشته باشد و یا به سیستم چشم الکترونیک تجهیز شوند تا در هر صورت به محض ورود قسمتی از بدن کارگران به منطقه خطر، دستگاه متوقف شود.
ماده 79-کلیدهای فرمان دستگاه های پرس چوب بایستی بنحوی نصب شوند که هر دو دست کارگر از منطقه خطر دور باشد.
فصل هشتم:مقررات متفرقه
ماده 80-سه نظام ماشین مخصوص مته و توتراشی چوب باید بدون زائده و برجستگی باشد.
ماده 81-انتهای قسمت های گردنده مانند سه نظام دستگاه های اره سه کاره و غیره بایستی حفاظ گذاری شود.
ماده 82-در ماشین های مته افقی ،قائم و شعاعی تک محوره ساده که روی آن مته یا قلم توتراشی و یا قلاویز برای عملیات مختلف نصب میشود باید قسمتی از آن که با قطعه کار در تماس نمیباشد حفاظ گذاری شود.
ماده 83-دریلهای رومیزی و دستگاه های مشابه بایستی دارای وسایل نگهدارنده مناسب برای ثابت نگهداشتن قطعه کار باشند.
ماده 84-استفاده از ابزارآلات نجاری توسط دستگاه های غیرمرتبط مانند استفاده از تیغه اره گرد در دستگاه فرز یا استفاده از سنگ سمباده در دستگاه دریل دستی ممنوع است.
ماده 85-تیغه اره ها و فرزها در صنایع نجاری بایستی همواره تیز و سالم باشند.
ماده 86-تیغه اره های گرد و اره های نواری بایستی مرتبا بازدید شوند تا در صورت وجود ترک تعویض شوند.
ماده 87-روپوش حفاظتی اره ها باید طوری باشد که دو لبه جانبی آن روی میز یا قطعه کار بنشیند.
ماده 88-ابزارآلات براده برداری مورداستفاده در صنایع نجاری مانند تیغه فرزها بایستی به لحاظ جنس،دور،شکل و غیره، استاندارد و متناسب با نوع کار انتخاب شوند.
ماده 89-در دستگاه های اره و رنده بایستی علاوه بر نصب گونیا ،بتوان آنرا متناسب با عرض قطعه کار تنظیم کرد.
ماده 90-سیلندرها و محورهای حامل تیغه اره ها و رنده ها و غیره بایستی مجهز به ضامن هایی باشند که در زمان تعمیر یا تعویض از حرکت دستگاه جلوگیری کند.
ماده 91-کلیه دستگاه های رومیزی مانند دریلها یا فارسی برها بایستی بنحو مطمئن و مناسبی در محل خود یا سطح میز کار نصب شوند.
ماده 92-برای حمل الوارهای چوبی بایستی از تجهیزات مکانیکی مناسب مانند جرثقیل و لیفتراک استفاده شود و از حمل آنها توسط افراد خودداری شود.
ماده 93-در هنگام حمل، برای جلوگیری از چرخیدن یا سرخوردن قطعات چوب بایستی تجهیزات و وسایل مناسبی بکارگرفته شود تا قطعه کار را بطورمحکم وایمن نگه دارد.
ماده 94-الوارها و تنه درختان به هنگام حمل ،بایستی به طریق مطمئن و ایمن جابجا شوند.
ماده 95-وسیله ایاب و ذهاب کارگران بایستی از نوع مناسب انتخاب شود همچنین حمل وسایل و دستگاه های چوب بری و برنده و نیز مواد سوختنی در داخل وسیله ایاب و ذهاب کارگران ممنوع است.
ماده 96-در شرایط جوی نامناسب عملیات استحصال و حمل درختان بایستی متوقف شوند.
ماده 97-محل دپوی تنه درختان نبایستی در محل عبور و مرور افراد و ماشین آلات و همچنین شیب ها و در مسیر تردد ساکنین مناطق مسکونی قرار گیرد.
ماده98-قبل از قطع درخت،کارگران بایستی بااستفاده از کمربند صعود و کفشک نسبت به بستن کابل یا طناب به دور تنه درخت اقدام کنند.
ماده 99-بهنگام قطع درختان بایستی تمهیدات و اقدامات لازم جهت دورکردن سایر کارگران و افراد را از منطقه خطر مهیا کرد و مسئول ایمنی نظارت کاملی بر اجرای عملیات داشته باشد.
ماده 100-کلیه عملیات فرآوری شامل قطع شاخه های اضافی و تهیه الوار و غیره بایستی در محل های مناسب صورت پذیرد.
ماده 101-ارجاع امور متفرقه به رانندگان وسایل و ماشین آلات حمل و نقل در زمان روشن بودن ماشین آلات آنها ممنوع است.
ماده102-در هنگام انجام عملیات قطع و برش درختان و شاخه های آنها توسط اره زنجیری بایستی دقت شود که کارگران در منطقه خطر قرار نداشته باشد و با فاصله مناسب از یکدیگر مشغول کار باشند.
ماده 103-صورت اسامی کارگران شاغل در کارگاه های بهره برداری از جنگل، بایستی دقیقا در دفتر مشخصی ثبت و محل کار و ساعت شروع و خاتمه کار نیز ذکر شود.
ماده 104-تانکر حامل مواد سوختنی بایستی از محل استقرار و استراحت کارگران دور بوده و علاوه بر رعایت موارد ایمنی ازضربه و شعله و غیره محفوظ باشد.
ماده 105-هرگز نباید برای عملیات بینه زنی و قطع قسمت های مختلف درختان روی تنه درخت ایستاد.
ماده 106-کارفرما بایستی نظارت کامل بر فعالیت گروه های قطع در زمینه نحوه اجرای اقدامات ایمنی داشته باشد.
ماده 107-متخلفین از اجرای مفاد این آئین نامه مشمول ماده 176 قانون کار خواهند بود.
