سبک

سبک

جهان هنر در قرن بیستم بیش از همۀ قرون پیشین در شوق نوآوری بود است .

سبک در لغت به معنای طور و عمل و طرز و روش و قاعده و شیوه است.دو نوع سبک شناسی وجود دارد:

1 .ایستا  static:   سبک هر طبقه اجتماعی جدا از تغییرات دائمی خود و مداخلات سبک های طبقات دیگر مورد توجه قرار میگیرد.

۲ .پویا  dynamic:  جریان سبکها و طبقات اجتماعی از لحاظ تحولات داخلی خود و مناسبات متقابلی که با یکدیگر و نیز با سایر شئون زندگی عملی و نظری جامعه دارند بررسی میشود.

جنبش هنری، یک جریان و حركت هنری میباشد كه تحت تأثیر تحولات فرهنگى، اجتماعى، اقتصادى، سیاسی و یا عوامل دیگر شكل گرفته است و براى مدتی گروهى از هنرمندان را به تفكر و عملكرد مشابه مى‌كشاند.

این جنبشها بسته به بنیان  پایدار و زمینه هاى به وجود آورنده و توسعه دهنده آنها مى‌توانند كوتاه مدت یا نسبتا باشند. همچنین جنبشهای هنری ممكن است در یک منطقه جغرافیایی خاص و تنها در یك رشته هنری رایج شوند یا به صورت فراگیر، بخش وسیعی از دنیاى هنر را تحت تأثیر خود قرار دهند.

در اینجا سبکهایی مطرح شده اند که به نوعی در متن به آنها اشاره شده است.

امپرسیونیسم یا دریافتگری Impressionism درآخرین دهه های قرن ۱۹ میلادی در فرانسه حرکتی در نقاشی آغاز شد که مبتنی بر نور كه به عنوان مادر رنگهاست ، شکل گرفت و به زودی هنرهای دیگر نظیر موسیقی، مجسمه سازی و… را تحت تأثیر قرار داد.

نام این جنبش از نام یک نقاشی از کلود مونه به نام (دریافتی از طلوع آفتاب) گرفته شدهاست. این شیوه مبتنی است بر نشان دادن دریافت و برداشت مستقیم هنرمند از نور زودگذر با به کار بردن رنگهای سبکها ومکاتب هنری ضمائم  (برای مطالعه ) سنگ شکنان ـ گوستاو کوربه تجزیه شده و تابناک برای نمایش لرزشهای نور خورشید.

در این روش اصول مکتبی طراحی دقیق و سایه روشن کاری و ژرفانمایی (پرسپکتیو)فنی و ترکیب بندی متعادل و معمارانه رعایت نمیشود.در این سبک نقاشان از ضربات »شکسته« و کوتاه قلممو آغشته به رنگهای خالص و نامخلوط به جای ترکیبهای ظریف رنگها استفاده می ً کنند. مثال، به جای ترکیب رنگهای آبی و زرد برای تولید سبز، آنها دو رنگ آبی و زرد را مخلوط نشده بر روی بوم قرار میدهند تا رنگها »حس« رنگ سبز را در نظر بیننده به وجود بیاورد. آنها در نقاشی صحنههای زندگی مدرن در عوض جزئیات، تأثیرات کلی واضح را نشان میدهند. آنها از ارائه اشکال با خطوط محیطی واضح سر باز زدند و از رنگآمیزی به پیروی از عرف و طبیعت سرپیچی کردند. استفاده از رنگهای خالص و شفاف با ضرب قلمهای مستقل و تا حدی سریع از ویژگیهای بارز آثار نقاشی امپرسیونیست است. هنرمندان برجسته: ژرژ سورا، کلود مونه، پیر آگوست رنوار، آلفرد سیسلی، کامی پیسارو، ادگار دگا، پل سزان رئالیسم یا واقع گرایانه Realism رئالیسم به صورت جامع و کلی به مفهوم حقیقت، واقعیت و وجود مسلم، و نیز نفی تخیالت و امور ناممکن و غیر عملی است. رئالیسم در هنرهای تصویری و ادبیات، نمایش چیزها به شکلی است که در زندگی روزانه هستند بدون هرگونه آرایش یا تعبیر افزون. در این شیوه از نقاشی هنرمند باید در نمایش طبیعت )طبیعت بدون انسان وبا انسان( از هرگونه احساساتی گری خودداری کند. كه در اواسط قرن نوزدهم در فرانسه رواج پیدا کرد. هنرمندان برجسته: گوستاوکوربه، انوره دومیه ُستامپرسیونیسم یا پسادریافتگری Impressionism Post پ درباره گرایشهای مختلف در نقاشی و به ویژه در فرانسه و در امتداد امپرسیونیسم یا به عنوان واکنشی در برابر آن است. این سبک در فاصله زمانی ۱۹۰۵ـ۱۸۸۰ وجود داشت. این اصطالح نخستین بار توسط راجر فرای نقاش و منتقد انگلیسی )۱۹۳۴ـ۱۸۶۶ )درعنوان نمایشگاهی به کار رفته بود که در ۱۱ـ۱۹۱۰ در نگارخانه بانویی با چتر ـ کلود مونه 153 گرافتن لندن برگزار شد و فرای آن را ))مانه و پست امپرسیونیستها(( نامید. هنرمندان برجسته: پل سزان، ونسان ونگوگ و پل گوگن در میان این هنرمندان سزان شهرت خاصی دارد. شیوۀ کاری وی به گونهای بود که او را باز کننده راه برای سبک کوبیسم میدانند. هنر انتزاعی )آبستره( Art Abstract این جنبش در ١٩١٠ در روسیه توسط واسیلی کاندینسکی مطرح شد. در این جنبش هنرمندان با استفاده از عدم بازنمایی عینی و بیان تجسمی نوین خط و رنگ و با خالصه نمودن مضامین و موضوعات به عناصر بنیادین چون خط و سطح برای بیان ّیت و کلیگویی سود میجستند. کل هنرمندان برجسته: واسیلی کاندینسکی، پیت موندریان، کوپکا، پیکابیا، فرنانلژه، هنری مور، کنستانتین برانکوزی، هپورت، الکساندر کالدر. انتزاع هندسی جنبشی منشعب شده از انتزاعی که بهوسیله سطوح ناب هندسی و تأکید بر رئالیسم فرم در صدد بیان تفاسیر و تعابیر شخصی است. هنرمندان برجسته: پیت موندریان، مارک روتکو، جوزف آلبرز، بورگان دیلر. کانسپچوآل آرت یا هنر مفهومی Art Conceptual این جنبش دراواخر دهه 1960 مطرح شد. در این جنبش مفهوم مهمتر از ابزار و چگونگی اجزا است و هدف اصلی، رسانیدن مفهوم یا ایده ای به مخاطب است. هنرمندان برجسته: سل لویت، داگالس هیوبر، جوزف کاسوت، بروس نومان مینیمال آرت Art Minimal جنبشی آغاز شده از امریکا که هدف پیروانش پژوهشی دوباره با انواع ساختارهای مدولی، فضایی و شبکه ای، برای توضیح مفاهیمیچون فضا، فرم و مقیاس است و هرگونه بیانگری و توهم بصری را مردود میداند. هنرمندان برجسته: رونالد جاد، کارل آندره ُر ستاره ـ ونگوگ شب پ یک و سه صندلی ـ جوزف کاسوت مرگ ـ تونی اسمیت 154 کارگاه هنر 2 چهره نقاش، چاک کلوس فتورئالیسم Photorealism این جنبش در آمریکا مطرح شده و به »رئالیسم اغراق آمیز« نیز معروف است.دراین جنبش با هنر عکاسی رقابت میشود. موضوع عمده این آثار، انسان میباشد. در این آثار از تکنیکهایی چون آکلریلیک روی بوم و پلی استرهای شیشه رنگی استفاده میشود. هنرمندان برجسته: چاک کلوس، آلفرد لزلی نئورئالیسم Realism New جنبشی در تقابل با اکسپرسیونیسم انتزاعی است که گاه واقع گرائی اجتماعی نیز خوانده میشود. در این جنبش هنرمند با استفاده از اصول هنر تجسمیو کاربرد اسلوبهای نوین در صدد تجسم فضایی ابداعی با معانی غیر وابسته به مظاهر عینی واقعیت میباشند. از هنرمندان: فرناند لژه، بنشان، داوید آلفارو سیکه ایروس، دیه گو ریورا پاپ آرت یا هنر مردمی Art Pop این جنبش در قرن بیستم، توسط اندی وارهول و روی لیشتن اشتاین، درانگلستان و امریکا مطرح شد. هنرمندان این جنبش با استفاده از ملزومات دور ریختنی جامعه )قوطی نوشابه، عکس و…( درصدد بیان هر چه قویتر سنتها و فرهنگهای بومی و اعتقادات قبیلهای میباشند. هنرمندان برجسته : اندی وارهول، روی لیشتن اشتاین، رشن برگ، جاسپرجونز اکسپرسیونیسم انتزاعی Expressionism Abstract اكسپرسیونیسم انتزاعی در امریکا مطرح گردید که به نقاشیهای کنشی نیز معروف است. هنرمندان این سبک با عدم تأکید بر ساختار شکل و فرم، رنگگذاری براساس حرکات بدنی و کنش روانی نقاش بهطور آنی و تصادفی، درصدد بیان هیجانات و احساسات لحظهای و آنی هستند. هنرمندان برجسته: جکسون پاالک، ویلهم دکونینگ وهانس هوفمان. 155 رنسانس در قرن 14 میالدی، به مركزيت ايتاليا در فلورانس، رنسانس به وجود آمد. رنسانس به معناي نوزايی ميباشد. از ويژگيهاي اين دوره استفاده از ويژگيهاي يونان و روم، انسانگرايي، فرديتگرايي، عقلگرايي، ناتوراليسم و مضامين مسيحي را میتوان نام برد. ويژگيهاي تجسمی آثار اين دوره شامل استحكام ساختار تركيببندي، استفاده از رنگهاي روشن و تابناك، تأكيد بر پرسپكتيو علمیو هنري، سايه روشن كاري، تأكيد بر فضا با فعال كردن عامل مكان میباشد. رنسانس به سه دوره تقسيم ميشود: ـ آغازين 14م: جوتو، چيمابوئه، مارتين، پينرانلو ـ مياني 15م دورۀ اول: آنجليكو ـ مازاتچو ـ اوچلو ـ دالفرانچسكا ـ در پيكر تراشي: دوناتلوـ ستي نيانو گيلبرتي ـ اوج رنسانس ١٦ م: میکل آنژ ـ لئوناردوداوینچی و رافائل دادائیسم Dadaism واژه دادا به معنای اسب چوبی کودکان بهطور اتفاقی از لغتنامه گرفته شد. این جنبش در آلمان و با دیدگاهی پوچگرا و گرایشی ضد هنری و اعتراضی، درصدد تمسخر و ریشخند تمدن و هنر معاصر و ارزشهای مرسوم زمانه میباشد. شعار هنری این سبک »بیشکلی مطلق و نابودگری خود آفرینندگی« است. این جنبش حاصل فشارهای ناشی از جنگ جهانی اول است. عنصر تصادف در این جنبش نقش بسزایی دارد. تکنیک »فوتومونتاژ« توسط هنرمندان این جنبش ابداع شده است. هنرمندان برجسته : ماکس ارنست، رائول هوسمن،هانس ژان آرپ، مارسال دوشان سورئالیسم، فرا واقعگرایی یا وهمگری Surrealism یکی از جنبـشهای معروف هنری در قرن بیستم است. زمانی که دادائیسم در حال از بینرفتن بود، پیروان آن به دور آندره برتون که خود نیز زمانی از دادائیستها بود، گـرد آمدند و طرح مکتب جدیدی را ریختند که در سال ۱۹۲۲ به طور رسمی فراواقعگرایی نامیده شد. این جنبش در عمل با انتشار مجله انقالب فرا واقعگرا توسط برتـون آغاز شد. سورئالیسم با جایگزینی مفـهوم واقعیت برتر به جای عصیان و نفی موجود در دادائیسم شکل گرفت. این مسلک در حوزههای مختلف فلسفی رویکردهای سوزان، لئوناردو داوینچی 156 کارگاه هنر 2 زیر را اختیار کردهاست: ـ فلسفه علمیکه همان رویکرد فروید به روانکاوی است. ـ فلسفه اخالقی که با هرگونه قرارداد مخالف است. فلسفه اجتماعی که میخواهد با ایجاد انقالب سوررئالیستی بشریت را آزاد کند. هنرمندان برجسته: سالوادوردالی، خوان میرو، مارک شاگال، رنه ماگریت، آندره ماسون، ماکس ارنست، آلبرتو جاکومتی فوویسم یا ددگری Fauvism عنصر رنگ درآثار نقاشان پيشگام قرن بيستم بويي فردي و شخصي گرفت. اين نقاشان خواستهاي دروني خود را به انعكاس واقعيت بيروني ترجيح دادند. آنها با استفاده پرشور غيرواقعي از رنگ، تابلوهايي كشيدند و آثارشان را درسال ۱۹۰۵ در سالن پاييز پاريس به نمايش گذاشتند. يكي از منتقدان معروف فرانسوي پس از مشاهده اين آثار به ايشان لقب فوو )fauves )داد. اين واژه فرانسوي به معناي »دد« يا »جانور وحشي« است. اين لقب به واسطه برخورد زمخت و جسورانه با رنگ برايشان نهاده شد. بعدها نام فوويسم يا ددگري براي اين شيوه از نقاشي ثبت شد و رفته رفته از آن به عنوان يك سبك نقاشي ياد شد. از مهمترين دستاورد فوويستها استقالل رنگ و فرم در آثارشان بود. هنرمندان برجسته: هانري ماتيس، سردمدار اين سبك، وان دونگن، ماركه، دوفي، والمينگ اُپ آرت یا هنر دیدگانی Art Op این جنبش توسط »ویکتور وازارلی« مطرح گردید. هنرمندان این جنبش با استفاده از نقطه و خط و به مدد رنگگذاری و سایه روشنکاری با استفاده از خطای باصره و توهم دید مخاطب، درصدد القای مفاهیمیچون ریتم، حرکت، حجم مجازی، عمق و….. میباشند. هنرمندان برجسته: ویکتور وازارلی، بریژیت رایلی، استانلی تایگر من کوبیسم یا حجمگری Cubism کوبیستها جهان مرئی را به طریقی بازنمایی نمیکردند که منظری از اشیاء در زمان و مکانی خاص تجسم یابد. آنان به این نتیجه رسیده بودند که نه فقط باید 157 چیزها را همهجانبه دید، بلکه باید پوسته ظاهر را شکافت و به درون نگریست. نمایش واقعیت چند وجهی یک شیء مستلزم آن بود که از زوایای دید متعدد به طور همزمان بهتصویر در آید، یعنی کل نمودهای ممکن شیء مجسم شود. ولی دستیابی به این کل ً عمال غیر ممکن بود. بنابراین بیشترین کاری که هنرمند کوبیست میتوانست انجام دهد، القای بخشی از بینهایت امکاناتی بود که در دید او آشکار میشد. روشی که او به کار میبرد تجزیه صور اشیاء به سطحهای هندسی و ترکیب مجدد این سطوح در یک مجموعه به هم بافته بود. بدینسان، هنرمند کوبیست ادعای واقعگرایی داشت، که بیشتر نوعی واقعگرایی مفهومی بود تا واقعگرایی بصری. کوبیسم دارای 3 مرحله بود وآثار کوبیسم در طی زمان، خیلی دچار تغییر شدند. هر چند به طور خالصه هدف ً اولیه سبک توجه به چند موضوع به صورت همزمان بود، مثال عکس را هم نیم رخ و هم تمام رخ نمایش دهد و برای اینکار شکل را به اشکال هندسی تقسیم میکردند. هنرمندان برجسته: ژرژ براک، پابلو پیکاسو، خوان گریس پست مدرنیسم Modernism Post پست مدرن به مجموعه پیچیدهای از واكنشهایی مربوط میشود كه در قبال فسلفه مدرن و پیش فرضهای آن صورت گرفته اند، بدون آن كه در اصول عقاید ً به معارضه اساسی كم ترین توافقی بین آنها وجود داشته باشد. فلسفه پست مدرن اساسا با شالودهگرایی مورد اعتقاد مشترك فالسفه برجسته قرون شانزده، هفده و هجدهم میالدی برخاست که این پیش فرضها باید مردود شناخته شده و كنار گذارده شوند. به واقع، آنچه در نقاشی پست مدرن میگذرد، مدرنیسم متأخر در لباس مبدل است. در هیچ یك از این اتفاقات هنری مرز مشخصی بین این دو وجود ندارد. نقاشی ً بتوان موجودیتی برای آن قائل شد، پیامد مفهوم گرایی، پست مدرن، تا آنجا كه اصوال هنر پاپ و نو اكسپرسیونیسم است. در هنر پست مدرن از تکنولوژی رایانه، عکاسی دیجیتال و ویدئو و… بهره میگیرند. اما در این میان به نمادها، موضوعات اساطیری و … نیز توجه دارند. 158 کارگاه هنر 2 گاسپار دیوید فریدریش اکسپرسیونیسم یا هیجاننمایی Expressionism اکسپرسیونیسم شیوهای نوین از بیان تجسمیاست که در آن هنرمند برای القای هیجانات شدید خود از رنگ َ های تند و اشکال ک َجوش )معوج( و خطوط زمخت بهره میگیرد. دورۀ شکلگیری این مکتب از حدود سال ۱۹۱۰ تا ۱۹۳۵ میالدی بود ولی در کل این شیوه از گذشتههای دور با هنرهای تجسمیهمراه بوده و در دورههای گوناگون به گونههایی نمود یافته است. اکسپرسیونیسم بین سالهای 1905و 1930 ، جنبش مسلط هنری در آلمان بود و رهبری آن را هنرمندان همبسته با گروه پل و سوار آبی بر عهده داشتند. هنرمندان برجسته: جیمز انسور، ادوارد مونک، امیل نولده رمانتیسیسم، تخیل گرایی Romanticism رمانتیسیسم، مهمترین جنبش هنری و ادبی قرن 19 است، که در تقابل با خردگرایی نئوکالسیک، در انگلستان و آلمان مطرح شد. هنرمندان این جنبش، با استفاده از رنگها و خطوط دروننما و با هویتی خردگریز، سعی در بیان احساسات و هیجانات خود دارند. مهمترین مرکز تولید آثار تجسمی رمانتی سیسم، انگلستان است. شعار هنر برای هنر، اولین بار توسط پیروان این مکتب )و پس از آنها توسط پیروان مکتب سمبولیسم( مطرح میشود. هنرمندان برجسته : جان کاتمن، جان کنستابل، ویلیام ترنر، اوژن دالکروا ، تئودورژریکو، فریدریش، گویا، ویلیام بلیک، فرانسوا رود )با اثر معروف المارسیز( آبستره )هنر انتزاعی( Art Abstract در اوایل قرن بیستم تغییر و برخورد اندیشهها در هنر اروپا موجب طرد بازنمایی طبیعت مشهود گشت و هنر را به سوی انتزاع هدایت کرد. انتزاع در هنر، زبده گزینی از طبیعت معنا میدهد و روشهای گوناگون دارد. در این میان دو گرایش عمده را در جهتگیری هنر انتزاعی میتوان شناسایی کرد: 1ـ روشـی که وجـه عاطفی و احسـاس برانـگـیـز رنـگ و فـرم ریـتـم غـالـب دارد )آثـار واسـیلی کانـدینسـکی( و اکسـپوسـیونیسـم انتـزاعی از آن منـشعب شـده است )Experssionism    Abstract.) 159 مرگ اسکندر ـ شاهنامه ایلخانی ـ تبریز 2ـ هماهنگی نظام هندسی اشکال و رنگ به صورت انتزاعی است )آثار پیت موندریان( 1 assembelage اسمبالژ 2 Collage کالژ آرنوو nouveau Art جنبشی منشعب شده از سمبولیسم به مرکزیت انگلستان که پیروانش با استفاده از صور گیاهی پر پیچ و تاب، با تأكيد بر جنبههای تزیینی و معماري، بهصورت سادهشده اجرا نمایند. مهمترین آثار این جنبش در قالب لیتوگرافی وحکاکی ایجاد شدند. هنرمندان برجسته: ویلیام موریس، گوستاو مورو، آلفونس موشا مکاتب نگارگری: مکتب سلجوقی ویژگیهای این مکتب عبارتند از: رنگهای روحی و شفاف، رعایت ترکیببندی به صورت انباشته و روی هم، قلمگیری مشکی در مرز پیکرهها. مکتب اوليه تبريز )ایلخانی( با حاکميت مغوالن بر ايران که گسترۀ امپراطوري آنها بسيار وسيع بود، نقاشان ممالک متفاوت از جمله چيني، بيزانسي و ايراني از هم تأثير پذيرفتند، عالقۀ وافر مغوالن به نقاشي چيني باعث رواج عناصر نقاشي چيني درايران شد. در اين دوره با مرکزيت تبريز، مکتبي در ايران پا گرفت که به مکتب اوليه تبريز معروف گرديد. اين مکتب آميزهاي از عناصر چيني، بيزانسي و ايراني است. از آثار مهم این مکتب شاهنامه ایلخانی )دموت( میباشد. ويژگيهاي اين مکتب: ـ ساماندهي عناصر در کادر افقي 1 .به صفحۀ 18 رجوع شود. 2 .به صفحۀ 18 رجوع شود. 160 کارگاه هنر 2 زال و سیمرغ ـ تأثيرات نقاشي چيني دورۀ تانگ و سونگ ـ واقعگرايي و دقت در طراحي مضامين ـ استفاده از رنگ نقرهاي به مقدار زياد ـ نمايش توأم فضاي داخل و خارج )فضاي همزماني( ـ عناصر تصويري تيرهتر از پس زمينه ـ عدم قرينهسازي در ترکيببندي ـ ترکيببندي عناصر به صورت دسته دسته در چند سطح ـ تنوع و وسعت رنگي و تداوم بهکاربردن رنگ تخت و خطوط کنارهنما نگارگران برجستۀ مکتب: احمد موسي، خواجه عبدالحي، اميردولت‌يار، خواجه شمسالدين آثار مهم مکتب: منافع الحيوان، جامع ‌التواريخ، ابوسعيد نامه نکته: مجلسسازي، شيوۀ نوين توسط احمد موسي در اين دوره ابداع شد و وجه مشترک نگارههاي مکتب اوليه تبريز عناصر تيرهتر نسبت به پس زمينه ميباشد. مکتب بغداد – تبريز )جاليري( در انتهاي حکومت ايلخاني با مرکزيت شهر بغداد، هنرمندان تصويرگر با تلفيق دستاوردهاي مکاتب بغداد، تبريز يا مغولي و شيراز مکتبي را ايجاد نمودند که بعدها به مکتب جاليري يا مکتب بغداد – تبريز معروف گشت. ويژگيهاي مکتب: ـ اختصاص یک صفحه کامل به نگارگری ـ استفاده از تعداد محدود پيکرهها ـ ايجاد فضاي بيکران ـ نمايش طبيعت شاعرانه ـ وسعت و تنوع رنگي ـ ايجاد اسلوب نوين در نمايش عناصر معماري ـ طبيعتپردازي ـ گزينۀ رنگي )رنگ پردازي( نگارگران برجسته مکتب: جنيد بغدادي با تخلص سلطاني آثار مهم مکتب: ديوان خواجوي کرماني 161 ضمائم مکتب شيراز عدم هجوم مغوالن به شيراز و بازسازي آن باعث گرديد شيراز نيز مانند تبريز تبديل به يک مرکز هنري در دورۀ ايلخاني گردد و تا دوره تیموری نیز ادامه یافت. هنرمندان شيراز سعي در حفظ سنتهاي هنر تصويرسازي ايراني داشتند. نکته: مهم ترين وجه تمايز مکتبي که در شيراز شکل گرفت با مکتب تبريز حداقل تأثیرپذیری از عناصر بيگانه )چين و بيزانس( بوده است. ويژگيهاي مکتب: ـ الگو برداري از مکتب سلجوقي ـ سادهگرايي ـ استفاده از افق بلند و رفيع ـ عدم توجه به منظره پردازي ـ توجه و تأکيد بر موضوعات انساني و زندگي انسان ـ استفاده از کتيبه در فضاي تصوير آثار مهم مکتب شیراز مقارن با دوره تیموری: مونساالحرار، خاورنامه )قديميترين نسخۀ مکتب( شاهنامۀ ابراهيم سلطان، گلچين اسکندر سلطان، شاهنامۀ قوام الدين حسن مکتب هرات اواخر قرن هشتم با شکلگيري مکتب هرات عناصرچيني و بيزانس از نگارگري ايراني حذف گرديدند و اين مکتب به غناي ناب ايراني نزديک گرديد. ويژگيهاي مکتب: ـ غني شدن رنگها ـ ترکيببندي منسجم بر اساس دايره ـ روايتگري و توصيفي ـ ايجاد حاالت رواني در پيکرهها ـ تأکيد و تمرکز بر شخصيت اصلي تصوير ـ اندازه بر اساس مقام ـ رقم زدن نام هنرمند شیرین در حال آبستن کردن و نظاره خسرو ساختن کاخ خورنق، بهزاد 162 کارگاه هنر 2 بارگاه کیومرث، سلطان محمد نگارگران برجسته مکتب: روح اهلل ميرک، ميرخليل، موال علي مصور، کمالالدين بهزاد. آثار مهم مکتب: معراجنامه، شاهنامۀ بايسنقري، کليله و دمنۀ بايسنقري. نکته: شاهنامۀ بايسنقري شاهکار مکتب اوليۀ هرات است. حضور کمالالدين بهزاد در اين عصر باعث تحوالتي درنگارگري ايران گرديد که گاه خود در مکتبي مجزا بررسي ميگردد. بهزاد را سردمدار واقعگرايي در نگارگري ايراني ميدانند و نخستين تک چهرهسازي توسط بهزاد ايجاد شده است. از جمله تحوالت ايجاد شده توسط بهزاد: ـ نوآوري در مضامين و موضوعات به ویژه انسان ـ نوآوري در تکنيک و اسلوب مکتب تبریز صفوي ويژگيهاي اين مكتب عبارتند از: ايجاد عامل تحرک در پيکرهها، تنوع در ترکيب بندي، ايجاد فضاي آرماني، پوشش سر اشخاص به صورت کاله قزلباش. مكتب اصفهان »رضا عباسي« را پايه گذار اين مکتب میدانند. از ويژگيهاي ديگر اين مکتب ميتوان از نقاشي به صورت رقعه، استفاده از خطوط منحني، استفاده از حداقل رنگ و استفاده از حالت توصيفي و بياني خطوط نام برد. 163 واژهنامه A مجرد، انتزاعي، چكيده، چكيده كردن Abstract هنر انتزاعی art Abstract انتزاع Abstraction بی رنگ colour Achromatic رنگ آکریلیک Acrylic تصویر بعدی چیزی شبیه رنگ Afterimage رنگ پاش Airbrush رنگهای همخانواده colours Analogue کالبدشناسى Anatomy نقاشی متحرک ـ کاریکاتور cartoon Animated ضد هنر art ـ Anti آبرنگ، آب و رنگ، نقاشى آب و رنگى Aquarelle هنر دکو deco Art هنر برای هنر sake s’art for Art تاریخ هنر history Art هنرمند Artist B تعادل Balance هنر باروک *art Baroque ضمائم )برای مطالعه( اصول و قواعد طراحی design Basic 164 کارگاه هنر 2 شکلهای بنیادی shapes Basic اصول و قواعد هنرهای تجمسی elements visual Basic تخته اعالنات وآگهي‌ ها Billboard صحافی binding Book تصویرساز کتاب illustrator Book درخشندگى Brightness دوران مفرغ age Bronze قلممو Brush C خوشنویس Calligrapher خوشنویسی Calligraphy كرباس، پارچه مخصوص نقاشی، پرده نقاشی، بوم Canvas تصويرساز صحنه هاى مضحک و اغراق آميز، کاریکاتوریست Caricaturist سفال سازى Ceramics هنر حکاکی روی برنج یا مس Chalcography رنگ فام دار colour Chromatic گام رنگی scale Chromatic سبکباستانی )در ادبيات وهنر(، پيروی از سبك‌های‌يونان و روم، کالسیسیسم Classicism کالژ، تکهچسبانی Collage گردآوری، مجموعه Collection ارزش رنگی value Colour ترکیب بندی Composition گرافیک کامپیوتری graphic Computer هنر مفهومی art Conceptual خبره، کارشناس هنری Connoisseur ساختمان، ساختبندی Construction ساختار Construe هنر معاصر Art Contemporary تضاد، تباین Contrast 165 رنگ سرد colour Cool نقد Critic مکعب Cube D کوبیسم Cubism دادا Dada تزیین Decoration تزیینی Decorative طراحی Design طراح Designer بعد Dimension طرح Draw E رنگینه Dye هنر خاکی art Earth سه پایه نقاشی Easel پیکره Effigy هنر مصری art Egyptian پرکار Elaborate نشانه، آرم Emblem رنگ لعابی paint Enamel حکاکی Engraving چاپگر با سمه کار Etcher سبک اکسپرسیونیسم Expressionism F هنرمند اکسپرسیونیست Expressional لعابی Faience ددگری Fauvism انداموار، پیکرنما Figurative 166 کارگاه هنر 2 پيكر Figure هنرهای زیبا art Fine تخت، پهن، مسطح Flat هنر بومی art Folk شکل Form هنر قراردادی art Formal قالب، هيئت، قالب بندی كردن Format چهارچوب کار work Frame طراحی دست آزاد drawing Freehand عملکرد، تابع Function آينده گرائی Futurism G نگارخانه Gallery خاكستری Grey نقاشی برجسته نما روی شيشه به رنگ خاكستری Grisaille زمينه Ground H صنایع دستی Handicraft دست ساز made ـ Hand رنگهای هماهنگ colours Harmonious هارمونی، تطبیق، توازن، هم آهنگی، همسازی Harmony حکاکی Hatching سرصفحه، سرستون، موضوع Head عنوان گذاری، عنوان، سرصفحه، سرنامه، تاريخ و نشانی نويسنده Heading I شمايل، تمثال، تنديس Icon تجسم و نمايش عقايد و افكار و اجسام با تصوير Ideogram وهم گرائی، نقاشی از مناظر خيالی Illusionism تصويرسازی Illustration 167 تصویر Image سبکهنریامپرسیونیسم یا تئوری هیوم hume درباره ادراک، مکتب تجسم Impressionism طراحی صنعتی design Industrial رنگ شديد، قوی colour Intense روبهرو Interface هم ريخت Isomorphic L چاپ سنگی graph Litho منظره، چشمانداز Landscape بازپسين، پسين، آخر، آخرين شام supper Last حروف گذاری، عالمت گذاری باحروف Lettering خط Line ترکیب بندی خطی composition Linear M راه، روش، طریقه، شیوه Manner اطوار و اخالق شخصی، سبک بهخصوص، شیوه گرایی Mannerism حجم Mass دانشور، چيره دست، استاد Master جنس، ماده، مصالح Material كوچك‌، مینیاتور Miniature رنگهای ترکیبی colour Mixed آميزه، مخلوطی Mixture اصول امروزی، اصول تجدد، نوگرائی، نوين‌ گرائی Modernism طغرا، امضاء، حروف اختصاری Monogram تک رنگ Monotone قالب، كالبد، فطرت، الگو Mould نقاشی روی دیوار painting Mural افسانه، اسطوره Myth 168 کارگاه هنر 2 N گويندگی، داستان، داستان سرایی، توصيف، روایت Narration طبیعتگرائی، فلسفه طبیعی Naturalism بافت طبیعی texture Natural کالسیسم نو classicism ـ Neo اکسپرسیونیسم نو expressionism ـ Neo امپرسیونیسم نو impressionism ـ Neo وابسته به عصر حجر جديد، نوسنگي Neolithic هنر تمثيلى جدید، هنر اندامگرایی نو art figurative ـ Non O هنر عینی art Objected رنگ روغن paint Oil مات، غير شفاف، مبهم، كدر، شيشه يا رنگ مات Opaque شکل گشوده form Open هنر وابسته به بينايی Art Optical ترکیب بصری mixing Optical P سيم سرهم بندي، سيم رابط Patch الگو، حامی Patron بافت ریتمی، انگاره Pattern هنر ایران قبل از اسالم art Persian فلسفه هنر art of Philosophy فوتورئالیسم realisim Photo صورت‌ نگاري، تصويرنگاري، رمز نگاري Pictography مجسم كردن تصویر plane Picture پسا مدرنیسم modernismـPost رنگهای اولیه colours Primary پيشين، قديم، بدوی، انسان اوليه Primitive اصول و قواعد طراحی design of Principles 169 چاپ دستی Printmaking برش عمودی‌ ، نقشه برش نما ، عكس نيمرخ‌ ، برجسته Profile تناسب، نسبت، درجه ، سهم‌ ، قسمت Proportion اهرام‌ ، شكل هرم ساختن Pyramid R برجسته، ورآمده Raised واقع بين، تحقق گرای Realist رنسانس Renaissance ترجمه، تعبير، اندود بار اول Rendering تکرار Repetition اعاده، ترميم Restoration ضرب آهنگ Rhythm دارای وزن يا آهنگ Rhythmic خوشرنگی colour of Richness S مقياس فضا Scale Salon دست خط Script مجسمهساز Sculptor رنگهای ثانویه colours Secondary نیروی کار do Section استحكام سنج تار ابريشم Serigraph سریگرافی Serigraphy تاریک، تیره گی Shade شکل، سطح Shape نيمرخ‌ ، نيمرخ هر چيزی به رنگ سياه يا به رنگ يکدست Silhouette کنتراست باهم واقع شونده، همزمان contrast Simultaneous پيش طرح Sketch حجمي، سه بعدی Solid فضا Space 170 کارگاه هنر 2 تنديس، پيكره، مجسمه، هيكل، پيكر، تمثال، پيكرسازی Statue روش و سبک زندگی، طبیعت بیجان lifeـStill رنگ قوی colour Strong ساختار، سازه Structure روش و سبک Style سطح Surface سبک نگارش خيالی، سوررئاليسم، فراواقعيت گرائی Surrealism نشانه، نماد Symbol مكتب رمزي، نشان پردازي، نمادگرایی Symbolism V ارزش بصری Value ارزش بصری انگاره pattern Value ديد ، بينائی Vision هنرهای تجسمی art Visual ارتباط بصری communication Visual W رنگهای گرم colour Warm آبرنگ colour Water سنگينی‌ ، سنگ وزنه Weight 171 منابع و مآخذ آیت الهی، حبیب اهلل – هنر چیست؟، مرکز نشر فرهنگی رجاء ـ کیانی، محمد یوسف ـ تاریخ هنر معماری ایران در دوره اسالمی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها ـ گری، بازل – نقاشی ایران – مترجم، عربعلی شروه ـ انتشارات عصر جدید، چاپ اول 1369 ـ پوپ، آرتوراپهام ـ معماری ایران پیروزی شکل و رنگ ـ ترجمه کرامت اله افسر، انتشارات یساولی 1365 ـ پاکباز، روئین ـ دایرة المعارف هنر ـ انتشارات فرهنگ معاصر، چاپ سوم، تهران ١٣٨١ ـ پاکباز روئین ـ نقاشی ایران از دیروز تا امروزـ چاپ اول 1379 ـ بوکهارت، تیتوس ـ هنر اسالمیزبان و بیان_ ترجمه مسعود رجب نیا، سروش چاپ اول 1365 ـ د.ک.چینگ، فرانسیس ـ معماری فرم فضا و نظم ـ ترجمه زهره قراگزلوـ انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم 1373 ـ کالیر، گراهام ـ دید فرم فضاـ ترجمه مریم مدنی، انتشارات مارلیک، چاپ اول 1386 ـ ولکانوک، لوئیس ـ کمپوزیسیون ـ ترجمه مریم مدنی، انتشارات مارلیک، چاپ سوم 1387 ـ هافمن،ف آرمین ـ طراحی گرافیک ) تئوری و عملی( – ترجمه محمد خزایی، سید محمد آوینی، انتشارات برگ 1369 ـ مک گیالوی، کارولین ـ دنیای علمی و جادوئی موریس اشرـ ترجمه محمدرضا کشاورزی، انتشارات بهار ـ لیتل، استفان ـ گرایشهای هنری، ترجمه مریم خسرو شاهی، انتشارات کتاب آبان 1387 172 کارگاه هنر 2 ـ پیرنیا، محمدکریم و دکتر غالمحسین معماریان ـ سبک شناسی معماری ایران ـ نشر سروش دانش 1386 ـ کرایگ، جیمز و بروس برتون ـ سی قرن طراحی گرافیک – ترجمه ملک محسن قادری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی1382 ـ کن، بای شیالرـ نقاشی ایرانی ـ ترجمه مهدی حسینی، دانشگاه هنر 1378 ـ اِ. داندیس، دونیس ـ مبادی سواد بصری ـ ترجمه مسعود سپهر، سروش 1368 ـ میشل، جرج ـ معماری جهان اسالم تاریخ و مفهوم اجتماعی آن ـ ترجمه یعقوب آژند 1380 ـ برند، بارباراـ هنر اسالمی ـ ترجمه دکتر مهناز شایسته فر، انتشارات مؤسسه مطالعات هنر اسالمی1383 ـ تجویدی، اکبرـ نگاهی به هنر نقاشی ایران از آغاز تا سده دهم هجری ـ وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی1386 ـ اکبری، تیمور و پوریا کاشانی ـ تاریخ هنر و نقاشی و مینیاتور ایران ـ نشر سبحان نور 1388 ـ نامی، غالمحسین ـ مبانی هنرهای تجسمی ـ انتشارات توس، چاپ ششم 1387 ـ رید، هربرت – معنی هنرـ ترجمه نجف دریابندری، 1351 ـ هگل، فردریش ـ مقدمهای بر زیباییشناسی ـ ترجمه محمود عبادیان، 1363 ـ فیشر، ارنست ـ ضرورت هنر در روند تکامل اجتماعی ـ ترجمه فیروز شیروانلو 1348 ـ کاسیرر، ارنست ـ فلسفه و فرهنگ ـ ترجمه بزرگ نادرزاده 1360 ـ وزیری مقدم، محسن ـ شیوه طراحی – سروش 1366 ـ ونگ، وسیوس ـ اصول فرم و طرح ـ ترجمه آزاده بیداربخت و نسترن لواسانی، نشرنی ـ حلیمی، محمد حسین ـ اصول و مبانی هنرهای تجسمی، چاپ افست 1372 ـ ایتن، یوهانس ـ کتاب رنگ ـ ترجمه محمدحسین حلیمی ـ نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی1367 ـ گودرزی، مرتضی ـ روش تجزیه و تحلیل آثار نقاشی – نشر عطایی 1378 ـ آلیاتوف، م ـ تاریخچۀ کمپوزیسیون نقاشی ـ ترجمه نازلی اصغرزاده، نشردنیای نو 1372 ـ سمیع آذر، علیرضاـ اوج و افول مدرنیسم ـ مؤسسه فرهنگی پژوهشی نشر نظر 1388 173 ـ بورک فلدمن، ادموندـ تنوع تجارب تجسمی ـ ترجمه پرویز مرزبان، سروش 1388 ـ د.ک.چینگ، فرانسیس ـ اصول و مبانی طراحی ـ ترجمه فرهاد گشایش و محمد حسن اثباتی، انتشارات مارلیک 1386 ـ کربن،هانری ـ انسان نوری در تصوف ایرانی ـ ترجمه ـ آدامز، لوری ـ روششناسی هنرـ ترجمه علی معصومی، مؤسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر، چاپ اول 1388 ـ وتیز، گرهاردـ طراحی بیان خویشتن ـ نشر برگ 1368 ـ پاکباز، رویین ـ راهنمای مواد و اسلوبها )طراحی و نقاشی( – فرهنگ معاصر، چاپ اول 1385 ـ حسینی، سید مهدی ـ کارگاه هنر1( پیش دانشگاهی هنر(، کد 1423ـ چاپ سال 1378 ـ حسینی، سید مهدی ـ کارگاه هنر2( پیش دانشگاهی هنر(، کد 1423ـ چاپ سال 1378 ـ حسینی، عبدالمجید ـ مبانی هنرهای تجسمی)هنر فنی و حرفهای(، کد چاپ 1389 ـ راش، مایکل ـ رسانههای نوین در قرن بیستم ـ ترجمه بیتا روشنی، مؤسسه چاپ و نشر نظر نوبت اول 1389 ـ گودرزی، مرتضی ـ تاریخ نقاشی ایران از آغاز تا عصر حاضرـ سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها )سمت(، چاپ اول 1384 ـ میرزایی محمد، علی اصغرـ آشنایی با مکاتب نقاشی ـ فنی و حرفهای هنرـ کد 1/450ـ چاپ سال 1389 ـ هیداکی شی جی واـ همنشینی رنگها – ترجمه فریال دهدشتی شاهرخ – نشر کارنگ، چاپ اول شهریور 77 ـ امیدی، فریدون – کارگاه نقاشی – فنی و حرفهای )گروه هنر( رشته نقاشی، چاپ و نشر کتابهای درسی، کد 3721 ،چاپ سال 1385 ـ حسنپور، محسن ـ تصویرسازی – مؤسسه فرهنگی فاطمی، چاپ اول 1388 – ویلز، پوپلین – رنگدرمانی – ترجمه مرجان فرجی، نشر درسا، چاپ هفتم، 1389 174 کارگاه هنر 2 ـ ملکی، توکاـ هنر نوگرای ایران – چاپ و نشر نظر، چاپ اول 1389 ـ بختیاری فرد، حمیدرضاـ رنگ و ارتباطات، نشر فخرایکا، چاپ اول 1388 ـ نعمتالهی، میناـ استاندارد آموزشی نقاشی ـ انتشارات جهاد دانشگاهی اصفهان ـ الور، دیوید و استفان پنتاک ـ اصول و قواعد دیزاین ـ ترجمه آناهید حجازی اصل ـ اطالعات شناسنامهای برخی از آثار این کتاب در سایت دفتر تألیفو برنامهریزی آموزشهای فنی و حرفهای و کاردانش آورده شده است. ,Investigation Scientific of Art The. B.I.W, Beveridge ـ d.n) Books Vintage; York New( :York New. rev rd  3,Art Modern of History.H.H ,Arnason ـ 1986,Abrams. N Harry ,York New.ed.enl and. rev 4th,Art of History.W.H, Janson ـ 1991, Abrams. N Harry and   Images:  Explanation  visual.  R  Edward,  Tufteـ Narrative and Evidence, Quantities for Approach Dynamic A:color Creative.Faber,Birren ـ ,Reinhold Nostrad Van: York New. Designers and Artists 1961 :York New.color of use and Theory. Luigina, Grandis De ـ 1987,Abrams.N Harry .Basics color. Roth Richard and, Stephen, Pentak ـ 2003, Thomson /worth Wads: CA, Belmont serenth, Pentak Stephen, Laver.A David, Basics Design ـ 2010, book text American.Ed State Ohio, Ecologist Campus,” Students on Affects ـ .University Common).  “2002  (Optometry  Syntonic  of  Collegeـ “,Phototherapy Syntonic by Treated Symptoms .Optometry Syntonic of College the of Journal ـ 175 of Color The), “2005 (Services General of Department ـ Education Public in Excellence,” Learning SchoolInfrastructure TheImpactof). “1998 (Kenn, Fisherـ School,” Behavior and Outcomes Student on .Government Australian, Digest Issues ـ Buildings,” Factor Color The). “2005 (Leah, Garris ـ .Magazine Orange,” Standards Color). “2006 (Steven, Gertel ـ .Criteria Design Schools Public County for Color of Meaning The). “2007 (Natalia, Khouw ـ .Matters Color,” Gender ,Implications,” SeeingColor). “2002 (Barbara, Martinson ـ .Minnesota of University .psychology/Design/vthc/edu.bloomu.iit://http:   line on ـ htm 9 Education in Leadership for Center International ـ ,System Anthroposophical The), 1980 (Rudolph, Steiner ـ .Farb der Wesen Das ,Emotional Evokes Color). “2000. (F Antonio, Torrice ـ “,Responses Physical ,Daniel.W.C, Colour Through Healing.,Theo ,Gimbel ـ 1980 &Bear , Future the of Medicine: Light,Jacob, Liberman ـ .1991., Co :online, Assignment Colour). 2006 (Joe, Hallock ـ top#html.index/COM498/edu/com.joehallock://http /interior/dcd/dc/mil.af.brooks.afcee.www://httpـ pdf.colorPART1/indespubs _our/huntgoddis/com.geocities.www://http: Online ـ _school