سرو
سَرْو اَبَرکوه (نیز: سرو زرتشتی) یکی از آثار طبیعی ملی ایران است.
سرو ابرکوه٬ درخت سرو٬ سرو ابرقو٬ سرو
این درخت که در شهر ابرکوه (ابرقوه) قرار دارد یکی از پیرترین موجودات زندهٔ دنیا است. محیط تنهٔ این درخت در روی زمین یازده و نیم متر است و بلندای آن بین ۲۵ تا ۲۸ متر برآورد شده است.
حمدالله مستوفی در کتاب نزهت القلوب که در سال ۷۴۰ قمری تألیف شده دربارهٔ ابرکوه می‌نویسد: «در آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد…». دانشمند روس الکساندروف، عمر این سرو را بیش از ۴٬۰۰۰ سال می‌داند. برخی از افسانه‌ها، کاشتن آنرا به زرتشت نسبت می‌دهند و برخی نیز به یافث (پسر نوح)
سرو ابرکوه – یزد
مهدی نورعلیشاهی
نام انگلیسی: Abarkooh cypresses
نام فارسی : سرو ابرکوه
سرو ابرکوه در موقعیت جغرافیایی N310721 E531647 در استان یزد واقع است. گويند زرتشت ، چون موسم اسپند به ابرکو رسيد ، با دست خود بذر سرو بر اين دشت فشاند و بر مردمان نويد داد که درختی در آن ميان بماند تا ببيند درفش ، فرزندش ، بهرام ، پادشاه صبح دم رستاخيز را کوير ابرکوه را که درمي نوردي ، به پيرترين ساکن کويرهاي جهان خواهي رسيد. سرو 5هزار ساله ابرکوه را اگر مسن ترين موجود زنده جهان بناميم ، چندان به بيراهه نرفته ايم. در ايران باستان ، کاشتن درخت از اهميت بسيار بالايي در طبقات مختلف جامعه برخوردار بوده است. در نگاره ها و آثار باستاني مانند حجاري هاي دوره هخامنشي در تخت جمشيد، نماد درخت و به طور خاص ، سرو آورده شده است.
در فرهنگ زرتشتيان آمده است : سرو به دليل آن که درختي هميشه سبز است ، همواره در ايران اهميت خاصي داشته است و سرو 5هزار ساله ابرقو نيز که آن را سرو زرتشت مي نامند، نمادي از همين امر به شمار مي رود. غير از نگاره ها و حجاري ها در پارچه بافي ها هم به گونه اي گياه ، درخت و همان سرو خميده که بعدها در فرهنگ ايراني ترمه ناميده شده ، ديده مي شود. سرو ابرقو در ديگر هنرهاي ايراني نيز به چشم مي خورد. مينياتور بهترين مجال براي شناسايي اين درخت کهنسال است که به شکلي منحصر به فرد در آثار هنرمندان اين مرز و بوم جلوه کرده است. سرو ابرقو، اين نگين سبز کوير ايرانيان در تمامي جهان به عنوان نمادي از زندگي و زيبايي معرفي شده است.
اين در حالي است که در کشور ما بسياري حتي از وجود اين جاذبه مسلم گردشگري بي خبرند. چندي پيش ، دانشمنداني از ژاپن و روسيه پس از بازديد از سرو ابرقو عمر آن را تا 8000 سال برآورد کردند؛ اما الکساندر روف ، دانشمند روسي عمر اين درخت را ميان 4000تا 4500سال برآورد کرده است. حمدالله مستوفي هم در کتاب نزهت القلوب که در سال 740هجري قمري تاليف شده است ، درباره اين سرو آورده است : آنجا سروي است که در جهان شهرتي عظيم دارد. چنانچه سرو کشمير و بلخ شهرتي داشته و اکنون اين از آنها بلندتر و بزرگ تر است. حتي برخي مورخان پارا فراتر نهاده و معتقدند نهال اين درخت را يافث ، پسر نوح کاشته است. اختلاف نظر بسيار و درباره چند هزار سال سن اين زنده ترين موجود تاريخ دنيا هم نمي تواند از اهميت اين جاذبه گردشگري کشورمان بکاهد.
پيرترين موجود زنده دنيا با 25متر ارتفاع ؛ 18متر محيط و 5/11 متر اندازه دور تنه در قلب ايران آرام آرام زندگي مي گذراند. با اقداماتي نظير آفت کشي و آزادسازي حريم اين سرو تاريخي که سال گذشته از سوي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان يزد صورت گرفته است اکنون سرو 5هزار ساله ابرقو براحتي مي تواند نفس بکشد. نگين سبز کوير ايران اين روزها به بار نشسته است تا در عين کهنسالي نشانه ديگري از زايش و باروري به نمايش بگذارد. سرو کهنسال کشورمان نياز به مراقبت بيشتري دارد، شايد توجه بيشتر به اين جاذبه گردشگري در دل کوير ايران بتواند روزي آن را به عنوان قلب گردشگري تفريحي و يا حتي گردشگري علمي در ژرفاي کوير تبديل کند.
نگين سبز كوير ایران در انتظار مسافران
چتر کهنسال‌ترین موجود زنده دنیا بر سر مسافران ابرکوه
خبرگزاری مهر ـ گروه استانها: درخت سرو ۴۵۰۰ ساله در شهر ابرکوه واقع در استان یزد، پیرترین موجود زنده دنیاست و گردشگران داخلی و خارجی زیادی برای بازدید از آن به این استان و شهرستان سفر می‌کنند.
ابرکوه یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران است که در مرکز ایران و در محدوده استان یزد واقع شده و آثار باستانی بسیار زیادی از روزگاران گذشته در این مکان وجود دارد که این آثار نشان از وجود تمدنی کهن در این منطقه است و سرو کهنسال نیز صحه‌ای بر این ادعاست.
چندی پیش، دانشمندانی از ژاپن و روسیه پس از بازدید از سرو ابرکوه عمر آن را تا هشت هزار سال برآورد کردند اما الکساندر روف، دانشمند روسی، عمر این درخت را میان چهار تا چهار هزار سال برآورد کرده است.
حمدالله مستوفی هم در کتاب «نزهت القلوب» که در سال ۷۴۰ هجری قمری تالیف شده، درباره این سرو آورده است: «آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد. چنانچه سرو کشمیر و بلخ شهرتی داشته و اکنون این از آنها بلندتر و بزرگتر است».
حتی برخی مورخان پا را فراتر نهاده و معتقدند نهال این درخت را «یافث»، پسر نوح کاشته است.
اختلاف نظر بسیاری درباره چند هزار سال بودن سن این درخت، نمی تواند از اهمیت این جاذبه گردشگری و از شگفت‌انگیزی کهنسال‌ترین موجود زنده دنیا بکاهد.
سرو ۴ هزار ساله ابرکوه را اگر مسن‌ترین موجود زنده جهان بنامیم، چندان به بیراهه نرفته ایم زیرا در ایران باستان، کاشتن درخت از اهمیت بسیار بالایی در طبقات مختلف جامعه برخوردار بوده است همچنان‌که در نگاره ها و آثار باستانی مانند حجاری‌های دوره هخامنشی در تخت جمشید، نماد درخت و به طور خاص، سرو آورده شده است.
«گویند زرتشت، چون موسم اسپند به ابرکو رسید، با دست خود بذر سرو بر این دشت فشاند و بر مردمان نوید داد که درختی در آن میان بماند تا ببیند درفش، فرزندش، بهرام، پادشاه صبح دم رستاخیز را کویر ابرکوه را که درمی نوردی، به پیرترین ساکن کویرهای جهان خواهی رسید».
سرو نماد زايش و زندگی در فرهنگ اصيل ايرانی
در فرهنگ زرتشتیان آمده است: سرو به دلیل آن که درختی همیشه سبز است، همواره در ایران اهمیت خاصی داشته است و سرو چهار هزار ساله ابرکوه نیز که آن را سرو زرتشت می‌نامند، نمادی از همین امر به شمار می رود.
غیر از نگاره‌ها و حجاری‌ها، در پارچه بافی‌ها هم به گونه‌ای گیاه، درخت و همان سرو خمیده که بعدها در فرهنگ ایرانی ترمه نامیده شده، دیده می شود.
سرو ابرکوه در دیگر هنرهای ایرانی نیز به چشم می‌خورد، مینیاتور بهترین مجال برای شناسایی این درخت کهنسال است که به شکلی منحصر به فرد در آثار هنرمندان این مرز و بوم جلوه کرده است.
سرو ابرکوه، این نگین سبز کویر ایرانیان در تمام جهان به عنوان نمادی از زندگی و زیبایی معرفی شده است.
نگين سبز كوير ايران در انتظار مسافران نوروزی
پیرترین موجود زنده دنیا با ۲۵ متر ارتفاع، ۱۸ متر محیط و ۱۱٫۵ متر اندازه دور تنه در قلب ایران آرام آرام زندگی می گذراند و با اقداماتی نظیر آفت کشی و آزادسازی حریم این سرو تاریخی که سال گذشته از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد صورت گرفته است، اکنون این درخت کهنسال به راحتی می تواند نفس بکشد.
نگین سبز کویر ایران این روزها به بار نشسته تا در عین کهنسالی، نشانه دیگری از زایش و باروری به نمایش بگذارد.
این درخت کهنسال که به عنوان یکی از آثار ملی با شماره سه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، نوروز امسال در صحت و سلامت، در قلب شهر ابرکوه، آماده میزبانی از مسافران نوروزی است
