تاریخچه تخته چند لایی و سه لایی

تخته سه لایی

تاریخچه تخته چند لایی و سه لایی

تخته سه‌لایی

تخته سه‌لایی که تخته چند لایی هم خوانده می‌شود، فراورده‌ای صنعتی است که از چسباندن لایه‌های نازک چوب به همدیگر به شکل ورق تهیه می‌شود. برای ساخت این نوع تخته، کنده‌های چوب را به صورت لایه‌های نازکی برش می‌دهند، سپس این لایه‌ها را با چسب و تحت فشار به هم می‌چسبانند . تخته سه‌لایی ممکن است بیشتر از سه لایه داشته باشد ولی همواره تعداد لایه‌ها فرد است. برای ساخت این نوع تخته، هر لایه را برخلاف سمت رگه‌های لایه قبلی و عمود بر هم می‌چسبانند . این کار استحکام تخته را بسیار زیاد می‌کند . تخته سه‌لایی یکی از پرکاربردترین فراورده های چوبی در جهان است .

افزایش تقاضا برای محصولات چوبی و تخلیه جنگل های بکر باعث می شود تا بازار های جهانی به سمت محصولات جامد چوب برود . نخست تخته چند لایی و اخیرا تخته فیبر و نئوپان است که جایگزین قابل قبولی برای چوب و پوشش چوب مانند بود . نئوپان نیز از ذرات و خرده های چوب به اضافه چسب تشکیل می شود . اکثر اوقات چسب را با مواد افزودنی دیگر مخلوط می کنند . موادی مانند مواد ضد حریق ، مواد ضد رطوبت ، مواد ضد حشره و قارچ .

در تخته فیبر ها و نئوپان ها ذرات چوب را با سایر مواد سلولزی مانند الیاف گیاهی ، خمیر و مانند آن ترکیب می کنند مزیت قابل توجه تخته فیبر و نئوپان این است که آنها بسیاری از خواص تخته چند لایی را دارند اما نسبت به آنها در درجه پایین تر هستند ، چون از ضایعات تولیدی محصولات چوبی به وجود می آیند اما می توانند در طول و عرض مستقل مانند چوب برش بخورند .

هدف اصلی از این اختراع ، تولید و جایگزینی این محصولات به جای چوب است و خواصی مانند استحکام ، دوام و ثبات آن است . این چوب های تولیدی ( فیبر و نئوپان و …) از لحاظ عرض و ضخامت مختلف هستند . این چوب ها از لایه های مختلف و نازک چوب و ضایعات آن به صورت ورق ورق تشکیل می شود ، سپس با چسب های مورد نیاز این ورق ها به روی هم انباشته و تحت فشار قرار می گیرند و تشکیل می شوند . این تخته ها از لحاظ خم شدن و مقاومت کششی نقاط قوت فراوانی دارند .

در مقابل تخته چند لایی و سه لایی ، این تخته ها در ابتدای تولید سطح زبر و خشنی دارند ، اما بعد از سنباده زدن و روکش کردن آنها بسیار تزیینی می شوند . از تخته سه لا و تخته فیبر برای استفاده به عنوان مصالح کف سازی داخلی و خارجی و پانل های دیواری و برنامه های کاربردی دیگر که در آن از تخته های نسبتا نازک مورد نیاز است استفاده می شود . در استفاده جدید از ترکیبات چوب مثل فیبر و نئوپان و …. در تولید تخته ضخیم ، تیر ها و در محصولات چوبی دیگر به کار می رود . این کار به منظور حفاظت از منابع چوب و جنگل های بکر است .

مطابق این اختراع خرده چوب چند لایه تشکیل شده از یک بخش هسته و حداقل دو لایه قابل ملاحظه از پیوند رشته چوب و حداقل یک لایه پوشش بیرونی که بخش اصلی سطح بیرونی را تشکیل می دهد . رشته چوب در هر یک از لایه هسته ای با طول آنها در جهت موازی است ، علاوه بر این لایه های مجاور به صورت عمود بر روی آنها قرار گرفته اند در نتیجه یک لایه با رشته های ساختار هسته ای تشکیل داده اند و این رشته چوب ها در ابعاد متوسط هستند .

لایه ای از ذرات چوب نا منظم با اندازه های مختلف در عرض و ضخامت تولید می شوند . این ذرات چوب در عرض و ضخامت کمتر از 50 میلی متر می باشد . با افزایش سطح تماس در بین لایه هسته و لایه پوسته یک پیوند بسیار بالای در بین این لایه ها به وجود می آید . لایه چسب به عنوان یک لایه قوی بین لایه های سطحی قرار می گیرد .

تخته چند لایی دارای استحکام ، دوام و ثبات بالایی است ، علاوه بر خزش ، انبساط و انقباضی که وجود دارد در این چوب ها اکثرا بی اثر است ، به دلیل مقاومتی که دارند و فشاری که به آنها در هنگام تولید وارد می شود . به منظور تسهیل در تشکیل پیوند قوی بین ذرات چوب و چسب استفاده شده در بین آنها ترجیح داده شده که از لایه های مختلف استفاده  یک شود .

برای اولین بار یک حصیر چند لایه ذرات چوب پوشیده شده از چسب با لایه دیگر پیوند خورد و تحت فشار قوی و حرارت بالا قرار گرفت تا لایه ها به هم بچسبند . سطوح این چوب های تولیدی همیشه صاف و یک دست نیست بلکه بعد از تولید باید سنباده زده شود ، توسط ماشین آلات مختلف برش زده شود و سپس روانه بازار شود .

هر یک از ورق های چوبی یک تخته چند لایی را لایه می نامند که ممکن است یک تکه باشد یا دارای قسمت های جداگانه باشد . لایه خارجی که شامل دو سطح بیرونی است که بیرون سطح تخته را می پوشاند و معمولا از لایه های مرغوب و تزیینی است . لایه مرکزی که همان هسته است که در وسط لایه ها قرار می گیرد که از یک یا چند ورقه روکش به هم چسبیده درست شده است .

اغلب این لایه ها کم عرض و درجه دو هستند . گاهی ممکن است این لایه مرکزی از چند قطعه چوب طویل ( طول تخته ) و باریک ( عرض تخته ) که به وسیله چسب به هم متصل می شوند تشکیل شود . این لایه مرکزی ممکن است از تخته خرده چوب ، تخته فیبر ، چوب پنبه یا اسفنج فشرده باشد . لایه میانی بین لایه مرکزی و خارجی قرار دارد و بیشتر نقش مقاومت را ایفا می کند . این لایه ها در تخته های چند لایی بیش از سه لا وجود دارند .

گونه چوب های مورد مصرف در تخته چند لایی به طور کلی در صنعت ایران وجهان عبارتند از :

راش ، افرا ، توسکا ، گردو ، گونه های پهن برگ مانند سامبا ، آکومه ، آکاژ و …

گونه های متداول در جهان عبارتند از : دوگلاس ، پیسه آ ، ساپن و اکالیپتوس است .

این چوب های ترکیبی در ساخت منازل مسکونی ، جعبه های بسته بندی ، اسباب و اثاثیه ، سقف ، پشت بام ، کف و سالن های ورزشی استفاده می شود .

تبدیل چوب به لایه های نازک و سپس چسب زدن و قرار دادن آنها بر روی یکدیگر از لحاظ اقتصادی و جلوگیری از اسراف در مصرف چوب مورد توجه است . اولین کارخانه تولید روکش و تخته چند لایه در سال 13444 هجری شمسی در رشت آغاز به کار کرد و در حال حاضر اکثر کارخانه جات صنایع چوب اقدام به تولید تخته چند لایی و روکش کرده اند .

موارد مصرف تخته چند لا در کار های ساختمانی مثل دیوار ها ، سقف و پوشش کف استفاده می شود و در کارهای صنعتی به عنوان عایق صوتی ، حرارتی و الکتریکی استفاده می شود ، مخصوصا در هواپیما سازی ، سالن های صدا برداری و واگن سازی در راه آهن .

تخته های چند لایی دارای ضخامت 3 الی 18 میلی متر می باشند و تعداد لایه ها حتما فرد است . برای اتصال لایه ها از چسب اوره فرمالدئید با غلظت 62 % ( مواد جامد ) استفاده می شود .

اگر تولید تخته چند لایه ضد آب مد نظر باشد در آن صورت از چسب فنل فرمالدئید استفاده می شود . مهم ترین چوب هایی که در کشور جهت تولید تخته چند لایی استفاده می شود ، صنوبر ، راش و ملچ است . با ارزش ترین تخته سه لایی ها از چوب درختان سخت چوب ساخته شده است مثل درختان بلوط ، توس و هامون که دارای چوب سخت هستند . تخته سه لایه هایی که با نرم چوب هایی مانند چوب درخت سرو و کاج هستند ارزان ترند و دوام و استحکام کمتری دارند . تخته سه لایی ارزان با خمیر نشاسته ، چسب حیوانی یا کازبین به هم چسبیده شده است . مقاومت این چسب ها در برابر آب کمتر است و انواع مرغوب تر با رزین چسبانده می شود .

مزایا : کاهش هم کشیدگی و واکشیدگی و افزایش مقاومت مکانیکی ، کاهش رطوبت پذیری به دلیل لایه نازک چسب که مقاوم در برابر آب است . خصوصیاتی مانند عایق حرارت ، عایق صوت ، عایق جریان برق و دفع ضربه دارند . این تخته ها در طول و عرض برابر بوده و در مقابل شکاف پذیری و تغییر شکل مقاومت بالایی دارد . وزن آنها در شرایط خشک و مرطوب ثابت می ماند . می توان به راحتی آن را سوهان زد ، سوراخ کرد ، سنباده کرد ، رنگ کرد و چسباند . قابل باز یافت هستند و به محیط زیست آسیب نمی زنند .

معایب : ممکن است در هنگام پرس لایه ها به دلیل هم ضخامت نبودن و یا رطوبت زیاد موجب تاب خوردگی و پیچیدگی شوند . اگر چوب به کار رفته دارای گره باشد از لحاظ رنگ با دیگر قسمت ها متفاوت است و باعث افت کیفیت تخته چند لایی می شود . اگر ترک روی تخته عمیق باشد منجر به شکاف سطح می شود . ممکن است دارای پوسیدگی باشد یا سطح رویه دارای بر آمدگی باشد.

انواع تخته چند لایی عبارتند از :

تخته لایی دراز تار که جهت الیاف سطح خارجی آن موازی طول تخته است .

تخته لایی پهنا تار که جهت الیاف سطح خارجی موازی عرض تخته است .

تخته لایی متعادل که لایه های قرینه نسبت به لایه های مرکزی دو به دو از یک گونه و با یک ضخامت باشد .

تخته لایی مطبق که تمام لایه ها موازی با الیاف خارجی است .

تخته لایی اختر تار که طوری روی هم قرار می گیرند که الیاف آن به شکل ستاره در می آید .

تخته لایی قالبی که در اثر فشار به شکل معین در می آید و مسطح است .

تخته لایی همگن که همه لایه های آن از یک نوع چوب است .

تخته لایی نا همگن که همه لایه آن از یک نوع نیست و به گونه های مختلف است .

انواع تخته سه‌لایی

با ارزش ترین تخته سه‌لایی ها از چوب درختان سخت‌چوب ساخته شده‌اند . درختانی مانند بلوط، توس، ماهون و … دارای چوب سخت هستند . تخته سه‌لایی هایی که با نرم‌چوب مانند چوب انواع سرو و کاج ساخته می شوند، ارزان‌ترند و دوام و استحکام کمتری دارند . تخته سه‌لایی های ارزان ممکن است با خمیر نشاسته، چسب حیوانی یا کازیین به هم چسبانده شده باشند. این چسب‌ها در برابر آب پایداری کمتری دارند. انواع مرغوب‌تر با رزین چسبانده می شوند.

 

منایع :

وب سایت ویکی پدیا

وبسایت تبریز صنعت 

جنگل‌داری

فهرست کشورها بر پایه مساحت جنگل‌ها
جنگلبانی
محیط‌بان
روز درخت‌کاری

گونه‌ها
آگروفارستری
جنگل‌داری پایدار(انگلیسی)
جنگل‌کاری طبیعی
جنگل‌داری زیستی(انگلیسی)
جنگل‌داری مصرفی(انگلیسی)
جنگل‌داری مایکوریزی(انگلیسی)
جنگل‌سازی(انگلیسی)
جنگل‌داری آنالوگ(انگلیسی)
جنگل‌داری شهری(انگلیسی)
رده:جنگل‌داری جهانی(انگلیسی)

بوم‌شناسی جنگل و
مدیریت جنگل
جنگل‌کاری(انگلیسی)
درخت‌کاری
آتش‌سوزی مصنوعی کنترل‌شده
درخت‌شناسی
تُنُکی زیستی(انگلیسی)
اکولوژی آتش(انگلیسی)
جنگلانفورماتیک جنگل‌داری(انگلیسی)
مدیریت یکپارچه آفت در جنگل(انگلیسی)
ظرفیت جنگل(انگلیسی)
قوانین جنگلداری(انگلیسی)
جنگل نخستین(انگلیسی)
آفت‌شناسی جنگل(انگلیسی)
حفاظت از جنگل(انگلیسی)
بازسازی جنگل(انگلیسی)
جنگل ثانویه(انگلیسی)
جابجایی جنگل‌ها(انگلیسی)
چوب تصدیق شدهاستاندارد ثابت‌سازی کربن(انگلیسی)
برنامه حمایت از صدور گواهی جنگل‌ها(انگلیسی)
پیش گامان در حفاظت و نگهداری در سیستم جنگل داری
قانون کربن وودلند(انگلیسی)
باغبانی علمی
آی-تری(انگلیسی)
بازجنگل‌کاری
پرورش جنگل(انگلیسی)
مدیریت پایدار جنگل(انگلیسی)
درخت
اندازه‌گیری (درخت)(انگلیسی)

جنگل‌داری و زیست‌بوم
باران اسیدی
ترسیب کربن
ریشه‌کنی منطقه‌ای (جنگلبانی)(انگلیسی)
جنگل‌زدایی
خدمات زیستی (جنگلبانی)(انگلیسی)
خشکیدگی جنگل(انگلیسی)
خردشدن جنگل(انگلیسی)
چوب‌بری انتخابی(انگلیسی)
چوب‌بری غیرقانونی(انگلیسی)
گونه‌های مهاجم
پیمان کاهش جنگل‌زدایی(انگلیسی)
جنگل‌کاری با کشت متغیر(انگلیسی)چیتمن(انگلیسی)
زمین‌سازی با جنگل‌سوزی (جنگلبانی)(انگلیسی)
زغال‌سازی با درختان جنگلی(انگلیسی)
سودژبروک(انگلیسی)
بازیافت چوب(انگلیسی
آتش‌سوزی جنگل
گونه‌های مهاجم در جنگلبانی(انگلیسی)

صنعت چوب
Coppicing
Forest farming
Forest gardening
درخت‌بری
ساختالوار
تخته سه‌لایی
صنعت کاغذ و خمیرکاغذ
sawmilling
Productbiochar
زیست‌توده
زغال
non-timber
روغن نخل
rayon
کائوچو
tanbark
Rail transport
Tree farm (Christmas trees)
چوبچوب صنعتی
fuel
mahogany
ساج (درخت)
خراطی

پیشه‌های جنگل‌داری
جنگلبانی
Forester
Arborist
Bucker
Choker setter
Ecologist
Feller
Firefighterhandcrew
hotshot
lookout
smokejumper
River driver
Truck driver
Log scaler
چوب‌بر (urban)
محیط‌بان
Resin tapper
Rubber tapper
Shingle weaver
Timber cruiser
Tree planter
Wood process engineer

جنگل‌های ایران
جنگل‌های ایران
جنگل‌های مختلط کاسپینی-هیرکانی
پناهگاه حیات وحش انگوران
پارک ملی گلستان
جنگل‌های حرای استان هرمزگان
جنگل حرا خور خوران
جنگل فندقلو
جنگل بلیران
منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما
جنگل پسته
جنگل‌های زاگرس
دره قلعه

درگاه جنگلبانی
در ویکی‌پروژهٔ جنگلبانی همکاری کنید
پرونده‌ها
فهرست مراکز پژوهشی جنگل‌داری(انگلیسی)
فهرست آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌های جنگل‌داری(انگلیسی)
فهرست نشریات جنگل‌داری(انگلیسی)
رده:جنگل‌داریرده:جنگل‌داری برپایه قاره(انگلیسی)
رده:جنگل‌داری بر پایه کشور
رده:آموزش جنگل‌داری(انگلیسی)
رده:رخدادهای جنگل‌داری(انگلیسی)
رده:تاریخ جنگل‌داری
رده:نوآوری‌ها در جنگل‌داری(انگلیسی)رده:سازمان‌های جنگل‌داری
رده:ابزارهای جنگل‌داری(انگلیسی)
رده:تجهیزات جنگل‌داری(انگلیسی)