بی پای پوش
می توان از کویر گذشت
اما …..
بی ستاره ، بی مهتاب هرگز
شرایط و ضوابط ساختمان رااز یاد نبریم
– آشنایی با رونداجرای پروژه های ساختمانی
اولین گامی که درباره اجرای هر پروژه عمرانی باید برداشته شود انجام فعالیت های فنی و اقتصادی مربوطه به پروژه می باشد به عبارت دیگر قبل از شروع عملیات اجرایی بررسی ها وشناساییهای لازم انجام می گیرد وبراساس نتایج به دست آمده نقشه های اجرایی تهیه وعملیات ساختمانی اجرامی گردد.
-داشتن مشاور در کارهای ساختمانی
۱ـ گرداوری اطلاعات وانجام مطالعات پایه:شامل مذاکره وتبادل نظر با کارفرما وکسب اطلاع از نیازمندیهای فعلی و آینده پروژه ـ بازدید از محل وکسب اطلاع از عوارض طبیعی زمین ـ امکانات و تاسیسات زیربنایی موجود مانند آب . گاز . برق . فاضلاب و وضعیت آبهای زیرزمینی . دفع آبهای سطحی وجمع آوری اطلاعات و ویژگی های اقلیمی و غیره .
۲ـ بررسی وشناسایهای کلی کالبدی و ضوابط و مقررات : شامل جمع آوری اطلاعات درباره معماری سنتی ومعماری جدید رایج در محل اجرای پروژه و وضعیت ساختمانهای موجود در اطراف زمین محل اجرای پروژه ـ بررسی کاربری آینده زمینهای مجاورـ بررسی ومقررات شهرسازی و طرح های مصوب شهری موثردر اجرای پروژه است.
۳ـ بررسی و مطالعه در مورد مصالح ساختمانی و روشهای ساخت : شامل بررسی و تعیین انواع مصالح ساختمانی وتاسیساتی که در محل اجرای پروژه وجود دارد ـ جمع آوری اطلاعات مربوط به انواع مصالح ساختمانی و تاسیساتی که در محل اجرای پروژه وجود ندارد و بررسی روش تهیه آنها ـ بررسی سیستم اسکلت مناسب برای پروژه اعم از فلزی وبتونی و ……..می باشد.
۴ـ بررسی سیستم تاسیساتی و تجهیزات مورد نیاز این بخش شامل : تعیین فهرست تجهیزات لازم برای پروژه براساس بررسی مشخصات فنی تولیدکنندگان این تجهیزات وشرایط اقلیمی منطقه است .
۵ ـ برنامه ریزی کالبدی شامل : مطالعه ـ بررسی وتعیین نیازمندیهای فعلی پروژه ـ ارائه برنامه تفصیلی فیزیکی پروژه ـ ارائه نمودارهای ارتباط ساختمان ها در محوطه کلی و محل استقرار ساختمانها ـ مشخص کردن ارتباط افقی و عمودی هر یک از قسمتها در ساختمان ومقایسه گزینه های پیشنهادی از نظر فنی و اقتصادی ومعرفی گزینه برتر است .
۶ ـ تهیه طرح شماتیک و ارائه گزارش شامل : طراحی سیمای کلی ساختمان اجرای پروژه و نشان دادن تعداد طبقات – طرز قرارگرفتن آنها ـ راههای ارتباطی ـ تهیه پلان استقرار و تهیه نقشه های معماری به صورت شماتیک ـ پیش بینی مدت اجرای پروژه و برآورد تقریبی هزینه های انجام کار است .
” نکات مهم زیر در هنگام احداث واجرای پروژه ضروری می باشد ”
۱ ـ مطالعات تکمیلی
۲ ـ مطالعات وطراحی معماری
۳ ـ مطالعات و طراحی سازه
۴ ـ مطالعه وطراحی تاسیسات و تهیه مشخصات تجهیزات
۵ ـ تهیه نقشه های مقدماتی وگزارش مطالعات
۶ – انجام محاسبات فنی و تهیه نقشه های اجرایی
۷ – تهیه مشخصات فنی
۸ – تهیه برآورد هزینه اجرای پروژه
۹ – تهیه برنامه ریزی زمان بندی اجرای کار
۱۰ـ تهیه شناسنامه پروژه
۱۱ـ ارائه مدارک و گزارشها که شامل ( شناسنامه پروژه ـ دفترچه فنی ـ دفترچه ریز متره مقادیر )و مشخصات فنی عمومی و خصوصی است .
یکی دیگر از مشکلات ساختمان سازی در منطقه نداشتن آگاهی فرد از انجام دادن برآورد هزینه ها و تعیین دقیق مقادیر اجرای ساختمان است که در نیمه های راه اجرای پروژه به مشکل بر می خورد . در ذیل شرح و مشخصات و کارهایی که باید یک فرد مجری طرح آنها را رعایت کند آمده است.
یکی از مهمترین لوازم اجرای کارهای ساختمانی و پروژه های عمرانی – تهیه متره وبرآورد برای انجام کار است. اندازه گیری و تعیین دقیق مقادیر هریک از اجزای کار براساس نقشه های اجرایی و محاسبه مقادیر مصالح ـ تجهیزات – ماشین آلات مورد نیاز و محاسبه هزینه های اجرای کار که براساس مقادیر به دست آمده و هزینه های واحد مربوط به هر یک از اجزای کار به هر میزان که متره و برآورد انجام شده از دقت بالاتری برخوردار باشد امکان برنامه ریزی صحیح برای تهیه مصالح ـ ماشین آلات ـ تجهیزات و تامین به موقع منابع مالی برای اجرای کار بیشتر فراهم می گردد.
یکی ازدلایل عمده بروز مشکلات در روند اجرای پروژه ها یا کارهای ساختمانی و ایجاد وقفه در آنها و طولانی شدن زمان اجرای پروژه ـ عدم اعمال دقت لازم در متره وبرآورد اولیه کارها می باشد این موضوع باعث می شود که مجریان کار از مقادیر واقعی مصالح وتجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز بی اطلاع باشند ونتئانند به موقع آنها را فراهم سازنند بعلاوه در این حالت ـ از لحاظ مالی با مشکل مواجه می گردد وموجبات تعطیلی کار فراهم می آید.
تهیه برآورد اولیه هزینه اجرای عملیات به عهده مهندسان مشاوره پروژه یاساختمان است که می بایست مقادیر کارهای اجرای مختلف پروژه را تعیین ودر جدول های مربوطه منعکس کنند.
” ضرورت استفاده از وسایل مرغوب “
استفاده از تولیدات مرغوب در مرحله تجهیز ساختمان یکی از نکاتی است که از اهمیت زیادی برخوردار است . متاسفانه بخش بزذرگی از ساختمان های شهری به صورت ” بساز وبفروش ” ساخته می شوند که چندان تمایل به استفاده از تولیدات مرغوب ندارند که هر چیز را از ارزانترین نوع آن انتخاب می کنند به همین دلیل در این ساختمان ها بهره برداری معمولا هزینه بیشتری باید برای نگهداری تاسیسات خود بپردازند .
درحقیقت به همان اندازه که کالاهای نامرغوب تر استفاده شوند صاحبان ساختمان ها بعدها هزینه بیشتری متحمل می شوند ضمن آنکه رفع برخی معایب به آسانی مقدور نیست و انجام تعمیرات احتیاج به تخریب بخشی از ساختمان دارد که هزینه مضاعفی روی دست مالکان آنها خواهد گذاشت.تولید وسایل نا مرغوب علاوه بر اینکه مشکلات زیادی برای تولید کنندگان ـ که می کوشند تا کیفیت محصولات خود را در سطح بالایی تثبیتکنند ـ ایجاد می کند.
وجود محصولات نا مرغوب در بازار ـموجب آشفتگی می شود ودر نتیجه آنان نمی توانند در بازار رقابتی سالم داشته باشند از سوی دیگر بسیاری از سازندگان ساختمان های تک واحدی و یا آپارتمانهای کوچک قادر نیستند کالای مرغوب را از کالاهای نا مرغوب تشخیص و داده و در ضمن موجب بی اعتمادی مصرف کننده نسبت به تولیدات داخلی می شود . بنابراین برای حفظ مرغوبیت تولیدات داخلی باید تدابیر تازه ای به کار گفته شود تا کالاهای نامرغوب واغرد بازار نشوند . تدوین استاندارد های ملی برای این فراوردها یکی از راههای بهبود وضعیت موجود به شمار می آِید . بطور کلی استفاده از مصالح و تجهیزات مرغوب ـ یکی از راههای بهینه کردن سرمایه گذاری در ساختمان است .
“دشواری هایث تجهیز ساختمان “
گفته می شود که سفت کاری ساختمان ـ در مقایسه با مرحله نازک کاری بسیار سریع تر پیشرفت می کند . گرچه بخشی از نازک کاری هنوز به ادامه کار بنایی و مصرف مصالح ساتختمانی نیاز دارد اما تجهیز ساختمان ـ در واقع مرحله ای از نازک کاری است که منجر به کامل شدن ساختمان و آماده شدن آن برای بهره برداری مسکونی یا اداری می شود . همگام با پیشرفت هایی که در تولید و به کارگیری تجهیزات ساختمان ها ممکن شده است ـ تامسین رفاه بهخره برداران از ساختمان به تمهیدات تازه ای احتیاج پیدا کرده که هزینه بشسیار شسنگینی نیز به بار می آورد . بخش مهمی از قیمت تمام شده هر متر مربع ساختمان ـ در این قسمت هزینه می شود .دیگر تامین گرمای محیط ساختمان با روشهای سنتی مقدور نیست .
برای خنک کردن محیط نیز دستگاه های بزرگ لازم است که نصب آنها طول می کشد بنابراین تا نصب اغین تجهیزات و حتی وسایل سرویس ها – آشپزخانه ـ و کولر یا چیلر و رادیاتورها و شوفاژ و …… هنوز نمی توان کار راع تمام شده تلقی کرد . در تجهیز ساختمان در مرحله نخست ـ نسب سیستم های گرمایش و سرمایش است ـ بیشتر ساختمانهای بزرگ وکوچک هنوز با سیستم های سنتی – بخاری نفتی و گازی گرم می شوند اما کمتر ساختمان های بزرگ و مرتفعی را می توان با استفاده از سیستم های سنتی گرم یا خنک کرد . در این ساختمان ها هیچ گریزی از نصب سیستم های حرارتی مرکزی نیست . اما از این سیستم ها در ساختمان های کوچک تر هم در مرحله بهره برداری – علیرغم ارزانی نسبی سوخت ـ پر هزینه است .
خوشبختانه توسعه بهره گیری از لوله کشی گاز شهری طبیعی که امروزه بیشتر شهرهای کشور را تحت پوشش گرفته ـ تا حدی به این مشکل پایان داده است . دستگاههای حرارتی مرکزی جمع و جوری به بازار عرضه شده است که فضای بسشیار کوجکی را اشغال می کند و همانند آبگرم کن گازی معمولی کار می کند و نگهداری از آن نیز دردسر زیادی ندارد. دستگاههای خنک کننده نیز شامل طیف وسیعی از تولیدات پیچیده و ساده است . مهمترین دستگاه مورد استفاده که در سراسر مناطق خشک مورد استفاده قرار می گیرد کولر آبی است که خوشبختانه از نظر تولید آن خودکفایی کامل وجود دارد و تمام قظعات آن در داخل کشور فراهم می آید .در حالی که دستگاههای خنک کننده پیشرفته وابستگی به خارج دارند در نتیجه هزینه استفاده از آنها بالا است.
” کوتاه کردن کار تجهیزات ساختمان “
با همه پیچیدگی هایی که در کار ساختمان وجود دارد ـ روش های تازه ای به وجود آمده است که توسل به آنها موجب کاستن از طول دوره تجهیز می شود . برای مثال کابل کشی کانالیزه و روکار نیروی برق میتواند پس از تکمیل نازک کاری انجام شود – بدون اینکه نیازی به تخریب روی کار باشد -استفاده از چسب در کاشی کاری نیز هم هزینه کمتری دارد و هم به تکمیل ساختمان ـسرعت می بخشد استفاده از تکنیک های تازه سیاختمان از هزینه می کاهد .به این ترتیب با استفاده از قطعات پیش ساخته و حتی انجام کابل کشی برق – در زمان بسیار کوتاه تر و پس از مرحله نازک کاری – مقدور شده است . در این روش کانالهای پیش ساخته ای در ساختمان به کار گرفته می شود که قابلیت انعطاف زیادی دارد و هر نوع انشعابی به آسانی قابل نصب است وبرحسب نیاز در زمان بهره برداری می تواند دسترسی به نیروی برق را درهر نقطه ای از ساختمان بدون هزینه اضافی انجام داد.
یکی از مدیران کارخانه تولید سیستم های روشنائی می گوید که متاسفانه در مورد تامین روشنائی ساختمان ـ در زمان طراحی انجام نمی شود و همه ی کارها به بعداز تکمیل ساختمان موکول می شود البته به همین جهت تامین روشنائی استاندارد ـ بهداشتی و مطلوب با مشکل روبه رو می شود البته در سیستم های دو کاره می توتن این کار را در مرحله تجهیز ساختمان نیز انجام داد . این سیستم ها موجب می شود که دسترسی به روشنائی در هر جای ساختمان عملی شود.
” آماده سازی نهائی ساختمان “
آماده سازی نهائی ساختمان – خود از پشتیبانی یک مجموعه ی بزرگ صنعتی برخوردار است . واحدهای صنعتی بسیاری سرگرم تولید مواد ـمصالح و اقلامی هستند که در این مرحله کابرد دارد برای مثال : سیستم های گرمایش و سرمایش – که بخش اصلی آن در جریان نصب آبرسانی و شوفاژ در مرحله پیشین ساختمان تعبیه شده است . احتیاج به تکمیل دارد. نصب تاسیسات حرارتی مرکزی از کارهایی است که معمولا در این مرحله قرار می گیرد . پوشش بیرونی دیوارها – نصب کف پوش ها اعم از پارکت و موکت – طراحی فضای داخلی -دکوراسیون – سیستم های ارتباطی و حتی سیستم برق رسانی نیز امروز در مرحله آخر انجام می گیرد.
“عایق کاری ساختمان – مهم و کارساز ”
جلوگیری از اتلاف انرژی بویژه درساختمان های مرتفع ودر شرایط جغرافیایی متنوع ـ از اهمیت بیسارزیادی برخوردار است در حقیقت با این کاراستفاده از ساختمان هزینه بیشتری در جریان بهره برداری ایجاد نخواهد کرد . جلوگیری از اتلاف انواع انرژی حرارتی و برودتی ونیز سرایت صدا با بخش های مختلف ساختمان – یکی از زمینه های اصلی استفاده از عایق های مختلف است عایق کاری ساختمان علاوه بر کاستن از انرژی مورد نیاز برای گرم کردن و یا سرد کردن محیط – موجب می شود که از دستگاهها و تشکیلات محدودتری نیز بهره گرفته شود ودر جمع هزینه های نصب این دستگاهها را محدودتر کند .
” تجهیز ساختمان – فارغ از ضوابط ”
متاسفانه صنعت ساختمان در کشور امروز بیشتر به شکل ” بساز و بفروش ” است و به همین جهت ضوابط مناسبی برای این مرحله از کارهای ساختمان و نظارت بر آن انجام نمی گیرد. یکی از کارشناسان که سالها در کار نصب تجهیزات اساسی ساختمان تجربه دارد می گویید که اگر نگاهی به داخل ساختمانهایی که در دست ساخت و ساز هستند – بیندازیم خواهیم دید که اهمیت زیادی به ابعاد مهندسی تجهیز ساختمان داده نشده ودر یک کلام عملکرد ساختمان به صورت اغراق آمیزی تنها به پدید آوردن نهائی مناسب ختم نمی شود .مراحل تجهیز ساختمان از حفر چاه های مورد نیاز برای رفع فاضلاب ـ تا انتخاب و به کارلگیری سیستم های برقی – روشنایی ـتاسیسات تهویه و گرمایش و سرمایش را شامل می شود که در مرحله طراحی چندان جدی گرفته نمی شود وبر همین اساس در کمتر ساختمانی می توان سیستم های کارآمدی را برای برآوردن همه این نیازها مشاهده کرد.
بنابراین سامان بخشیدن به این بخش – نظام مهندسی ساختمان باید موضوع را بررسی کرده۹ و ترتیبی پیشنهاد کند که طراحی و اجرای تاسیساتو نصب تجهیزات نیز مانند سایر بخش های ساختمان بر مبنای دستوالعمل ها و نظارت دقیق انجام گیرد.
