صنایع دستی ایران؛ رنگین کمان تنوع ریشه در تاریخ قدیمی دارد
گره چوبی
کاشی های چوبی Girih ( گره ) در نتیجه اتصال قطعات چوبی رنگی به یکدیگر است که دارای زاویه های هندسی خاص برای ایجاد اشکال و حجم های مختلف هستند . قطعات با زبان و شیار به هم متصل می شوند و طرح های هندسی بزرگتری ایجاد می کنند .
پنجره گره چینی
منبت روی چوب
معرق
هنر منبت كاری یا خاتم کاری شامل قرار دادن ، چسباندن روی سطح چوبی یا پلی استر ، قطعات نازك ( تسه یا رولپلاك ) ، چوب یا مواد دیگر برای ایجاد یك تصویر تزئینی است . رولپلاک ها باید شکل دال های نازک داشته باشند ، مانند روکش که سپس با استفاده از تکنیک منبت کاری یا برجسته کاری برش داده می شود و با احتیاط زیادی انجام می شود ، زیرا هرچه برش دقیق تر باشد ، فضای خالی کمتری بین رولپلاک باقی می ماند . تکنیک منبت یکی از گسترده ترین صنایع دستی ایران است .
تمام مواد جامد مجاز هستند مانند : چوب ، فلز ، مروارید و غیره .
کلمه Moaragh به معنی ” قطعات ” است . قدیمی ترین نمونه معارق کاری از کاوش های باستان شناسی شهر سوخته ( به اصطلاح شهر سوخته ) واقع در منطقه جنوب شرقی ایران ناشی می شود . یک شانه چوبی تزئین شده با نقوش هندسی مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد در اینجا یافت شد . با توجه به اینکه چوب در شرایط طبیعی به راحتی خراب می شود ، هیچ یافته دیگری یافت نشد . از این رو نمونه های دیگر معارق کاری کاملاً جدید است مانند نقاشی تزئین شده با نقاشی دو شوالیه سال 1943 که به استاد احمد – رعنا منسوب شده است . تکنیک معارق کاری همچنین برای تزئین درهای ساختمانهایی مانند درب ورودی ساختمان فعلی وزارت آموزش و پرورش در تهران که مربوط به دوران قاجاریه است و در ضلع شمال غربی ساختمان واقع شده است ، استفاده می شود . دارای ارتفاع 4/5 متر و عرض 3 و در بالای درب یک قوس نیم دایره وجود دارد . هر طرف به 3 قسمت مربع تقسیم شده است : قسمت فوقانی از شیشه ساخته شده است ، در حالی که دو قسمت دیگر از چوب با تزئینات مطابق با روش معارق کاری با نقوش انتزاعی گل به نام ” eslimi ” ( اسلیمی ) ساخته شده است . این ها نتیجه ترکیبی از قطعات رنگارنگ چوبی است که به اشکال مختلف بریده شده و در سطح چوبی بهم پیوند خورده است . علاوه بر چوب ، می توان از فلزاتی مانند طلا ، نقره و مس یا حتی استخوان های حیوانات و عاج استفاده کرد . این هنر معمولاً در نقاشی ها ، صندلی ها ، میزها ، تابوت ها و به ویژه در اشیا مصنوعی ساخته شده از چوب قابل مشاهده است . نوعی موج مرغ که در منطقه غربی ایران ، در شهرهای کردستان ، کرمانشاه و آذربایجان استفاده می شود ، Moaragh Nāsok kāri نام دارد که به معنی ” ظریف ، تصفیه شده ” است . این سبک بیشتر برای داشتن یک تصویر تزئینی روی تابوت های چوبی با نقوش هندسی استفاده می شود . گاهی اوقات ما ترکیبی از معارق کاری را با تکنیک منبت کاری می یابیم . ضخامت قطعات چوب در این حالت از 3 میلی متر بیشتر نیست و به همین دلیل آنها را معارق نازک یا نازک می نامند . نوع دیگر معارق نوعی ساخته شده روی سطح پلی استر سیاه است . لازم به یادآوری است که قدیمی ترین نوع معارق نوع چوبی بود .
بهترین مورد استفاده در این هنر چوب گلابی ، آبنوس ، توت و نخل است .
Monabat Kari (هنر منبت کاری چوب ایران ) چیست ؟
منبت کاری و مجسمه سازی
منبت کاری ( هنر منبت کاری )
منبت کاری شاخه ای از صنایع چوب است که به عنوان یک تکنیک هنری در نظر گرفته می شود . این شامل حکاکی روی چوب است و منبت کار کسی است که کنده کاری روی چوب را انجام می دهد . این یک کاردستی ایرانی است که قدمت آن به دورانی برمی گردد که بشر با ابزارهای تیز آشنا شده و شروع به بریدن چوب می کند . در ایران سابقه طولانی دارد و یادآور گذشته است . می توان ادعا کرد که تاریخ هنر منبت کاری ایران به اولین باری که ایرانی با چوب آشنا شد برمی گردد ، و این باعث می شود که تاریخ چوب از تاریخ منبت کاری جدا نشدنی باشد ، بنابراین ، منبت کاری برای رسیدن به حالت فعلی مسیری طولانی را طی کرده است . در حال حاضر ، این هنر یک فعالیت شایع در سراسر ایران است که شهرهایی مانند گلپایگان ، اصفهان ، شیراز ، آباده ، ملایر ، شاهرود و غیره پیشرو هستند .
منبت کاری چوب
یک اثر هنری منبت کاری چگونه ایجاد می شود ؟
تاریخچه استفاده از چوب در ایران
طبق تحقیقات و یافته های مورخان ، استفاده از چوب در ایران به دوران سنگ برمی گردد . استفاده از چوب برای ساختن خانه توسط مردم بومی ایران قبل از مهاجرت آریایی ها 4200 سال قبل از میلاد در نظر گرفته شده است . ایرانیان باستان از چوب برای ساختن ابزارهای مختلف استفاده می کردند و تکه های چوب به دست آمده در یکی از مقبره های شهرستان فسا در استان فارس 5000 سال گواه این واقعیت است .
در دوره تیموریان ، سبک منبت مغزی چوبی ادامه داشت و از نمونه های خوب این دوران ، می توان به دو دری متعلق به نیمه دوم قرن پانزدهم اشاره کرد که در موزه متروپولیتن حفظ شده است . در دوران زندیه و قاجار ، منبت کاری رو به زوال نهاد و قطعات کوچکتر مانند قاب آینه جایگزین ساخت درها و قطعات بزرگ منبت کاری شد .
چوبی که برای هنر منبت کاری ایران استفاده می شود
مهمترین ماده اساسی در منبت کاری ایرانی چوب است . انتخاب چوب مناسب یکی از اساسی ترین مراحل در این هنر است . چوب محصول درختان است . نوع چوب مناسب دارای بافت ریز و محکمی است که معمولاً از درختانی با برگهای پهن تهیه می شو د . البته هر درختی با برگهای پهن برای این هنر مناسب نیست زیرا ممکن است دارای بافتی درشت و ناهمگن باشد . در زیر چوب جنگلهای مورد استفاده در منبت کاری ایرانی را که در بازارهای ایران رایج است توضیح می دهیم :
چوب درخت گردو
چوب درخت گردو :
گردو که در اکثر مناطق ایران کشت می شود ، بومی ایران و چین است و در شمال ایران تا 1500 متر بالاتر از سطح دریا یافت می شود . چوب خارجی خاکستری مایل به قهوه ای روشن و چوب داخلی آن قهوه ای روشن تا تیره است . چوب نسبتاً سنگین است و می تواند رنگ را تا حد خوبی جذب کند . الیاف منظم و نامنظمی با نقوش زیبا دارد . این چوب یکی از بهترین چوب ها برای منبت کاری ایران است و از مقاومت بالایی برخوردار است .
چوب راش :
راش در اروپا ، آسیای غربی ، ایران و ترکیه می روید . در ایران از سطح 650 تا 2000 متر از سطح دریا رشد می کند . چوب بیرونی قرمز و چوب داخلی قهوه ای مایل به قرمز دارای الیاف موازی و یکنواخت و بدون بو ، نسبتاً سفت ، سنگین و نسبتاً مقاوم در برابر ضربه هستند . رنگ را به میزان خوبی جذب می کند . بعد از گردو ، بهترین چوب برای هنر منبت کاری چوب ایرانی است و محبوبیت بالایی در ایران دارد .
چوب درخت چنار :
در ایران ، به ویژه تهران چوب درخت چنار یکی از درختان فراوان است . چوب بیرونی آن روشن تا قهوه ای مایل به قرمز است . چوب قدیمی آن شبیه راش است . چوب آن از خانواده های پهن برگ است و در هنر منبت کاری چوب ایران استفاده می شود .
ابزارهای اساسی منبت کاری
مغار :
این مغار یکی از مهمترین ابزارهای ولع مصرف چوب ایرانی است که علی رغم گذشت زمان طولانی ، تغییر چندانی نکرده است ، که این مورد برای سایر ابزارهای این صنعت نیز وجود دارد . مغار ها ابزار تیز هستند که معمولاً از سه قسمت تشکیل شده اند . مغار ها دسته پلاستیکی یا چوبی دارند . آنها مهمترین ابزار برای لایه برداری و برش هستند . به طور کلی ، در هنر منبت کاری چوب ایران 4 نوع مغار وجود دارد که مابقی تغییرات این نوع مغار ها هستند .
مغار منبت کاری
سوهان زدن :
قسمتهایی از قطعه ای که دارای قوس است یا با ابزارهای دیگر صاف نیست ، توسط سوهان به پایان می رسد . سوهان در همه قسمت های آن آج می زند . سوهان ها اشکال مختلفی دارند و به طور کلی در دسته های گرد ، مستطیل ، مثلث ، نیم دایره و مسطح طبقه بندی می شوند .
چکش :
برای اصابت به مقعر استفاده می شود . چکش در گذشته از چوب ساخته می شد و اکنون از پلاستیک فشرده و / یا چوب ساخته شده است . البته برخی از منبت کاران چوب خود را ساخته و یک سر لاستیکی نازک روی آن می چسبانند . آنها به چهار دلیل از چکش پلاستیکی یا چوبی استفاده می کنند .
برای کاهش صدا هنگام برخورد به مقعر
به دستگیره آسیب نرساند
زیرا وزن آن نسبت به چکش فلزی سبک تر است و باعث می شود منبت کاران کمتر خسته شوند .
از آنجا که سر چکش چوبی بزرگتر است ، بنابراین کار با آن آسان تر است .
نحوه انتقال الگو بر روی چوب برای هنر منبت کاری روی چوب
در زیر روشهایی وجود دارد که می توان الگویی را بر روی چوب منتقل کرد .
انتقال الگوی توسط کاغذ کربن : در این روش ابتدا کاغذ کربن را روی چوب قرار می دهیم و سپس الگو را روی آن قرار می دهیم ، اکنون خطوط را به آرامی ترسیم می کنیم . پس از آن ، کاغذ کربن و الگو را برمی داریم تا نتیجه نهایی را روی چوب ببینیم . این الگو کاربردهای بی شماری در فارسی منبت کاری دارد .
انتقال مستقیم یک الگو : این روش به یک منبت کار ماهر با مهارت کامل در طراحی نیاز دارد تا الگو را مستقیماً روی چوب بکشد .
منبت کار باید الگو را با تقارن کامل ترسیم کند . این ساده ترین راه برای انجام کار است تنها درصورتی که منبت کار از مهارت در طراحی برخوردار باشد .
انتقال یک الگو به روش فتوکپی : در این روش از یک الگو کپی می کنیم و آن را روی چوب می چسبانیم . سپس ، ما شروع به تراشیدن الگوی چسب داریم . این روش از نظر صرفه جویی در وقت خوب است اما نتیجه نهایی رضایت بخش نیست .
انتقال الگو به روش سوزنی : به این ترتیب الگو را روی کاغذ می کشند و سپس خطوط را با سوزن می چینند .
بعد از آن ، مقداری دوده در یک جوراب نازک ریخته می شود و الگوی آن را روی چوب می گذارند و جوراب را نقطه چین می کند ، و یک طرح کلی از الگو را می کشد . این روش بسیار وقت گیر است و اغلب توسط منبت کاران چوب استفاده نمی شود .
انتقال یک الگو توسط روغن کاری کاغذ : در این روش الگو را روی کاغذ خیاطی رسم می کنند و سپس در روغن غوطه ور می کنند . پس از آن ، الگو را روی چوب می گذارند و برای کشیدن خطوط ، مداد را به کار می برند و الگو را روی چوب منتقل می کنند . این متداول ترین روش است .
منبت کاری چوب
مراحل مغار کاری چوب
منبت کار ابتدا باید الگویی را انتخاب کند .
سپس منبت کار باید الگو را روی یک چوب منتقل کند .
قطعه کار باید به گیره وصل شود و در صورت لزوم ، سطح چوب باید روغن کاری شود تا صاف شود .
پس از مدتی ، الگو باید توسط یک مغار از پس زمینه جدا شود .
سپس ، پس زمینه باید توسط سوهان صاف شود .
در آخر ، این الگو باید توسط مغار های مختلف شکل گرفته و تزئین شود .
گره چینی مجموعه ای از پنج پنجره است که در ایجاد الگو های هندسی اسلامی با استفاده از بند (girih) برای تزئین بنا ها در معماری اسلامی استفاده شده است . آنها از حدود سال 1200 مورد استفاده قرار گرفته اند و تنظیمات آنها با شروع حرم دارب امام در اصفهان در ایران در سال 1453 ساخته شده است .
پنجره های گره چینی گره چینی با چوب
پنج پنجره
پنج شکل پنجره ها عبارتند از :
یک ده ضلعی منظم با ده زاویه داخلی 144 درجه ؛
یک شش ضلعی کشیده ( محدب نامنظم ) با زاویه های داخلی 72 درجه ، 144 درجه ، 144 درجه ، 72 درجه ، 144 درجه ، 144 درجه ؛
پاپیون ( شش ضلعی غیر محدب ) با زاویه های داخلی 72 درجه ، 72 درجه ، 216 درجه ، 72 درجه ، 72 درجه ، 216 درجه ؛
لوزی با زاویه های داخلی 72 درجه ، 108 درجه ، 72 درجه ، 108 درجه ؛ و
یک پنج ضلعی منظم با پنج زاویه داخلی 108 درجه .
تمام اضلاع این ارقام دارای طول یکسانی هستند .
و تمام زوایای آنها مضربی از 36 درجه (π / 5 رادیان) است .
همه آنها ، به جز پنج ضلعی ، دارای تقارن دو طرفه ( بازتابی ) از طریق دو خط عمود هستند .
بعضی از آنها دارای تقارن اضافی هستند . به طور مشخص ، ده ضلعی دارای تقارن چرخشی ده برابر است ( چرخش با 36 درجه ) .
و پنج ضلعی دارای تقارن چرخشی پنج برابر است (چرخش با 72 درجه) .
پنجره های گره چینی
گره
گره خطوطی است که به صورت تزیینی ساخته شده و پنجره ها را تزئین می کند . از پنجره ها برای ایجاد الگو های girih ، از کلمه فارسی گره ، به معنی ” گره ” استفاده می شود . در بیشتر موارد ، فقط girih ( و سایر تزئینات جزئی مانند گل ) به جای مرز های خود پنجره قابل مشاهده است . girih خطوط مستقیمی هستند که از مرز پنجره ها در مرکز لبه در 54 درجه (3π / 10) تا لبه عبور می کنند . دو محور متقاطع از هر لبه پنجره عبور می کنند . اکثر پنجره ها دارای یک الگوی منحصر به فرد از گره در داخل پنجره هستند که مداوم بوده و از تقارن پنجره پیروی می کنند . با این وجود ، ده ضلعی دارای دو الگوی گره ممکن است که یکی از آنها دارای تقارن چرخشی فقط پنج برابر و نه ده برابر است .
درب و پنجره چوبی گره چینی , پنجره گره چینی شیشه رنگی, پنجره گره چینی چوبی
ریاضیات پنجره های گره
در سال 2007 ، فیزیکدانان Peter J. Lu و Paul J. Steinhardt اظهار داشتند که پنجره های گره ای دارای خواص مطابق با پنجره های شبه بلوری فراکتال مانند پنجره های پنروز هستند ، که پنج قرن قبل از آنها پیش بینی شده است .
گره چینی
این یافته هم با تجزیه و تحلیل الگو های موجود در سازه های برجای مانده و هم با بررسی طومار های فارسی قرن پانزدهم پشتیبانی شد . با این حال ، ما هیچ نشانه ای نداریم که معماران در مورد ریاضیات مربوطه چه مقدار بیشتر می دانسته اند . به طور کلی اعتقاد بر این است که چنین طرح هایی فقط با یک خط مستقیم و یک قطب نما با تهیه خطوط زیگزاگ ساخته شده اند . ممکن است از الگو هایی که در طومار هایی مانند طومار Topkapi با طول 97 فوت (29.5 متر) پیدا شده است ، مشاوره شده باشد . این طومار در کاخ Topkapi در استانبول ، مرکز اداری امپراتوری عثمانی یافت شد و اعتقاد بر این است که از اواخر قرن پانزدهم قدمت دارد ، توالی الگو های هندسی دو و سه بعدی را نشان می دهد . هیچ متنی وجود ندارد ، اما یک الگوی شبکه و کدگذاری رنگ وجود دارد که برای برجسته سازی تقارن ها و تشخیص پیش بینی های سه بعدی استفاده می شود . نقاشی هایی که در این طومار نشان داده شده است می تواند به عنوان کتاب الگویی برای صنعتگرانی باشد که پنجره ها را می ساختند ، و اشکال پنجره های سنگین حکایت از ترکیب آنها در الگوهای بزرگ دارد . به این ترتیب ، صنعتگران می توانند بدون توسل به ریاضیات و بدون لزوماً درک اصول زیربنایی خود ، طرح های بسیار پیچیده ای بسازند .
این استفاده از الگو های تکراری ایجاد شده از تعداد محدودی از اشکال هندسی موجود در صنعتگران آن زمان ، همانند صنعتگران معاصر گوتیک اروپا است . طراحان هر دو سبک آشفته استفاده از موجودی اشکال هندسی خود برای ایجاد حداکثر تنوع فرم بودند . این مهارت و تمرین بسیار متفاوت از ریاضیات را می طلبید .
دوره ای بودن
بیشتر مدخل های مورد استفاده در معماری اسلامی دوره ای است : سلول های واحد تکراری در یک جهت در یک شبکه وجود دارد . الگو های موجود در برخی ورودی ها برای قرار دادن کل صفحه قابل تکرار نیستند . الگو های موجود در دستگاه درب – امام که در سال 1453 در اصفهان ساخته شده است ، دوره ای نیست ، یعنی دارای ساختاری منظم و تکراری نیستند .
شباهت به خود
با این حال ، در برخی از ساخت و ساز ها ، از اشکال استفاده شده برای تزئین پنجره های ورودی بزرگ استفاده می شود که کوچکتر از پنجره های ورودی هستند .
یکی دیگر از ویژگی های طرح های دارب امام شباهت در ابعاد مختلف است : ظاهری شبیه به مقبره از فاصله دور دیده می شود و وقتی به آن نزدیکتر می شوید ، جزئیات در الگوی بزرگ روی سطح است . روند تقسیم پنجره کوچکتر پنجره ها کلیاتی از راس مسطح را فراهم می کند .
مهندسی Arabesque
گره مدل نقاشی های پیچیده هندسی است که دانشمندان آن را quasicrystal می نامند .
محققان با تجزیه و تحلیل ساختار تزئینی و الگو های پرکاربرد ، یک مدل پیچیده را پیدا کردند که از اشکال هندسی مانند ستاره ها ، لنگر ها و چند ضلعی ها ایجاد شده است . در قرن 15 در ساختمان های اسلامی مورد استفاده قرار گرفت . این طرح پیشرفته است ، اما دارای تقارنی است که تکرار نمی شود . غرب برای اولین بار در دهه 1970 به لطف توصیف ریاضیدان و فیزیکدان انگلیسی راجر پینروز کشف شد .
” در زمان برخورد تمدن ها ، این باید مورد تأمل باشد ، انگیزه های جدیدی برای غرب برای مطالعه فرهنگ و تاریخ جهان اسلام ، به ویژه در مرحله جریان ژئوپلیتیک ، ارائه شود ” و همچنین می گوید ، اگر کار ما به برجسته سازی پیشرفت علوم و ریاضیات در قرون وسطی در جهان اسلام کمک کنید ، من بسیار افتخار می کنم . شاید سطح بالاتری از درک بین دو فرهنگ به طور یکسان نباشد .
گره چینی
راز معماری اسلامی در قرون وسطی استفاده از فرمول های ریاضی قرن بیستم است
یک مطالعه علمی آمریکایی نشان داده است که در تزئینات هندسی ساختارهای پیچیده دانش پیچیده ای را که تا دهه 1970 در غرب ناشناخته است ، نشان می دهد .
عامل مشترک در مدارس ازبکستان و بغداد ، مسجد اصفهان در ایران ، بنا های مقدس در آگرا در هند و هرات در افغانستان چیست ؟ تسلط بر تزئینات چوبی ، با سیستمی قادر به ایجاد معماری زیبای عربی با تقارن اصیل . یک آرم از اسلام وجود دارد ، که از قرون وسطی ، از آسیای میانه تا خاورمیانه ، وجود دائمی دارد .
غرب 500 سال بعد ، یعنی در 1970 ، مهارت مدرسه هنر پیشه وری ، پنهان کردن فرمول های ریاضی پیچیده را درک کرده است .
راز طراحی های پیچیده پنجره کاری اسلامی چیزی است که دانشمندان از آن به عنوان مهندسی نیمه بلور یاد می کنند . این طرح بدون حفظ وجه دقیق تقارن ، ساختار کریستال را تعیین می کند . بنابراین برای دستیابی به اشکال بسیار پیچیده ، شامل دانش ریاضی بسیار پیشرفته .
مدت ها اعتقاد بر این بود که تزئینات هندسی که مشخصه معماری اسلامی است به لطف کولیس و خط کش انجام شده است . اما Peter J. Lu از دانشگاه هاروارد ، به همراه Paul J. Steinhardt از دانشگاه پرینستون می گوید که این ابزارها برای تفسیر نتایج این کمال که فاقد هرگونه تحریف و در فضا های وسیع است ، کافی نیستند .
تاریخ
تجزیه و تحلیل الگو های نفوذی که در ساختار های باقیمانده دیده می شود و همچنین بررسی اسناد ایرانی قرن پانزدهم ، این یافته را تأیید می کند . با این حال ، هیچ نشانه ای وجود ندارد که معماران آن دوره از بعد ریاضی موضوع مطلع بوده باشند . شناخته شده است که طرح های گره قبل از پنجره های گره فقط با یک خط و قطب نما ساخته شده است . اولین اثبات اولین استفاده از پنجره های ورودی برای طرح های گره متعلق به حدود سال 1200 است .
در حدود سال 1200 ، ستاره ها و چند ضلعی ها ، که دارای تقارن چرخشی 5 و 10 برابر هستند ، شروع به ظهور می کنند . همچنین می توان با قطب نما و خط این اشکال را ترسیم کرد . با این حال ، در حدود قرن پانزدهم ، طرح هایی که شامل ستاره های شش ضلعی (یا پنج ضلعی) بودند دیگر دوره ای نبودند. این اشکال با قطب نما و خطوط ساخته نشده اند بلکه با گریچ ساخته شده اند که می توانند فضای بین آنها را بپوشانند . وقتی گریچ را با این پنجره ها با خطوط نواری روی آن می خوابانید ، ورودی از نوار ها به میدان می آید. هنوز دقیقاً مشخص نیست که چه زمان استفاده از این گریچ به جای قطب نما و خط در ساخت ورودی های شاخی به تصویب رسیده است . بیان شد که ترسیم میخ کار دشواری است زیرا نقوش روی دیوار های
Mama Hatun Kümbeti ( Tercan ، Erzincan )
Mama Hatun Kümbeti ( Tercan ، Erzincan )
که در حدود 1200 سال ساخته شده به صورت هشت ضلعی نیست ، اما ساخت آن با گریچ بسیار آسان خواهد بود کاروس در سال 1197 مشخص شد که نقاشی های موجود در دیوار های کومبد-کبود در مراژ دارای یک دهانه مربوط به پنجره های ورودی تزئینات ظریف بین نوار ها است . الگو های شرکت کنندگان در کومبد – کابودی دارای یک ساختار دوره ای بودند ، به عنوان مثال ، یک کپی از الگو به گونه ای ترسیم شده است که می توان یک فاصله مشخص را از روی خود تغییر داد . دقیقاً مشخص نیست که برای اولین بار از این مورد برای جایگزینی آنها استفاده شده است ، علی رغم این یافته ها که پنجره های ورودی در سال 1200 مورد استفاده قرار می گرفت . دو هزار و نیم قرن پس از کابل کبود (1453) مقبره دارب امام ساخته شده در اصفهان دارای یک ساختار بسیار پیچیده تر همانطور که در بالا توضیح داده شد ، طرح های مقبره دارب – امام مقدماتی و خود ساخته است .
از قالب های یافت شده در پوکت Topkapi ، که تصور می شود متعلق به قرن پانزدهم باشد ، دیده می شود که از پنجره های گره چینی در طراحی طرح های Girih ( گره ) استفاده شده است . گفته شده است که اشکال موجود در این پوستین ممکن است توسط صنعتگرانی که دروازه های ورودی را ساخته اند ، استفاده شده باشد . از این رو ، صنعتگران ممکن است بدون توسل به ریاضیات و بدون درک اصول اساسی ، طرح های پیچیده ای را ایجاد کرده باشند .
در ها و پنجره های جذاب ساختمان های قدیمی که به طرز ماهرانه ای تولید می شوند ، نتیجه نجار های توانمند یزد است .
از جمله این موارد می توان به : در های اماکن متبرکه ، حکاکی آیات قرآن بر روی در ها ، دروازه بزرگ شهر و قفل بزرگ آن ، در های عمارت و تزئینات آنها ، درب اتاق هایی با دو ، سه ، پنج و هفت ویژگی درب اشاره کرد ( به ترتیب نامیده می شوند ) : ( دودری ، سدری ، پنجدری و هفتدری) ، محله های زنان ( آندرونی ) و محل های میهمانان ( بیرونی ) با شیشه های رنگی و چندین مورد دیگر .
گره چیست ؟
Girih ( به فارسی : گره ، ” گره ” ، همچنین گره نوشته شده ) یک شکل هنری هندسی تزئینی اسلامی است که در معماری و اشیا و صنایع دستی مورد استفاده قرار می گیرد و از خطوط زاویه دار تشکیل می شود که یک الگوی تسمه ای بهم پیوسته را تشکیل می دهد .
گره چینی و نجاری
اعتقاد بر این است که تزئینات Girih ( گره ) از الگو های گره کاری رومی سوریه از قرن 2 میلادی الهام گرفته شده است . قدیمی ترین گره مربوط به حدود سال 1000 میلادی است و شکل هنری تا قرن پانزدهم شکوفا شده است . الگو های گره را می توان به روش های مختلفی ایجاد کرد ، از جمله قطب نما و خط مستقیم . ساخت شبکه چند ضلعی ؛ و استفاده از مجموعه ای از کاشی های گره با خطوطی که روی آنها کشیده شده است : خطوط الگو را تشکیل می دهند . الگو ها ممکن است با استفاده از دو سطح طراحی ، مانند حرم درب امام 1453 ، شرح داده شوند . واحد های تکرار مربعی الگو های شناخته شده را می توان به عنوان الگو کپی کرد و ممکن است کتاب های الگوی تاریخی برای استفاده به این روش در نظر گرفته شده باشند .
پیمایش قرن پانزدهم به صراحت الگو های گره را همراه با کاشی کاری های استفاده شده برای ایجاد آنها نشان می دهد . مجموعه کاشی های متشکل از یک دارت و یک شکل بادبادک می تواند برای ایجاد کاغذ های غیر دوره ای استفاده شود ، اگرچه هیچ مدرکی مبنی بر استفاده از چنین مجموعه ای در دوران قرون وسطی وجود ندارد . از الگو های گره برای تزئین مواد متنوع از جمله صفحات سنگ مانند Fatehpur Sikri استفاده شده است . گچ کاری ، مانند مساجد و مدارس مانند هونات هاتون ، کایسری ؛ فلز ، مانند مسجد سلطان حسن ، قاهره . و در چوب ، مانند مسجد جامع کوردوبا .
تاریخچه گره
تصور می شود که سبک تزئینات گره از الگو های گره کاری رومی سوریه از قرن 2 میلادی الهام گرفته شده است . این ها دارای بند های منحنی خطی متقاطع با تقارن چرخشی سه برابر هستند .
گره چینی و نجاری
ریشه ها
موزاییک رومی قرن 2 در بوسرا با الگو های گره ای منحنی
سبک تزئینات تزئینی از الگوهای گره زنی رومی سوریه
تصور بر این است که سبک تزئینات تزئینی از الگوهای گره زنی رومی سوریه از قرن 2 میلادی الهام گرفته شده است .
[ 2 ] این ها دارای بند های منحنی خطی متقاطع با تقارن چرخشی سه برابر هستند . مسجد اموی (701 -715 ) در دمشق ، سوریه دارای پنجره های ، پنجره ای است که از بند های موج دار بهم پیوسته و به شکل ستاره های شش پر ساخته شده است . نمونه های اولیه الگو های هندسی اسلامی ساخته شده از خطوط مستقیم تسمه را می توان در معماری دروازه بازمانده کاروانسرای ریبات مالک ازبکستان مشاهده کرد که در سال 1078 ساخته شده است . [ 4 ] رابطه بین معماری اسلامی ، هندسه و صنایع دستی . معماری در اوایل دوره اسلامی در زمینه هندسه عملی طبقه بندی می شد و پروژه های ساختمانی همیشه شامل یک موهندی ( هندسه ) است ]5 [ . بعلاوه ، مرز مشخصی بین علم و صنعت برقرار نشده بود [ 5 ] . بنابراین ، صنعتگران معمولاً اصول و رهنمود های ریاضیدانان را مستقیماً دنبال می کنند .
اشکال اولیه اسلامی
اولین شکل از شکل گیری کتاب در جلوی نسخه خطی قرآن از سال 1000 در بغداد دیده می شود . [6 ] این با هشت ضلعی و خوشنویسی thuluth روشن می شود . [ 7 ]
در کارهای چوبی ، یکی از اولین نمونه های برجای مانده از هنر هندسی اسلامی ، منبر ( منبر ) قرن سیزدهم مسجد ابن تولون در قاهره است . [ 8 ] [ 9 ] الگو های گره را می توان در کار های چوبی به دو روش مختلف ایجاد کرد . در یکی ، یک مشبک چوبی با چند ضلعی و ستاره ایجاد شده است . سوراخ ها را می توان همانطور که هست رها کرد و یا با مقداری مواد پر کرد . در صفحه دیگر ، که گره – چینی [ 10 ] نامیده می شود ، صفحات کوچک چوبی از اشکال هندسی به صورت جداگانه ایجاد می شوند و برای ایجاد یک طرح پیچیده ترکیب می شوند . [ 2 ]
در قرن دهم تحقیق منظمی از الگو های هندسی توسط ریاضیدان و ستاره شناس ایرانی ابوالوفا ‘بوزجانی در خانه حکمت انجام شد . وی در رساله خود با عنوان كتابی درباره ساخت های هندسی كه برای صنعتگر ضروری است ، ساختار هندسی را توضیح داده و روش های ترسیم چند ضلعی را در سایر اشكال ( عمدتا دایره ها ) برای صنعتگران نشان می دهد [ 11 ] . این کتاب با توضیح گرامر اساسی برای الگو های ساختمانی سازه [11] زمینه را برای طراحی گره ایجاد کرد .
اصطلاح ” گره ” از اواخر قرن پانزدهم در زبان ترکی برای الگو های تسمه چند ضلعی مورد استفاده قرار گرفت . [ 12] در همان دوره ، صنعتگران کتابه ای الگوی مهم مانند “Topkapı Scroll ” را تهیه کردند . [13]
در حالی که پیشینه های منحنی خطی girih در قرن دهم دیده می شد ، الگو های girih کاملاً پیشرفته قبل از قرن یازدهم در ایران دیده نمی شد . این عنصر در قرن 11 و 12 به عنصر اصلی طراحی تبدیل شد ، همانطور که در پانل های گچ بری حک شده با برج های خرخان (1067) در نزدیکی قزوین ، ایران ، برج های خرچنگ حک شده است . [2] [14] تزئینات گیاهان سبک گاهی اوقات با girih هماهنگ می شدند . [15]
پس از دوره صفویه ، استفاده از girih در دوره سلجوقیان و ایلخانیان ادامه یافت . در قرن 14 ، girih ( گره ) به عنصری جزئی در هنر های تزئینی تبدیل شد . در دوره تیموری تا حد زیادی با الگوهای گیاهی جایگزین شد ، اما بعد از آن زمان همچنان در هنر های تزئینی در آثار تاریخی آسیای میانه مهم بود .
پنجره های سنتی ایرانی با نام گره چینی , اسلیمی و مشبک در گذشته توسط استادان هنر چوب اجرا و آثار بسیاری را میتوان در کاخ ها و عمارت های ایرانی مشاهده کنیم .
معمار موسی عبیر از بزرگان معماری ایران ( اجرای هندریل چوب راش )
داستان فن و هنر ایران
هنرکده فن و هنر ایران زمین از سال 1340 در منطقه قلهک مشغول به کار بوده و در گذشت این سالیان توانسته تجارب و تجهیزات خود را برای ساخت نمونه های سفارشی و بسیار با کیفیت آماده کند . ما از ابتدا نمونه ساز بودیم و هیچ گاه تمایل به سری سازی نداشتیم . ما از اهالی قدیم منطقه قلهک هستیم , اصالتا یزدی هستیم . … هم اکنون در تهران شهرک صنعتی خاوران مستقر هستیم و آماده ارائه خدمات نجاری , طراحی و مشاوره به مشتریان هستیم . به دلیل حجم بالای تماس ها روی واتساپ پاسخگو هستیم .
