۲۰ شهریور حمله به برج‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی

11 سپتامبر

۲۰ شهریور حمله به برج‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی

تشکر وزارت خارجه آمریکا از همدردی ایرانیان با قربانیان ۱۱ سپتامبر

روشن کردن شمع در تهران به نشانه همدردی با قربانیان حادثه ۱۱ سپتامبر

 

11 September

حملات ۱۱ سپتامبر (بیش‌تر در انگلیسی با ۹/۱۱ نشان داده می‌شود که «نهُ، یازده» به انگلیسی «ناین ایلون» خوانده می‌شود) عبارت است از سلسله‌ای از حملات انتحاری که در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، توسط القاعده در خاک ایالات متحده آمریکا انجام شد.

ر صبح آن روز، ۱۹ تن از اعضای القاعده، چهار هواپیمای تجاری – مسافربری را ربودند. هواپیماربایان، دو هواپیما را در فاصله‌های زمانی گوناگون تعمداً بهبرج‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی در شهر نیویورک زدند. در نتیجه این دو برخورد، همه مسافران به همراه عده بسیاری که در ساختمان‌ها حضور داشتند، کشته شدند. هر دو ساختمان، پس از دو ساعت به طور کامل ویران شدند و آسیب‌های زیادی به ساختمان‌های پیرامون زدند. گروه هواپیماربایان، هواپیمای سوم را به پنتاگون، واقع در ارلینگتون در ویرجینیا زدند. هواپیمای چهارم اما در زمینی نزدیکشنکسویل، در ایالت پنسیلوانیا، سرنگون شد. این در حالی بود که شماری از مسافران و خدمه پرواز پیش از سرنگونی هواپیما، تلاش کرده‌بودند تا کنترل هواپیما را که هواپیماربایان آن را به سمت واشینگتن، دی.سی. هدایت می‌کردند، به دست بگیرند. اما هیچ‌کدام از مسافران این پرواز و سه پرواز دیگر زنده نماندند. کشته شدگان این حمله‌ها ۲٬۹۷۴ تن بودند، که با در نظر گرفتن ۱۹ هواپیماربا در کل شمار کشته‌های این حمله‌ها به ۲٬۹۹۳ تن می‌رسد. بیش‌تر کشته شدگان این حمله‌ها مردم عادی و شهروندان بودند، که ملیت آن‌ها از ۹۰ کشور گوناگون جهان بود. به‌علاوه، مرگ دست‌کم یک تن ناشی از قرارگرفتن در برابر گرد و خاک به‌وجودآمده از ویرانی دو برج نیز گزارش شد.

واکنش ایالات متحده به این حملات، شروع جنگ با تروریسم با حمله به افغانستان و از قدرت برکنارکردن طالبان، که تروریست‌های القاعده را پناه می‌داد، و نیز تصویب طرح «قانون میهن‌پرستی آمریکا» بود. کشورهای بسیاری قوانین ضدّ تروریسم خود را تقویت کردند و اجرای آن‌ها را گسترش دادند. بعضی از بنگاه‌های تجاری در آمریکا، تا آخر هفته فعالیت خود را تعطیل کردند و بعد از بازگشایی، از زیان هنگفتی خبر دادند که به‌خصوص متوجه شرکت‌های هواپیمایی و مؤسسات بیمه بود.

خسارتی که به پنتاگون وارد شده بود، ظرف مدت یک سال جبران شد و بعدها بنای «یادبود پنتاگون» در محل ساخته شد. همچنین بازسازی مرکز تجارت جهانی نیز آغاز شد. در ۲۰۰۶، برج اداری جدیدی در محل به بهره‌برداری رسید. مرکز تجارت جهانی ۱ نیز اکنون احداث شده است که با ۵۴۱ متر ارتفاع، در سال ۲۰۱۱ به بهره‌برداری رسید. این برج به یکی از مرتفع‌ترین برج‌های آمریکای شمالی تبدیل شد. سه برج دیگر نیز بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ در منطقه ساخته شد.

حادثهٔ ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ تاکنون بزرگ‌ترین عملیات تروریستی تاریخ ایالات متحده آمریکا به‌شمار می‌آید و پیامدهای مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی و نظامی برای این کشور و جامعهٔ جهانی به دنبال داشته‌است. گفته می‌شود که حادثهٔ ۱۱ سپتامبر، همانند حملهٔ ژاپن به بندر پرل هاربر، تاریخ آمریکا را تغییر داده‌است.

هواپیماربایی 

نمایی از برج‌های تجارت جهانی چند دقیقه پس از برخورد هواپیماها
چهار هواپیما که از فرودگاه بین‌المللی لوگان، فرودگاه بین‌المللی دالس واشینگتن و فرودگاه بین‌المللی لیبرتی نیوآرک به مقصد فرودگاه بین‌المللی لس‌آنجلس در پرواز بودند، دزدیده شدند. دو فروند به ساختمان‌های مرکز تجارت جهانی اصابت کردند، یک فروند با ساختمان پنتاگون برخورد کرد و دیگری در پنسیلوانیا سقوط کرد. این هواپیما احتمالاً به قصد تخریب ساختمان کاخ سفید ربوده شده بود.  اما به دلیل تأخیر و درگیری در حین کنترل هواپیما موفق به این اقدام نشد.

در گزارش نهایی کمیسیون ۱۱ سپتامبر اعلام شد مسئولان دفاع هوایی پس از آن‌که هواپیمای ربوده‌شدهٔ چهارم در ایالت پنسیلوانیا سقوط کرد، از وجود آن اطلاع یافتند که این اظهارات اولیهٔ مقامات پنتاگون را رد می‌کند.

هواپیماهای ربوده‌شده 
پرواز شماره ۱۱ شرکت هوایی امریکن ایرلاینز ‏(en)‏، بوئینگ ۷۶۷، برخورد با برج شمالی مرکز تجارت جهانی در ساعت ۸:۴۶:۳۰ صبح به وقت محلی.
پرواز شماره ۱۷۵ شرکت یونایتد ایرلاینز، بوئینگ ۷۶۷، برخورد با برج جنوبی مرکز تجارت جهانی در ساعت ۹:۰۲:۵۹ صبح به وقت محلی.
پرواز شماره ۷۷ شرکت آمریکن ایرلاینز، بوئینگ ۷۵۷، برخورد با ساختمان پنتاگون در ساعت ۹:۳۷:۴۶ صبح به وقت محلی.
پرواز شماره ۹۳ شرکت یونایتد ایرلاینز، بوئینگ ۷۵۷، سقوط در شانکسویل ایالت پنسیلوانیا در ساعت ۱۰:۰۳:۱۱ صبح به وقت محلی.
گاه‌شمار ۱۱ سپتامبر

محدوده سازمان تجارت جهانی پس از حملات ۱۱ سپتامبر، منهتن، نیویورک

راه پیشروی هواپیماها از بالا و چگونگی برخورد آن‌ها
۸:۴۵ – برخورد نخستین هواپیمای ربوده شده به برج‌های مرکز تجارت جهانی

۹:۰۳ – برخورد دومین هواپیمای ربوده شده به برج‌های مرکز تجارت جهانی

۹:۱۷ – اعلام تعطیلی فرودگاه‌های منطقه نیویورک

۹:۲۱ – اعلام ممنوعیت تردد در کلیه تونل‌ها و پل‌های نیویورک

۹:۳۰ – جورج دبلیو بوش رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در فلوریدا اعلام کرد که ایالات متحده آمریکا مورد حمله قرار گرفته‌است

۹:۴۰ – اعلام ممنوعیت پرواز برفراز ایالات متحده آمریکا برای نخستین بار در تاریخ هوانوردی این کشور

۹:۴۳ – برخورد یک هواپیمای ربوده شده به ساختمان پنتاگون در واشینگتن، دی.سی.

۹:۴۵ – تخلیه کاخ سفید

۹:۵۷ – پرواز بوش از فلوریدا

۱۰:۰۵ – فروریختن برج جنوبی مرکز تجارت جهانی

۱۰:۱۰ – فروریختن یک ضلع ساختمان پنتاگون

۱۰:۱۰ – سقوط یک فروند هواپیمای ربوده شده در پنسیلوانیا

۱۰:۱۳ – تخلیه ساختمان سازمان ملل متحد در نیویورک

۱۰:۲۲ – تخلیه وزارت امور خارجه و وزارت دادگستری ایالات متحده و ساختمان بانک جهانی در واشینگتن دی سی

۱۰:۲۴ – انتقال کلیه هواپیماهای در حال پرواز در آسمان آمریکا به کانادا

۱۰:۲۸ – سقوط برج شمالی مرکز تجارت جهانی

۱۰:۴۵ – تعطیلی کلیه ساختمان‌های دولت فدرال در واشینگتن، دی.سی.

۱۰:۴۶ – قطع سفر کالین پاول وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا به آمریکای لاتین و بازگشت به کشور

۱۰:۵۴ – تعطیلی کلیه اماکن دیپلماتیک اسرائیل در سراسر جهان

۱۰:۵۷ – اعلام تعطیلی کلیه مراکز دولت ایالتی نیویورک

۱۱:۰۲ – درخواست رودی جولیانی شهردار نیویورک برای ماندن شهروندان در منازل

۱۱:۱۸ – اعلام گم شدن دو فروند هواپیمای مسافربری آمریکا: پرواز ۱۱، یک فروند بوئینگ ۷۶۷ از مبدأ بوستون به مقصد لس‌آنجلس به همراه ۸۱ مسافر و ۱۱ خدمه و پرواز ۷۷، یک فروند بوئینگ ۷۵۷ از مبدأ واشینگتن دی سی به مقصد لس‌آنجلس با ۵۸ مسافر و ۵ خدمه.

۱۱:۲۶ – اعلام سقوط پرواز ۹۳ از مبدأ نیوجرسی به مقصد سان‌فرانسیسکو

۱۱:۵۹ – اعلام سقوط پرواز ۱۷۵ از مبدأ بوستون به مقصد لس آنجلس با ۵۶ مسافر و ۹ خدمه

۱۲:۰۴ – تخلیه فرودگاه بین‌المللی لس آنجلس

۱۲:۱۵ – تخلیه فرودگاه بین‌المللی سانفرانسیسکو

۱۲:۱۵ – اعلام بالاترین وضعیت خطر در مرزهای ایالات متحده آمریکا با کانادا و مکزیک

۱۲:۳۰ – اعلام این‌که ۵۰ فروند هواپیما در آسمان آمریکا در حال پرواز هستند

۱۳:۰۴ – جورج بوش از پایگاه نیروی هوایی در بارکس دیل Barksdale Air Force Base گفت که ارتش ایالات متحده در سرتاسر جهان به حال آماده باش کامل درآمده‌است و تأکید کرد که عاملین این جنایات به‌شدت مجازات خواهند شد

۱۳:۲۷ – اعلام وضعیت اضطراری در شهر واشینگتن دی سی

۱۳:۴۴ – پنتاگون اعلام کرد ۵ ناو جنگی و ۲ ناوهواپیمابر مسئولیت تأمین امنیت سواحل شرقی ایالات متحده رابرعهده گرفته‌اند

۱۳:۴۸ – پرواز جورج بوش از پایگاه نیروی دریایی براکس دیل در لوئیزیانا به نقطه نامعلوم

۱۴:۳۰ – اعلام ممنوعیت پروازهای تجاری در سرتاسر آمریکا تا روز چهارشنبه

۱۵:۵۵ – اعلام حضور جورج بوش در یک پایگاه نیروی هوایی در نبراسکا، شرکت بوش در یک کنفرانس ویدئویی با شرکت دیک چینی و کاندولیزا رایس

۱۶:۰۰ – سی‌ان‌ان خبر داد که مقامات آمریکایی به احتمال زیاد اسامه بن لادن را مسبب وقوع حوادث تروریستی می‌دانند

۱۶:۱۰ – آتش‌سوزی در ساختمان شماره ۷ مرکز تجارت جهانی

۱۶:۲۵ – تعطیلی بازار بورس نیویورک (وال استریت)

۱۶:۳۰ – پرواز جورج بوش از پایگاه نیروی هوایی آفوت در نبراسکا به سوی واشینگتن دی سی

۱۷:۲۰ – سقوط ساختمان شماره ۷ مرکز تجارت جهانی با ۴۷ طبقه

۱۸:۵۴ – ورود جورج بوش به واشینگتن تحت تدابیر شدید امنیتی، بازگشت لورا بوش به کاخ سفید

آسیب‌ها و ویرانی‌ها 

بخش پایینی باقی‌مانده یکی از آسمان خراشهای دوقلوی مرکز تجارت جهانی در شهر نیویورک. در نگاره یکی از کارکنان دپارتمان آتش‌نشانی نیویورکدیده می‌شود.
سه ساختمان در مرکز تجارت جهانی تخریب شدند:

برج جنوبی (۲ WTC) در ساعت ۹:۵۹ بعد از ۵۶ دقیقه آتش‌سوزی فروریخت.
برج شمالی (۱ WTC) در ساعت ۱۰:۲۸ بعد از ۱۰۲ دقیقه آتش‌سوزی فروریخت.
برج شماره ۷ (۷ WTC) در ساعت ۵:۲۰ فروریخت.
همچنین یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۵۷ شرکت آمریکن ایرلاینز در ساعت ۹:۳۷ صبح به وقت محلی با ساختمان پنتاگون درواشینگتن برخورد کرد و باعث تخریب بخشی از آن شد.
شمار کشته‌شدگان 
در کل ۲۹۷۴ تن  با به‌شمار آوردن هواپیما ربایان  ۲۹۹۳ تن دربردارندهٔ ۲۴ تن گمشده  در حمله‌های ۱۱ سپتامبر کشته شدند؛ که به شرح زیر است.

۲۴۶ تن در ۴ هواپیما به استثنای هواپیماربایان دربردارنده‌ی:
پرواز شماره ۱۱ آمریکن: ۸۸ تن
پرواز شماره ۱۷۵ یونایتد: ۵۹ تن
پرواز شماره ۷۷ آمریکن: ۵۹ تن
پرواز شماره ۹۳ یونایتد: ۴۰ تن
۲۶۰۲ تن در برج‌های مرکز تجارت جهانی
۱۲۵ تن در پنتاگون
از میان این افراد ۳۴۳ تن از دپارتمان آتش‌نشانی نیویورک، ۲۳ تن از دپارتمان پلیس نیویورک و ۳۷ تن از دپارتمان پلیس بندر نیویورک بودند. ژنرال تیموتی مودیبلندپایه‌ترین مقام کشته شده در پنتاگون بود.

هواپیماربایان 

خالد شیخ محمد هنگام دستگیری، ۲۰۰۳
هواپیماربایان در مجموع ۱۹ نفر بودند، که شامل ۵ نفر در پرواز شماره ۱۱ آمریکن ایرلاینز، ۵ نفر در پرواز شماره ۱۷۵ یونایتد ایرلاینز، ۵ نفر در پرواز شماره ۷۷ آمریکن ایرلاینز و ۴ نفر در پرواز شماره ۹۳ یونایتد ایرلاینز می‌شدند. محمد محمد الأمیر عوض السید عطا معروف به «محمد عطا» یکی از پنج رباینده پرواز شماره ۱۱ آمریکن ایرلاینز بود که پس از ربودن هواپیما به عنوان خلبان کنترل هواپیما را به دست گرفته و آن را به برج شمالی کوبید. تنها تبعه مصری حاضر در حملات محمد عطا بود. ملیت هواپیماربایان را ۱۵ تبعه عربستان سعودی، ۲ تبعه امارات عربی متحده، یک تبعه مصر و یک تبعه لبنان تشکیل می‌داد. تیم عملیاتی حادثه ۱۱ سپتامبر تماماً عرب و عضو سازمان القاعده بودند

اهداف تروریست‌ها در این عملیات حمله انتحاری به دو برج تجارت جهانی در نیویورک و ساختمان پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) بود٬که به وسیلهٔ سههواپیمای مسافربری انجام شد در طی این حوادث و در مجموع ۲۹۹۲ نفر (با احتساب هواپیما ربایان) کشته شدند.

واکنش‌ها

طبقه‌های برخورد شده با هواپیماها
پس از این حمله بسیاری از کشورها با آمریکائیان هم دردی کردند. روزنامهٔ لوموند جمله «ما همه آمریکایی هستیم» را تیتر اول خود کرد. بیشتر رهبران کشورهای خاورمیانه از جمله دولت وقت افغانستان این حمله را محکوم کردند؛ ولی عراق در این بین یک استثنا بود. دولت وقت عراق بلافاصله پس از این حادثه طی یک بیانیهٔ رسمی اعلام کرد که آمریکا میوه «جنایات خود علیه انسانیت» را چید. گروهی از مردم فلسطین نیزاین حادثه را جشن گرفتند وابراز شادی کردند.  یک ماه بعد آمریکا یک ائتلاف بین‌المللی را برای جنگ با افغانستان رهبری کرد.  پاکستان ضمن همکاری با آمریکا، پایگاه‌های هوایی خود را دراختیار آمریکا قرار داد و حدود ۶۰۰ نفر از مظنونین به شرکت در اقدامات تروریستی را دستگیر کرد.  کشورهای مختلف جهان قوانین سخت‌گیرانه‌ای را در مورد حساب‌های بانکی وضع کردند تا مانع از استفاده گروه‌های تروریستی از حساب‌های بانکی برای اهداف تروریستی شوند.  در آمریکا قوانین از جمله قانون میهن‌پرستی برای کنترل افراد متهم به دخالت در اعمال تروریستی به تصویب رسید.  این قانون به‌شدت مورد انتقاد گروه‌های حامی حقوق شهروندی در آمریکا قرار گرفت.  زیرا این گروه‌ها معتقد بودند که این قوانین به دولت اجازه نقض حریم شخصی افراد را می‌دهد.

واکنش کشور ایران
 

مادر و دختر ایرانی درتهران که در حال روشن کردنشمع به یاد کشته‌شدگان حملات ۱۱ سپتامبر هستند.
ایران از نخستین کشورهایی بود که پس از این حادثه پیام همدردی با مردم آمریکا ارسال کرد و عده‌ای از مردم ایران نیز با حضور در محل سفارت سوئیس در تهران که حافظ منافع آمریکا در ایران است، با روشن کردن شمع با مردم آمریکا ابراز همدردی کردند.

در پیام محمد خاتمی، رئیس جمهوری وقت ایران در روز یازده سپتامبر ۲۰۰۱ آمده‌بود: «به نام ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران، اقدام تروریستی هواپیماربایی و حمله به مراکز عمومی در شهرهای آمریکا را که شمار زیادی از مردم بی‌دفاع را به کام مرگ کشید محکوم می‌کنم و تأسف عمیق و همدردی خود را با ملت آمریکا به‌ویژه آسیب‌دیدگان و خانواده قربانیان حادثه اعلام می‌دارم.»

وی در پیام خود افزوده بود: «تروریسم محکوم است و جامعه جهانی باید ریشه‌ها و ابعاد آن را بشناسد و برای خشکاندن آن گام‌های اساسی بردارد. اراده اصولی دولت جمهوری اسلامی ایران قطعاً در این مسیر قرار دارد و برای تحقق این باور اسلامی و انسانی از هیچ اقدامی دریغ نخواهد داشت.»

وزارت خارجه آمریکا در تاریخ ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۱ با انتشار بیانیه‌ای در دهمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر از همدردی مردم ایران در سال ۲۰۰۱ تشکر کرد.

محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور بعدی ایران بارها در سخنرانی‌های خود رخداد ۱۱ سپتامبر را «یک دروغ بزرگ» نامید. وی در دهمین سالگرد این حملات تروریستی گفت: ۱۱ سپتامبر در اصل یک بازی طراحی شده برای تحت تأثیر قرار دادن عواطف جامعه بشری و پیدا کردن بهانه برای حمله به منطقه اسلامی و اشغال عراق و افغانستان بود و باعث شد یک میلیون انسان بی‌گناه کشته شوند